152. "Habens oculos suos tanquam flammam ignis." Quod significet Divinam Providentiam ex Divino Amore Ipsius, ac Divinam sapientiam et intelligentiam communicatam illis qui in amore et inde fide in Ipsum sunt.

Quod "oculi sicut flamma ignis", cum de Domino, sit Divina Ipsius Providentia ex Divino Ipsius Amore, videatur supra (n. 68): quod etiam sit Divina sapientia et intelligentia communicata illis qui in amore et inde fide in Ipsum sunt, est quia per "oculos" in Verbo, cum de hominibus, significatur intellectus veri, et intellectus Veri est intelligentia et sapientia; inde per "oculos", cum de Domino, significatur Divina sapientia et intelligentia procedens ab Ipso; et quod procedit ab Ipso, hoc communicatur angelis et hominibus qui in amore et inde fide in Ipsum sunt. Omnis etiam sapientia et intelligentia, quae est angelis et hominibus, non est eorum sed Domini apud illos; quod etiam notum est in ecclesia, scitur enim quod omne bonum quod est amoris, et omne verum quod est fidei, a Deo sit, et nihil ab homine; ac vera interius visa et agnita faciunt intelligentiam, et haec una cum bonis interius perceptis et inde visis faciunt sapientiam: inde nunc est, quod per "habere oculos tanquam flammam ignis", etiam significetur Divina sapientia et intelligentia Domini communicata illis qui in bonis amoris et inde fide in Ipsum sunt.

[2] Quod "oculi" significent intellectum, est quia omnis visus oculorum apud homines et angelos inde est. Quod omnis visus oculorum inde sit, apparet sicut paradoxon illis qui non sciunt causas rerum interiores, ex quibus effectus sistuntur in corpore: qui illas non sciunt non aliter credunt quam quod oculus videat ex se, auris audiat ex se, lingua gustet ex se, et corpus sentiat ex se; cum tamen interior vita hominis, quae est vita spiritus ejus, quae vita est vita intellectus et voluntatis ejus seu cogitationis et affectionis, sentit per organa corporis illa quae in mundo sunt, et sic percipit illa naturaliter. Totum corpus cum omnibus suis sensoriis est modo instrumentum suae animae seu sui spiritus; quae etiam est causa, quod, cum separatur spiritus hominis a corpore, corpus prorsus nihil sentiat, at spiritus postea sentiat aeque ac prius. (Quod spiritus hominis aeque videat, audiat, sentiat post solutionem a corpore, ut prius in corpore, videatur in opere De Caelo et Inferno 461-469; praeterea De Correspondentia Intellectus cum Visu Oculi, in Arcanis Caelestibus, n. 4403-4421, 4523-4534.) Apud bestias etiam interior earum vita, quae quoque anima earum vocatur, pariter per organa externa corporis earum sentit; sed cum differentia quod non rationaliter sicut homo, ita non ex intellectu et voluntate tali qualis est homini (videatur in opere De Caelo et Inferno 108; et De Ultimo Judicio 25).

[3] Inde nunc est quod per "oculum" in Verbo significetur intellectus veri, seu intelligentia et sapientia, ut constare potest a sequentibus his locis:

- Apud Esaiam,

"Dic populo huic, Audite audiendo sed non intelligite, ac videte videndo et non cognoscite; impingua cor populi hujus, et aures ejus aggrava, et oculos ejus obline, ne forte videat oculis suis" (6:9, 10; Johannes 12:40);

"oculos obtinere ne forte videat oculis suis", est obtenebrare intellectum ne intelligat.

[4] Apud eundem,

"Effudit Jehovah super vos spiritum somnolentiae, et occlusit oculos vestros, prophetas et capita vestra, videntes obtexit" (29:10);

"occlusit oculos, prophetas et capita, et videntes obtexit", est intellectum veri: "prophetae" etiam sunt qui docent vera, qui etiam vocantur "capita" quia caput significat intelligentiam; et quoque vocantur "videntes" ex revelatione Divini Veri apud illos.

[5] Apud eundem,

"Non connivebunt oculi videntium, et aures audientium auscultabunt" (32:3);

"videntium oculi" pro illorum qui intelligunt vera.

Apud eundem,

"Qui occludit oculos suos ne videant malum:... regem in pulchritudine sua videbunt oculi tui" (33:16, 17);

"occludere oculos ne videant malum", est malum non admittere in cogitationem; "regem in pulchritudine sua videbunt oculi", est quod intellecturi verum in sua luce cum amoenitate, nam per "regem" ibi non intelligitur rex, sed verum (videatur supra, n. 31(a)).

[6] Apud Jeremiam,

"Audite haec, popule stulte, cui non cor; quibus oculi non vident, et quibus aures non audiunt" (5:21; Ezechiel 12:2).

In Threnis,

"Cecidit corona capitis nostri propter hoc factum est languidum cor nostrum, et propter hoc caligarunt oculi nostri" (Threni 5 [16,] 17);

"corona capitis" est sapientia (videatur supra, n. 126); "cor languidum" est voluntas boni non amplius; (quod "cor" sit voluntas et amor, videatur in opere De Caelo et Inferno 95); "oculi" sunt intellectus veri, qui "caligantes" dicuntur cum non amplius intelligitur verum.

[7] Apud Sachariam,

"Poena pastoris deserentis gregem; gladius super oculo dextro ejus, ... et oculus dexter caligando caligabit" (11:17);

"gladius super oculo dextro, et oculus dexter caligando caligabit", est quod periturum omne Verum in intellectu per falsum (quod "gladius" sit destructio veri per falsum, videatur supra, n. 131(b)).

[8] Apud eundem,

"Plaga, qua percutiet Jehovah omnes populos qui pugnabunt contra Hierosolymam;... oculi ejus contabescent in foraminibus suis" (14:12);

"populi qui pugnabunt contra Hierosolymam", sunt qui contra ecclesiam ("Hierosolyma" est ecclesia); "oculi" eorum quod "contabescent", est quod peritura intelligentia, pugnant enim ex falsis contra vera.

[9] Apud Sachariam,

"Percutiam omnem: equum stupore et omnem equum populorum caecitate" (12:4);

agitur ibi de vastatione ecclesiae; per "equum" significatur intellectuale; quare per quod "equus percuteretur stupore" et "caecitate", est quod intellectus.

(Quod "equus" significet intellectuale, videatur in opusculo De Equo Albo 1-5.)

[10] Apud Davidem,

"Exaudi Me Jehovah, Deus mi illumina oculos meos, ne forte dormiam mortem" (Psalmuss 13:4 [B.A. 3]);

"illumina oculos" est intellectum.

Apud Mosen,

"Non accipies munus, quia munus occaecat oculos sapientum" (Deuteronomius 16:19);

"occaecare oculos sapientum" est ut non videant seu intelligant verum.

[11] Apud Matthaeum,

"Lucerna corporis est oculus; si oculus simplex, totum corpus lucidum; si oculus malus, totum corpus obtenebratum; si ergo lumen sunt tenebrae, tenebrae quantae" (6:22, 23; Luca 11:34);

hic per "oculum" non intelligitur oculus sed intellectus, per "oculum simplicem" intellectus veri, per "oculum malum" intellectus falsi; "tenebrae" sunt falsa; "totum corpus" est totus Spiritus, nam is totus est qualis ejus voluntas et inde intellectus: si ei intellectus veri ex voluntate boni, est is angelus lucis; si autem ei intellectus falsi, est is spiritus tenebrarum: per illa verba describitur hominis reformatio per intellectum veri. Inde patet, quod qui scit quid "oculus" significat, scire possit arcanum illorum verborum. Quod homo reformetur per vera in intellectu, videatur supra (n. 112, 126).

[12] Apud Matthaeum,

"Si oculus dexter scandalizaverit te, erue eum et abjice abs te; nam bonum est luscus intrare in vitam, quam duos habens oculos mitti in gehennam ignis" (5:29, 18:9: Marcus 9:47);

per "oculum" nec hic intelligitur oculus sed intellectus cogitans; per "oculum dextrum scandalizantem" intellectus cogitans malum; "eruere et abjicere illum" est tale non admittere sed rejicere; "luscus" est intellectus non cogitans malum, sed modo verum; intellectus enim cogitare potest verum; si cogitat malum est ex voluntate mali: quod oculus "dexter" dicatur, est quia per illum significatur intellectus boni, et per "sinistrum" intellectus veri (videatur n. 4410, 6923).

[13] Apud Esaiam,

"Audient in die illo surdi verba Libri, et ex caligine et e tenebris oculi caecorum videbunt" (29:18);

apud eundem,

"Tunc aperientur oculi caecorum, et aures surdorum" (35:5 ¹ );

apud eundem,

"Dabo te... in lucem gentium, ad aperiendum oculos caecorum, ad educendum e carcere vinctum, et e domo claustri sedentes in tenebris" (42 [6,] 7);

apud eundem,

"Educ populum caecum, cui oculi sunt, et surdos quibus aures" (43:8);

"aperire oculos caecorum" est instruere illos qui adhuc ignorant vera, et usque desiderant illa, ita gentes. Simile significatur per sanationes caecorum a Domino (Matthaeus 9:27-29; 20:29 ad fin. ; cap. 21:14; Marcus 8:23, 25; Luca 18:35 ad fin.; Johannes 9:1-21);

nam omnia miracula Domini involvebant talia quae sunt ecclesiae et caeli; inde erant illa Divina (videatur n. 7337, 8364, 9031).

[14] Quia "oculus" significabat intellectum, ideo inter statuta apud filios Israelis erat,

Quod caecus aut confusus oculo ex semine Aharonis non accederet ad offerendum sacrificium, nec intra velum intraret (Leviticus 21:17-23);

Quod caecum non offerendum esset in sacrificium (Leviticus 22:22; Malachias 1:8):

inde etiam inter maledictiones erat "Febris consumens oculos" (Leviticus 26:16).

Ex his nunc sciri potest quid per "oculos Filii ² hominis qui tanquam flamma ignis", significatur; quod nempe Divina sapientia et intelligentia communicata illis qui in amore et inde fide in Dominum sunt:

[15] quod etiam significetur Divina Ipsius providentia, constat ex illis quae supra (n. 68) ostensa sunt. Quibus addendum est quod de Cherubis dicitur apud Ezechielem, et de quatuor Animalibus circa Thronum in Apocalypsi, per quae etiam Divina Domini providentia, et in specie custodia ne adeatur Dominus nisi per bonum, significatur: apud Ezechielem,

"Vidi, ecce quatuor rotae juxta cherubos;... tota caro eorum, et dorsa eorum, et manus eorum, et alae eorum, et rotae, erant plena oculis circumcirca" ( [9,] 12);

et in Apocalypsi,

"Circa thronum erant quatuor animalia plena oculis ante et retro unumquodvis habebat... alas circum et intus plenas oculis" (4:6, 8);

quatuor haec "animalia" etiam erant cherubi, nam similis paene est descriptio eorum quae est cheruborum apud Ezechielem. Illis tot "oculi" ascribuntur, quia Divina Domini providentia, quae per "cherubos" significatur, est omnia in caelis et in terris ex Divina sapientia regere; Dominus enim ex Divina providentia videt omnia, disponit omnia, et prospicit omnia. (Quod par "cherubos" significetur Divina providentia Domini, et in specie custodia ne Dominus adeatur nisi per bonum, videatur n. 9277, 9509, ³ 9673.)

Footnotes:

7236. ‘Juxta exercitus illorum’: quod significet secundum genera et species boni in veris, constat ex significatione ‘exercitus’ quod sint vera quae fidei, de qua n. 3448; ¹ bona autem Ecclesiae spiritualis sunt ² in sua essentia non aliud quam vera, ³ haec enim dicuntur bona cum ⁴ vivitur secundum ea; hinc per ‘exercitum’ cum dicitur de regeneratis intra Ecclesiam spiritualem, ⁵ significantur bona veri, seu ⁶ bona in veris. Quod dicatur quod ‘filii Israelis educendi sint juxta exercitus illorum’ est quia dicitur de illis quando exibunt Aegypto, in sensu interno quando ex pugnis cum falsis venient, ita postquam militiam spiritualem exercuerunt; proprie ⁷ intelligitur per quod ‘educendi juxta exercitus’, quod distinguendi quoad bona in veris, ita in classes secundum qualia boni, et hoc ob causam ut ⁸ repraesentarent regnum Domini in caelis; ibi omnes distincti sunt et locum in Maximo Homine sortiti sunt secundum quale boni tam in genere quam in specie.

[2] Ex caelis quod distincti sint omnes ibi secundum bona, constare potest quam multiplex et quam varium ⁹ est bonum, est enim tam varium ut nusquam unus in simili bono sit in quo alter; immo si myriades myriadum multiplicarentur in aeternum, non foret unius bonum simile alterius; sicut nec unus simili facie ac alter; etiam bonum in caelis format facies angelorum; quod perpetua varietas sit, est quia omnis forma ex distinctis variis consistit, si enim duo prorsus similes essent, tunc non potuissent duo esse sed unum; inde quoque est quod in natura nusquam detur unum omni modo simile alteri.

[3] Quod facit bonum tam varium est ¹⁰ verum, hoc cum conjungitur qualificat bonum; quod verum tam multiplex sit et varium ut in tantum variare queat bonum, est quia innumerabilia vera sunt, et in alia forma vera interiora quam exteriora, et quod fallaciae quae sensuum externorum ¹¹ se adjungant, et quoque falsa quae sunt concupiscentiarum; cum itaque tam innumerabilia vera sunt, constare potest quod per conjunctiones totidem varia existant ut nusquam possit unum cum altero idem esse; hoc liquet ei qui novit quod modo ex viginti tribus variis per diversas conjunctiones existere possint voces omnium linguarum, immo cum perpetua varietate si ¹² milia linguarum forent, quid non ex milibus ac myriadibus variorum ut sunt vera; hoc quoque ¹³ confirmat regula communis in mundo, quod tot sensus sint quot capita, hoc est, quod tot diversitates idearum quot homines.

Footnotes: