APOCALYPSIS, CAPUT I.

1. REVELATIO JESU CHRISTI, quam dedit Illi Deus indicare servis Suis, quae oportet fieri cito, et significavit mittens per Angelum Suum servo Suo Johanni.

2. Qui testatus est Verbum Dei, et testimonium Jesu Christi, quaecunque vidit.

3. Beatus legens, et audientes Verba prophetiae et servantes quae in ea scripta, quia tempus prope.

4. Johannes septem Ecclesiis quae in Asia, Gratia vobis et pax ab Ipso Qui Est et Qui Fuit et Qui Venturus; et a septem Spiritibus, qui sunt in conspectu Throni Ipsius.

5. Et a Jesu Christo, Ipse Testis fidelis, Ipse Primogenitus ex mortuis, et Ipse Princeps regum terrae, amante nos et lavante nos a peccatis nostris in sanguine Suo.

6. Et facit nos reges et sacerdotes Deo et Patri Suo: Ipsi gloria et robur in saecula saeculorum (Amen).

7. Ecce venit cum nubibus, et videbit Ipsum Omnis Oculus, et qui Ipsum transfixerunt, et plangent super Ipsum Omnes Tribus terrae, etiam, Amen.

8. Ego sum Alpha et Omega, Principium et Finis, dicit Dominus, Qui Est et Qui Fuit et Qui Venturus, Qui Omnipotens.

9. Ego Johannes, qui et frater Vester, et consocius in afflictione, et in regno et patiente exspectatione Jesu Christi. Eram in Insula Vocata Patmos propter verbum Dei, et propter testimonium Jesu Christi.

10. Factus sum in Spiritu in Dominica die, et audivi post me vocem magnam tanquam tubae,

11. Dicentem, Ego sum Alpha et Omega, Primus et Ultimus; quod Vides scribe in libro, et mitte Ecclesiis, illis in Asia, Ephesum, et Smyrnam, et Pergamum, et Thyatira, et Sardes, et Philadelphiam, et Laodiceam.

12. Et conversus videre vocem quae loquebatur mecum, et conversus vidi septem Candelabra aurea.

13. Et in medio septem Candelabrorum Similem Filio Hominis, indutum talari, et praecinctum ad mamillas zona aurea.

14. Et Caput Ipsius, et Capilli candidi tanquam lana candida, tanquam nix, et Oculi Ipsius tanquam flamma ignis.

15. Et Pedes Ipsius similes chalcolibano, tanquam in camino igniti, et vox Ipsius tanquam vox aquam multarum.

16. Et habens in dextra Sua manu Stellas Septem, et ex ore Ipsius romphaea anceps acuta exiens; et Facies Ipsius tanquam Sol lucet in potentia sua.

17. Et Cum vidi Ipsum, cecidi ad pedes Ipsius tanquam mortuus, et imposuit dextram Suam manum super me, dicens mihi, Ne time, Ego sum Primus et Ultimus.

18. Et Qui Vivens, et factus sum mortuus, et ecce Vivens sum in saecula saeculorum, amen: et habeo claves inferni et mortis.

19. Scribe quae vidisti, et quae Sunt, et quae futura sunt posthac.

20. Mysterium septem Stellarum quas vidisti in dextra Mea, et septem Candelabra aurea: Septem Stellae Angeli septem Ecclesiarum sunt, et Septem Candelabra quae vidisti septem Ecclesiae Sunt.

SENSUS SPIRITUALIS.

CONTENTUM TOTIUS CAPITIS.

QUOD REVELATIO HAEC SIT A SOLO DOMINO, ET QUOD ILLA RECIPIATUR AB ILLIS QUI IN NOVA IPSIUS ECCLESIA, QUAE EST NOVA HIEROSOLYMAE, ERUNT, ET DOMINUM PRO DEO CAELI ET TERRAE AGNOSCUNT: DESCRIBITUR ETIAM DOMINUS QUOAD VERBUM.

CONTENTA SINGULORUM VERSUUM.

1. "Revelatio Jesu Christi," significat praedictiones a Domino de Ipso deque Ipsius Ecclesia, qualis haec erit in fine suo, et qualis postea futura est (2); "quam dedit Illi Deus indicare servis Suis," significat pro illis qui in fide ex charitate sunt (3); "quae oportet fieri cito," significat quod certe futura sint ne pereat Ecclesia (4); "et significavit, mittens per Angelum Suum servo Suo Johanni," significat quae a Domino revelata sunt per Caelum illis qui in bono vitae sunt ex charitate et ejus fide (5).

2. "Qui testatus est Verbum Dei et testimonium Jesu Christi," significat qui ex corde et sic in luce recipiunt Divinum Verum ex Verbo, et agnoscunt Humanum Domini esse Divinum (6); quaecunque vidit," significat illustrationem illorum in omnibus quae in hac Revelatione sunt (7).

3. "Beatus legens, et audientes verba prophetiae, et servantes quae in ea scripta sunt," significat communionem illorum cum Angelis Caeli, qui vivunt secundum doctrinam Novae Hierosolymae (8); "quia tempus prope," significat quod status Ecclesiae sit, ut diutius non possit persistere, ut ejus conjunctio sit cum Domino (9).

4. "Johannes septem Ecclesiis," significat ad omnes qui in Christiano Orbe sunt, ubi Verbum et per id Dominus notus est, et accedunt ad Ecclesiam (10); "quae in Asia," significat ad illos qui ex Verbo in luce veritatis sunt (11); "gratia vobis et pax," significat salutationem Divinam (12); "ab Ipso Qui Est et Qui Fuit et Qui Venturus," significat a Domino Qui est Aeternus ac Infinitus, et Jehovah (13); "et a septem spiritibus, qui sunt in conspectu Throni," significat ab universo Caelo, ubi Dominus in Divino Suo Vero est (14).

5. "A Jesu Christo," significat Divinum Humanum (15); "Ipse Testis fidelis," significat quod est Ipsum Divinum Verum (16); "Primogenitus ex mortuis," significat et quod est Ipsum Divinum Bonum (17); "et Ipse Princeps (regum) terrae," significat ex Quo omne verum ex bono in Ecclesia [n. 18]; "amante nos et lavante nos a peccatis nostris (in sanguine Suo)," significat Qui ex Amore et Misericordia reformat et regenerat homines per Sua Divina vera ex Verbo (19).

6. "Et facit nos reges et sacerdotes," significat Qui dat ut illi qui nati sunt ab Ipso, hoc est, regenerati, in sapientia ex Divinis veris, et in amore ex Divinis bonis sint (20); "Deo et Patri Suo," significat ita imagines Divinae Suae Sapientiae et Divini Sui Amoris (21); "Ipsi gloria et robur in saecula saeculorum," significat Cui Soli Divina Majestas et Divina Omnipotentia in aeternum (22); "amen," significat confirmationem Divinam ex Veritate, ita ex Se Ipso (23).

7. "Et venit cum nubibus" caeli, significat quod Dominus Se revelaturus sit in sensu literae Verbi, et aperiturus sensum spiritualem ejus in fine Ecclesiae (24); "et videbit Ipsum omnis oculus," significat quod agnituri omnes qui ex affectione in intellectu Divini Veri sunt (25); "et qui Ipsum transfixerunt," significat quod etiam visuri qui in Ecclesia in falsis sunt (26); "et plangent omnes Tribus terrae," significat quod hoc erit quando nulla bona et vera in Ecclesia amplius sunt (27); "etiam, amen," significat confirmationem Divinam quod ita futurum sit (28).

8. "Et Ego sum Alpha et Omega, Principium et Finis," significat Qui est Ipsum et Unicum a Primis ad Ultima, ex Quo omnia; ita Qui est Ipse et Unicus Amor, Ipsa et Unica Sapientia, et ipsa et Unica Vita in Se, et sic Ipse et Unicus Creator, Salvator et Illustrator a Se, et inde Omne in omnibus Caeli et Ecclesiae (29); "dicit Dominus, Qui Est et Qui Fuit et Qui Venturus," significat Qui est Aeternus et Infinitus, ac Jehovah (30); "et Omnipotens" significat Qui est, vivit et potest ex Se Ipso, et Qui ratiocinia ex prius per ultima (31).

9. "Ego Johannes qui et ¹ frater vester et consocius," significat illos qui in bono charitatis et inde veris fidei sunt (32); "in afflictione, et in regno, et patiente exspectatio Jesu Christi," significat quae in Ecclesia sunt infestata a malis et falsis, at quae a Domino, cum venturus est, removenda sunt (33). "Eram in insula vocata Patmos," significat statum et locum in quo illustrari potuit (34); "propter Verbum Dei et testimonium Jesu Christi," significat ut ex corde et sic in luce recipiatur Divinum Verum ex Verbo, et agnoscatur Humanum Domini esse Divinum (35).

10. "Factus sum in spiritu (in) Dominica die," significat statum spiritualem tunc ex Divino influxu (36); "et audivi post me vocem magnam tanquam tubae," significat perceptionem manifestam Divini Veri e Caelo revelati (37).

11. "Dicentem, Ego sum Alpha et Omega, Primus et Ultimus," significat Qui est Ipsum et Unicum a primis ad ultima ex Quo omnia, et plura ut supra (38); ("quod vides, scribe in Libro," significat ut revelata sint posteritati ² (39); "et mitte Ecclesiis, illis in Asia," significat pro illis In Christiano Orbe qui in luce veritatis ex Verbo sunt (40); "Ephesum, et Smyrnam, et Pergamum, et Thyatira, et Sardes, et Philadelphiam, et Laodiceam," significat in specie secundum statum receptionis cujusvis (41).

12. "Et conversus videre vocem quae mecum loquebatur," ³ significat inversionem status eorum, qui in bono vitae sunt, Quoad perceptionem veri in Verbo, dum se convertunt ad Dominum (42); "et conversus vidi septem Candelabra aurea," significat Novam Ecclesiam, quae in illustratione a Domino ex Verbo erit, (11, 43).

13. "Et in medio septem Candelabrorum similem Filio Hominis," significat Dominum quoad Verbum, a Quo illa (44); "indutum talari," significat Divinum procedens quod est Divinum Verum (45); "et praecinctum ad mamillas Zona aurea," significat Divinum procedens et simul conjungens, quod est Divinum Bonum (46).

14. "Et Caput Ipsius, et Capilli candidi tanquam lana (candida,) tanquam nix," significat Divinum Amorem Divinae Sapientiae in primis et in ultimis (47); "et Oculi Ipsius tanquam flamma ignis," significat Divinam Sapientiam Divini Amoris (48).

15. "Et Pedes Ipsius similes chalcolibano tanquam in camino igniti," significat Divinum Bonum naturale (49); "et Vox Ipsius tanquam vox aquarum multarum," significat Divinum Verum naturale (50).

16. "Et habens in dextra Sua manu Stellas septem," significat omnes cognitiones boni et veri in Verbo ex Ipso (51); "et ex ore Ipsius romphaea anceps acuta exiens," significat dispersionem falsorum per Verbum et per doctrinam inde a Domino (52); "et Facies Ipsius tanquam sol, lucens in potentia (sua)," significat Divinum Amorem et Divinam Sapientiam, quae sunt Ipse, et procedunt ab Ipso (53).

17. "Et cum vidi Ipsum, cecidi ad pedes Ipsius tanquam mortuus," significat ex tali praesentia Domini defectum vitae propriae (54); "et imposuit dextram Suam manum super me," significat vitam ab Ipso tunc inspiratam (55); "dicens mihi, Ne time," significat resuscitationem, et tunc ex summa humiliatione adorationem (56); "Ego sum Primus et Ultimus," significat quod sit Aeternus a Infinitus, ita Solus Deus (57).

18. "Et Qui sum Vivens," significat Qui Solus est Vita, et a Quo Solo Vita (58); "et tactus mortuus," significat quod in Ecclesia neglectus, et Divinum Humanum Ipsius non agnitum (59); "et ecce Vivens sum in saecula saeculorum," significat Quod sit Vita aeterna (60); "amen," significat confirmationem Divinam quod sit veritas (61); "et habeo claves inferni et mortis," significat quod Solus salvare possit (62).

19. "Scribe quae vidisti, et quae sunt, et quae futura posthac," significat ut omnia quae nunc revelantur sint posteritati, (51, 63).

20. "Mysterium septem stellarum quas vidisti in dextra Mea, et septem candelabra aurea," significat arcana in visionibus de novo Caelo, et de nova Ecclesia (64); "septem stellae Angeli septem Ecclesiarum sunt," significat novam Ecclesiam in Caelis, quae est novum Caelum (65); "et septem candelabra quae vidisti, septem Ecclesiae sunt," significat novam Ecclesiam in terris, quae est nova Hierosolyma, descendens a Domino e novo Caelo (66).

EXPLICATIO.

QUID Sensus Spiritualis, hactenus ignotum fuit; quod ille sit in singulis Verbi, in Doctrina Novae Hierosolymae de Scriptura Sacra 5-26, ostensum est, et quod Verbum absque illo in multis locis non possit intelligi: ille Sensus non apparet in sensu literae, inest enim ei Sicut anima corpori. Notum est, quod Sit Spirituale et Naturale, et quod Spirituale influat in Naturale, et se sistat videndum et sentiendum in formis quae cadunt in visum et tactum, et quod Spirituale absque illis non percipiatur aliter quam sicut Affectio et Cogitatio, aut sicut Amor et Sapientia, quae sunt mentis; quod Affectio et Cogitatio, seu Amor cujus est affici, et Sapientia cujus est cogitare, sint spirituales, agnoscitur; quod illae binae animae facultates se sistant in formis in corpore, quae vocantur organa sensoria et motoria, notum est; tum etiam quod unum faciant, ac ita unum, ut dum mens cogitat, id os in instanti eloquatur, et dum mens vult, id corpus in instanti agat; inde patet, quod sit perfecta unio spiritualium et naturalium apud hominem. Simile est in omnibus et singulis mundi; est ibi spirituale quod est intimum causae, et est naturale quod est ejus effectus, et illa duo unum faciunt; et in naturali non apparet spirituale, quia hoc illi inest sicut anima corpori, ac sicut intimum causae effectui, ut dictum est. Simile est cum Verbo; quod hoc sit spirituale in suo sinu, quia est Divinum, a nemine negari potest; sed quia spirituale non apparet in sensu literae, qui est naturalis, ideo Sensus Spiritualis hactenus ignotus fuit; nec potuit notus fieri prius quam dum genuina vera a Domino revelata sunt, nam in his est ille sensus. Inde est, quod Apocalypsis hactenus non intellecta fuerit. Verum ne dubium sit quin talia insint, explicanda sunt singula, et demonstranda per similia alibi in Verbo. Explicatio et demonstratio nunc sequitur.

Footnotes:

10132. ‘Agnos filios anni in diem’: quod significet bonum innocentiae in omni statu, constat ex significatione ‘agnorum’ quod sint bonum innocentiae, de qua sequitur, ex significatione 'filiorum ‘anni’ quod sit quale infantiae, cui tamen vera implantata sunt, de qua etiam sequitur, et ex significatione ‘in diem’ quod sit in omni statu, nam per ‘diem’ significatur status, et per mane diei ¹ ac per vesperam ejus, in quibus fiebant holocausta ex agnis, significatur omnis status; quod ‘dies’ sit status, videatur n. 893, 2788, 3462, 3785, 4850, 7680, et quod vices statuum ² se habeant sicut vices diei quoad mane, meridiem, vesperam, noctem, et iterum mane, n. 5672, 5962, 6110, 8426.

[2] Quod ‘agni’ sint bonum innocentiae, constat ex locis in Verbo ubi agni nominantur, ut apud Esaiam,

Commorabitur lupus cum agno, et pardus cum haedo cubabit, et vitulus et leo juvenis, et saginatum una; et puer parvus ducet ea; ludet lactens super foramine viperae, et super speluncam basilisci ablactatus manum suam impellet; non corrumpent se in toto monte sanctitatis Meae. Et fiet in die illo, radicem ³ Jischaji, quae stans in signum populorum, gentes quaerent; et erit quies Ipsius gloria, 11:6, 8-10; describitur hic status pacis et innocentiae in caelis et in Ecclesia postquam Dominus in mundum venit; et quia status pacis et innocentiae describitur, memorantur agnus, haedus, et vitulus, tum puer parvus, lactens, et ablactatus, et per omnes illos ⁴ significatur bonum innocentiae, bonum innocentiae intimum per ‘agnum’, bonum innocentiae interius per ‘haedum’, et bonum innocentiae exterius per ‘vitulum’; similiter per ‘puerum’, ‘lactentem’, et ‘ablactatum’; ‘mons sanctitatis’ est caelum et Ecclesia ubi bonum innocentiae, ‘gentes’ sunt qui in illo bono sunt, ‘radix ⁵ Jischaji’ est Dominus a Quo id bonum; ⁶ bonum amoris ab Ipso in Ipsum, quod etiam bonum caeleste vocatur, est bonum innocentiae;

[3] quod ‘agnus’ sit bonum innocentiae in genere, ac in specie bonum innocentiae intimum, constat ex eo quod primo loco ^{7 8} nominetur, tum ex eo ⁹ quod Ipse Dominus dicatur Agnus, videbitur in ¹⁰ sequentibus; quod ‘haedus’ sit bonum innocentiae interius, videatur n. 3519, 4871, quod ‘vitulus’ seu juvencus sit bonum innocentiae exterius, n. 430, 9391, quod ‘puer’ sit innocentia, n. 5236, similiter ¹¹ ‘lactens’, ‘ablactatus’, seu infans ¹² n. 430, 2280, 3183, 3494, 5608, mons sanctitatis' quod sit ubi bonum amoris in Dominum, n. 6435, 8758, quod ‘gentes’ sint qui in illo bono, n. 1416, 6005;

[4] quod bonum amoris in Dominum, quod bonum caeleste vocatur, sit bonum innocentiae, constat ex illis qui in caelo intimo sunt, qui quia in illo bono sunt, apparent ¹³ nudi et sicut infantes, ex causa quia nuditas est innocentia, pariter infantia, videantur citata n. 9277, et n. 3887, 9680. Dicitur quod commorabitur lupus cum agno, quia per ‘lupum’ significantur qui contra innocentiam, ut quoque apud eundem,

Lupus et agnus pascent simul, non malum facient, nec perdent in toto monte sanctitatis Meae, 65:25:

et apud Lucam, Dixit Jesus ad discipulos quos emisit, Ecce mitto vos sicut agnos in medium luporum, 10:3.

[5] Quoniam Dominus cum in mundo quoad Humanum Suum fuit ipsa Innocentia, et quoniam inde omne innocentiae ab Ipso procedit ideo Dominus dicitur Agnus, et Agnus Dei, ut apud Esaiam,

Mittite ¹⁴ Agnum Dominatoris terrae de petra versus desertum ad montem filiae zionis, 16:1:

apud eundem,

Exactionem sustinuit et afflictus est, non tamen aperuit os Suum; sicut agnus ad mactationem ducitur, 53:7:

apud Johannem, Vidit Johannes Baptista Jesum venientem, dixit, Ecce Agnus Dei qui tollit peccatum mundi, 1:29, 36: in Apocalypsi, Agnus qui in medio throni pascet eos, ac deducet eos ad vive fontes aquarum, 7:17: et alibi, Hi sunt qui cum mulieribus non polluti sunt, virgines enim sunt; hi sunt qui sequuntur Agnum quo vadit; hi empti sunt de hominibus, primitiae Deo et Agno, 14:4;

praeter ¹⁵ pluries alibi in Apocalypsi, ut 5:6, 8, 12, 13, 6:1, 16, 7:9, 10, 14, 12:11, 13:8, 14:1, 15:3, 17:14, 19:7, 9, 21:9, 14, ¹⁶ 22, 23, 27, 22:1, 3.

[6] Quia agni sunt qui in innocentia, ideo Dominus dixit ad Petrum, primum, Pasce agnos Meos, et postea, Pasce oves Meas, et adhuc, Pasce oves Meas, Joh. 21:15-17;

‘agni’ ¹⁷ ibi sunt qui in bono amoris in Dominum, nam hi in bono innocentiae prae reliquis sunt, ‘oves’ autem ¹⁸ qui in bono charitatis erga proximum, et qui in bono fidei.

[7] Simile per ‘agnos’ significatur apud Esaiam,

Ecce Dominus Jehovih in forti venit, et bracchium ipsius dominatur Ipsi; sicut pastor gregem Suum pascet, in bracchium Suum colliget agnos, in gremio Suo portabit, lactentes leniter ducet, 40:10, 11;

quod haec de Domino dicta sint ¹⁹ , patet; quia per agnos intelliguntur qui in amore in Ipsum, ita in bono innocentiae, ideo dicitur quod ‘illos colliget in bracchium Suum et portabit in gremio’, sunt enim conjuncti Domino per amorem, et amor est conjunctio spiritualis, et ideo quoque additur quod ‘lactentes leniter ducet’, ‘lactentes’ enim et infantes sunt qui in bono innocentiae, n. 430, 2280, 3183, 3494.

[8] Ex his nunc constare potest quid significant holocausta et sacrificia ex agnis, et cur illa quolibet die fierent, quolibet sabbato, quolibet novilunio, et quolibet festo, [et] in festo Paschatis singulis diebus; et cur ad ²⁰ festum Paschatis agnus, qui dicebatur agnus Paschalis, comederetur; de quo ita apud Moschen, Mensis hic vobis caput mensium, primus hic vobis respectu mensium anni; sumetis pecudem masculum de agnis vel de haedis; ac sument de sanguine, et dabunt super postes, et super superliminare, et super domus in quibus comedent eam; non comedent de ea crudum aut coctum in aquis, sed assum igne, Exod. 12:1 ²¹ seqq. ;

per festum Paschatis significabatur ²² liberatio eorum qui recipiunt Dominum amore et fide, a damnatione, n. 9286, 9287-9292, ita qui in bono innocentiae sunt, nam bonum innocentiae est intimum amoris et fidei, et est anima illorum; quapropter dicitur quod sanguinem ejus darent super postes, superliminare, et domus, nam ubi bonum innocentiae est, illuc ²³ infernum ²⁴ intrare non potest; quod comederent assum igne, erat causa quia per id significabatur bonum amoris caelestis, quod est bonum amoris in Dominum a Domino.

[9] Quia agnus innocentiam significabat, ideo cum impleti fuerunt dies post partum, offerebatur agnus filius anni in holocaustum, ac filius columbae aut turtur in sacrificium, Lev. 12:6;

per filium columbae et per turturem similiter significabatur ²⁵ innocentia, ac per agnum per partum in sensu spirituali significatur partus Ecclesiae, qui est boni amoris, non enim ²⁶ alius partus in caelo intelligitur; et per holocaustum et sacrificium ²⁷ ex illis significatur purificatio a malis per bonum innocentiae; nam hoc bonum est in quod Divinum influit ac per quod purificat.

[10] Quod qui peccaverit per errorem, offerret agnum aut capellam caprarum, aut duos turtures, aut duos filios columbarum, in reatum, Lev. 5:1-13, erat causa quia ‘peccatum per errorem’ est peccatum ex ignorantia, et si in ignorantia est innocentia, fit purificatio. De Naziraeo etiam dicitur quod cum implevit naziraeatum suum, offerret agnum filium anni in holocaustum, et agnam filiam anni in sacrificium peccati, et arietem unum in sacrificium eucharisticum tum calathum azymorum placentas mixtas oleo, et lagana azymorum uncta oleo, Num. 6:13-15;

per illa omnia, nempe per agnum, agnam, arietem, panes azymos, placentas, lagana, et oleum, significantur caelestia, hoc est, quae amoris sunt in Dominum a Domino; quod illa a Naziraeo post impletionem dierum naziraeatus sacrificarentur, erat causa quia Naziraeus repraesentabat caelestem hominem, seu ²⁸ Dominum quoad Divinum Caeleste, n. 3301; Divinum Caeleste est Divinum Domini in caelo intimo, et hoc Divinum est innocentia.

[11] Ex his constare potest quod per ‘agnum’ significetur bonum innocentiae, nam per omnes bestias quae sacrificabantur, aliquid Ecclesiae significatum est; quod apprime constare potest ex eo quod Ipse Dominus dicatur Agnus, ut constat ex locis supra citatis; et quoque quod illi dicantur ²⁹ ‘agni’ qui Dominum amant, ut apud Esai. 40:10, 11;

et apud Johannem 21:15;

et quod etiam homines probi dicantur ‘oves’, Matth. 15:21-29, 25:31-41, ³⁰ 26:31; Joh. 10:7-16, 26-31, 21:16, 17, et alibi; ac homines mali ‘hirci’, Matth. 25:32 ³¹ ; Sach. 10:3; Dan. 8:5-11, 25; quod omnes bestiae utiles ac mites significent affectiones et inclinationes bonas, at inutiles et immites affectiones et inclinationes malas, videantur citata n. 9280. Bonum innocentiae significatur non modo per ‘agnum’ sed etiam per ‘arietem’ et per ‘juvencum’, sed cum differentia quod per ‘agnum’ significetur bonum innocentiae intimum, per ‘arietem’ bonum innocentiae interius seu medium, ac per ‘juvencum’ bonum innocentiae externum;

[12] est enim apud hominem externum, internum, et intimum in unoquovis erit bonum innocentiae, ut homo regeneratus sit, nam bonum innocentiae est ipsa essentia omnis boni; quia hi tres gradus innocentiae significantur per juvencum, arietem, et agnum, ideo illi tres offerebantur in sacrificium et in holocaustum quando repraesentabatur purificatio per id bonum, quod factum in singulis noviluniis, in festis, die primitiarum, cum inaugurabatur altare, ut patet in Num. 7:15, 21, 27, 33 ³² seq. , 28:1-fin. , et 29:1-fin. ; quod ‘juvencus’ sit bonum innocentiae externum, videatur n. 9391, 9990, quod ‘aries’ sit bonum innocentiae internum, n. 10042. Quid innocentia, et qualis illa apud infantes, qualis apud simplices qui in ignorantia, et qualis apud sapientes, videantur citata n. 10021 fin.

[13] Quod dicatur quod agnus qui offerretur in holocaustum, esset filius anni, significabat quod tunc esset agnus, cum enim excedebat annum, erat ovis; et quia agnus erat sicut infans ovis, per illum significabatur tale bonum quod infantiae est, quod est bonum innocentiae; inde quoque erat quod agni ³³ offerrentur in holocaustum in primo mense anni, quando Pascha, Exod. 12:2 seq. ; Num. 28:16, 19; ³⁴ in die primitiarum, Num. 28:26, 27; ³⁵ in die quo motitabant manipulum, Lev. 23:11, 12, nam per primum mensem anni, perque diem primitiarum, et per diem motitationis manipuli, etiam status infantiae, ita status innocentiae, significabatur.

Footnotes: