109. "Vincenti dabo edere de arbore vitae." - Quod significet qui corde recipit implebitur bono amoris et inde gaudio caelesti, constat ex significatione "vincere", quod sit corde recipere (de qua Sequitur); ex significatione "edere", quod sit appropriari et conjungi (de qua n. 2187, 2343, 3168, 3813, 5643); et ex significatione "arboris vitae", quod sit bonum amoris et inde gaudium caeleste (de qua etiam sequitur).

Quod "vincere" sit corde recipere, est quia omnis, qui recepturus est vitam spiritualem, pugnabit contra mala et falsa quae sunt vitae ejus naturalis; et quando illa vincit, tunc bona et vera, quae sunt vitae spiritualis, recipit corde: recipere corde est voluntate et amore, nam "cor" in Verbo significat illa (videatur n. 2930, 3313, 7542, 8910, 9050, 9113, 10336); quapropter recipere corde est ex voluntate seu amore facere illa; hoc intelligitur per "vincere."

[2] Quod "arbor vitae" significet bonum amoris et inde gaudium caeleste, est quia "arbores" significant talia quae sunt apud hominem in ejus interioribus, quae mentis seu animi ejus sunt, "frondes" et "folia" illa quae sunt cognitionum veri et boni, ac "fructus" ipsa bona vitae. Haec significatio "arborum" trahit suam originem ex mundo spirituali, ibi enim apparent arbores omnis generis: et arbores, quae apparent, correspondent interioribus angelorum et spirituum, quae sunt mentis eorum; arbores pulcherrimae et fructiferae, illorum interioribus qui in bono amoris et inde in Sapientia sunt; arbores minus pulchrae et fructiferae, illis qui in bono fidei; at arbores solum foliaceae et absque fructibus, illis qui modo in cognitionibus veri sunt; ac arbores tetrae cum fructibus malignis, illis qui in cognitionibus sunt et in malo vitae; illis autem qui non in cognitionibus et in malo vitae sunt, non apparent arbores, sed loco illarum saxa et arenae. Hae apparentiae in mundo spirituali actualiter fluunt ex correspondentia; nam interiora quae mentis eorum sunt per tales effigies sistuntur actualiter coram oculis eorum. (Sed haec melius videri possunt ex binis articulis in opere De Caelo et Inferno: in primo, ubi agitur De Correspondentia Caeli cum omnibus Telluris, n. 103-115; et in altero, ubi agitur De Repraesentativis et Apparentiis in Caelo, n. 170-176; et in sequentibus ibi, n. 177-190.)

[3] Inde nunc est quod in Verbo toties nominentur "arbores"; per quas ibi significantur ea apud homines quae sunt mentis eorum: et inde quoque est quod in primis capitibus Geneseos dicantur "binae arbores" in horto Edenis positae, una quae vocatur "Arbor Vitae", et altera quae "Arbor Scientiae." Per "arborem vitae" ibi significatur bonum amoris in Dominum, et inde gaudium caeleste, quae erant illis qui tunc ab ecclesia, et intelliguntur per "Hominem et ejus Uxorem"; et per "arborem scientiae" significatur jucundum cognitionum absque alio usu quam ut audiant docti et captent famam eruditionis solum propter honorem aut lucrum.

Quod "arbor vitae" etiam significet gaudium caeleste, est quia bonum amoris in Dominum, quod in specie per illam arborem significatur, gaudium caeleste in se habet (videatur in opere De Caelo et Inferno 395-414: et in Doctrina Novae Hierosolymae, n. De 230-239).

[4] Quod "arbores", quae toties nominantur in Verbo, significent interiora hominis quae mentis et animi ejus sunt, et illa quae super arboribus, ut "folia" et "fructus", talia quae ex illis, constare potest a sequentibus his locis:

"Dabo in deserto cedrum schittim, et myrtum, et arborem olei; ponam in solitudine abietem, taedam et buxum" (Esaias 41:19);

ibi agitur de ecclesiae instauratione.

"Gloria Libani ad te veniet, abies, taeda et buxus simul, ad decorandum locum sanctuarii mei" (Esaias 60:13).

"Cognoscant omnes arbores agri, quod Ego Jehovah humiliem arborem altam, exaltem arborem humiliem, arefaciam arborem viridem, et germinare faciam arborem aridam" (Ezechiel 17:24);

"Ecce Ego in te incendam ignem, qui comedet in te arborem viridem, et omnem arborem aridam" (Ezechiel 21:3 [B.A. 20:47]);

"Vitis exaruit, et ficus languet, malus punica etiamque palma et malus, omnes arbores agri exsiccatae sunt; exaruit gaudium de filiis hominum" (Joel 1:12);

"Cum angelus clanxit, facta est grando et ignis, ... qui cecidit super terram, et tertia pars arborum combusta est" (Apocalypsis 8:7);

¹ Nebuchadnezar vidit in somnio "arborem in medio terrae, cujus altitudo magna, ... folium pulchrum, flos multus, et cibus omnibus in ea" (Daniel 4:7-12).

(Quia arbores in genere significant talia quae apud hominem, ac interiora quae mentis ejus sunt faciunt, et sic quoque spiritualia quae ecclesiae, et haec et illa varia sunt, ideo tot species arborum nominantur, et unaquaeque species significat aliquod differens; quid variae species significant, ostensum est in Arcanis Caelestibus: ut quid arbor olei", n. 9277, 10261; quid "cedrus", n. 9472, 9486, 9528, 9715, 10178; quid "vitis", n. 1069, 5113, 6375, 6378, 9277; quid "ficus", 217, 4231, 5113: et sic porro.)

[5] Insuper illa quae sunt super arboribus, ut folia et fructus, significant talia quae apud hominem, "folia" vera apud illum, et "fructus" bona; ut in sequentibus:-

"Erit sicut arbor plantata juxta aquas, et juxta fluvium emittit radices;... erit folium ejus viride... nec cessabit a ferendo fructum" (Jeremias 17:8);

Juxta fluvium exeuntem e Domo Dei" ascendit super ripa hinc et hinc arbor cibi, cujus non decidit folium, neque consumitur fructus ejus; in menses suos renascitur; quia aquae ejus e sanctuario exeunt; unde fructus ejus in cibum, et folium ejus in medicamentum" (Ezechiel 47:12);

"In medio plateae et fluvii (exeuntis e throno Dei et Agni) hinc et hinc arbor vitae faciens fructus duodecim, per mensem quemvis reddens fructum suum, et folia arboris ad sanitatem gentium" (Apoc. 22 [1,] 2);

"Beatus vir, ... cujus in lege beneplacitum;... erit sicut arbor plantata juxta rivos aquarum, quae fructum suum dabit in tempore suo, et folium non decidit" (Psalm. 1 (1, 2,) 3);

"Ne timete, ... quia arbor feret fructum, ficus atque vitis dabit vim suam" (Joel 2:22);

"Saturantur arbores Jehovae, cedri Libani quas plantavit" (Psalmuss 104:16);

"Laudate Jehovam arbores fructus, et omnes cedri" (Psalm. 148:7, 9).

[6] Quia "fructus" significabant bona vitae apud hominem, ideo in Ecclesia Israelitica, quae erat ecclesia repraesentativa, mandatum fuit ut fructus arborum, sicut ipsi homines, circumciderentur; de quibus ita legitur:

Fructus arboris inservient esui praeputiabitur in Terra Canaan, "et erunt praeputiati tribus annis;... et anno quarto erit omnis fructus sanctus, laudes Jehovae; quinto autem comedentur" (Leviticus 19:23-25).

Quia "fructus arboris" significabant bona vitae, ideo etiam mandatum est,

Ut in Festo Tabernaculorum acciperent fructus arboris honoris, et ramos, ac laetarentur coram Jehovah, et sic feriarentur festum (Leviticus 23:40, 41);

per "tabernacula" enim significabantur bona amoris caelestis, et inde sanctus cultus (n. 414, 1102, 2145, 2152, 3312, ² 4391, 10545); et per "Festum Tabernaculorum" significabatur implantatio illius boni seu amoris (n. 9296). Quia "fructus" significabant bona amoris, quae sunt bona vitae, ideo

Inter benedictiones erat, quod arbor agri daret fructum suum; et inter maledictiones quod non daret fructum (Levit. 26:4, 20 ³ ).

Et ideo quoque vetitum fuit, cum obsideretur aliqua urbs,

Ne securim mitterent in aliquam arborem fructus boni (Deuteronomius 20:19, 20).

Ex his nunc constare potest quod per "fructus" significentur bona amoris, seu quod idem, bona vitae, quae etiam "opera" vocantur; ut quoque in his locis apud Evangelistas:

"Securis ad radicem arboris jacet; omnis arbor non faciens fructum. bonum exscindetur et in ignem conjicietur" (Matthaeus 3:10; 7:16-21);

"Aut facite arborem bonam et fructum bonum, aut facite arborem putrem et fructum putrem; ex fructu enim cognoscitur arbor" (Matthaeus 12:33; Luca 6:43, 44);

"Omnis palmes non ferens fructum, ⁴ auferetur, omnis autem fructum ferens putabitur, ut plus fructus ferat" (Johannes 15:2-8);

"Ficum habebat aliquis in vinea sua plantatam; venit fructum quaerens in ea, sed non invenit; dicit ad vinitorem, Ecce tribus annis venio quaerens fructum ex ficu et non invenio; exscinde eam; quid terram infrugiferam reddet?" ( ⁵ Luc. 13:6-9);

"Jesus vidit ficum juxta viam; venit ad illam, et nihil invenit in ea nisi folia tantum; dixit, Nunquam ex te fructus erit; et arefacta est statim ficus" (Matthaeus 21:19; Marcus 11:13, 14, 20);

"ficus" significat naturalem hominem et ejus interiora, et "fructus" bona ejus (n. 217, 4231, 5113); "folia" autem significant cognitiones (n. 885): inde patet, quid significatur per quod ficus arefacta sit quia Dominus in ea solum folia invenit, et non fructus. Haec omnia allata sunt ut sciatur quid significatur per "arborem vitae in medio paradisi Dei", quod nempe bonum amoris procedens a Domino, et inde gaudium caeleste.

Poznámky pod čarou:

9296. ‘Et festum collectionis in exitu anni, in colligendo te opera tua ex agro’: quod significet cultum ex grato animo ob implantationem boni inde, ita ob regenerationem et plenariam liberationem a damnatione, constat ex significatione ‘festi’ quod sit cultus Domini et gratiarum actio, de qua supra n. 9286, 9287, 9294, ita cultus ex grato animo; ex significatione ‘collectionis’ cum de implantatione veri in bono dicitur, quod sit ipsa implantatio boni; ex significatione ‘exitus anni’ quod sit finis operum; et ex significatione 'in colligendo te opera tua ex agro quod sit fruitio et usus omnium quae implantata sunt bono; per ‘opera’ enim significantur non solum ea quae agri ¹ sunt sed etiam quae vineae et oliveti, ita quae fructus terrae, ut ² patet a descriptione hujus festi ³ apud Moschen, Festum tabernaculorum facies tibi septem diebus, cum collegeris de area tua et de torculari tuo; et benedicet tibi Jehovah Deus tuus in omni proventu tuo, et in omni opere manuum tuarum, Deut. 16:13, 15: et alibi, In quintodecimo die mensis septimi, cum collegeritis fructum terrae, feriabimini festum Jehovae septem dies, Lev. 23:39.

[2] Quia per hoc festum significatur cultus Domini ex grato animo propter implantationem boni, et sic propter plenariam liberationem a damnatione, primum hic explicabitur quid sit implantatio boni: prius passim ostensum est quod homini sint binae facultates vitae, nempe intellectus et voluntas, et quod intellectus dicatus sit receptioni veri ac voluntas dicata receptioni boni; sunt enim bina ad quae omnia ⁴ in universo tam caelo quam mundo ⁵ se referunt, nempe verum et bonum ⁶ ; inde etiam patet quod bina illa faciant vitam hominis, et quod vitam ejus novam verum fidei et bonum ⁷ charitatis, et quod nisi utrumque implantatum fuerit ⁸ homini, non ei vita nova sit; quomodo verum quod fidei inseminatur et implantatur homini, notum est in Ecclesia, sed nondum bene quomodo bonum quod charitatis; homo cum infans est, recipit tunc ⁹ bonum a Domino, quod bonum est bonum innocentiae quale est infantibus; hoc bonum facit initiamentum novae voluntatis apud hominem, et crescit succedente aetate secundum vitam innocentiae cum sodalibus, ac secundum vitam probitatis et oboedientiae erga parentes et magistros, sed plus apud illos qui postea se regenerari patiuntur; hoc praevidet Dominus et secundum statum vitae sequentis providet, nam Dominus in omni praesenti praevidet malum et providet bonum, et hoc a primo stamine vitae usque ¹⁰ in aeternum; postea cum homo adolescit ac incipit cogitare ex se, quantum tunc aufertur a jucundis amorum sui ac mundi, tantum novum illud voluntarium seu initiamentum novae voluntatis clauditur, et quantum non ab illis jucundis aufertur, tantum illud aperitur et quoque perficitur.

[3] Sed quomodo id perficitur per implantationem veri, nunc dicetur: novum illud voluntarium, quod est ex bono innocentiae, est habitaculum per quod Dominus intrat apud hominem, et excitat hominem ad velle bonum, et ex velle facere bonum; is influxus tantum operatur apud hominem quantum is desistit a malis; inde ei facultas sciendi, appercipiendi, reflectendi, ac intelligendi vera et bona moralia et civilia secundum jucundum usus; postea influit Dominus per bonum illud in vera doctrinae Ecclesiae quae apud hominem, et ex memoria evocat talia quae inserviunt usui vitae, et haec implantat bono ac perficit illud; inde est quod bonum apud hominem prorsus sit secundum usum vitae; si usus vitae pro proximo est, hoc est, pro bono concivis, patriae, Ecclesiae, caeli, ac pro Domino, tunc bonum illud est bonum charitatis, at si usus vitae est solum pro se et pro mundo, tunc clauditur id initiamentum novae voluntatis, ac infra illud formatur voluntarium ex malis amorum sui et mundi, ac inde intellectuale a falsis; hoc voluntarium est clausum supra et apertum infra, hoc est, clausum ad caelum et apertum ad mundum; ex his patet quomodo vera implantantur bono et formant illud; tum quoque quod homo cum in bono est, sit in caelo apud Dominum, nam, ut supra dictum est, nova voluntas, ubi bonum charitatis, est habitaculum Domini, proinde caelum apud hominem; et novum intellectuale inde est quasi tabernaculum per quod introitus et exitus.

[4] Talia in communi et in particulari repraesentata sunt per hoc festum, quod festum collectionis fructuum terrae, et festum tabernaculorum dictum ¹¹ est; quod ita sit, patet ex institutione hujus festi, de qua ita apud Moschen, In quintodecimo die mensis septimi, cum collegeritis ¹² fructum terrae, feriabimini festum Jehovae septem dies; in die primo sabbatum, et in die octavo sabbatum; et accipietis vobis in die primo fructum arboris honoris, spathas palmarum, et ramum arboris densae, et salices torrentis, et laetemini coram Jehovah Deo vestro septem dies; in tabernaculis habitabitis septem dies; omnis indigena Israelis habitabunt in tabernaculis; ut sciant generationes vestrae quod in tabernaculis habitare fecerim filios Israelis, cum eduxero eos e terra Aegypti, Lev. 23:39-44: et alibi, Festum tabernaculorum facies tibi septem dies, cum collegeris de area tua et de torculari tuo; laeteris in festo illo, tu, filius tuus, et filia tua, et servus tuus, et ancilla tua, et Levita, et peregrinus, et orphanus, et vidua, qui in portis tuis; et omnino laetus eris, Deut. 16:13-15 ¹³ ;

[5] quod status boni implantati per verum a Domino, ita status caeli apud hominem, per hoc festum repraesentatus sit ¹⁴ , patet a sensu interno omnium quae ibi memorantur; in eo enim sensu per diem ¹⁵ quintum decimum mensis septimi significatur finis status prioris, et principium status novi; quod ¹⁶ quintum decimum id sit, videatur n. 8400, et quoque septimum, n. 728, 6508, 8976, 9228; per fructum terrae qui tunc collectus significatur bonum charitatis, n. 43, 55, 913, 983, 2846, 2847, 3146, ¹⁷ 7690, 7692; simile ¹⁸ et collectionem ex area et ¹⁹ torculari, frumentum enim quod est areae est bonum veri, n. 5295, 5410, vinum quod torcularis est verum ex bono, n. 6377, et oleum quod etiam est torcularis est bonum ex quo verum ²⁰ , n. 886, 3728, 4582, ²¹ 4638; per sabbatum primo die et per sabbatum octavo die significatur conjunctio veri cum bono, et reciproce boni cum vero; quod sabbatum sit conjunctio veri et boni ²² , n. 8495, 8510, 8890, 8893, 9274; quod octavus dies etiam dictus sit sabbatum, est quia per octavum significabatur principium novi status, n. 2044, 8400 fin. ;

[6] per fructum arboris honoris, quem die primo acciperent, significabatur ²³ festivitas et gaudium propter bonum implantatum, quapropter sequitur ut laetemini coram Jehovah, per spathas palmarum vera interna ²⁴ illius boni, n. 8369, per ramum arboris densae seu implexae vera boni exteriora ²⁵ seu scientifica, n. 2831, 8133, et per salices ²⁶ torrentis vera ²⁷ adhuc exteriora, quae sensualium corporis, per tabernacula in quibus septem dies habitarent significatur sanctum amoris a Domino ²⁸ , et reciproce in Dominum, n. 414, 1102, 2145, 2152, 3312, 3391, 4391, 4599, et quod sit sanctum unionis, n. 8666; per indigenam Israelis significantur qui in bono charitatis, ita quoque abstracte bonum illud, n. 3654, 4598, 5801, 5803, 5806, 5812, 5817, 5819, 5826, 5833, 6426, ²⁹ 7957; per laetitiam omnium tunc significabatur gaudium quale illis qui in bono ³⁰ a Domino, ita quale illis qui in caelo, nam qui in bono charitatis est a Domino, is in caelo est apud Dominum; haec sunt propter quae illud festum.

Poznámky pod čarou: