169. Cum Spiritus angelici, qui ab illa Tellure, venerunt in conspectum, alloquebantur nos, quaerentes quinam essemus, et quid vellemus; dicebamus quod peregrinationis causa, et quod illuc delati, et ne timeant a nobis: timebant enim quod essemus ex illis qui perturbant eos de Deo, de Fide, et de similibus, propter quos in illam plagam ad Tellurem suam se contulerunt, fugientes eos quocunque possent. Interrogati per quae perturbant, respondebant per ideam Trium, et per ideam Divini absque Humano in Deo, cum tamen sciunt et percipiunt quod Deus sit unus, et quod sit Homo. Perceptum tunc quod illi qui perturbarunt eos, et quod fugerunt, fuerint ex nostra Tellure; tum ex eo quod ex nostra Tellure sint qui ita circumvagantur in altera vita ex studio et jucundo peregrinationis quod contraxerunt in mundo; in aliis enim Telluribus non tales peregrinationes sunt: compertum dein est, quod essent Monachi, qui ex studio convertendi gentes in nostro Orbe peregrinati sunt: quapropter dicebamus eis, quod bene faciant quod fugiant illos, quia intentio illorum non est docere, sed lucrari et dominari; et quod per varia primum captare animos studeant, sed dein subjicere illos sibi ut servos. Praeterea, quod bene faciant, quod non patiantur ideam suam de Deo a talibus perturbari. Porro dicebant, quod etiam confundant illos per id, quod dicant se oportere fidem habere ac credere quae dicunt: at quod responderint illis, quod non sciant quid Fides seu quid sit credere, quum in se percipiunt quod ita sit; erant e Regno coelesti Domini, ubi omnes ex interiore perceptione sciunt vera, quae apud nos vocantur fidei; sunt enim in illustratione a Domino; secus ac illi qui in Regno spirituali sunt. Quod spiritus angelici illius Telluris ex Regno coelesti essent, videre etiam dabatur ex flammeo, ex quo ideae eorum; lux enim flammea est in Regno coelesti, et lux candida in Regno spirituali. Qui e Regno coelesti sunt, illi cum sermo est de Veris, non plus dicunt quam ita ita, vel non non, et nusquam ratiocinantur de illis num ita sit vel non ita sit; illi sunt, de quibus Dominus dicit, "Sermo vester erit ita ita, non non; quod ultra est ex malo est; " inde est quod spiritus illi dixerint, quod non sciant quid sit fidem habere seu credere; considerant hoc, sicut si aliquis diceret ad socium, qui oculis suis videt domos aut arbores, quod fidem habere debeat seu credere quod sint domus ac arbores, cum clare videt quod ita sit: tales sunt qui e Regno coelesti Domini sunt, et tales erant hi spiritus angelici. ¹ Dicebamus illis, quod pauci in nostra Tellure sint qui interiorem perceptionem habent, ex causa quia in juventute sua discunt vera et non faciunt illa: sunt enim binae facultates homini, quae vocantur Intellectus et Voluntas; qui non ultra quam in memoriam et inde aliquantum in Intellectum admittunt vera, et non in vitam, hoc est, in voluntatem, illi quia in nulla illustratione aut interiori visu a Domino possunt esse, dicunt quod credenda sint seu quod fides habenda, et quoque ratiocinantur de illis num vera sint vel non, imo nec volunt ut percipiantur aliquo visu interiori seu quadam illustratione per intellectum; ita dicunt, quia vera apud illos sunt absque luce e coelo, et illis, qui absque luce e coelo vident, falsa possunt apparere ut vera, ac vera ut falsa: inde plures ibi tanta occupavit caecitas, ut tametsi homo non faciat vera, seu vivat secundum illa, usque dicant eum per solam fidem posse salvari, sicut quod homo non foret homo ex vita et secundum illam, sed ex scientia talium quae fidei absque vita. Postea loquebamur cum illis de Domino, de amore in Ipsum, de amore erga proximum, deque regeneratione; dicendo, quod amare Dominum sit amare praecepta, quae ab Ipso, quod est, ex amore vivere secundum illa. ² Quod amor erga proximum sit velle bonum et inde facere bonum Concivi, Patriae, Ecclesiae, Regno Domini, non propter se ut videatur vel ut mereatur, sed ex affectione boni. ³ De Regeneratione, quod illi qui regenerantur a Domino, et immittunt vera illico in vitam, in interiorem perceptionem de illis veniant; at quod illi qui recipiunt vera primum in memoria, et dein volunt illa et faciunt illa, sint qui in fide sunt; nam ex fide, quae tunc vocatur conscientia, agunt. Haec dixerunt se percipere quod ita sit, proinde etiam quid fides. Loquutus sum cum illis per ideas spirituales, per quas sisti et comprehendi possunt talia in luce.

Footnotes:

10336. ‘Et in corde omnis sapientis corde dedi sapientiam’: quod significet omnes qui volunt et faciunt bonum et verum propter bonum et verum, constat ex significatione ‘cordis’ quod sit intimum hominis, quod vocatur ejus voluntas; et quia id est voluntatis hominis quod est ejus amoris, ideo per ‘cor’ etiam significatur amor; quod ‘cor’ sit amor, videatur n. 3635, 3883-3896, 9050, et quod sit voluntas, n. 2930, 3888, 7542, 8910, 9113, 9300, ¹ 9495; ² ex significatione ‘sapientis corde’ quod sit qui vult et amat bonum et verum propter bonum et verum, nam ‘sapientis’ est et sapientia ex amore facere vere, n. 10331; et ‘sapientis corde’ ac sapientia cordis est ex amore facere bonum; et ex significatione ‘dare sapientiam in corde’ quod sit ex Domino facere illa, ita ex bono amoris, nam bonum amoris est a Domino; illi enim omnes volunt et faciunt bonum et verum propter bonum et verum, quoniam bonum et verum boni sunt Dominus apud illos; quae enim sunt ab Ipso, ita quae sunt Ipsius, sunt quoque Ipse;

[2] inde est quod dicatur quod Dominus sit ipsum Bonum et ipsum Verum; quod Dominus sit ipsum Bonum, constat a Domini verbis,

Quid Me dicis Bonum? nemo est Bonus nisi unus, Deus, Matth. 19:16, 17; Luc. 18:18, 19;

et ubi recensentur bona amoris et charitatis,

Quantum fecistis uni ex his fratribus Meis minimis, Mihi fecistis, Matth. 25:40 ³ ;

quod ‘fratres’ dicantur qui in bono, ita ⁴ bona, videatur n. 2360, 3803, 3815, 4121, 5409; ita ‘fratres Domini’ qui in bono sunt ab Ipso, n. 4191, 5686, 5692, 6756; et quod Dominus sit ipsum Verum,

Jesus dicit, Ego sum via, veritas, et vita, Joh. 14:6:

et alibi,

Quando venerit Spiritus veritatis, ducet vos in omnem veritatem; non loquetur a Semet, ex Meo accipiet et annuntiabit vobis, Joh. 16:13-15;

[3] inde patet quid sit ‘dare sapientiam in corde’; simile etiam intelligitur per ‘legem scribere super cor’ apud Jeremiam,

Dabo legem Meam in medio eorum, et super cor eorum scribam eam; neque docebunt amplius vir socium suum, aut vir fratrem suum, dicendo, Cognoscite Jehovam, omnes enim cognoscent Me, 31:33, 34 ⁵ ;

‘scribere legem super cor’ est indere Divinum Verum voluntati, ita amori; quod cum fit, Divinum Verum non amplius ex memoria depromitur, sed ex ipso bono amoris percipitur; quapropter dicitur, Non docebunt amplius vir socium suum, aut vir fratrem suum, dicendo, Cognoscite Jehovam, omnes enim cognoscent Me; quod tales sint angeli caelestes, qui in intimo caelo, videatur in locis citatis n. 9277.

[4] Quid sit velle et facere bonum et verum propter bonum et verum, quae significantur per ‘in corde omnis sapientis corde dare sapientiam’, paucis dicetur: omnes qui amant Dominum super omnia, et proximum sicut semet, illi faciunt bonum et verum propter bonum et verum, bonum enim et verum ⁶ sunt Ipse Dominus, ut supra dictum est, quapropter cum amant bonum et verum, hoc est, ⁷ cum volunt et faciunt illa ex amore, amant Dominum; etiam qui amant proximum sicut semet, etiam volunt et amant bonum et verum propter bonum et verum, quoniam proximus in universali sensu est bonum et verum; proximus enim est concivis, est societas, est patria, est Ecclesia, et est regnum Domini; ⁸ et amare proximum est velle illis bene, seu velle illorum bonum, quapropter est eorum bonum quod amandum; et cum hoc amatur, amatur Dominus, quia ab Ipso est hoc bonum;

[5] inde patet quod amor erga proximum, qui vocatur charitas, in se habeat amorem in Dominum; si non hic amor in illo sit, tunc amatur concivis, societas, patria, ⁹ Ecclesia, et regnum Domini, propter se, et ¹⁰ sic non amatur ex bono sed ex malo; nam quicquid est ab homine propter se ut finis, est ex malo; amare proximum propter se est propter lucrum et honorem ut fines; finis est qui determinat num ex bono sit vel ex malo, nam finis est amor, quod enim homo amat, hoc pro fine habet; finis etiam est voluntas, nam quod homo vult, hoc ¹¹ amat; inde finis ¹² propter quem, seu intentio, est ipse homo; nam talis est homo qualis ejus ¹² voluntas, et qualis ¹² ejus amor.

Footnotes:

8910. ‘Non concupisces domum proximi tui; non concupisces uxorem proximi tui, et servum ejus et ancillam ejus, et bovem ejus et asinum ejus, et omne quod proximo tuo’: quod significet quod cavendum ab amore sui et mundi, ac ita ne mala quae continentur in praecedentibus praeceptis fiant voluntatis et sic exeant, constat ex significatione ‘concupiscere’ quod sit velle ex amore malo; quod ‘concupiscere’ id sit, est quia omnis concupiscentia est amoris cujusdam, nam nihil concupiscitur nisi ametur, estque ideo concupiscentia continuum amoris, hic amoris sui aut mundi, et est quasi respirationis ejus vita, nam quod respirat amor malus vocatur concupiscentia, at quod respirat amor bonus vocatur desiderium; ipse amor pertinet ad alteram partem mentis quae appellatur ¹ voluntas, nam quicquid amat homo hoc vult; concupiscentia autem pertinet ad utramque, nempe tam ad voluntatem quam ad intellectum, sed est proprie voluntatis in intellectu; ex his patet unde est quod per verba, ‘non concupisces illa quae proximi sunt’, significetur quod cavendum ne fiant voluntatis, nam quae fiunt voluntatis, ea appropriantur ² homini, quippe ³ voluntas est ipse homo.

[2] Creditur in mundo quod cogitatio sit homo, sed bina sunt quae constituunt vitam hominis, intellectus et voluntas; ad intellectum pertinet cogitatio, ad voluntatem affectio quae amoris; cogitatio absque affectione quae amoris non facit aliquid vitae apud hominem, sed cogitatio ex affectione quae amoris, ita intellectus ex voluntate; quod ea bina sint inter se distincta, patet unicuique qui reflectit, ex eo quod homo intelligere et percipere possit malum esse quod vult, et bonum esse quod vel vult vel non vult; ex quibus ⁴ liquet quod voluntas sit ipse homo, non autem ⁵ cogitatio nisi quantum in eam ex voluntate transit; inde est quod quae intrant in cogitationem hominis, et non per illam in voluntatem, non immundum reddant illum, sed quae intrant per cogitationem in voluntatem; quod haec ⁶ immundum reddant hominem ⁷ , est quia tunc appropriantur illi ⁸ , et fiunt ipsius nam voluntas, ut dictum est, est ipse homo; quae fiunt voluntatis dicuntur ingredi in cor ejus, et inde egredi, at quae ⁹ modo sunt cogitationis dicuntur ingredi in os, sed egredi per ventrem in secessum, secundum Domini verba apud Matthaeum, Non quod intrat in os immundum reddit hominem, sed quod egreditur ex ore, hoc immundum reddit hominem; omne quod ingreditur in os in ventrem abit, et in secessum ejicitur; quae vero egrediuntur ex ore ex corde egrediuntur, et haec immundum reddunt hominem; ex corde enim egrediuntur cogitationes malae, homicidia, adulteria, stupra, furta, falsa testimonia, blasphemiae, 15:11, 17-19 ¹⁰ ;

[3] ex his ut ex omnibus reliquis, constare potest qualis fuerat loquela Domini, quod nempe intellecta sint interna et spiritualia, sed expressa per externa seu ¹¹ naturalia, et hoc secundum ¹² correspondentias; os enim correspondet cogitationi, sicut etiam omnia quae oris ¹³ , ut labra, lingua, guttur; et cor correspondet affectioni quae amoris, ita voluntati; quod cordis correspondentia cum his sit, videatur n. 2930, 3313, 3883-3896, 7542; inde ‘ingredi in os’ est in cogitationem, et ‘egredi ex corde’ est ex voluntate; ‘in ventrem abire et in secessum seu latrinam ejici’ est in infernum, venter enim correspondet viae versus infernum, et secessus seu latrina correspondet inferno, ¹⁴ infernum quoque in Verbo vocatur ‘latrina’; inde patet quid significat, quod ‘omne quod ingreditur in os, in ventrem abeat, et in secessum ejiciatur’, quod nempe sint malum et falsum in cogitationem hominis ab inferno injecta et rursus illuc ablegata; haec non possunt immundum reddere hominem, quia ablegantur, nam homo a cogitare malum non potest desistere sed a facere illud, at ut primum ¹⁵ a cogitatione in voluntatem malum recipit, tunc non egreditur sed intrat in illum, et hoc dicitur ‘intrare in cor’; quae inde egrediuntur immundum reddunt illum, quia quod homo vult, hoc egreditur in loquelam et in actum quantum non vetant vincula externa ¹⁶ , quae sunt timor legis, jacturae famae, honoris, lucri, vitae; ex his nunc patet quod per ‘non concupisces’ significetur quod cavendum ne mala fiant voluntatis, et sic exeant.

[4] Quod ‘concupiscentia’ sit voluntatis, ita cordis, etiam constat a Domini verbis apud Matthaeum,

Audivistis quod veteribus dictum sit, Non moecheris; Ego vero dico vobis quod si quis aspexerit mulierem alienam ita ut concupiscat illam, jam adulterium commiserit cum illa in corde suo, 5:27, 28;

per ‘concupiscere’ hic intelligitur velle, et nisi timores, qui sunt vincula externa, inhiberent, facere ¹⁷ ; inde dicitur quod ‘qui aspicit mulierem ita ut concupiscat illam, commiserit adulterium cum illa in corde suo’.

[5] Concupiscentia mali etiam intelligitur per ‘oculum dextrum scandalizantem’, et concupiscentia falsi per ‘manum dexteram scandalizantem’ in Domini verbis, etiam apud ¹⁸ Matthaeum,

Si oculus dexter scandalizaverit te, erue illum et abjice abs te; melius namque erit tibi ut unum membrorum tuorum pereat, et non totum corpus tuum conjiciatur in gehennam; et si manus ¹⁹ dextera tua ²⁰ scandalizaverit te, amputa illam et abjice abs te; melius enim erit tibi ut unum membrorum tuorum pereat, et non totum corpus tuum conjiciatur in gehennam, 5:29, 30;

ex his iterum constat quomodo Dominus locutus est, quod nempe ex Divino, sicut ubivis alibi in Verbo, ita quod interna et caelestia expresserit per externa seu naturalia secundum correspondentias, hic affectionem mali seu concupiscentiam ejus, per ‘oculum dextrum scandalizantem’, et affectionem falsi seu concupiscentiam ejus per ‘manum dextram scandalizantem’; oculus enim correspondet fidei, oculus sinister vero fidei, et oculus dexter bono fidei, in opposito sensu malo quod fidei, ita ‘oculus dexter ²¹ scandalizans’ concupiscentiae mali, n. 4403-4421, 4523-4534; manus autem correspondet potentiae quae veri, manus dextera potentiae veri ex bono, in opposito sensu potentiae falsi ex malo, ita ‘manus dextera scandalizans’ concupiscentiae ejus ²² , n. ²³ 3091, 4931-4937, 8281; ‘gehenna’ est infernum concupiscentiarum; quisque videre potest quod hic per ‘oculum dextrum’ non intellectus sit oculus dexter, nec intellectum ²⁴ quod ille eruendus sit; tum quod per ‘manum dexteram’ non intellecta sit ²⁵ manus dextera, et quod ea ²⁶ amputanda sit, sed quod aliud quid, quod non sciri potest nisi sciatur quid significatur per ‘oculum’, in specie per oculum dextrum, tum ²⁴ quid per ‘manum’ et in specie' per ‘manum dexteram’, ut et quid ²⁷ per ‘scandalizare’; nec sciri potest quid per illa significatur nisi ex sensu interno.

[6] Quia concupiscentiae sunt quae ex voluntate mala, ita ex corde tali, et ex corde seu voluntate ‘exeunt homicidia, adulteria, stupra, furta, falsa testimonia, [blasphemiae, ]’ secundum Domini verba apud Matthaeum 15:19, ita talia quae in praecedentibus decalogi praeceptis continentur; ideo ²⁸ dicitur quod per ‘non concupisces illa quae proximi sunt’ significetur quod cavendum ne mala quae continentur in praecedentibus praeceptis fiant voluntatis, et sic exeant. Quod etiam per ‘non concupisces illa quae proximi sunt’ significetur quod cavendum sit ab amore sui et mundi, est quia omnia mala concupiscentiae ab illis ut a suis fontibus ²⁹ scaturiunt, videatur n. 2045, 7178, 7255, 7366-7377, 7488, 8318, 8678.

Footnotes: