2986. Quod ‘ex filiis Heth’ significet quod ex gentibus esset, constare potest a significatione ‘filiorum Heth’: filii Heth non fuerunt apud quos ¹ Ecclesia instaurata fuit, sed sunt per quos Ecclesia illa repraesentatur; sunt enim omnia in Verbo repraesentativa, nec significant personas qui nominantur, sed per illos res quae sunt regni Domini et Ecclesiae; quod per ‘filios Heth’ significetur nova Ecclesia, seu quod idem, illi qui a nova Ecclesia, prius passim dictum: at quod nova Ecclesia gentium seu a gentibus, patet ab illis quae dicta sunt ab Abrahamo ad filios Heth, ‘Peregrinus et incola ego vobiscum’, vers. 4, quibus significatum quod Dominus illis ignotus, et tamen usque apud illos esse posset, n. 2915; inde patet quod per ‘filios Heth’ significetur Ecclesia ex gentibus; de aliis non praedicari potest quod Dominus ignotus sit.

[2] Praeterea sciendum, cum aliqua Ecclesia fit nulla, hoc est, cum perit charitas, et nova instauratur a Domino, quod raro si usquam hoc fiat apud illos apud quos vetus Ecclesia fuit, sed apud quos nulla Ecclesia prius, hoc est, apud gentes; ita factum quando Antiquissima Ecclesia periit, tunc nova quae Noahus dicta, seu Antiqua quae post diluvium, instaurata fuit apud gentes, hoc est, apud illos ubi nulla Ecclesia prius; similiter cum haec Ecclesia periit, tunc instar Ecclesiae institutum apud Abrahami posteros ex Jacobo, sic quoque apud gentes; Abrahamus enim cum vocatus, fuit gentilis, videatur n. 1356, 1992, 2559; ipsi Jacobi posteri in Aegypto adhuc magis gentiles facti sunt, usque adeo ut nesciverint prorsus Jehovam, proinde omnem cultum Divinum; postquam ² hoc Ecclesiae consummatum fuit, tunc Primitiva Ecclesia a gentibus instaurata est, rejectis Judaeis; similiter erit cum hac Ecclesia quae Christiana dicitur.

[3] Causa quod apud gentes nova Ecclesia a Domino instauretur, est quia nulla principia falsi habent contra vera fidei, ignorant enim vera fidei; principia falsi imbuta ab infantia et postea confirmata, discutienda prius sunt antequam regenerari potest homo, et fieri ³ Ecclesiae; immo gentes per mala vitae profanare non possunt sancta, nemo enim profanare sanctum potes qui ignorat quid sit, n. 593, 1008, 1010, 1059; ⁴ gentiles, quia in ignorantia, absque offendiculis, ita sunt in statu recipiendi vera prae illis qui ab Ecclesia, et vera facile recipiunt omnes illi inter illos qui in bono vitae sunt, videatur de his n. 932, 1032, 1059, 1327, 1328, 1366 2049, 2051, 2589-2604.

Фусноти:

1356. Quod per ‘Terahum’ significetur cultus idololatricus, constare potest a derivationibus, de quibus a vers. 20 huc usque: Ecclesia haec altera Antiqua a cultu quodam interno degenerata est, et adulterata usque ut demum facta sit idololatrica, ut solent Ecclesiae, quod ab internis suis vadant ad externa, et demum desinant in meris externis, obliteratis internis: quod haec Ecclesia talis facta, usque ut multa pars eorum non agnoverit Jehovam pro Deo, sed quod coluerit alios deos, constat apud Josuam, Dixit Josua ad omnem populum; Sic dixit Jehovah Deus Israelis; Trans fluvium habitarunt patres vestri a saeculo, Terahus pater Abrahami, et pater Nahoris, et serviverunt diis aliis, ¹ 24:2;

Nunc timete Jehovam, et servite Ipsi in integritate et veritate; et removete deos, quibus serviverunt patres vestri trans fluvium, et in Aegypto; et servite Jehovae: et si malum in oculis vestris servire Jehovae, eligite vobis hodie, cui serviatis; sive diis, quibus serviverunt patres vestri, qui trans fluvium, sive diis Emoraei, ibid. vers. 14, 15, 15;

ubi quod Terahus, Abram et Nahor idololatrae fuerint, manifeste patet.

[2] Quod Nahor gens fuerit apud quam cultus idololatricus, constat quoque a Labane Syro, qui fuit in urbe Nahoris, et coluit imagines seu teraphim, quas abstulit Rachel, Gen. 24:10; 31:19, 26, 32, 34, et quod alius fuerit deus Abrahami, alius deus Nahoris, et alius patris eorum seu Terahi, constat ex Gen. 31:53;

manifeste etiam dicitur de Abramo quod Jehovah ei non notus fuerit, apud Mosen,

Ego Jehovah apparui Abrahamo, Isaco et Jacobo in Deo Shaddai, et nomine Meo Jehovah non notus fui illis, Exod. 6:3;

inde patet quantum Ecclesia haec apud hanc gentem desciverit in cultum idololatricum, qui hic per ‘Terahum’ significatur; et quia per Terahum, etiam per Abramum, Nahorem, et Haranem.

Фусноти: