3796. ‘Et fuit, ut vidit Jacob Rachelem filiam Labanis fratris matris suae’: quod significet agnitionem affectionis illius veri ex qua origine, constat ex significatione ‘videre’ quod hic sit agnoscere, ut patet a serie; et ex repraesentatione ‘Rachelis’ quod sit affectio veri interioris, de qua supra n. 3793; ‘filia Labanis fratris matris suae’ involvit originem, quod nempe ex bono collaterali quod fraternitate conjunctum esset vero rationali per ‘Rebeccam matrem Jacobi’ repraesentato.

[2] Cum affectionibus veri et boni ita se habet: genuinae affectiones veri et boni, quae percipiuntur ab homine, sunt omnes ex origine Divina quia a Domino, sed in via cum descendunt, in varios et diversos rivos abeunt, et ibi novas sibi origines formant, sicut enim influunt in affectiones non genuinas et ¹ spurias, et in affectiones mali et falsi apud hominem, ita variantur; sistunt se in externa forma saepe similes genuinis, sed usque in forma interna ² tales sunt; unicum indicium ex quo cognoscuntur ³ , est ex fine; si ex fine sunt propter se aut mundum, tunc affectiones illae non genuinae sunt; si autem ex fine sunt propter bonum proximi, bonum societatum, bonum patriae, et magis si propter bonum Ecclesiae, et bonum regni Domini, sunt genuinae, nam tunc sunt propter Dominum, Dominus enim in illis bonis est;

[3] at usque sapientis est scire fines apud se, quandoque apparet quasi fines sint propter se cum tamen non sunt, nam homo talis est ut in singulis reflectat super se, et hoc ex more et habitu; at si quis scire velit fines apud se, modo attendat ad jucundum quod percipit in se ex laude et gloria sui, et ad jucundum quod percipit ex usu separato a se; si hoc ⁴ jucundum percipit, tunc est in affectione genuina; attendere etiam debet ad varios ⁵ status in quibus est, nam ipsi status plurimum variant perceptionem; haec potest homo apud se explorare, sed apud alios non potest, nam fines affectionis cujusvis soli Domino noti sunt; inde est quod Dominus dixit, Non judicate, ne judicemini; non condemnate, ne condemnemini, Luc. 6:37;

possunt enim mille apparere in simili affectione quoad verum et bonum, et tamen unusquisque est in dissimili quoad originem, hoc est, finem;

[4] quod finis faciat ut affectio sit talis, quod nempe sit genuina, vel spuria, vel falsa, inde est quia finis est ipsa vita hominis; pro fine enim habetur ab homine quod est vitae ejus, seu quod idem, quod est amoris ejus; cum bonum proximi, bonum commune, bonum Ecclesiae et regni Domini, est finis, tunc est homo quoad animam suam in regno Domini, ita apud Dominum, regnum enim Domini non est nisi quam regnum finium ac usuum propter bonum generis humani, n. 3645; ipsi angeli qui apud hominem, non sunt nisi quam in finibus ejus; quantum homo est in tali fine, in quali est regnum Domini, tantum angeli delectantur illo, et conjungunt se illi ut fratri; quantum autem homo est in fine sui, tantum angeli recedunt, et tantum accedunt spiritus mali ab inferno, nam in inferno non alius finis regnat; ex his constare potest quantum interest explorare et scire ex qua origine affectiones sunt ⁶ ,

quae non aliunde sciri possunt ⁷ quam ex fine.

Footnotes: