9128. ‘Si exortus fuerit sol super eo’: quod significet si viderit illud clare ab interiore, nempe furtum quod fit, constat ex significatione ‘exoriri sol’ quod sit videri in luce, ita clare, hic quod auferatur bonum et verum, quod per ‘furtum’ significatur, n. 9125; quod ‘si exortus fuerit sol’ id significet, est quia per ‘furem deprehensum in perfossione’, de quo in versu priore, significatur ablatio boni et veri in occulto, ita cum non videtur, n. 9125; quod dicatur ¹ videri ab interiore, est quia tale ab homine interno videtur.

[2] ² Quia interest, dicetur quomodo se habet cum visu ab interiore: homo videt apud se num bonum aut malum sit, proinde num verum aut falsum quod cogitat et vult, ac inde quod loquitur et facit; hoc fieri nequaquam potest nisi homo videat ab interiore; videri ab interiore est a visu interni hominis in externo; se habet hoc sicut cum visu oculi; oculus non videre potest quae in se sunt sed quae extra se; inde nunc est quod homo videat bonum et malum quae in se sunt; sed usque unus homo hoc videt melius quam alter, et aliqui hoc prorsus non vident; qui id ³ vident sunt qui vitam fidei et charitatis acceperunt a Domino, nam haec vita est vita interna seu vita interni hominis; illi quia ex fide in vero sunt et ex charitate in bono, videre possunt mala et falsa quae apud se sunt, nam ex bono videri potest malum, et ex vero falsum, non autem vicissim; causa est quia bonum et verum est in caelo et ⁴ in ejus luce, at malum et falsum est in inferno et in ejus tenebris; inde patet quod qui in malo et inde in falso sunt non ⁵ possint videre bonum et verum, et ne quidem malum et falsum quae apud se sunt, consequenter nec hi possunt videre ab interiore.

[3] Sed sciendum quod videre ab interiore sit videre a Domino; nam cum visu se habet, sicut cum omni re existente, quod nihil existat a se sed a priore seu superiore se, ita tandem a primo ac supremo ⁶ ; primus et supremus est Dominus; qui hoc capit etiam capere potest quod omne vitae apud hominem sit a Domino; et quia charitas et fides facit ipsissimam vitam hominis, quod omne charitatis et omne fidei sit a Domino; qui pollet dote cogitandi et percipiendi prae aliis, is quoque exinde capere potest quod Dominus videat omnia et singula, usque ad singularissima quae apud hominem. At malum et falsum non a superiore se existunt sed ab inferiore, consequenter non existunt a Domino sed a mundo, Dominus enim est supra et mundus est infra; quapropter internus homo apud illos qui in malo et inde falso sunt clausus est supra et apertus infra; inde est quod illi videant omnia ‘inverse’, mundum ut omne et caelum ut nihil; apparent etiam ideo coram angelis inversi, pedibus sursum et capite deorsum; tales sunt omnes in inferno.

Footnotes: