1. DE PRAECEPTIS DECALOGI

ARTICULUS PRIMUS

QUOD POSTQUAM ULTIMUM JUDICIUM PERACTUM EST, NOVA ECCLESIA PROMISSA SIT, QUAE INTELLIGITUR PER NOVAM HIEROSOLYMAM IN APOCALYPSI

1. Explicetur ¹ Cap. 21 a Vers. 1 ad finem. Tum Cap. 22:1-5.

2. Ex Verbo alibi, quod per Hierosolymam intelligatur Ecclesia, ut in sequentibus locis.

Esajas 1:1; 2:1 ² ; 3:8 ³ ; 5:3 ⁴ ; 7:1; 10:10-11, 12, 32; 22:10; 31:5; 33:20; 36:2, 7, 20; 37:10, 32; 40:[2]; ⁵ 41:27; 44:26, 28; 52:[9] ⁶ ; 62:1, 7; 64:10 ⁷ ; 65:18; 66:10, 20; 27:13 ⁸ ; 30:19; 2:3; 3:1; 4:3; 24:23; 28:14; 31:9; 65:19; 66:13; 5:3; 8:14; 22:21; 40:9; 51:17; 52:1-2; 62:6.

Filia Hierosolymae Lament. 2:13, 15; Mich. 4:8; Zeph. 3:14; Sach. 9:9.

Jeremias 1:3, 15; 2:2; 3:17; 4:3, 10-11; 5:1; 6:1; 7:17, 34; ⁹ 8:5; 9:11 ¹⁰ ; 11:6, 13; 13:9; 14:2, 16; 17:19, 21, 26, 27; 19:7, 13; 22:19; 23:14, 15; 24:[8] ¹¹ ; 25:18; 26:18 ¹² ; 27:3, 20, 21; 29:2; 32:2, 44; 33:10, 13, 16; 34:19; 35:11; 36:9; 37:5, 12; 38:28; 39:8; 40:1; 44:2, 6, 9, 13, 17, 21; 51:50; 52:12, 13, 14; 4:16; 6:6; 34:1, 7, 19 ¹³ ; 52:4; 27:18 ¹⁴ ; 29:25; 34:8; 35:11; 24:1; 27:20; 29:1, 2, 4, 20; 4:5; 15:4; 34:6; 52:1, 3; 4:4; 8:1; 11:2, 9, 12; 13:13; 17:20, 25; 18:11; 19:3; 25:2; 32:32; 35:13, 17; 42:18; 4:14; 6:8; 52:29 ¹⁵ ; [] 13:27; 15:5.

Threni 1:7, 8, 17; 2:10; 4:12.

Ezechiel 4:1, 7; 5:5; 8:3; 9:4, 8; 13:16; 14:22; 16:2-3; 17:12; 21:2, 20, 22 ¹⁶ ; 22:19; 23:4; 33:21; 36:38; 24:2; 26:2; 4:16; 12:10; 11:15; 12:19; 15:6.

Daniel 1:1; 6:10 ¹⁷ ; 9:2, 12, 16, 25; 5:2, 3; 9:7.

Joel 3:1, 6, 16-17, 20 ¹⁸ ;

Amos 2:5; 1:2.

Obad. 1:11, 20.

Michah 1:1, 5, 9, 12; 3:10, 12; 4:2.

Sacharias 1:12, 14, 16-17, 19 ¹⁹ ; 2:2, 4, 12 ²⁰ ; 3:2 ²¹ ; 7:7; 8:3-4, 8, 15; 12:2-3, 6; 14:4, 10-11, 17; 12:2, 9; 14:2, 12, 16; 14:8, 14 ²² ; [ ] 9:10; 8:22; 12:6, 11; 14:21; [ ] 12:5, 7-8, 10; 13:1.

Malachias 3:4; 2:11.

Zephanias 1:4, 12; 3:16.

David Ps. 51:18 ²³ ; 79:1, 3; 122:3, 6; 125:2 ²⁴ ; 128:5; 137:6, 7; 147:2; 68:29 ²⁵ ; 135:21; [ ] 102:21 ²⁶ ; 116:19; 122:2; 137:5 ²⁷ ; 147:12.

3. Aliquid de praecedentibus in Apocalypsi, ut de dracone et bestia coccinea; et de interitu illorum.

4. De Ultimo Judicio, quod descriptum, et quod porro describendum sit.

5. Cur nova Ecclesia instauratur, quando ultimo Judicium peractum est.

6. Quod non prius, [ex] causa, ne prophanentur sancta.

7. Quod promissum tunc quod sensus spiritualis Verbi detegendus: et quod Solus Dominus [sit] Verbum.

8. De adventu Ipsius tunc.

9. Quod ideo apertum mihi coelum sit.

ARTICULUS IINDUS. QUOD NUNC FINIS ECCLESIAE SIT, ET QUOD HODIE APUD PAUCOS ALIQUA RELIGIO

1. Quod non sciatur de Domino, quod sit solus Deus, qui regit coelum et terram; ita quod sit Deus Unus persona et essentia, in quo Trinitas: cum tamen omnis religio fundatur super cognitione Dei, ac Ipsius adoratione et cultu.

2. Quod non sciatur quod Fides non aliud sit quam Veritas: et quod non sciatur, num ²⁸ hoc quod vocant fidem sit veritas vel non; desumantur quaedam ex opusculo de Domino.

- Quod fides hodierna sit, dicatur quae..., tum quod justificationis gradus; quod num veritates sint, concludi potest ex sequentibus.

- Quod si haec fides, non opus veritatibus nec opus charitate, ²⁹ et ne quidem cognitione ³⁰ illarum.

- Quod non sciatur quid charitas.

- Quod non sciatur malum et bonum.

ARTICULUS III. QUOD OMNIS HOMO SIT HOMO POST MORTEM, ET QUOD TUNC SIT SUUS AMOR, ET QUOD AMOR EJUS SIT VITA, QUAE UNUMQUEMVIS MANET IN AETERNUM

1. Quod unusquisque exploratur post mortem qualis ejus amor est.

2. Quod unusquisque spiritus sit sua affectio.

3. Quod universum Coelum distinctum sit in societates secundum affectionum varietates, et universum infernum secundum cupiditatum varietates.

4. Quod qualis affectio hominis, talis ei cogitatio.

ARTICULUS IV. QUOD DIABOLUS APUD HOMINEM HABITET IN EJUS VITAE MALIS, AC DOMINUS IN EJUS VITAE BONIS

ARTICULUS VTUS. QUOD FUGERE MALA SIT FACERE BONUM, ET QUOD HOC SIT IPSA RELIGIO

1. Aliqua de pugnis et tentationibus.

2. Quod fugere mala non aliud sit quam fugare diabolum, et quod quantum homo id facit, conjungatur Domino, et aperiatur coelum, et quod tamdiu [non] sit in inferno.

ARTICULUS VITUS. QUOD HOMO QUI FUGIT MALA QUIA PECCATA SUNT, FIDEM HABEAT, ET TANTUM FIDEI QUANTUM FUGIT

Quod sint vera fidei et non vitae; quod quantum vera vitae fiant vitae, tantum vera fidei ³¹ fiant fidei, et quod ne hilum plus aut minus.

Enumerentur vera fidei, quae alioquin sunt scientia ³² et non fides.

De Anglorum oratione ante sanctam coenam, et de Suecorum [ea] etiam, tum ex obotfardigas forhinder. ³³

Quod ideo binae tabulae sint, et vocatae foedus; quod quantum una fit ab homine, tantum aperitur altera.

ARTICULUS VII. QUOD DECEM PRAECEPTA DECALOGI CONTINEANT OMNIA RELIGIONIS IN SUMMA

1. De Sanctitate decalogi plura.

Recapitulatio

Septem articulorum [recapitulatio], et quod a nullo negari possit, quin ipsa religio sint.

Footnotes:

9272. ‘[Et] sex annis seres terram [tuam]’: quod significet statum primum cum homo Ecclesiae instruitur in veris et bonis fidei, constat ex significatione ‘sex annorum’ quod sit status hominis qui regeneratur primus, de qua infra n. 9274, et ex significatione ‘serere terram’ quod sit cum inseminantur vera et bona fidei; quod ‘serere terram’ sit illud, est quia omnia quae sunt agri, sementis, et ejus proventus, significant talia quae sunt Ecclesiae in communi, et quae sunt hominis Ecclesiae in particulari, qui est homo regeneratus per verum fidei et bonum charitatis a Domino; inde est quod ¹ ager et humus in Verbo significent illos in Ecclesia qui ² recipiunt vera et bona fidei, sicut ager semina; quapropter etiam in Verbo pluries memoratur ager, semen, sementis, messis, proventus, frumentum, et triticum, et inde panis, ³ praeter reliqua quae sunt agri.

[2] Qui non scit quomodo se habet cum statu caeli, non aliter credit quam quod ⁴ illa in Verbo solum locutiones ⁵ metaphoricae ac comparationes ⁶ sint, sed sunt reales correspondentiae; quando enim angelis est sermo de regeneratione hominis a Domino per vera fidei et bona charitatis, tunc infra in mundo spirituum apparent agri, sata, novalia, et quoque messes, et hoc ex causa quia correspondent; qui hoc scit etiam scire potest quod talia in mundo secundum correspondentias creata sint, nam universa natura, hoc est, caelum cum sole, luna, astris, et tellus cum subjectis trium ⁷ regnorum suorum, correspondent talibus quae in mundo spirituali sunt, n. 2993, 5116, 5377, et quod sic natura sit theatrum ⁸ repraesentativum regni Domini, n. 3483, et quod inde subsistant omnia quae in mundo naturali ⁹ , n. 2987, 2989- ¹⁰ 2991, 3002, 8211; ex his patet unde est quod illa quae sunt agri, hoc est, quae seruntur in agro et metuntur ex agro, significent talia quae sunt Ecclesiae in communi et in particulari; quod etiam comparationes ¹¹ in Verbo sint ex illis quae ¹² correspondent, videatur n. 3579, 8989.

[3] Quod ‘serere terram’ seu ‘agrum’ sit docere et discere vera et bona fidei quae Ecclesiae, et quod ‘proventus’ sint bona veri inde, constare potest ex pluribus locis in Verbo, ut apud Esaiam,

Quia oblita es Dei salutis tuae, propterea plantabis plantas jucundarum; sed palmite extranei conseres eam; in die plantam tuam crescere facies, et mane semen tuum ¹³ efflorescere, acervus messis in die possessionis; at dolor desperatus, [Esai. 17:10, ] 11; hic talia quae super tellure crescunt memorantur; quod tamen sancta Ecclesiae per illa intelligantur, patet, nempe per ‘plantare plantas jucundarum’ talia quae favent affectionibus, et per ‘palmite extranei conserere terram’ docere vera non genuina:

[4] apud Jeremiam,

Sic dixit Jehovah viro Jehudae et Hierosolymae, Novate vobis novale, neque serite inter spinas; circumcidite vos ¹⁴ Jehovae, et removete praeputia cordis vestri, 4:3, 4;

quod ‘serere inter spinas’ sit docere et discere vera, sed quae ‘curae mundi, fraus divitiarum, et concupiscentia ¹⁵ suffocant et infrugifera reddunt’, docet Dominus apud Marcum 4:7, 18, 19; quapropter dicitur quod ‘circumciderent se Jehovae et removerent praeputia cordis’, hoc est, quod ¹⁶ purificarent se a talibus quae vera et bona fidei suffocant et infrugifera reddunt; quod circumcidere id sit, videatur n. 2039, 2056, 2632, 3412, 3413, 4462, 7045; simile per serere tritica et metere spinas significatur apud Jeremiam 12:13:

[5] apud Micham, Ego defatigatus sum percutiendo te, devastando propter peccata tua; tu seres sed non metes; tu calcabis olivam, sed non unges te oleo; et mustum, sed non bibes vinum, 6:13, 15;

‘serere et non metere’ pro instrui in veris fidei sed absque profectu, ‘calcare olivam sed non ungere se oleo’ pro instrui de bono vitae sed usque non vivere in illo, ‘calcare mustum sed non bibere vinum’ pro instrui de veris quae ex bono sed usque non appropriare illa sibi; quod talia Ecclesiae seu caeli per illa significentur, patet ex illis quae praecedunt, quod nempe ¹⁷ ita devastarentur propter peccata eorum, nam impius et peccator instructionem recipit sed modo inter scientifica reponit quae e memoria depromit ad aucupandum famam, honores, et opes, ita ad serviendum usui et fini malo; inde vera et bona quibus homo instructus est amittunt vitam caeli, et fiunt mortua, ac demum mortifera:

[6] apud Esaiam,

Beati vos serentes juxta ¹⁸ omnes aquas, emittentes pedem bovis et asini, 32:20;

‘serere juxta ¹⁹ omnes aquas’ est instrui veris quibuscumque quae ad usum, ‘emittere pedem bovis et asini’ est ²⁰ instrui in bonis et veris externis:

apud eundem,

Venturos radicabit Jacobus, efflorescet et florebit Israel, ita ut impleantur facies orbis proventu: non avolare cogentur amplius doctores tui, et erunt oculi tui respicientes doctores tuos, et aures tuae audient verbum a post te, dicendo, Haec via, ite in ea; tunc Jehovah dabit pluviam seminis tui quo conseres terram, et panem proventus terrae, et erit pingue et opulentum; pascent pecora tua in die illo prato lato; et boves et asini ²¹ laborantes terram farraginem meram comedent: erit lux lunae sicut lux solis, et lux solis erit septupla, sicut lux septem dierum, in die quo obligabit Jehovah fracturam populi Sui, et vulnus plagae ejus sanabit, 27:6, 20-26;

[7] quod Jehovah daret pluviam seminis quo consereret terram, et panem proventus terrae, quod pascerent pecora prato lato, quod boves et asini laborantes terram farraginem meram comederent, quod lux lunae esset sicut lux solis, et haec septupla, significent talia quae sunt Ecclesiae ²² , patet manifeste cuivis qui expendit; tum quod significent instructionem in veris et bonis fidei ²³ ; nam dicitur, ‘erunt oculi tui respicientes doctores tuos, et aures tuae audient verbum, dicendo, Haec via, ite in ea’, ‘doctores’ enim sunt qui instruunt, et ‘via in ²⁴ qua irent’ est verum doctrinae et bonum vitae; quid autem singula in specie significant, patet a significatione ‘pluviae’, ‘seminis’, ‘proventus’, ‘terrae’, ‘pecorum’, ‘prati lati’, ‘boum et asinorum laborantium terram’, ‘farraginis quam comedent ²⁵ ’; tum ²⁶ ex significatione ‘lucis lunae et solis’, ut et ²⁷ ‘septupli’ et ‘septem ²⁸ dierum’; et quia talia quae sunt Ecclesiae, hoc est, quae doctrinae et vitae, per illa significantur, sequitur quod hoc fiet ‘in die quo Jehovah obligabit fracturam populi Sui, et sanabit vulnus plagae ejus’; ‘fractura populi’ est falsum doctrinae ex improbitate doctorum, ex concupiscentiis, et ex aliis causis sensim irrepens, ‘vulnus plagae’ est malum vitae inde.

[8] Quia apud populum Israeliticum et Judaicum omnia erant repraesentativa caelestium et Divinorum, etiam erant agri et eorum proventus, tum vineae, oliveta, et omnes plantationes, ut et armenta et boves, praeter etiam montes, colles, valles, fluvii, et reliqua quae sensibus eorum obvia fuerunt; inde erat quod etiam talibus locupletati fuerint cum statuta et judicia custodiverunt et fecerunt, secundum promissiones passim in Verbo, ut apud Moschen, Si in statutis Meis ambulaveritis, et praecepta Mea custodiveritis et feceritis illa, dabo pluvias vestras in tempore suo, et dabit terra proventum suum, et arbor agri dabit fructum suum, [Lev. 26:3] 4:

et apud Sachariam, Vitis dabit fructum suum, et terra dabit proventum suum, et caeli dabunt rorem suum; unde fiet, quemadmodum fuistis maledictio inter gentes, eritis benedictio, 8:12, 13.

[9] Contrarium ²⁹ evenit quando colebant alios deos, nam tunc non amplius repraesentabant caelestia et Divina sed infernalia et diabolica; quapropter tunc non amplius fuit fertilitas, nec proventus, sed consumptio et vastatio, secundum haec apud Moschen, Si serviatis diis aliis, exardescet ira Jehovae contra vos; concludet caelum ut non sit pluvia, et terra non det proventum suum, [Deut. 11:16, ] 17:

et apud eundem,

Cum pinguis factus est ³⁰ Jeschurun, recalcitravit, et deseruit Deum; sacrificant daemonibus, diis quos non noverunt; quare ignis accensus est in ira Mea, et ardebit usque ad infernum infimum, ac consumet terram et proventum ejus, Deut. 32:15, 17, 22 ³¹ .

[10] Ex his nunc patet quid significatur per ‘serere terram’ et per ‘proventum ejus’, tum quoque unde id quod significent; patet etiam quid per illa significatur in sequentibus his locis:

apud Davidem,

Jehovah ponit desertum in stagnum aquarum, et terram siccitatis in exitus aquarum; facit habitare ibi famelicos, ut serant agros, et plantent vineas, et faciant fructum proventus, [Ps. 107:35]-37:

apud eundem,

Confitebuntur Te populi omnes; terra dabit proventum suum; benedicet nobis Deus, Ps. 67:6-8 ³² [KJV Ps. 67:5-7]:

apud Moschen,

Jehovah facit equitare populum Suum super excelsis terrae, et cibat proventu agrorum; sugere facit eum mel e rupe petrae, et oleum ex saxo petrae, Deut. 32:13 ³³ .

Footnotes: