64. Quod per "Hierosolymam" in Verbo intelligatur ecclesia quoad doctrinam, est causa, quia ibi in terra Canaane, et non alibi, Templum erat, altare erat, sacrificia fiebant, ita ipse cultus Divinus: quare etiam tria festa quotannis ibi celebrabantur, et ad illa omnis masculus totius terrae mandatus est ire. Ex eo est, quod per "Hierosolymam" significetur ecclesia quoad cultum, et inde quoque ecclesia quoad doctrinam, nam cultus praescribitur in doctrina, et fit secundum illam: tum quia Dominus in Hierosolyma fuit, et docuit in suo Templo, et postea ibi glorificavit Humanum suum. Praeterea per "urbem" in Verbo in sensu ejus spirituali significatur doctrina; inde per "civitatem sanctam," doctrina Divini Veri a Domino.

[2] Quod per "Hierosolymam" ¹ intelligatur ecclesia quoad doctrinam, etiam ex aliis in Verbo patet; ut ex his.

Apud Esaiam:

"Propter Zionem non tacebo, et propter Hierosolymam non quiescam, usque dum exeat sicut splendor justitia ejus, et salus ejus sicut lampas ardeat. Tunc videbunt gentes justitiam tuam, et omnes reges gloriam tuam. Et vocabitur tibi nomen novum, quod os Jehovae enuntiabit. Et eris corona decoris in manu Jehovae, et cidaris regni in manu Dei tui. ...Beneplacebit Jehovah in te, et terra tua maritabitur. ...Ecce Salus tua veniet, ecce merces Ipsius cum Ipso Et vocabunt illos. Populus sanctitatis, Redempti Jehovae: et tu vocaberis quaesita urbs, non deserta" (62:1-4, 11-12):

Agitur in toto illo capite de adventu Domini, et de nova ab Ipso instauranda ecclesia: nova haec ecclesia est quae intelligitur per "Hierosolymam," cui "vocabitur nomen novum quod os Jehovae enuntiabit," quaeque "erit corona decoris in manu Jehovae, et cidaris regni in manu Dei," in qua "Jehovah beneplacebit," et quae vocabitur "urbs quaesita, non deserta:" per haec non potest intelligi Hierosolyma, in qua, cum Dominus in mundum venit, fuerunt Judaei, nam illa erat in omni contrario; quae potius vocanda erat Sodoma, ut quoque vocatur (Apocalypsis 11:8: (vide etiam) Esaiam 3:9; Jeremiam 23:54 [NCBSP: 14]; Ezechielem 16:46, 48).

[3] Alibi apud Esaiam,

"Ecce Ego creans caelum novum, et terram novam:,.. non commemorabuntur priora. ...Laetamini et exultate in aeternitates, quae Ego creans. Ecce... Ego creaturus Hierosolymam exsultationem, et populum ejus laetitiam, ut exsultem super Hierosolyma, et laetet super populo meo. ...Tunc lupus et agnus pascent simul:... non malum facient... in toto monte sanctitatis meae" (65:17-19, 25);

Etiam in hoc capite agitur de adventu Domini, et de ecclesia ab Ipso instauranda; quae non instaurata est apud illos qui in Hierosolyma, sed apud illos qui extra illam erant: quare haec ecclesia intelligitur per "Hierosolymam," quae erit Domino exsultatio, et cujus populus erit Ipsi laetitia; tum ubi lupus et agnus pascent simul; et ubi non malum facient. Hic quoque dicitur, quemadmodum in Apocalypsi, quod Dominus creaturus novum terram novam," per quae etiam similia intelliguntur; et quoque dicitur quod creaturus "Hierosolymam."

[4] Alibi apud Esaiam,

"Excitare, excitare, indue robur tuum, Zion; indue vestes decoris tui, Hierosolyma, urbs sanctitatis; quia non addet ut veniat in te amplius praeputiatus et immundus. Excute te e pulvere, surge, sede, Hierosolyma. ...Cognoscet populus nomen meum... in die illo nam Ego ille qui loquens, ecce Me. ...Consolatus est Jehovah populum suum, redemit Hierosolymam" (52:1-2, 6, 9):

Etiam in eo capite agitur de adventu Domini, et de ecclesia ab Ipso instauranda; quare per "Hierosolymam," in quam non amplius veniet praeputiatus et immundus, et quam Dominus redimet, intelligitur ecclesia; et per "Hierosolymam urbem sanctitatis," ecclesia quoad doctrinam a Domino.

[5] Apud Zephaniam,

"Jubila, filia Zionis;... laetare... ex omni corde, filia Hierosolymae; Rex Israelis... in medio tui: ne time malum amplius. ...Laetabitur super te cum gaudio, acquiescet in amore tuo, ² exsultabit super te cum jubilo. ...Dabo vos in nomen et in laudem omnibus e populis terrae" (3:14-17, 20);

Similiter hic de Domino et de ecclesia ab Ipso; super qua (Ut Rex Israelis, qui est Dominus, "laetabitur cum gaudio," "exsultabit cum jubilo," et "in cujus amore requiescet," et quos "dabit in nomen et in laudem omnibus populis terrae."

[6] Apud Esaiam,

"Sic dixit Jehovah Redemptor tuus, et Formator tuus:... dicens Hierosolymae, Habitaberis; et urbibus Jehudae, Aedificabimini" (44:24, 26):

De et apud Danielem,

"Scito... et percipito, ab exitu Verbi usque ad restituendum et ad aedificandum Hierosolymam, usque ad Messiam Principem, septimanae septem" (9:25 ³ );

Quod per "Hierosolymam" etiam hic intelligatur ecclesia, patet, quoniam haec a Domino restituebatur et aedificabatur, non autem Hierosolyma sedes Judaeorum.

[7] Per "Hierosolymam" intelligitur ecclesia a Domino etiam in sequentibus locis. Apud Sachariam,

"Sic dixit Jehovah, Revertar ad Zionem, et habitabo in medio Hierosolymae: unde vocabitur Hierosolyma, urbs veritatis; et mons Jehovae Zebaoth, mons sanctitatis" (8:3, 20-23).

Apud Joelem,

"Tunc cognoscetis quod Ego Jehovah Deus vester, habitans in Zione, monte sanctitatis...; et erit Hierosolyma sanctitas:... et fiet in die illo, stillabunt montes mustum, et colles fluent lacte;... et Hierosolyma sedebit in generationem et generationem" (4:17-21 [NCBSP: 3:17-20]).

Apud Esaiam,

"In die illo erit germen Jehovae in decus et in gloriam;... et fiet, relictus in Zione, et residuus in Hierosolyma, sanctus dicetur...: omnis scriptus ad vitam in Hierosolyma" (4:2-3).

Apud Micham,

"In extremitate dierum erit mons domus Jehovae constitutus in caput montium;... nam e Zione exibit Doctrina, et Verbum Jehovae ex Hierosolyma:... ad te veniet regnum prius, regnum filiae Hierosolymae" (4:1-2, 8 ⁴ ).

Apud Jeremiam,

"In tempore illo vocabunt Hierosolymam thronum Jehovae; et congregabuntur... omnes gentes ob nomen Jehovae Hierosolymam; neque ibunt amplius post confirmationem cordis sui mali" (3:17).

Apud Esaiam,

"Specta Zionem urbem festi stati nostri; oculi tui videant Hierosolymam, habitaculum tranquillum, tabernaculum quod non dissipabitur; non removebuntur clavi ejus in perpetuum, et omnes funes ejus non avellentur" (33:20).

Praeter etiam alibi

(Ut apud Esaiam 24:23; 37:32; 66:10-14; apud Sachariam 11:3, 6, 8-10 [NCBSP: 12:3, 6, 8-10]; 14:8, 11-12, 21; apud Malachiam 3:2, 4; apud Davidem, Psalmus 122:1-7; Psalmus 137:4-6).

[8] Quod per "Hierosolymam" in illis locis intelligatur ecclesia, quae a Domino instauranda erat, et quae etiam instaurata est, et non Hierosolyma in terra Canaane a Judaeis habitata, constare etiam potest a locis in Verbo, ubi de hac dicitur quod prorsus deperdita sit, et quod destruenda:

Ut Jeremiam 5:1; 6:6-7; 7:17-18 seq.; 8:6-8 seq.; 9:10-11, 13 (B.A. 9:11-12, 14, seq.); 13:9-10, 14; 14:16; Threni 1:8-9, 17; Ezechielem 4; 5:9 ⁵ ad fin.; 12:18-19; 15:6-8; 16:1; cap. 23; Matthaeum 23:(33,) 37, 39; Lucam 19:41-44; 21:20-22; 23:28-30; et multis aliis in locis.

Footnotes:

4493. ‘Et circumciderunt omnem masculum, omnes egredientes portam urbis illius’: quod significet accessionem ad externa, constat ex significatione ‘circumcidere omnem masculum’ quod sit per id initiari in repraesentativa et significativa illorum, nempe posterorum Jacobi, quoad sola externa, de qua n. 4486; et ex significatione ‘egredi portam urbis’ quod sit recedere e doctrina Ecclesiae apud antiquos, de qua mox supra n. 4492; et quia recessio e doctrina et accessio ad externa significatur, ideo bis dicitur ‘egredientes portam urbis illius’, non etiam simul, ut alibi, ingredientes illam; per ‘ingredi’ enim significatur accessio ad doctrinam et recessio ab externis ¹ , hic autem contrarium.

[2] Quomodo haec se habent, dicendum: homines Antiquissimae Ecclesiae ex cujus reliquiis Hamor et Shechem cum familiis suis ² fuerunt, prorsus alio et diverso genio ac indole fuerunt quam viri Antiquae Ecclesiae; homines enim Antiquissimae Ecclesiae habuerunt voluntarium in quo integrum erat, non autem viri Antiquae Ecclesiae; quapropter Dominus apud homines Antiquissimae Ecclesiae potuit influere per voluntarium, proinde per viam internam, non autem apud viros Antiquae Ecclesiae, in his enim voluntarium deperditum fuit, sed influebat Dominus in intellectuale eorum, ita non per viam internam sed per externam, ut supra n.

4489. dictum est; influere per voluntarium est per bonum amoris, nam omne verum est partis voluntariae; at influere per intellectuale est per verum fidei, nam omne verum est partis intellectualis; in hac parte, nempe intellectuali, Dominus apud viros Antiquae Ecclesiae formavit novam voluntatem cum illos regeneravit: quod bona et vera parti voluntariae hominum Antiquissimae Ecclesiae implantata fuerint, videatur n. 895, 927 at quod parti intellectuali virorum Antiquae Ecclesiae, n. ³ 863, 875, 895, 927, 2124, 2256, 4328: quod in parte intellectuali formetur nova voluntas, n. 928, 1023, 1043, 1044, 4328; quod detur parallelismus inter Dominum et inter bonum apud hominem, non autem inter verum, n. 1831, 1832, 1718, 3514 et quod inde viri Antiquae Ecclesiae fuerint in obscuro respective, n. 2708, 2715, 2935, 2937, 3246, 3833. Ex his constare potest quod homines Antiquissimae Ecclesiae prorsus alio et diverso genio ac indole fuerint a viris ⁴

Antiquae Ecclesiae.

[3] Inde erat quod qui ab Antiquissima Ecclesia erant, interni homines fuerint et nulla externa cultus habuerint; et quod qui ab Antiqua Ecclesia erant, externi homines fuerint et externa cultus habuerint; nam illi per interna videbant externa sicut a ⁵ luce solis diu, et hi per externa videbant interna sicut ⁶ in lumine lunae et stellarum noctu, quapropter etiam Dominus illis in caelo apparet ut sol, his autem ut luna, n. 1521, 1529-1531, 2441, 2495, 4060; illi sunt qui in explicationibus vocantur caelestes, hi autem qui spirituales.

[4] Ut illustretur qualis differentia fuerit, sit exemplum: homo Antiquissimae Ecclesiae si legisset Verbum historicum aut propheticum, absque praevia instructione aut ulla explicatione, vidisset sensum ejus internum, et hoc usque adeo ut caelestia et spiritualia quae sunt sensus interni, ilico obvenissent ⁷ , et vix aliquid quod in sensu litterae; ita sensus internus fuisset illi in claro, at sensus litterae in obscuro; foret sicut qui ⁸ audit loquentem et solum haurit sensum, non autem attendit ad loquentis voces; at homo Antiquae Ecclesiae si legisset Verbum, non potuisset absque praevia instructione aut explicatione videre sensum ejus internum, ita quod sensus internus fuisset illi in obscuro, at sensus litterae in claro; foret sicut ⁹ ille qui audit loquentem et cogitatione inhaeret vocibus ¹⁰ , et interea non attendit ad sensum qui inde ei perit: at homo Ecclesiae Judaicae cum legit Verbum, nihil capit praeter sensum litterae ¹¹ ; quod sensus aliquis internus sit, non scit, et quoque negat: similiter hodie homo Ecclesiae Christianae.

[5] Ex his constare potest qualis differentia fuit ¹² inter illos qui per Hamorem et Shechemum repraesentantur ¹³ ,

qui quia ex reliquiis Antiquissimae Ecclesiae fuerunt, in internis et non in externis fuerunt, ac inter illos qui per ‘filios Jacobi’ significantur, qui in externis et non in internis fuerunt ¹⁴ ; et porro constare potest quod Hamor et Shechemus non accedere potuissent ad externa, et acceptare illa quae apud filios Jacobi, nisi interna eorum occluderentur, quae si occlusa fuissent, in aeternum periissent.

[6] Haec causa arcana est cur Hamor et Shechemus cum familiis eorum occisi ¹⁵ sunt, quod alioquin non permissum fuisset; sed hoc non aufert culpam a filiis Jacobi, quin enorme facinus patraverint; illi nihil de arcano illo noverunt, nec illum finem habuerunt; quisque secundum finem seu intentionem judicatur; quod intentio eorum fraudulenta fuerit, in vers. 13

manifeste dicitur; cumque aliquod ¹⁶ tale permittitur a Domino, id fit per malos ac per infernales qui infundunt; sed omne malum quod mali intendunt et faciunt bonis, Dominus vertit in bonum, hic ¹⁷ ut Hamor et Shechemus cum familiis eorum salvarentur.

Footnotes: