169. Cum Spiritus angelici, qui ab illa Tellure, venerunt in conspectum, alloquebantur nos, quaerentes quinam essemus, et quid vellemus; dicebamus quod peregrinationis causa, et quod illuc delati, et ne timeant a nobis: timebant enim quod essemus ex illis qui perturbant eos de Deo, de Fide, et de similibus, propter quos in illam plagam ad Tellurem suam se contulerunt, fugientes eos quocunque possent. Interrogati per quae perturbant, respondebant per ideam Trium, et per ideam Divini absque Humano in Deo, cum tamen sciunt et percipiunt quod Deus sit unus, et quod sit Homo. Perceptum tunc quod illi qui perturbarunt eos, et quod fugerunt, fuerint ex nostra Tellure; tum ex eo quod ex nostra Tellure sint qui ita circumvagantur in altera vita ex studio et jucundo peregrinationis quod contraxerunt in mundo; in aliis enim Telluribus non tales peregrinationes sunt: compertum dein est, quod essent Monachi, qui ex studio convertendi gentes in nostro Orbe peregrinati sunt: quapropter dicebamus eis, quod bene faciant quod fugiant illos, quia intentio illorum non est docere, sed lucrari et dominari; et quod per varia primum captare animos studeant, sed dein subjicere illos sibi ut servos. Praeterea, quod bene faciant, quod non patiantur ideam suam de Deo a talibus perturbari. Porro dicebant, quod etiam confundant illos per id, quod dicant se oportere fidem habere ac credere quae dicunt: at quod responderint illis, quod non sciant quid Fides seu quid sit credere, quum in se percipiunt quod ita sit; erant e Regno coelesti Domini, ubi omnes ex interiore perceptione sciunt vera, quae apud nos vocantur fidei; sunt enim in illustratione a Domino; secus ac illi qui in Regno spirituali sunt. Quod spiritus angelici illius Telluris ex Regno coelesti essent, videre etiam dabatur ex flammeo, ex quo ideae eorum; lux enim flammea est in Regno coelesti, et lux candida in Regno spirituali. Qui e Regno coelesti sunt, illi cum sermo est de Veris, non plus dicunt quam ita ita, vel non non, et nusquam ratiocinantur de illis num ita sit vel non ita sit; illi sunt, de quibus Dominus dicit, "Sermo vester erit ita ita, non non; quod ultra est ex malo est; " inde est quod spiritus illi dixerint, quod non sciant quid sit fidem habere seu credere; considerant hoc, sicut si aliquis diceret ad socium, qui oculis suis videt domos aut arbores, quod fidem habere debeat seu credere quod sint domus ac arbores, cum clare videt quod ita sit: tales sunt qui e Regno coelesti Domini sunt, et tales erant hi spiritus angelici. ¹ Dicebamus illis, quod pauci in nostra Tellure sint qui interiorem perceptionem habent, ex causa quia in juventute sua discunt vera et non faciunt illa: sunt enim binae facultates homini, quae vocantur Intellectus et Voluntas; qui non ultra quam in memoriam et inde aliquantum in Intellectum admittunt vera, et non in vitam, hoc est, in voluntatem, illi quia in nulla illustratione aut interiori visu a Domino possunt esse, dicunt quod credenda sint seu quod fides habenda, et quoque ratiocinantur de illis num vera sint vel non, imo nec volunt ut percipiantur aliquo visu interiori seu quadam illustratione per intellectum; ita dicunt, quia vera apud illos sunt absque luce e coelo, et illis, qui absque luce e coelo vident, falsa possunt apparere ut vera, ac vera ut falsa: inde plures ibi tanta occupavit caecitas, ut tametsi homo non faciat vera, seu vivat secundum illa, usque dicant eum per solam fidem posse salvari, sicut quod homo non foret homo ex vita et secundum illam, sed ex scientia talium quae fidei absque vita. Postea loquebamur cum illis de Domino, de amore in Ipsum, de amore erga proximum, deque regeneratione; dicendo, quod amare Dominum sit amare praecepta, quae ab Ipso, quod est, ex amore vivere secundum illa. ² Quod amor erga proximum sit velle bonum et inde facere bonum Concivi, Patriae, Ecclesiae, Regno Domini, non propter se ut videatur vel ut mereatur, sed ex affectione boni. ³ De Regeneratione, quod illi qui regenerantur a Domino, et immittunt vera illico in vitam, in interiorem perceptionem de illis veniant; at quod illi qui recipiunt vera primum in memoria, et dein volunt illa et faciunt illa, sint qui in fide sunt; nam ex fide, quae tunc vocatur conscientia, agunt. Haec dixerunt se percipere quod ita sit, proinde etiam quid fides. Loquutus sum cum illis per ideas spirituales, per quas sisti et comprehendi possunt talia in luce.

Footnotes:

10648. ‘Et scortentur post deos ¹ eorum’: quod significet inde falsa mali, constat ex significatione ‘scortari post deos ² gentium’ quod sit conjungi falsis mali, nam per ‘scortari’ significatur illegitime conjungi, et per ‘deos ³ gentium’ significantur falsa mali; quod ‘dii ⁴ ’ sint falsa, videatur n. 4402 fin. , 4544, 7873, 8867, et ‘gentes’ sunt mala, supra [n. ] 10638. Dicitur quod inde falsa mali, quia a malo existunt omnia falsa; falsa autem quae non a malo, quidem in externa forma ⁵ sunt falsa sed non in interna; dantur enim falsa apud illos qui in bono vitae sunt, sed bonum est interius in illis et facit ut malum falsi removeatur; inde falsum illud coram angelis non apparet ut falsum sed ut ⁶ species veri; angeli enim spectant interiora fidei et non exteriora ejus; inde est quod unusquisque ex quacumque religione sit salvari ⁷ possit, etiam gentiles qui nulla vera ex Verbo habent, modo bonum vitae spectaverint ut finem, et doctrinam suam ut medium ad illum finem, videatur n. 2589-2604.

[2] In Verbo saepius dicitur ‘scortari’ et per id significatur illegitima conjunctio cum vero, et per ‘adulterari’ illegitima conjunctio cum bono; inde per ‘scortari’ significatur falsificatio veri et per ‘adulterari’ adulteratio boni; falsificatio veri ⁸ fit triplici modo: Primo, Si homo in malo vitae est et agnoscit vera doctrinae, tunc enim intus in veris est malum, et malum falsificat verum, ⁹ nam malum dissipat caeleste et Divinum ¹⁰ e veris, ac implantat infernale, inde falsificatio.

[3] Secundo, Si homo primum in veris quoad doctrinam est et postea accedit ad falsum alterius doctrinae, quod fit solum apud illos qui in malo vitae sunt, quoniam malum appetit falsum, et id libenter arripit pro vero.

Tertio, Si homo qui in malo quoad vitam est, et in falsis quoad doctrinam, arripit vera alterius doctrinae, is quoque falsificat vera, quoniam is vera non agnoscit propter vera sed propter aliquid lucri, honoris, aut famae.

[4] Omnes hae falsificationes ¹¹ in Verbo vocantur scortationes et meretricatus, ex causa quia per conjugium intelligitur legitima conjunctio, quae est boni et veri, videatur n. 2727-2759; ¹² inde illegitimae conjunctiones intelliguntur per scortationes; ¹³ quod ita sit, ex pluribus locis in Verbo constare potest, ex quibus solum haec bina afferre licet:

apud Ezechielem,

Hierosolyma, scortata es propter nomen tuum; et effudisti scortationes tuas super omnem transeuntem; sumpsisti de vestibus tuis, et fecisti tibi excelsa variegata, et scortata es super illis: accepisti vasa ornatus tui ex auro Meo et ex argento Meo quod dederam tibi, et fecisti tibi imagines masculi, et scortata es cum illis: sumpsisti filios tuos et filias tuas ¹⁴ quos peperisti Mihi, et sacrificasti illos eis: num parum hoc de scortationibus tuis? scortata es cum filiis Aegypti vicinis tuis, magnis carne; et multiplicasti scortationem tuam ad irritandum Me: scortata es cum filiis Aschuris, et scortata es cum eis, et non satiata: et multiplicasti scortationem tuam usque ad terram negotiationis Chaldaeam, 16:15-17, 20, 26, 28, 29 seq. ;

et apud eundem,

Duae mulieres, filiae unius matris, scortatae sunt in Aegypto, in adolescentia sua scortatae sunt, Ohola Samaria et Oholiba Hierosolyma: scortata est Ohola sub Me, et dilexit amasios suos Assyrios propinquos, dedit scortationes suas super illos: scortationes suas ex Aegypto non deseruit, nam cum illa concubuerunt in adolescentia ejus. Oholiba corrupit amorem suum prae illa, et multiplicavit scortationes suas supra scortationes sororis suae, filios Aschuris adamavit; ¹⁵ addidit ad scortationes suas, et vidit imagines Chaldaeorum, adamavit eos ad aspectum oculorum suorum; venerunt ad illam filii Babelis ad concubitum amorum, 23:2-4, [5, ] 7, 8, 11, 12, 14, 16 seq. ;

praeter ¹⁶ multis aliis in locis, quae videantur cum his etiam explicata n. 2466, 8904.

Footnotes:

8904. ‘Non adulterabis’: quod significet quod illa quae doctrinae fidei et charitatis sunt non pervertenda, ita non Verbum applicandum ad confirmanda falsa et mala, tum quod non leges ordinis invertendae, constat ex significatione ‘adulterare’, ‘moechari’, et ‘scortari’, ¹ quod in sensu spirituali seu interno sint ² pervertere bona et falsificare vera quae doctrinae fidei et charitatis sunt; et quia haec per ‘adulterare’ significantur, etiam significatur applicare Verbum ad confirmanda mala et falsa, nam Verbum est ipsissima doctrina fidei et charitatis, et perversio veri et boni ibi, est applicatio ad falsa et mala; quod haec significentur per ‘adulterare’ et ‘moechari’ in sensu spirituali vix aliquis hodie scit, ex causa quia hodie intra Ecclesiam a paucis scitur quid spirituale et qualiter hoc differt a naturali, et vix ab aliquo, quod correspondentia sit inter utrumque, et quidem talis ut sistatur imago unius in altero, hoc est, repraesentetur spirituale in naturali; consequenter quod spirituale sit sicut anima et naturale sicut ejus corpus, et sic per influxum et inde conjunctionem constituant unum, sicut ³ in homine regenerato internus ejus homo qui etiam spiritualis vocatur, et externus qui etiam dicitur naturalis.

[2] Quia talia hodie ignorantur, idcirco non sciri potest quid ‘adulterare’ ⁴ ulterius significat, quam quoad corpus illegitime conjungi. Quia illa, ut dictum est, hodie ignorantur, licet causam ⁵ dicere cur ‘adulterare’ in sensu spirituali significat ⁶ pervertere illa quae doctrinae fidei et charitatis sunt, ita adulterare bona et falsificare vera; causa est, quae ⁷ arcana hodie, quod amor conjugialis descendat ex conjugio boni et veri, quod conjugium caeleste vocatur; amor qui a Domino influit, qui est inter bonum et verum in caelo, vertitur in amorem conjugialem in terra, et hoc per correspondentiam; inde est quod falsificatio veri sit ‘scortatio’ et perversio boni sit ‘adulteratio’ in sensu interno; inde quoque est quod qui in bono et vero fidei non sunt nec in genuino amore ⁸ conjugiali possint esse, tum quod qui in adulteriis capiunt jucundum vitae non amplius aliquid fidei possint recipere; dictum audivi ab angelis quod ut primum aliquis adulterium committit in terra, et in eo capit jucundum, claudatur ei caelum, hoc est, is renuat amplius recipere inde aliquid fidei et charitatis; quod hodie in regnis ubi Ecclesia a perplurimis adulteria pro nihilo reputentur, est quia Ecclesia est in fine suo ⁹ , et sic non amplius aliqua fides, quia non charitas; unum enim correspondet alteri; ubi nulla fides est falsum loco veri et malum loco boni, et inde fluit quod adulteria non magis ut crimina reputentur ¹⁰ ; nam clauso caelo apud hominem talia ab inferno influunt; videantur quae de his prius dicta et ostensa sunt, n. 2727-2759, 4434, ¹¹ 4835, 4837.

[3] Quod ‘moechari’ et ‘adulterari’ ¹² in sensu interno seu spirituali sit falsificare et pervertere vera et bona fidei et charitatis, proinde etiam ¹³ confirmare falsum et malum per pravas applicationes e Verbo, constare potest a singulis locis in Verbo ubi ‘adulterari’, ‘moechari’, et ‘scortari’ nominantur ¹⁴ , quod manifeste patebit a sequentibus, ut apud Ezechielem,

Fili hominis, notifica Hierosolymae abominationes ejus: Scortata es propter nomen tuum, et effudisti scortationes tuas super omnem transeuntem; sumpsisti de vestibus tuis, et fecisti tibi excelsa variegata, et scortata es super illis; accepisti vasa ornatus tui ex auro Meo et ex argento Meo quod dederam tibi, et feceras tibi imagines masculi; scortata es cum illis: sumpsisti filios tuos et filias tuas, quas peperisti Mihi, et sacrificasti [illos eis]. Num parum de scortationibus tuis? Scortata es cum filiis Aegypti, vicinis tuis, magnis carne, et multiplicasti scortationem tuam ad irritandum Me: et scortata es cum filiis Aschuris, cum satietas tibi nulla, cum quibus etiam scortata es, et tamen non saturata; et multiplicasti scortationem tuam usque ad terram negotiationis Chaldaeam, et tamen in hoc non satiata es. Mulier adultera sub viro suo accipit alienos; omnibus meretricibus dant mercedem, tu vero ¹⁵ dedisti mercedes tuas omnibus amasiis tuis, et remunerasti eos, ut venirent ad te e circuitu in scortationibus tuis: propterea, meretrix, audi verbum Jehovae, Judicabo te judiciis adulterarum, et effundentium sanguinem, 16:1 seqq. ;

[4] quis non videre potest quod per ‘scortationes’ hic significentur falsificationes ¹⁶ veri ac adulterationes boni? et quis potest intelligere hic verbulum nisi sciat quod ‘scortatio’ talia significet, tum nisi sciat quid ‘filii Aegypti’, ‘filii Aschuris’, ‘Chaldaea’, cum quibus ¹⁷ Hierosolyma dicitur scortata? quod non cum illis ipsis populis scortata sit, patet; dicendum itaque quid in sensu interno illa significant; per ¹⁸ Hierosolymam intelligitur Ecclesia perversa; ‘vestes’ ibi sunt vera quae pervertuntur, inde falsa quae agnoscuntur sunt ‘excelsa variegata’; ‘filii Aegypti’ sunt scientifica, ‘filii Aschuris’ ratiocinia, ‘Chaldaea’ profanatio veri; quod ‘vestes’ sint vera, videatur n. 1073, 2576, 4545, 4763, 5248, 5319, 5254, 6914, ¹⁹ 6918; quod ‘excelsa’ sint cultus, ‘excelsa variegata’ hic cultus falsi, n. 796; ‘vasa ornatus ex auro et argento’ sunt ²⁰ cognitiones boni et veri, quod ‘vasa’ sint cognitiones, n. 3068, 3079, quod ‘aurum’ sit bonum, n. 113, 1551, 1552, 5658, 6914, 6917, ‘argentum’ verum boni, n. 1551, ²¹ 2048, 2954, 5658; ‘imagines masculi’ ²² significant apparentias et similitudines veri ²³ , n. 2046; ‘filii et filiae quas pepererunt’ sunt ²⁰ vera et bona quae perverterunt, quod ‘filii’ sint vera, n. 489, 491, 533, 1147, 2623, 2803, 2813, 3373, quod ²⁴ ‘filiae’ bona, n. ²⁵ 489, 2362, 3024; quod ‘filii Aegypti’ sint scientifica per quae perversio 1164, 1165, 1186, 1462, 2588 fin. , 4749, 4964, ²⁶ 4967, 5700, 5702, 6004, 6015, 6125, 6651, 6679, 6683, 6692, 6750, 7296, 7779, 7926; ‘Aschur’ quod sit ratiocinatio, per quam mediis scientificis vera fidei perversa, et bona ejus adulterata sunt, n. 119, ²⁷ 1186; ‘multiplicare scortationem usque ad terram Chaldaeam’ est ²⁸ usque ad profanationem veri, quod ‘Chaldaea’ sit profanatio veri, n. 1368; inde patet cur dicitur ²⁹ ‘mulier adultera’, tum ‘meretrix’;

[5] similiter ac de ‘Babylone’ in Apocalypsi, Venit unus ex septem angelis habentibus septem phialas, et locutus est mecum dicens mihi, Veni, monstrabo tibi Judicium meretricis magnae sedentis super aquis multis, cum qua scortati sunt reges terrae, et inebriati sunt [ex] vino scortationis ejus in habitantes terram: erat Babylon magna mater scortorum, et abominationum terrae, 17:1, 2, 5, 14:8, 18:3;

quod ‘Babylon’ sint qui pervertunt vera et bona Ecclesiae sui dominii et sui quaestus causa, et hoc usque ad profanationem, constat ex significatione ‘Babelis’, n. 1182, 1283, 1295, 1304, 1306-1308, 1321, 1322, 1326, 1327 fin. ; inde est quod Babylon dicatur ‘meretrix’ et ‘mater scortorum’; qui de sensu interno nihil sciunt credent quod ‘reges terrae qui cum illa scortati sunt’ significent reges in terra aut regna, sed non significant reges nec regna, sed vera fidei Ecclesiae, cum quibus scortari est illa pervertere; quod ‘reges’ sint vera fidei, videatur n. 1672, 2015, 2069, 3009, 4575, 4581, 4966, ³⁰ 5044, 6148, et quod ‘terra’ sit Ecclesia, n. 566, 662, 1067, 1262, 1413, 1607, 1733, 1850, 2117, 2118 fin. , 2928, ³¹ 3355, 4447, 4535, 5577, 8011, 8732; inebriati vino scortationis inhabitantes terram' est quod in errores et deliria redacti sint per falsa ex malo illi qui intra Ecclesiam sunt, ‘inebriari’ enim est in errores per falsa ratiocinia et per pravas interpretationes Verbi duci, n. 1072; ‘vinum’ est falsum ex malo, n. 6377, inde ‘vinum scortationis’ est falsum ex perversione veri; quod ‘terra’ sit Ecclesia, modo ostensum est; ‘edere’ dicitur ‘super aquis multis’ quia super falsis, nam ‘aquae’ in sensu genuino sunt vera, et in sensu opposito falsa, n. 729, 790, 8137, 8138, 8568.

[6] ³² Quod ‘ ³³ adulterare et scortari’ sit pervertere bona et vera Ecclesiae, constat manifeste etiam alibi [ex his] apud Ezechielem,

Duae mulieres, filiae unius matris, scortatae sunt in Aegypto, in adolescentia sua scortatae sunt, Ohola Samaria, et Oholiba Hierosolyma; scortata est Ohola sub Me, et dilexit amasios suos, Assyrios propinquos, vestitos hyacintho, praefectos et duces, juvenes desiderii omnes, equites equitantes equis; dedit scortationes suas super illos, delectum filiorum Aschuris omnium: attamen scortationes suas ex Aegypto non deseruit, nam cum illis concubuerant ³⁴ in adolescentia sua: Oholiba corrupit amorem suum prae illa, et scortationes suas supra ³⁵ scortationes sororis suae; filios Aschuris adamavit; addidit ad scortationes [suas], cum vidit viros pictos super pariete, imagines Chaldaeorum, pictos minio, et amavit eos ad aspectum oculorum suorum; venerunt etiam ad illam filii Babelis ad concubitum amorum; polluerunt illam per scortationem suam; multiplicavit tamen scortationes suas dum recordata est dierum adolescentiae, quibus scortata est in terra Aegypti; adamavit supra paelices illos, 23:[1] seqq. ;

in his etiam nullus non videre potest quod per ‘scortationes’ ³⁶ intelligantur scortationes ³⁷ spirituales, hoc est, perversiones boni et falsificationes veri, quae Ecclesiae; tum ³⁸ quod contenta in sensu interno non ³⁹ patescant nisi sciatur quod significatur per ‘filios Aegypti’, per ‘Assyrios’ seu ‘filios Aschuris’, per ‘Chaldaeam’, et per ‘Babelem’, nam quod illae gentes non intelligantur sed quod talia quae sunt falsi, liquet, cum illis enim non scortati sunt incolae Samariae et Hierosolymae; sed quid per Aegyptum, Aschurem, Chaldaeam et Babelem significatur, mox supra ostensum videatur.

[7] Ex sequentibus etiam constat quod ‘scortationes’ et ‘adulteria’ ⁴⁰ in sensu interno sint falsificationes et perversiones boni et veri, ita adulterationes horum, ut apud Hoscheam,

Contendite cum matre vestra, contendite, quoniam illa non uxor Mea, et Ego non maritus ejus, ut removeat scortationes a faciebus suis, et adulteria sua ab inter ubera sua; filiorum ejus non miserebor, quia filii scortationum illi, quoniam scortata est mater illorum, dicens, Ibo post amasios meos, dantes panem meum, et aquas meas, lanam meam, et linum meum, oleum meum, et potus meos: sed devastabo vitem ejus et ficum ejus, de quibus dixit, Merces meretricia illa mihi, quam dederunt mihi amasii mei, 2:2-12;

per ‘matrem’ in sensu interno hic intelligitur Ecclesia, n. 289, 2691, 2717, 4257, ⁴¹ 5581, 8897, pariter per ‘uxorem’, n. 252, 253, 409, 749, 770, quae ‘non uxor’ dicitur, quia in veris perversis, hoc est, falsis; per ‘filios’ vera Ecclesiae, hic falsa, quia dicuntur ‘filii scortationum’, n. 489, 491, 533, 2623, 2803, 2813, ⁴² 3373, 3704, 4257; quid ‘panis’, quid ‘aqua’, quid ‘lana’ et ‘linum’, tum ‘oleum’ et ‘potus’, ut et ⁴³ ‘vitis’ et ‘ficus’, ostensum est in suis locis, quod nempe sint bona amoris et charitatis, tum bona et vera fidei interiora et exteriora, at ⁴⁴ mala et falsa in sensu opposito, nam bona fiunt mala et vera fiunt falsa cum pervertuntur; quid ‘panis’ videatur n. 276, 680, 2165, 2177, 3464, 3478, 3735, 3813, 4217, 4735, 4976, 5915, 6118, ⁴⁵ 8410, quid ‘aquae’, n. ⁴⁶ 739, 790, 8137, 8138, 8568, quid ‘linum’, n. 7601, quid ‘oleum’, n. 886, 3728, 4582, quid ‘potus’, n. 3069, 3168, 3772, 8562, quid ‘vitis’, n. 1069, 5113, 6376, ⁴⁷ quid ‘ficus’, n. ⁴⁸ 4231, 5113; ‘merces meretricia’ est falsum doctrinae quod venditant pro vero:

[8] apud eundem,

⁴⁹ Populus Meus lignum interrogat, et baculus ejus respondet illi, quia spiritus scortationis seduxit, et scortati sunt a sub deo suo; super verticibus montium sacrificant, et super collibus suffiunt, propterea scortantur filiae vestrae, et nurus vestrae adulterantur: nonne ⁵⁰ visitavero super filias vestras, quia scortantur, et super nurus vestras quia adulterantur, quia hi ⁵¹ cum scortis dividunt, et cum prostibulis sacrificant? si scortaris tu, Israel, ne reus fiat Jehudah, 4:11 seqq. ;

⁵² ‘scortari sub deo suo’ pro pervertere verum ⁵³ , nam per ‘deum’ in sensu interno significatur verum et in opposito falsum, n. 2586, 2769, 2807, 2822, 4295, 4402, 4544, 7010, 7268, 7873, 8301, 8867, ‘montes et colles’ sunt amores, hic amores sui et mundi, n. 795, 796, ⁵⁴ 1691, 2722, 6435, ‘lignum quod interrogatur’ est bonum jucundi alicujus cupiditatis, n. 643, ‘baculus qui respondet’ est potentia imaginaria ex proprio intellectuali, n. 4013, 4015, 4876, 4936, 7011, ⁵⁵ 7026; quia ‘dii’ significans in genuino sensu vera et in opposito falsa, ideo falsificare vera et adulterare bona significatur ⁵⁶ per scortati post deos alienos, ut post ⁵⁷ baalem, post Molechum, post idola, Lev. 20:5; Ezech. 6:9; ⁵⁸ et alibi.

[9] Ex his nunc constare potest quid per ‘adulteria et scortationes’ intelligitur in sequentibus his locis:

apud Esaiam,

Vos accedite huc, filii praestigiatricis, semen adulteri, et scortata est; contra quem oblectatis vos? contra quem dilatatis os, et elongatis linguam? nonne vos nati praevaricationis, semen mendacii, qui incaluistis in dii sub omni arbore viridi? 57:3-5:

apud eundem,

Fiet in fine septuaginta annorum visitabit Jehovah Tyrum, ut redeat ad mercedem meretriciam suam, et scortetur cum omnibus regnis terrae super faciebus orbis, 23:17, 18:

apud Jeremiam,

Et dimisit vir uxorem suam, et abivit ab eo, et fuit viro alii; scortata est cum sociis multis; profanasti terram scortationibus tuis et malitia tua: nam vidisti quae fecit aversa Israel, abiens haec super omnem montem altum, et sub omnem arborem viridem, et scortabaris ibi? etiam perfida Jehudah soror ejus, abivit et scortata est etiam illa; ⁵⁹ adeo ut a voce scortationis ejus profanaverit terram, moechata est cum lapide et ligno, ⁶⁰ 3:1-10

apud eundem,

Haec sors tua, quod oblita es Mei, et confisa es mendacio; adulteria tua, et hinnitus tui, scelus ⁶¹ scortationis tuae, super collibus in agro vidi abominationes tuas; vae tibi, Hierosolyma! 13:25, 27:

apud eundem,

Contra prophetas: adulteris plena est terra, quia propter maledictionem luget terra, exaruerunt pascua deserti; quia tam propheta quam sacerdos hypocrisin exercent: in prophetis Hierosolymae etiam vidi obfirmationem horrendam, adulterando et eundo in mendacio; confirmarunt manus malorum; visionem cordis sui loquuntur non ex ore Jehovae, 23:9, 10 seq. :

apud eundem,

Fecerunt stultitiam in Israele, et moechati sunt cum uxoribus sociorum suorum, et locuti sunt verbum in nomine Meo mendaciter, quod non praecepi illis, 29:23;

[10] ex his manifeste patet quod ⁶² adulterare' et ‘moechari’ sit ex suo corde, hoc est, ex proprio, ita sicut suadent amores sui et mundi, explicare et pervertere Verbi vera; proinde loqui ⁶³ mendacia, hoc est, falsa, sicut aperte dicitur ⁶⁴ . Insuper apud Hoscheam, Ne laeteris, Israel, quia scortatus es de sub Deo tuo; dilexisti mercedem meretriciam super omnibus areis frumenti, 9:1:

apud eundem,

Locutus est Jehovah ad Hoscheam, Abi, accipe tibi mulierem scortationum, et liberos scortationum, quia scortando scortatur terra a post Jehovam, 1:2:

apud Nahum,

Vae urbi sanguinum! prae multitudine scortationum scorti, boni gratia, magistrae praestigiarum, ⁶⁵ vendentis gentes per scortationes suas, et familias per praestigias suas Nahum 3:[1, ] 4:

apud Moschen,

Filii vestri erunt pascentes in deserto 40 annis, et portabunt scortationes vestras, juxta numerum dierum quibus explorastis terram, dies singuli pro anno, portabitis iniquitates vestras 40 annis ⁶⁶ , Num. 14: ⁶⁷ 33, 34.

[11] Quia scortationibus in terra correspondebant falsificationes veri et adulterationes boni, ideo poena mortis erat adulteris, Lev. 20:10, et filia viri sacerdotis, si profanaverit se scortando, igne combureretur ⁶⁸ , Lev. 21:9, tum ⁶⁹ quod non aliqua filia in Israele exponeretur scortationi, Lev. 19:29 pariter ⁷⁰ quod non veniret spurius in congregationem Jehovae, ne quidem generatio ejus decima, Deut. 23:3 [KJV Deut. 23:2], et quod non inferenda esset merces meretricia ⁷¹ in domum Jehovae, quia abominatio, Deut. 23:18, 19 ⁷² .

[12] Ex his nunc plene constare potest quid per ⁷³ adulterare' significatur, quod nempe in sensu externo sit committere adulteria, in sensu interno repraesentativo colere idola et alios deos per talia quae Ecclesiae sunt, consequenter ⁷⁴ idololatrica externa et interna ⁷⁵ ; in sensu autem interno spirituali significantur adulterationes boni et perversiones veri; ex his evidenter patet unde est quod adulteria in se tam nefanda sint, ac dicantur abominationes, ⁷⁶ quod nempe inde, omnes quia correspondent conjugio falsi et mali, quod est conjugium infernale; et vice versa, cur conjugia genuina sancta sunt ⁷⁷ , quod nempe inde, quia correspondent conjugio boni et veri, quod est conjugium caeleste; immo amor conjugialis ⁷⁸ genuinus ex conjugio boni et veri descendit, ita e caelo, hoc est, per caelum a Domino, at amor adulterii ex conjugio falsi et mali, ita ex interno, hoc est, a diabolo.

Footnotes: