9182. ‘Si quando persuaserit vir virgini, quae non desponsata’: quod significet bonum non conjunctum vero, constat ex significatione ‘persuadere’ cum de viro et virgine dicitur, quod sit allicere ad conjunctionem, ex significatione ‘viri’ quod sit verum, de qua n. 3134, 7716, 9007, ex significatione ‘virginis’ quod sit Ecclesia quoad bonum, de qua n. 3081, 4638, ita bonum quod Ecclesia, et ex significatione ‘desponsari’ quod sit conjunctio. Paucis hic dicetur unde lex de illegitima conjunctione, de qua nunc agitur, causam et originem ducit ¹ : omnes ² leges latae filiis Israelis in caelo habent suam causam, et ex legibus ordinis ibi trahunt originem; leges ordinis in caelo sunt omnes ex Divino Vero et Bono quae procedunt a Domino, inde ³ sunt leges boni amoris et ⁴ veri fidei; conjunctio boni et veri in caelo vocatur conjugium caeleste, et hoc repraesentatur in conjugiis in terra, et quoque per conjugia in Verbo significatur; inde patet quid involvunt conjunctiones illegitimae et quoque quid scortationes et adulteria; in his binis versibus agitur de illegitima conjunctione quae dein vel fit legitima, vel solvitur; de illegitima conjunctione quae dein fit legitima, agitur in hoc versu, et de illegitima conjunctione quae dein solvitur, agitur in versu sequente.

[2] Illegitima conjunctio est quae fit non ex affectione conjugiali sed ex quacumque alia affectione, ut ex affectione pulchritudinis, ex affectione lucri, ex affectione dignitatis personae, et quoque quae fit ex lascivia; hae conjunctiones sunt illegitimae in principio, ex causa quia externa sunt quae conjungunt, et non simul interna; sed usque potest ex illis ut mediis postea fieri conjunctio legitima, quae fit cum conjunguntur animi, et quoque potest ex illis ⁵ postea fieri nulla conjunctio, quod ⁶ fit cum disjunguntur animi; quod ita sit, in mundo communiter notum est.

[3] Conjunctio legitima, quae est animorum, fit cum ambo in simili bono et vero sunt, nam bonum et verum faciunt vitam hominis, bonum et verum morale et civile vitam externi hominis, et ⁷ bonum et verum spirituale vitam interni hominis; sciendum quod vita hominis non aliunde sit quam ex bono et ⁸ vero, nam bonum dicitur omne id quod homo amat, et verum omne id quod homo credit; seu quod idem, bonum dicitur omne id quod homo vult, et verum omne id quod homo intelligit; inde patet quod legitima conjunctio ‘fit’ cum unus conjugum in vero est ⁹ et altera in correspondente bono; sic enim in binis illis repraesentatur conjugium caeleste, quod est ¹⁰ boni et veri; inde est quod amor conjugialis ex illo conjugio ¹¹ descendat, videatur n. 2727-2759, 2803, 3132, 4434, ¹² 4835.

[4] Ex his ut praemissis sciri potest quomodo se habet cum conjunctionibus de quibus in hoc et in sequenti versu agitur. Desponsationes ante conjugia ab antiquis temporibus usu receptae fuerunt, et repraesentabant conjunctionem primam, quae est interni hominis absque externo; ipsa dein conjugia repraesentabant conjunctionem alteram, quae est interni hominis cum externo; namcum regeneratur homo per bona et vera fidei, primum regeneratur internus homo et postea externus, quia hic ab illo, n. 3286, 3321, 3493, 3882, 8746.

[5] Ex his patet quid per ‘desponsationem’ et per ‘desponsari’, et quoque quid per ‘sponsum’ et ‘sponsam’, in Verbo significatur, quod nempe per ‘desponsationem’ conjunctio veri et boni in interno ¹³ homine, ac per ‘sponsum’, ubi de Domino et de Ecclesia, bonum, ac per ‘sponsam’ verum, ut in sequentibus ¹⁴ locis:

apud Jeremiam,

Recordatus sum tibi misericordiam juventutis tuae, amorem desponsationum tuarum, cum ivisti post Me in deserto, in terra non consita, 2:2;

ibi de Ecclesia Antiqua et de ejus instauratione a Domino; ‘amor desponsationum’ est affectio vitae spiritualis, quae ex veris fidei et bono amoris est'; status desiderii, cum adhuc in ignorantia et defectu illorum fuerunt, significatur per ‘ire post Me in deserto’ et ‘in terra non consita’:

[6] apud Hoscheam,

Feriam illis foedus in die illo ¹⁵ cum fera agri, et cum ave caelorum, et reptili terrae; et arcum et gladium et bellum frangam de terra; et desponsabo te Mihi in justitia et in judicio, et in misericordia et in miserationibus, Hos. 2:18, 19 ¹⁶ ; agitur ibi de instauratione Ecclesiae novae; ‘ferire foedus cum fera agri, cum ave, et cum reptili terrae’ est conjunctio Domini per bonum et verum internum et externum apud hominem; ‘foedus’ est conjunctio, n. 665, 666, 1023, 1038, 1864, ¹⁷ 1996, 2003, 2021, 6804, ¹⁸ 8767, 8778, ‘fera agri’ est vita ex bono, n. 841, 908, ‘avis’ est vita veri, n. 40, 745, 776, 991, 3219, 5149, 7441, ‘reptile terrae’ sunt bona et vera externi et sensualis hominis, n. 746, 909; ‘frangere arcum, gladium, et bellum’ est destruere doctrinam et vires falsi; ‘arcus’ ¹⁹ est doctrina falsi, n. 2686, 2709, ‘gladius’ est falsum pugnans contra verum, n. 2799, 4499, 6353, 7102, ‘bellum’ est ipsa pugna, seu pugna spiritualis, n. 1664, 2686, 8273, ‘frangere’ illa est destruere;

[7] ‘desponsare in justitia et in judicio’ est conjungi Domino in bono et vero; ‘desponsare’ est sibi conjungere, ‘justitia’ ¹⁹ praedicatur de bono et ‘judicium’ de vero, n. 2235; ‘desponsare in misericordia et in miserationibus’ est ex amore erga illos qui in bono sunt, et in ²⁰ amore erga illos qui in veris ²¹ ; ‘misericordia ¹⁹ Domini’ praedicatur erga illos qui in deficientia et tamen in desiderio boni, et miserationes' ²² erga illos qui in ignorantia et tamen in desiderio veri; ex his patet quod ‘desponsatio’ sit conjunctio boni et veri apud hominem a Domino; quisque ²³ videre potest quod talia ibi significentur, nam coram perceptione solum ex naturali lumine patet quod Jehovah non feriat foedus cum fera agri, cum ave, ac cum reptili terrae, sed cum illis qui in bono et vero fidei sunt, ita cum bono et vero apud hominem, proinde quod talia in prophetico illo lateant ²⁴ :

[8] apud Malachiam, Perfide egit Jehudah, quia profanavit sanctitatem Jehovae, quia amavit et desponsavit sibi filiam dei alieni, 2:11;

‘desponsare filiam dei alieni’ est conjungi malo falsi; ‘deus ²⁵ alienus’ est falsum, n. 4402 fin. , 4544, 7873.

[9] Quod ‘sponsus’, ubi agitur de Domino et de Ecclesia, sit bonum, et ‘sponsa’ verum:

apud Esaiam,

Jehovah induit me vestibus salutis, amiculo justitiae texit me, sicut sponsus imponit cidarim, et sicut sponsa ornat se vasis suis, 61:10:

apud Johannem, Vidi urbem sanctam Hierosolymam Novam descendentem a Deo e caelo, paratam sicut sponsam ornatam marito, Apoc. 21:1, 2:

apud eundem,

Dixit angelus, Veni, ostendam tibi sponsam Agni uxorem, Apoc. 21:9, 22:17 ²⁶ ;

[10] ibi ‘sponsa’ pro Ecclesia:

apud Matthaeum, Jesus dixit ad discipulos Johannis, Num possunt filii nuptiarum lugere quamdiu cum illis est sponsus? venient ²⁷ autem dies quando ²⁸ auferetur ab illis sponsus, et tunc jejunabunt, 9:15;

et Luc. 5:34, 35;

‘filii nuptiarum’ dicuntur illi ²⁹ qui in veris Ecclesiae sunt et recipiunt bonum, nam bonum quod a Domino est ‘sponsus’; quod ‘filii nuptiarum non lugeant quamdiu cum illis ³⁰ est sponsus’ est quod in statu beato ac felici sint, ita apud Dominum, cum in veris conjunctis suo bono ³¹ ; ³² ‘jejunabunt cum aufertur ab illis sponsus’ est quod in statu infelici cum non amplius bonum conjunctum est veris; hic status est status ultimus Ecclesiae, ille vero status primus.

[11] Simile per sponsum, ad cujus occursum exiverunt decem virgines, significatur apud Matthaeum 25:1-12;

virgines enim quae oleum habebant in lampadibus sunt qui bonum in veris suis habent, at quae non oleum in lampadibus habebant sunt qui ³³ non bonum in veris habent, videatur n. 4638; et quod oleum sit bonum amoris, n. 886, 3722, ³⁴ 4582:

[12] apud Johannem, Johannes dixit, Non sum ego Christus, sed quod missus coram Ipso; qui habet sponsam sponsus est; amicus autem sponsi, qui stat et audit Ipsum, gaudio gaudet ob vocem sponsi, 3:28, 29;

‘sponsa’ pro vero quod fidei Ecclesiae ³⁵ , et ‘sponsus’ pro ³⁶ bono quod amoris Ecclesiae, utrumque a Domino ³⁵ , ita pro homine Ecclesiae, apud quem conjunctum est bonum veris; ‘amicus sponsi, qui stat et audit’ pro fide veri, qui gaudio gaudiet ob vocem sponsi' pro affectione veri quod fidei. Ex his etiam patet quid in sensu interno intelligitur per gaudium et vocem sponsi et sponsae apud Esaiam ³⁷ 62:5;

apud Jeremiam 7:34, 16:9, 25:10, 33:11; Apoc. 18:23;

quod nempe sit caelum et felicitas ³⁸ ex conjunctione boni et veri apud hominem et angelum.

Фусноти:

1038. ‘Hoc signum foederis’: quod significet indicium praesentiae Domini in charitate, constat a significatione ‘foederis et signi foederis’; quod foedus significet praesentiam Domini in charitate, ostensum est prius cap. 6:18, et supra in hoc capite ad vers. 9. Quod foedus sit praesentia Domini in amore et charitate, constat a natura foederis; omne foedus est conjunctionis causa, ut nempe mutuo vivant in amicitia aut in amore; conjugium inde quoque appellatur foedus: conjunctio Domini cum homine non datur nisi in amore et charitate, nam Dominus est Ipse amor, et misericordia; unumquemvis salvare vult, et vi forti ad caelum, hoc est, ad se attrahere; inde quisque scire et concludere potest quod nusquam aliquis conjungi possit cum Domino nisi per illud quod Ipse est, hoc est, nisi simile faciat, aut unum faciat cum Ipso, hoc est, ut ¹ redamet Dominum, et amet proximum sicut se; per haec solum fit conjunctio; haec est ipsissima essentia foederis; quando conjunctio inde, tunc sequitur manifeste quod Dominus praesens sit: ipsa praesentia Domini est quidem apud omnem hominem sed est propior et remotior, prorsus secundum gradus ad amorem et distantiam ab amore.

[2] Quia foedus est conjunctio Domini cum homine per amorem, seu quod idem est, est praesentia Domini apud hominem in amore et charitate, ipsum foedus appellatur in Verbo ‘foedus pacis’, nam ‘pax’ significat regnum Domini, et regnum Domini consistit in amore mutuo, in quo solo est pax; ut apud Esaiam,

Montes recedent et colles dimovebuntur, et misericordia Mea a tecum non recedet, et foedus pacis Meae non dimovebitur, dixit Miserator tuus Jehovah, 54:10;

ubi misericordia, quae est amoris, dicitur ‘foedus pacis’:

apud Ezechielem,

Suscitabo super illos pastorem unum, et pascet illos, servum Meum Davidem; Hic pascet eos, et Hic erit illis in pastorem, ... et excidam illis foedus pacis, 34:23, 25;

ubi per ‘Davidem’ manifeste intelligitur Dominus; Ipsius praesentia apud hominem regeneratum describitur per ‘quod pascet eos’:

[3] apud eundem,

Servus Meus David, rex super illos, et pastor unus erit omnibus illis; ... et pangam illis foedus pacis, foedus aeternitatis erit cum illis; et dabo illos, et multiplicari faciam illos, et ponam sanctuarium Meum in medio illorum in aeternum; ... et ero illis in Deum, et illi erunt Mihi in populum, 37:24, 26, 27;

ubi similiter Dominus per ‘Davidem’ intelligitur; amor per ‘sanctuarium in medio illorum’, praesentia et conjunctio Domini in amore per quod ‘erit illis in Deum’, et illi erunt Ipsi in populum’, quae appellatur ‘foedus pacis, et foedus aeternitatis’:

apud Malachiam, Cognoscetis quod miserim ad vos praeceptum hoc, ut sit foedus Meum cum Levi, dixit Jehovah Zebaoth, foedus Meum fuit cum illo, vitarum et pacis, et dedi illa illi timore, et timebit Me, 2:4, 5;

‘Levi’ in supremo sensu est Dominus, et inde homo cui amor et charitas, quare ‘foedus vitarum et pacis cum Levi’ est in amore et charitate:

apud Mosen ubi de Pinhaso,

[4] Ecce Ego dans illi foedus Meum pacis, et erit illi et semini illius post illum foedus sacerdotii aeterni, Num. 25:12, 13;

ubi per ‘Pinhasum’ non intelligitur Pinhasus sed sacerdotium quod per eum repraesentabatur, quod significat amorem et quae amoris sunt, sicut omne sacerdotium istius Ecclesiae; quisque novit quod Pinhaso non fuit sacerdotium aeternum:

apud eundem,

Jehovah Deus tuus, Ipse Deus, Deus fidelis, custodiens foedus et misericordiam amantibus Ipsum, et custodientibus praecepta Ipsius, millesimae generationi, Deut. 7:9, 12;

ubi manifeste, quod praesentia Domini apud hominem in amore sit ‘foedus’, nam dicitur quod sit ‘amantibus Ipsum, et custodientibus praecepta’.

[5] Quia foedus est conjunctio Domini cum homine per amorem, sequitur quod quoque sit per omnia quae sunt amoris, quae sunt vera fidei et appellantur praecepta; omnia enim praecepta, immo Lex et Prophetae, fundantur in unica lege ut ament Dominum supra omnia et proximum sicut semet, ut constat a Domini verbis, Matth. 22:34-39, Marcus 12:28-35, quare etiam tabulae super quibus decem praecepta scripta sunt, appellantur ‘tabulae foederis’: quia foedus aut conjunctio est per amoris leges seu praecepta, etiam fuit per leges societatis in Ecclesia Judaica latas a Domino quae vocantur ‘testimonia’; tum quoque per ritus Ecclesiae a Domino mandatos qui vocantur ‘statuta’; omnia haec vocantur foederis quia spectant amorem et charitatem: sicut legitur de Joshia rege, Stetit rex super columna ² , et pepigit foedus coram Jehovah, ad eundum post Jehovam, et ad custodiendum praecepta Ipsius, et testimonia Ipsius, et statuta Ipsius ex toto corde, et ex tota anima, ad stabiliendum verba foederis, 2 Reg. 23:3.

[6] Ex his nunc constat quid est foedus, et quod foedus sit internum, nam conjunctio Domini cum homine fit per interna, nusquam per externa separata ab internis; externa sunt modo typi et repraesentativa internorum, sicut actio hominis est typus repraesentativus ejus cogitationis et voluntatis, et sicut opus charitatis est typus repraesentativus charitatis quae intus in animo et mente; ita omnes ritus Ecclesiae Judaicae erant typi repraesentativi Domini, proinde amoris et charitatis et omnium quae inde; quare per interna hominis fit foedus et conjunctio; externa sunt modo signa foederis, sicut etiam appellantur; quod per interna fiat foedus aut conjunctio, constat manifeste; ut apud Jeremiam,

Ecce dies venientes, dictum Jehovae, et pangam cum domo Israelis, et cum domo Jehudae, foedus novum, non sicut foedus quod pepigi cum patribus eorum, .... quia ii irritum reddiderunt foedus Meum; ... sed hoc foedus quod pangam cum domo Israelis post dies hos, ... dabo legem Meam in medio eorum, et super cor eorum scribam illam, 31:31-33;

ubi de nova Ecclesia; clare dicitur quod ipsissimum foedus sit per interna, et quidem in conscientia cui inscribitur lex, quae omnis est amoris, ut dictum.

[7] Quod externa non sint foedus nisi iis interna adjuncta sint, et sic unam eandemque causam per unionem agant, sed quod sint ‘signa foederis’, ut per illa sicut per typos repraesentativos recordarentur Domini, constat ex eo quod sabbatum et circumcisio vocentur ‘signa foederis’; quod sabbatum, apud Mosen,

Custodient filii Israelis sabbatum, ad faciendum sabbatum, in generationes suas, foedus aeternum; inter Me et inter filios Israelis signum hoc in aeternum, Exod. 31:16, 17;

et quod circumcisio, apud eundem,

Hoc foedus Meum, quod custodietis inter Me et inter vos, et inter semen tuum post te; circumcidi vobis omnem masculum: et circumcidetis carnem praeputii vestri, et erit in signum foederis inter Me et inter vos, Gen. 17:10, 11.

Sanguis inde quoque appellatur ‘sanguis foederis’, Exod. 24:7, 8.

[8] Externi ritus cumprimis inde dicti sunt signa foederis ut ex illis recordarentur interiorum, hoc est, illarum rerum quas significabant; omnes ritus Ecclesiae Judaicae non aliud erant; quare etiam illa appellabantur signa, quae suppeditarent illis recordationem interiorum, sicut quod primarium praeceptum alligarent super manu et ad frontalia, ut apud Mosen,

Amabis Jehovam Deum tuum, ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, et ex omnibus viribus tuis:... et alligabis haec verba in signum super manu tua, et erunt in frontalia inter oculos tuos, Deut. 6:5, 8; 11:13, 18;

ubi ‘manus’ significat voluntatem quia potentiam, nam potentia est voluntatis, ‘frontalia inter oculos’ ³ significant intellectum, ita signum recordationem primarii praecepti, seu legis in summa, ut continue sit in voluntate et continue in cogitatione, hoc est, ut sit praesentia Domini et amoris in omni voluntate et in omni cogitatione; talis est praesentia Domini et ab Ipso amoris mutui apud angelos, de qua continua praesentia, qualis sit, ex Divina Domini Misericordia, in sequentibus dicetur. Similiter hic, quod dicatur ‘hoc signum foederis, quod ego do inter Me et inter vos, arcum Meum dedi in nube, et erit in signum foederis inter Me et inter terram’ significat signum non aliud quam indicium praesentiae Domini in charitate, ita recordationem apud hominem: sed quomodo inde, seu ex arcu in nube, indicium et recordatio, in sequentibus, ex Divina Domini Misericordia, dicetur.

Фусноти: