473. Quia facta aut opera sunt voluntatis et cogitationis, ideo quoque sunt amoris et fidei proinde talia sunt qualis est amor et fides: nam sive dicas amorem sive voluntatem hominis, idem est et sive dicas fidem et cogitationem certam hominis, etiam idem est; nam quod homo amat, hoc quoque vult, et quod homo credit hoc quoque cogitat: si homo amat quod credit, tunc quoque vult id, et quantum potest facit id. Unusquisque scire potest, quod amor et fides insint hominis voluntati et cogitationi, et quod non sint extra illas, quoniam voluntas est quae incenditur amore, et cogitatio est quae illustratur in rebus fidei; quapropter non nisi quam illi qui sapienter cogitare possunt, illustrantur, ac secundum illustrationem cogitant vera et volunt vera, seu quod idem, credunt vera et amant vera. ¹

Footnotes:

9995. ‘Simila triticorum facies ea’: quod significet verum quod ex Divino Bono, ex quo illa, constat ex significatione ‘similae’ seu similaginis, quod sit verum, de qua sequitur, et ex significatione ‘triticorum’ quod sint bonum amoris, de qua n. 3941, ita in supremo sensu Divinum Bonum, et ex significatione ‘facere illa’ quod sit quod bona illa caelestia, quae significantur per panem, placentas, et lagana azymorum, sint ex illo vero. Cum his ita se habet: omnia vera et bona quae in caelis ¹ sunt, ex Divino Vero procedente ex Divino Bono Domini sunt; Divinum id Verum receptum ab angelis in regno caelesti vocatur bonum caeleste, at in regno spirituali receptum ab angelis ibi vocatur bonum spirituale, nam utcumque Divinum Verum procedens a Divino Bono Domini vocatur Verum, usque tamen est bonum; causa quod dicatur Verum, est quia illud in caelis apparet, coram visu angelorum externo ibi, ut lux, nam ² lux ibi est ³ Divinum Verum; sed calor in luce illa ⁴ , qui est bonum amoris, facit ut sit bonum; similiter se habet apud hominem: verum fidei cum procedit a bono charitatis, quod fit cum homo regeneratus est, tunc verum apparet ut ⁵ bonum, quod etiam inde vocatur bonum spirituale, nam esse veri est bonum, ac verum est forma boni;

[2] inde constare potest cur homo tam aegre distinguere potest inter cogitare et velle, dicit enim cum aliquid vult quod id cogitet, et saepe cum aliquid cogitat quod id velit, cum tamen distincta sunt sicut verum et bonum, nam esse cogitationis est voluntas, et forma voluntatis est cogitatio, sicut esse veri est bonum, et forma boni est verum, ut mox dictum est; quia homo tam aegre distinguit inter bina illa, ideo nec scit quid est esse vitae suae, et quod bonum id sit, et quod non verum nisi quantum ex bono existit; bonum pertinet ad voluntatem, et voluntas est id quod homo amat, quare verum non fit esse vitae hominis, priusquam id amat, et cum homo id amat, id facit; verum autem pertinet ad intellectum, cujus est cogitare, et cum cogitat id, loqui potest de eo, ac intelligere et cogitare verum absque velle et facere id datur, sed cum est absque velle, tunc non est appropriatum vitae hominis, quia in se non habet esse vitae ejus; quia tale ignorat homo, ideo tribuit fidei omne salutis, et vix aliquid charitati, cum tamen fides suum esse vitae habet a charitate, sicut verum a bono.

[3] Praeterea omne bonum apud hominem formatur per verum, influit enim bonum per viam internam a Domino, ac intrat verum per viam externam, et conjugium ineunt in interno homine, sed aliter apud hominem et angelum spiritualem, et aliter apud hominem et angelum caelestem; apud hominem et angelum spiritualem fit conjugium in parte intellectuali, at ⁶ in homine et ⁷ angelo caelesti in parte voluntaria; via externa per quam verum intrat ⁸ est per auditum et visum in intellectum, via autem interna per quam bonum influit a Domino est per intimum ejus in voluntatem, de qua re videantur quae in locis citatis n. 9596 ostensa sunt; ex his patet quod bona caelestia, quae per panem, placentas, et lagana azymorum significantur, existant per Divinum Verum procedens ex Divino Bono Domini, et quod hoc intelligatur per quod ‘ex simila triticorum facies illa’. Quia ita est, ideo omnes minhae, quae vario modo conficiebantur, ex similagine mixta oleo fiebant ⁹ , videatur Lev. 2:1-fin. ¹⁰ , 6:13-16 [KJV Lev. 6:20-23]; Num. 7:13 seq. , 15:2-15, 28:11-15.

[4] Quod ‘simila’ seu similago, ut et farina, sit verum quod ex bono, constat a sequentibus his locis:

apud Ezechielem,

Similam, mel, et oleum comedisti, unde pulchra facta es valde, 16:13;

dicuntur illa de Hierosolyma, per quam ibi intelligitur Antiqua Ecclesia; ‘simila’ est verum ex bono illius Ecclesiae, ‘mel’ est jucundum illius ¹¹ , ‘oleum’ est bonum amoris, et ‘comedere’ est appropriare ¹² ; quare dicitur ‘pulchra facta’, nam pulchritudo spiritualis ex veris et bonis ¹¹ est:

[5] apud Hoscheam, Seges stans non illi, germen non faciet farinam, forte faciet, alieni deglutient eam, 8:7;

‘seges stans’ est verum fidei ex bono in conceptione, n. 9146, ‘germen non faciet farinam’ est sterilitas, quia non verum ex bono, ‘alieni qui deglutient’ sunt falsa ex malo quae consument:

[6] in libro 1 Regum, Dixit mulier Sidonis in Zorpa ad Eliam, quod non sit sibi ex quo placenta, nisi plenitudo volae farinae in cado, et parum olei in lenticula: dixit Elias quod faceret sibi placentam priore loco, ei cadus farinae non consumetur, ac lenticula olei non deficiet: quod quoque factum est, 17:12-15;

per ‘farinam’ ibi significatur verum Ecclesiae, et per ‘Oleum’ bonum ejus; nam per ‘mulierem in Sidone’ repraesentatur Ecclesia quae in cognitionibus veri et boni est', et per ‘Eliam prophetam’ Dominus quoad Verbum; inde patet quid miraculum hoc involvit, nam omnia miracula de quibus in Verbo involvunt talia quae ¹³ Ecclesiae, n. 7337, 8364, 9086; inde patet quid significat quod farinae cadus non consumetur et lenticula olei non deficiet, si priore loco ex paucis suis faceret Eliae placentam, et posteriore filio suo; quod ‘mulier’ sit Ecclesia, videatur n. 252, 253, quod ‘Sidon’ sint cognitiones veri et boni, n. 1201, et quod ‘Elias’ sit Dominus quoad Verbum, n. 2762, 5247 fin. :

[7] apud Esaiam,

Filia Babelis, sume molam, et mole farinam, xlvii [1, ] 2; ‘filia Babelis’ pro illis in Ecclesia qui in sancto externo sunt, sed in profano interno, ‘molere farinam’ pro eligere talia ex Verbi sensu litterae quae inserviunt confirmandis malis amorum sui et mundi; quod malum est profanum, ‘molere’ est eligere, et quoque ad favorem amorum illorum explicare ¹⁴ , et ‘farina’ est verum inserviens, videatur n. 4335;

[8] inde patet quid sit ‘molere’, proinde quid commolitum, ut apud Jeremiam,

Principes manu eorum suspensi sunt, facies senum non honoratae sunt, juvenes ad molendum ¹⁵ abduxerunt, Threni 5:12, 13:

apud Moschen, Moscheh accepit vitulum quem fecerant, et combussit igne, et commoluit usque dum fieret minutissimus; tunc ¹⁶ sparsit ¹⁷ super facies aquarum, et bibere fecit filios Israelis, Exod. 32:20; Deut. 9:21:

et apud Matthaeum, Tunc duo erunt in agro, unus assumetur, alter derelinquetur; duae molentes, una assumetur, altera derelinquetur, 24:40, 41;

inde patet quid sit ‘molere’, quod in bono sensu sit vera ex Verbo eligere et explicare ut inserviant bono, et in malo sensu ut inserviant malo, videatur n. 7780; ex quo etiam constat quid significat commolitum, proinde quid farina et simila.

Footnotes:

10367. ‘Et in die septimo sabbatum sabbati’: quod significet statum boni qui finis propter quem, ita cum homo fit Ecclesia ac intrat caelum, constat ex significatione ‘diei septimi’ quod sit status boni qui finis propter quem; cum enim sex dies qui praecedunt significant statum hominis qui praecedit et praeparat ad conjugium caeleste, ¹ inde dies septimus est cum homo in conjugio illo est; conjugium illud est conjunctio veri et boni apud hominem, ita cum homo fit Ecclesia ac intrat caelum; ² quod homo intret caelum, et fiat Ecclesia, cum in bono est, inde est quia Dominus influit in bonum apud hominem, et per bonum in verum ejus; influxus fit in internum hominem, ubi caelum ejus est, et per internum in externum, ubi mundus ejus est; quare nisi homo sit in bono, non aperitur internus ejus homo sed clausus manet, utcumque in veris quoad doctrinam est; et quia caelum in interno homine ³ est, ideo cum hic aperitur, ⁴ homo est in caelo, nam caelum non est in loco sed in interioribus hominis; quod homo ad imaginem et caeli et mundi creatus sit, internus ejus homo ad imaginem caeli, et externus ad imaginem mundi, videatur in locis citatis n. 9279, 9706.

[2] Quod homo totus sit qualis est quoad bonum et non quoad verum ⁵ absque bono, unusquisque qui reflectit scire potest, ⁶ per bonum ⁷ enim suum et secundum id agit cum altero, sentit cum altero, conjungit se alteri, patitur se duci ab altero, non autem per verum et secundum id, nisi hoc cum bono ejus concordat; cum dicitur bonum, intelligitur jucundum ejus, voluptas ejus, seu amor ejus, nam ⁸ omnia quae illorum sunt, illi sunt bona, et quantum sibi ipsi relinquitur, ut ex se cogitet, sunt vera quae illis ⁹ favent; inde constare potest quod homo per bonum conjungatur Domino, et nequaquam per verum absque bono.

[3] Actum quidem saepe prius est de conjunctione ¹⁰ per bonum cum Domino, ubi de regeneratione ejus ¹¹ ; sed quia homo Ecclesiae hodie multum studet veris quae fidei, et parum bono quod amoris, ¹² ac inde in ignorantia est de bono, licet adhuc aliquid de conjunctione ¹³ boni et veri, quae vocatur conjugium caeleste, dicere: homo nascitur in omnis generis mala, et inde in omnis generis falsa, ita ex se damnatus est inferno; ut itaque ab inferno eripiatur, omnino renascetur a Domino; renascentia illa est quae vocatur regeneratio; ut ergo renascatur, primum discet vera, illi qui ab Ecclesia, ex Verbo, seu ex doctrina e Verbo; Verbum et doctrina ¹⁴ ex Verbo docent quid verum et bonum, ac verum et bonum docent quid falsum et malum; nisi homo illa sciat, nequaquam potest regenerari, manet enim in suis malis et inde falsis, ac illa vocat bona, et haec vera;

[4] inde est quod cognitiones veri et boni praecedent, ac ¹⁵ intellectum hominis illustrabunt; intellectus enim homini datus est, ¹⁶ ut per cognitiones ¹⁷ boni et veri illustretur, ob finem ut recipiantur a voluntate ejus, ac fiant bonum; nam vera tunc fiunt bonum cum homo vult illa et ex velle facit illa; inde patet quomodo bonum apud hominem formatur, et quod nisi homo in bono sit, non sit e novo natus seu regeneratus ; cum itaque homo in bono est quoad voluntatem, tunc in ¹⁸ veris illius boni est quoad intellectum, intellectus enim apud hominem actualiter unum agit cum voluntate ejus, nam quod vult homo hoc cogitat cum sibi relictus est; hoc nunc est quod vocatur conjunctio veri et boni seu conjugium caeleste ¹⁹ ; sive dicas velle bonum sive amare bonum, idem est, nam quod homo ²⁰ amat hoc vult; et tunc sive dicas intelligere verum quod boni, sive credere ²¹ illud, etiam idem est; inde sequitur quod apud hominem regeneratum amor et fides unum agant; haec conjunctio, seu hoc conjugium est quod vocatur Ecclesia, et caelum, et quoque regnum Domini, ²² immo in supremo sensu Dominus apud hominem.

[5] Qui autem amant sua mala, quae vel ex hereditario acceperunt et ²³ ex infantia apud se confirmarunt, vel quae ex semet superaddiderunt ac e novo imbuerunt, illi quidem capere et quodammodo intelligere vera ex Verbo aut ex doctrina e Verbo possunt, sed usque non regenerari; quisque enim homo tenetur a Domino in illo statu quoad intellectum, ob finem ut regeneretur, at cum amat sua mala, tunc intellectuale interni ejus hominis non imbuitur illis; sed solum intellectuale externi ejus hominis, quod intellectuale est mere scientificum; tales homines non sciunt quid bonum, nec curant scire ²⁴ quid sit, se solum quid verum; inde est quod in veris, quae dicuntur fidei, ponant Ecclesiam et caelum, et non in bonis quae vitae; etiam ad favorem principii sui ²⁵ Verbum explicant variis modis; inde est quod apud tales qui non simul in ²⁶ veris sunt quoad vitam, non sit conjunctio veri et boni, ita nec Ecclesia et caelum; ²⁷ separantur etiam ab illis ²⁸ vera quae vocarunt fidei, in altera vita, nam malum voluntatis ejicit ²⁹ illa, et loco illorum succedunt falsa conformia malis in quibus sunt.

[6] Ex his nunc constare potest quid conjunctio boni et veri, quae significatur per ‘sabbatum’. Quod ea conjunctio dicatur sabbatum, est a quiete, nam sabbatum est quies; cum enim homo in primo statu est, hoc est, cum per vera ducitur ad bonum, tunc in pugnis est contra mala et falsa quae apud illum, per pugnas enim, quae sunt tentationes, discutiuntur et separantur mala et eorum falsa, nec ab illis quies est, priusquam bonum et verum conjuncta sunt; tunc quies est homini, et quies est Domino, ³⁰ nam homo non pugnat contra mala et falsa, se Dominus apud illum.

[7] Quod ‘sabbatum’ in supremo sensu significet Divinum Humanum Domini, est quia Dominus cum ³¹ in mundo fuit, ex Humano Suo pugnavit contra omnia inferna ac subjugavit illa, et simul redegit caelos in ordinem, et post hunc laborem univit Humanum Suum Divino, ac id quoque fecit Divinum Bonum; inde Ipsi tunc quies, nam contra Divinum Bonum inferna non hiscunt; inde nunc est quod per ‘sabbatum’ in supremo sensu intelligatur Divinum Humanum Domini;

[8] sed de his videantur quae prius ostensa sunt, ut quod Dominus cum in mundo fuit, Humanum Suum primum fecerit Divinum Verum, ob finem ut pugnare cum infernis posset, et illa subjugare, et quod postea glorificaverit Suum Humanum, et id fecerit Divinum Bonum Divini Amoris, in locis citatis n. 9199, 9315, tum n. 9715, 9809; quod Dominus cum in mundo fuit, gravissimas tentationes subiverit, in locis citatis n. 9528 fin. , quod inde Ipsi Divina Potentia salvandi hominem, removendo ³² ab illo inferna et sic regenerando illum, n. 10019, 10152; de bino statu hominis qui regeneratur a Domino, in locis citatis n. 9274, et quod homo non prius in caelum veniat quam cum conjunctio facta est veri et boni apud illum, n. 8516, 8539, 8722, 8772, 9139, 9832; quod regeneratio hominis sit imago glorificationis Domini, n. 3138, 3212, 3296, 3490, 4402, 5688. 14 d ut i et

Footnotes: