269. Qualis sapientia angelorum est, non describi vocibus potest, sed modo illustrari per aliqua communia. Angeli possunt una voce exprimere. quae homo non potest mille vocibus: et praeterea uni voci angelicae insunt innumera, quae vocibus linguae humanae exprimi nequeunt in singulis enim quae angeli loquuntur sunt arcana sapientiae in continuo nexu, ad quae scientiae humanae nusquam pertingunt. Angeli etiam quae non vocibus loquelae suae exhauriunt, supplent sono. cui inest affectio rerum in suo ordine, nam, ut supra (236, 241) dictum est, per sonos exprimunt affectiones, et per voces ideas cogitationis ex affectionibus inde est, quod quae audiuntur in caelo, dicantur ineffabilia. Angeli similiter possunt singula quae in volumine alicujus libri scripta sunt, paucis vocibus edicere, et cuivis voci indere talia quae elevant ad sapientiam interiorem loquela enim eorum talis est, ut consonet cum affectionibus, et unaquaevis vox cum ideis voces etiam variantur infinitis modis secundum series rerum quae in complexu sunt in cogitatione. Angeli interiores etiam possunt ex sono et simul aliquibus vocibus loquentis scire integram ejus vitam percipiunt enim ex sonoro variegato per ideas in vocibus amorem ejus regnantem, cui insunt quasi inscripta singularia vitae ejus. ¹ Ex his patet, qualis est sapientia angelorum. Sapientia illorum se habet ad sapientiam humanam sicut myrias ad unum: comparative sicut vires motrices totius corporis, quae innumerabiles sunt, ad actionem ex illis, quae coram sensu humano apparent ut unum aut sicut millia objecti visa perfecto microscopio ad unum obscurum coram nudo oculo. Velim etiam rem illustrare exemplo: angelus ex sapientia sua descripsit regenerationem, et protulit arcana de illa in suo ordine usque ad centena, et unumquodvis arcanum implevit ideis in quibus arcana interiora erant, et hoc a principio ad finem exposuit enim quomodo spiritualis homo e novo concipitur, in utero quasi gestatur, nascitur, adolescit, et successive perficitur; dixit quod potuisset numerum arcanorum usque ad aliquot millia augere; et quod illa quae dicta sunt solum essent de regeneratione externi hominis, et quod innumerabilia plura forent de regeneratione interni. Ex his et similibus aliis quae ab angelis audita sunt, patuit mihi quanta illis sapientia, et respective quanta ignorantia homini qui ² vix scit quid regeneratio, et non scit aliquod momentum progressionis cum regeneratur.

Footnotes:

6571. ‘Et vos cogitastis super me malum’: quod significet quod quae abalienata nihil nisi malum intendant, constat ex repraesentatione ‘filiorum Jacobi’ qui hic sunt ‘vos’, quod sint abalienata a vero et bono, de qua supra n. 6557; cum enim malum cogitarunt contra Josephum, tunc repraesentabant abalienata; ex significatione ‘cogitare super me malum’ quod sit ¹ malum intendere, nam malum quod cogitatur contra aliquem, hoc intenditur; et quia abalienata non possunt intendere bonum, ideo dicitur quod nihil nisi malum intendant. Cum hoc quod abalienata a vero et bono nihil nisi malum intendant, ita se habet: homo qui abalienatus est a bono et vero, nihil nisi malum intendit, nam bonum non potest; et quod intendit, hoc regnat apud illum, ac ideo inest omnibus ejus cogitationibus, et quoque minimis ejus, nam intentio seu finis est ipsissima vita hominis, est enim finis amor ejus, et amor est vita; et quod magis, homo est prorsus qualis est finis apud illum, et quoque ² ejus effigies est talis in luce caeli; et quod forte miraberis, qualis est effigies ejus in communi, talis est effigies minimorum ejus voluntatis;

[2] ita homo totus quantus est finis suus; inde constare potest quod homo qui ³ est finis malus, nequaquam possit esse inter illos qui ⁴ sunt fines boni, ⁵ ita qui in inferno, nequaquam in caelo; fines enim confligunt, et fines boni vincunt quia a Divino; exinde etiam constare potest quod non vere cogitent, qui credunt in caelum posse intromitti unumquemvis ⁶ ex sola misericordia; si enim qui finis malus est, in caelum venit, laborat vita ejus sicut qui in agone mortis jacet, et dire cruciatur, praeter quod in luce caeli ⁷ ibi appareat ut diabolus; inde patet quod qui abalienati sunt a ⁸ vero et bono, non possint nisi quam malum cogitare; et quod hoc sit in minimis eorum cogitationis et ⁹ voluntatis, ¹⁰ manifeste patet ex sphaera quae ¹¹ exhalatur ex talibus e longinquo, percipitur ¹² enim ex illa quales sunt, sphaera illa est sicut evaporatio spiritualis e singulis vitae ¹³ .

Footnotes: