4552. En Jakob verborg ze onder de eikenboom die naast Sichem was; dat dit de eeuwige verwerping betekent, staat vast uit de betekenis van verbergen, namelijk verwerpen en zoals dode dingen begraven; en uit de betekenis van onder de eikenboom, namelijk tot in het eeuwige; want, omdat de eik een boom is die een zeer hoge ouderdom bereikt, betekende hij het voortdurende wanneer iets daaronder werd verborgen; en eveneens betekende hij datgene wat doorelkaar verward was en bovendien dat wat begoochelend en vals was, aangezien het laagste van het natuurlijke naar verhouding doorelkaar verward is en begoochelend is, in zover het zijn wetenschappelijke en zijn wellustige ontleent aan de zinlijke dingen die van het lichaam zijn, dus aan de begoochelingen; met de eik immers wordt in het bijzonder het laagste van het natuurlijke aangeduid, dus in de goede zin de ware en de goede dingen die daar zijn en in de tegenovergestelde zin de boze en de valse dingen die daar zijn. Wanneer eveneens de valse dingen worden verwijderd bij de wederverwekte mens, dan worden zij ook tot het laagste van het natuurlijke teruggeworpen; daarom schijnen zij wanneer de mens in oordeel gerijpt is en inzicht heeft verkregen en vooral wanneer hij verstandig en wijs is geworden, verder verwijderd van het innerlijk gezicht.

Bij de wederverwekte mens immers zijn de ware dingen in het binnenste van zijn natuurlijke naast het goede, dat daar is zoals een kleine zon; de ware dingen die daarvan afhangen, staan verder daarvan af al naar de graden als het ware van de bloed- en aanverwantschap met het goede; de begoochelende ware dingen zijn aan de uiterlijke omtrekken en de valse dingen zijn tot de buitenste dingen teruggeworpen; deze dingen blijven voor altijd bij de mens, maar zij zijn in deze orde, wanneer de mens zich door de Heer laat leiden; deze orde immers is de hemelse orde, want de hemel zelf is in zo’n orde; maar wanneer de mens zich niet door de Heer laat leiden, maar door het boze, dan zijn zij in de tegenovergestelde orde; in het midden is dan het boze met de valsheden en tot de omtrekken zijn de ware dingen teruggeworpen en tot de laatste omtrekken de eigenlijke Goddelijke ware dingen zelf; dit is de helse orde, want de hel is in zo’n orde; de buitenste omtrekken zijn de laagste dingen van het natuurlijke. Dat eiken de valse dingen zijn, die de laatste dingen van het natuurlijke zijn, komt omdat in de Oude Kerk, toen er een uiterlijke eredienst was, die uitbeeldend was voor het rijk van de Heer, alle bomen van onverschillig welke soort iets geestelijks of hemels betekenden, zoals de olijfboom en de olie daaruit de dingen die van de hemelse liefde zijn, de wijnstok en de wijn daaruit de dingen die van de naastenliefde en daar vanuit van het geloof zijn en zo verder ook de overige bomen, zoals: de ceder, de vijgenboom, de populier, de beuk, de eik; en wat deze betekenden, werd hier en daar in de ontvouwingen getoond; daarvandaan komt het dat die in het Woord zo vaak worden vermeld en eveneens in het algemeen: tuinen, bossen en wouden en dat zij daarin onder bepaalde bomen hun eredienst hadden; maar omdat de eredienst afgodisch werd en het nageslacht van Jakob, bij wie het uitbeeldende van de Kerk moest worden geïnstaureerd, tot afgodische dingen geneigd was en vandaar zo vele afgodsbeelden opstelde, werd het hun daarom verboden om de eredienst te hebben in tuinen en bossen en onder de bomen daar, maar toch hielden de bomen hun betekenis; vandaar nu komt het dat niet alleen de meer edele bomen, zoals: olijfbomen, wijnstokken en ceders, maar ook populieren, beuken en eiken in het Woord, daar waar zij worden vermeld, iets betekenen, elk zoals in de Oude Kerk. Dat eiken in de goede zin de ware en de goede dingen betekenen die de laagste dingen van het natuurlijke zijn en in de tegenovergestelde zin de valse en de boze dingen, staat vast uit die plaatsen in het Woord waar die worden vermeld, wanneer die in de innerlijke zin worden verstaan, zoals bij Jesaja:

‘Die Jehovah verlaten, zullen voleindigd worden, omdat zij beschaamd zullen worden vanwege de eiken die gijlieden hebt verlangd; en gij zult zijn zoals een eik die zijn bladeren afwerpt en zoals een tuin die geen wateren heeft’, (Jesaja 1:29, 30).

Bij dezelfde:

‘De dag van Jehovah Zebaoth over al het verhevene en nederige en over alle cederen van Libanon en over alle eiken van Basan’, (Jesaja 2:12, 13);

dat de dag van Jehovah niet zal zijn over de cederen en de eiken, kan eenieder weten, maar over hen die daarmee worden aangeduid.

Bij dezelfde:

‘Die een god vormt, houwt zich cederen af en hij neemt de beuk en de eik en hij vestigt voor zich in de bomen des wouds’, (Jesaja 44:14).

Bij Ezechiël:

‘Gij zult erkennen dat Ik Jehovah ben, wanneer hun doorboorden in het midden der afgoden rondom hun altaren zullen wezen, op alle hoge heuvel, in alle hoofden der bergen en onder alle groenende boom en onder alle verwarde eik, ter plaatse waar zij al hun afgoden de reuk der rust hebben gegeven’, (Ezechiël 6:13). De Ouden hadden ook de eredienst op de heuvels en de bergen, omdat de heuvels en de bergen de hemelse liefde betekenden, maar wanneer de eredienst door de afgodendienaren werd gehouden, zoals hier, betekenen zij de liefde van zich en van de wereld, nrs. 795, 796, 1430, 2722, 4210;

en onder de bomen, omdat zij, zoals eerder gezegd, volgens hun soorten aanduidend waren; onder de verwarde eik wil hier zeggen vanuit de valse dingen die de laatste dingen van het natuurlijke zijn, want die zijn in het verwarde, nr. 2831.

Bij Hosea:

‘Op de hoofden der bergen slachtofferen zij, op de heuvelen roken zij, onder de eik, de populier en de steeneik, omdat de schaduw ervan goed is; daarom hoereren uw dochters en echtbreken uw schoondochters’, (Hosea 4:13);

dat hoereren is de ware dingen vervalsen en echtbreken is de goede dingen verdraaien, zie de nrs. 2466, 2729, 3399.

Bij Zacharia:

‘Open uw deuren, o Libanon en het vuur vertere de cederen, omdat de prachtigen zijn verwoest; huilt, gij eiken van Basan, omdat het woud van Bazar is nedergekomen’, (Zacharia 11:1, 2).