433. (Vers. 5.) "Ex tribu Jehudae duodecim millia signati." - Quod significet amorem in Dominum, et quod omnes qui in illo sunt, in caelo sint et in caelum veniant, constat ex repraesentatione et inde significatione Jehudae et ejus tribus, quod sit amor in Dominum (de qua sequitur); ex significatione "duodecim millium", quod sint omnes et omnia (de qua supra, n. 430); hic omnes qui in illo amore sunt: et ex significatione "signatorum", quod sint qui distincti et separati ab illis qui in malo sunt, proinde illi qui in bono (de qua etiam supra, n. 427 [a]); quod sint illi qui in caelo sunt et in caelum veniunt, sequitur, illi enim "signabantur in frontibus", hoc est, separabantur a malis; illi enim sunt de quibus dicitur in capite 14 Apocalypseos,

"Agnus stans super monte Sionis, et cum Eo centum quadraginta quatuor millia habentes nomen Patris scriptum in frontibus suis:.... hi sunt qui cum mulieribus non polluti sunt, virgines enim, . . . empti de hominibus, primitiae Deo et Agno" (vers. 1, 3, 4):

per "montem Sionis" significatur caelum ubi est amor in Dominum; nam omnes qui significantur per "duodecim millia ex unaquavis tribu", Seu per "centum quadraginta quatuor millia, signatos in frontibus", sunt qui agnoscunt Dominum et amant Ipsum: quare prima tribus quae nominatur est tribus Jehudae, et per illam tribum significatur amor in Dominum; nam (ut supra, n. 431 [c] dictum est) repraesentatio caeli cadit secundum ordinem in quo tribus nominantur; et primum nomen seu prima tribus nominata est ex qua determinationes et significationes sequentium cum varietate fluunt.

[2] Praeterea in caelum nemo admittitur nisi a Domino, nam universum caelum est Ipsius; quare nemo ibi est et illuc venit, nisi qui agnoscit Ipsum et amat Ipsum. Amare Ipsum non est amare Ipsum quoad Personam, sed vivere secundum praecepta Ipsius, ut quoque Dominus apertis verbis docet apud Johannem,

"In illa die cognoscetis quod Ego in Patre meo, et Vos in Me et Ego in vobis: qui habet praecepta mea et facit illa, ille est qui amat Me:.... si quis amaverit Me, verbum meum servat; et Pater meus amabit illum, et ad illum veniemus et mansionem apud illum faciemus: qui non amat Me, verba mea non servat" (14:20, 21, 23, 24):

quod illi ament Dominum qui faciunt et servant praecepta et verba Ipsius, est quia praecepta et verba Ipsius significant Divina vera, et omne Divinum Verum procedit ab Ipso, ac quod procedit ab Ipso hoc Ipse est; quare cum homo est in illo quoad vitam, tunc Dominus est in illo et ille in Domino; unde dicitur, "Vos in Me et Ego in vobis", et quod "venturus et mansionem apud illum facturus"; hoc itaque est amare Ipsum. Amare etiam est conjungi, nam amor est conjunctio spiritualis, et conjunctio fit per receptionem Divini Veri doctrina et vita.

[3] Antequam ex Verbo ostenditur quod Per "Jehudam", seu per tribum a Jehudah nominatam, significetur amor in Dominum, dicetur quid "Jehudah" in omni sensu in Verbo significat. "Jehudah"significat in sensu supremo Dominum quoad amorem caelestem; in sensu interno regnum caeleste Domini, et Verbum; et in sensu externo doctrinam e Verbo quae est regni caelestis: et quia significat in supremo sensu Dominum quoad amorem caelestem, et in sensu interno regnum caeleste, etiam significat amorem in Dominum, nam hic amor est reciprocus apud hominem, et regnat in regno caelesti Domini. Sunt duo regna in quae universum caelum distinctum est, regnum caeleste et regnum spirituale; regnum caeleste consistit ex illis qui in amore in Dominum sunt, et regnum spirituale ex illis qui in amore erga proximum sunt: inde patet quid intelligitur per amorem caelestem et per amorem spiritualem. (Sed de his regnis videatur in opere De Caelo et Inferno 20-28.) Haec duo regna repraesentabant Judaei et Israelitae, Judaei regnum caeleste et Israelitae regnum spirituale.

Quod "Jehudah" etiam significet Verbum, est quia Dominus est Verbum; et Humanum assumpsit in illa tribu ut quoad Humanum quoque esset Verbum; secundum haec apud Johannem,

"In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum:.... et Verbum Caro factum est, et habitavit inter nos" (1:1, 14):

"Verbum" significat Dominum quoad Divinum Verum procedens ex Divino Amore Ipsius; inde est quod qui amant Divinum Verum quod in Verbo, faciendo illud, in Domini amore sint.

[4] Quod Dominus quoad amorem caelestem, et inde amor in Dominum, et quoque Verbum, per "Jehudam" significetur, constare potest ex sequentibus locis:

- Apud Mosen,

"Jehudah tu, celebrabunt te fratres tui; manus tua in cervice hostium tuorum: incurvabunt se tibi filii patris tui. Catulus leonis Jehudah; a praeda, fili mi, ascendisti: curvavit se, cubuit sicut leo, et sicut leo vetulus; quis suscitabit eum? Non removebitur sceptrum a Jehudah, et legislator ab inter pedes ejus, usque dum venit Schiloh, et Ei obedientia populorum: alligat ad vitem asellum suum, et ad vitem praestantem filium asinae suae: lavat in vino vestimentum suum, et in sanguine uvarum velamen suum: ruber oculis a vino, et albus dentibus a lacte" (Genesis 49:8-12):

describitur hic per "Jehudam" in sensu spirituali regnum caeleste Domini, ac Ipse Dominus quoad amorem caelestem; amor caelestis est amor Domini receptus in regno caelesti, et amor spiritualis est amor Domini receptus in regno spirituali. Sequentia per ea verba significantur: "Celebrabunt te fratres tui" significat quod ecclesia caelestis prae reliquis eminens sit, "fratres" enim seu tribus nominatae a filiis Jacobi, qui fuerunt fratres ejus, significant ecclesiam: "manus tua in cervice hostium tuorum" significat quod infernalis et diabolica turba expelletur et detinebitur; "hostes" sunt illi qui ab inferno: "incurvabunt se tibi filii patris tui", significat quod vera omnia ecclesiae se submittent; "incurvare" est se submittere, ac "filii patris" ejus sunt omnia vera ecclesiae; nam illis qui in amore in Dominum sunt et inde in regno caelesti omnia vera ecclesiae insita sunt: "catulus leonis Jehudah" significat innocentiam cum viribus innatis; amor enim in Dominum in se spectatus est innocentia, haec significatur per "catulum", et vires ei innatae per "leonem": "a praeda, fili mi, ascendisti", significat liberationem plurium ab inferno; "curvavit se, cubuit sicut leo, et sicut leo vetulus", significat bonum amoris et verum inde in sua potentia, nam "curvare se", cum de leone, est mittere se in potentiam: "quis suscitabit eum" significat quod tutus sit ubicunque est, nec dimoveri possit ab infernis: "non removebitur sceptrum a Jehudah" significat quod non potestas recedet a bono amoris caelestis; "et legislator ab inter pedes ejus" significat quod nec vera Verbi a sensu ultimo ejus; "usque dum venit Schiloh" significat adventum Domini, et tunc tranquillum pacis; "et Ei obedientia populorum" significat vera ab Ipso, et conjunctionem per illa: "alligat ad vitem asellum suum" significat eccleSiam externam et ejus vera a Domino; "et ad vitem praestantem filium asinae suae" significat ecclesiam internam et ejus vera a Domino; "lavat in vino vestimentum suum" significat Humanum Domini externum seu naturale quod Divinum Verum ex Divino Amore Ipsius; "et in sanguine uvarum velamen suum" significat Humanum Domini internum seu rationale quod Divinum Bonum ex Divino Amore Ipsius: "ruber oculis prae vino" significat quod Humanum internum seu rationale non sit nisi Bonum; "et albus dentibus a lacte" significat [quod] Humanum externum seu naturale non sit nisi Bonum Veri. Ex singulis in descriptione illa constare potest quod per "Jehudam" non intelligatur Judah, sed aliquod eminens caeleste, quod ita describitur. (Sed illa singillatim explicata videantur in Arcanis Caelestibus, a n. 6363 ad ¹ 6381.)

[5] Apud Ezechielem,

"Tu fili hominis, sume tibi lignum unum, et scribe super illud, Jehudae et filiis Israelis et sociis ejus: deinde sume lignum unum, et scribe super illud, Josephi, lignum Ephraim et omnis domus Israelis . postea conjunge illa, unum cum altero tibi in lignum unum, ut sint unum ambo in manu ² mea. .... Ego accepturus lignum Josephi quod in manu Ephraimi et tribuum Israelis sociorum ejus, et adducam super illo cum ligno Jehudae, et faciam eos in lignum unum.... .... Ego accepturus filios Israelis ab inter gentes quo abiverunt, et congregabo eos a circuitu, et adducam eos super terram suam, et faciam eos in gentem unam super terra in montibus Israelis, et Rex unus erit omnibus illis in Regem; neque erunt amplius duae gentes, neque dividentur amplius in duo regna iterum; .... servus meus David Rex super eos, ut Pastor unus sit omnibus illis, utque in judiciis meis ambulent, et statuta mea custodiant, ac faciant ea; tunc ³ habitabunt super terra, quam dedi servo meo Jacobo, in qua habitarunt patres vestri, et habitabunt super illa illi et filii eorum, et filii filiorum eorum usque in aeternum, et David Servus meus Princeps illis in aeternum; et pangam illis foedus pacis, foedus aeternitatis erit cum illis, et dabo eos, et multiplicabo eos, et ponam sanctuarium meum in medio eorum in aeternum; sic erit habitaculum meum apud illos, et ero illis in Deum, et illi erunt Mihi in populum" ( ⁴ 37:16, 17, 19, 21, 22, [24,] 25-27);

quid haec significant nemo scire potest si non sciat quid "Jehudah" et "Israel", et quid "Joseph" et "Ephraim" significant: quod non Jehudah et Israel, nec Joseph et Ephraim, patet; nam dicitur quod "tribus Israelis dispersae inter gentes congregarentur et adducerentur super terram Canaanem", quodque "David erit rex et princeps illorum", et quod "cum Illo habitaturae in aeternum"; quis non scit quod tribus Israelis non congregari possint, et quod David non amplius erit rex super illis? Quare sciendum est, quid in sensu spirituali significatur per "Jehudam", quid per "filios Israelis", tum quid per "Josephum" et "Ephraimum", et porro quid per "Davidem", et quid per "terram Canaanem." Per "Jehudam" in sensu spirituali significatur regnum caeleste Domini, per "filios Israelis" regnum spirituale Domini; per "Josephum" et "Ephraimum" ac per "tribus Israelis dispersas et congregandas" intelliguntur illi qui infra illa regna sunt, quia non caelestes nec spirituales, sed naturales, et usque in bono vitae secundum religiosum suum:

[6] hi etiam sunt qui intelliguntur a Domino apud Johannem,

"Etiam alias oves habeo, quae non sunt ex ovili hoc; etiam illas oportet Me adducere, et vocem meam audient, et fiet unus grex, unus Pastor" (10:16);

hi enim in caelo non fuerunt ante adventum Domini, sed ab Ipso introducti postquam glorificavit Humanum suum: causa erat, quia Divinum procedens non prius ad illos extendi potuit. Qui haec scit, et quod per "Davidem" intelligatur Dominus quoad Divinum Verum procedens ex Divino Humano Ipsius, scire potest singula ibi in serie. Quod illa "scriberentur super duobus lignis", et quod duo illa ligna "conjungerentur in unum lignum", erat quia per "lignum" significatur bonum vitae, et omnis conjunctio in caelo fit per bonum, et secundum id.

(Quod "lignum" significet bonum vitae, videatur in Arcanis Caelestibus, n. 643, 2784, 3720, 8354,)

[7] Apud Esaiam,

Dominus cum "tollet signum gentibus, et congregabit expulsos Israelis, et dispersa Jehudae colliget a quatuor alis terrae: tunc recedet aemulatio Ephraimi, et hostes Jehudae exscindentur; Ephraim non aemulabitur cum Jehudah, et Jehudah non angustabit Ephraimum; sed involabunt in humerum Philisthaeorum versus mare" (11:12-14):

haec dicta sunt de salvatione gentium, quae etiam significantur per "expulsos Israelis" et "dispersa Jehudae", dicitur enim quod Dominus "tollet signum gentibus"; per "expulsos Israelis" intelliguntur qui non [in] veris sunt sed usque in desiderio discendi illa, et per "dispersa Jehudae" intelliguntur qui in bono vitae et per id in amore in Dominum; nam qui amant facere bonum illi amant Dominum, Dominus enim est in illo bono quia id est ab Ipso: per "Ephraimum" intelligitur intellectuale hic concordans cum bono amoris; quod unum non discordabit cum altero, intelligitur per "Tunc recedet aemulatio Ephraimi, Ephraim non aemulabitur cum Jehudah, et Jehudah non angustabit Ephraimum": quod separabuntur ab illis qui in fide separata a charitate sunt, significatur per quod "involabunt in humerum Philisthaeorum versus mare"; "Philisthaei versus mare" sunt qui separant fidem a charitate seu a bono vitae; "mare est ultimum caeli ubi desinit, ac "involare in humerum" est rejicere et sic se separare.

[8] Apud Sachariam,

"Exulta, filia Zionis, clange, filia Hierosolymae; ecce Rex tuus venit tibi, justus et fidelis Ille.... .tendam Mihi Jehudam, arcum implebo Ephraimum, et excitabo filios tuos, Sion" (9:9, 13):

haec de adventu Domini et de instauratione ecclesiae ab Ipso apud illos qui in bono amoris et in veris doctrinae inde sunt: "filia Sionis" et "filia Hierosolymae" significat ecclesiam quae apud illos; "Rex tuus" qui "venit justus et fidelis" est Dominus ex quo bonum amoris et verum doctrinae: "tendam Mihi Jehudam, arcum implebo Ephraimum", significat quod ecclesia instauranda sit apud illos qui in bono amoris in Dominum sunt, et in veris doctrinae inde; per Jehudam" hic intelliguntur qui in bono amoris in Dominum sunt, et per "Ephraimum" vera doctrinae; "Ephraim" enim significat intellectuale ecclesiae, et "arcus" doctrinam veri; (quod "arcus" significet doctrinam, videatur supra, n. 357 [a] , ubi etiam haec explicata sunt;) "filii Sionis" sunt illi. Quod non gens Judaica per "Jehudam" ibi intelligatur, nec Ephraim per "Ephraimum", patet; nam ecclesia Domini non instaurata est quia non recepta apud gentem Judaicam, et tribus Ephraimi tunc non erat.

[9] Apud eundem,

"Visitabit Jehovah Zebaoth gregem suum, domum Jehudae, et ponet eos sicut equum gloriae suae in bello; ex illo angularis, ex illo clavus, ex illo arcus belli: .... . potentem reddam domum Jehudae et domum Josephi servabo, et habitare faciam eos; .... hinc erunt sicut potens Ephraim, et laetabitur cor eorum sicut vino" (10:3, 4, 6, 7):

per "domum Jehudae" etiam hic intelligitur regnum caeleste Domini, quod consistit ex illis qui in amore in Ipsum sunt, et per "Ephraimum" intelliguntur qui in veris doctrinae inde sunt; nam omnes qui in regno caelesti Domini sunt, in veris doctrinae sunt, vera enim habent sicut insita et cordibus inscripta. (Videatur in opere De Caelo et Inferno 25, 26 reliqua videantur explicata supra, n. 355 [f] . 376 [d] .)

[10] Apud eundem,

"Jubila et laetare, filia Sionis; ecce Ego veniens ut habitem in medio tui...; tunc adhaerebunt gentes multae Jehovae in die illo, et erunt Mihi in populum . Jehovah hereditatem Sibi faciet Jehudam, portionem suam super terra sanctitatis, et eliget iterum Hierosolymam" (2:14-16 [B.A. 10-12]):

quod hic per "Jehudam" non gens Judaica intelligatur, nec per "Hierosolymam" Hierosolyma, manifeste patet, nam agitur ibi de adventu Domini, quando gens illa prorsus recessit, ac Hierosolyma dein destructa fuit; et tamen dicitur quod "Jehovah hereditatem Sibi faciet Jehudam, et portionem suam super terra sanctitatis, et eliget iterum Hierosolymam"; quare per "Jehudam" intelliguntur illi qui in amore in Dominum sunt, et per "Hierosolymam" intelligitur ecclesia quoad doctrinam apud illos.

[11] Apud Nahum,

"En super montibus pedes evangelizantis, proclamantis pacem; feriare Jehudah festa tua, redde vota tua, quia non addet amplius per te transire belial, omnis exscindetur" (Nahum 2:1 [B.A. 1:15]):

etiam haec de Domino; adventus Ipsius intelligitur per "En super montibus pedes evangelizantis, proclamantis pacem"; per "feriari festa", et "reddere vota", significatur ex adventu Ipsius gaudere, et tunc colere Ipsum; per quod "non addet amplius transire per Jehudam belial, omnis exscindetur", significatur quod non malum apud illos, quia in Domino; haec non dici potuerunt de gente Judaica, sed de illis qui in amore in Dominum sunt; unde patet quod hi per "Jehudam" intelligantur.

[12] Apud Malachiam,

"Ego mitto angelum meum, qui parabit viam ante Me; et subito veniet ad Templum suum Dominus:.... tunc suavis erit Jehovae minchah Jehudae et Hierosolymae, juxta dies saeculi et juxta annos priores" (3:1, 4):

quod haec dicta sint de adventu Domini, et quod per "angelum qui parabit viam ante Ipsum" intelligatur Johannes Baptista, notum est in ecclesia: quod tunc "suavis erit Jehovae minchah Jehudae et Hierosolymae" significat quod tunc acceptus erit cultus ex bono amoris in Dominum: "minchah Jehudae" illum cultum significat; quod non acceptus fuerit cultus gentis Judaicae et Hierosolymae, constat, nam non agnoverunt Dominum, sed Ipsum prorsus reprobaverunt: "juxta dies saeculi et juxta annos priores" significat juxta cultum in ecclesiis antiquis; Antiquissima Ecclesia quae ante diluvium et in amore in Dominum, intelligitur per "dies saeculi" seu "aeternitatis", et Ecclesia Antiqua quae post diluvium, quae fuit ecclesia spiritualis, intelligitur per "annos priores."

[13] Apud Joelem,

"Fiet in die illo stillabunt montes mustum, et colles fluent lacte, et omnes rivi Jehudae fluent aquis; et fons e domo Jehovae exibit et irrigabit flumen schittim: Aegyptus in vastitatem erit, et Edom in desertum vastitatis, propter violentiam filiorum Jehudae, quorum fuderunt sanguinem innocentem in terra sua: at Jehudah in aeternum sedebit, et Hierosolyma in generationem et generationem" (4 [B.A. 3:18-20] 18-20):

agitur etiam ibi de adventu Domini, ac de novo caelo et de nova terra tunc; et per quod "montes stillabunt mustum significatur quod ex bono amoris omne verum; (quod "montes" significent bonum amoris, videatur supra, n. 405 [a-f] , et quod "vinum et mustum" significet verum, etiam supra, n. 376 [a-f] ;) per quod "colles fluent lacte" significatur quod ex bono charitatis erga proximum vita spiritualis; et per quod "omnes rivi Jehudae fluent aquis" significatur quod ex singulis Verbi vera per quae intelligentia: per quod "fons e domo Jehovae exibit et irrigabit flumen schittim" significatur quod ex caelo a Domino verum doctrinae, quod illustrabit illos qui in cognitionibus et scientiis sunt: "Aegyptus in vastitatem erit, et Edom in desertum vastitatis", significat quod principia falsa et mala amoris sui, utraque ex naturali homine, destruentur; "propter violentiam filiorum Jehudae, quorum fuderunt sanguinem innocentem in terra sua", significat propter falsificata vera et adulterata bona Verbi, quae corruperunt et destruxerunt; "Jehudah in aeternum sedebit, et Hierosolyma in generationem et generationem", significat quod Verbum et inde doctrina genuini veri permansura sint in aeternum apud illos qui in amore in Dominum sunt. Inde etiam patet quod non Jehudah per "Jehudam" nec Hierosolyma per "Hierosolymam" ibi intelligatur.

[14] Apud eundem,

"Tyre et Zidon, et omnes termini Philisthaeorum, ...cito reducam retributionem in caput vestrum, propterea quod argentum meum et aurum meum sumpsistis, et desiderabilia bonorum meorum intulistis in templa vestra; et filios Jehudae et filios Hierosolymae vendidistis filiis Graecorum, ut longe removeritis eos a terminis eorum" (4 [B.A. 3:4-6] 4-6):

per "Tyrum" et "Zidonem" ac per "Philisthaeos" intelliguntur qui falsificaverunt vera et bona Verbi; "argentum meum et aurum meum" significant vera et bona illa; et "inferre illa in templa sua" significat illa falsificare et profanare: "filios Jehudae et filios Hierosolymae vendere filiis Graecorum" significat pervertere et falsificare omnia vera et bona Verbi; "filii Jehudae" sunt bona Verbi, "filii Hierosolymae" sunt vera ejus, et "filii Graecorum" sunt falsa; "longe removere illos a terminis illorum" significat procul ab ipsis veris. Qui non scit sensum spiritualem Verbi, credere potest quod illi qui in Tyro et Zidone et in Philisthaea erant vendiderint filios Jehudae et Hierosolymae ad Graecos; sed est propheticum, in quo gentes quae nominantur significant res ecclesiae.

[15] Apud Jeremiam,

"In diebus illis ibunt domus Jehudae et domus Israelis, et venient una e terra septentrionis super terram quam hereditare feci patribus vestris" (3:18):

haec etiam de adventu Domini, et de nova ecclesia ab Ipso; adventus Ipsius intelligitur per "in diebus illis", et nova ecclesia per "domum Jehudae et domum Israelis", ecclesia quae ex illis qui in amore in Dominum sunt per "domum Jehudae", et ecclesia quae ex illis qui in charitate erga proximum sunt, et vocatur ecclesia spiritualis, per "domum Israelis": quod "venient una e terra septentrionis super terram quam hereditare feci patribus vestris" significat quod ex ignorantia et ex falsitatibus in quibus tunc, in cognitiones et in lucem veri quae ecclesiae, venturi sint; "terra septentrionis" significat statum ignorantiae et falsum religionis; "terra quam hereditarunt patres" significat ecclesiam quae in cognitionibus et in luce veri. Haec dicta sunt de gentibus, ex quibus nova ecclesia instauranda; quod non domus Jehudae, nec domus Israelis tunc, nempe cum fuit Dominus in mundo, e terra septentrionis venerit, notum est; Judaei enim tunc erant in terra Canaane, et Israelitae erant dispersi.

[16] Apud eundem,

"Ecce dies venientes, ...cum suscitabo Davidi Germen justum, qui regnabit Rex et prosperabitur, et faciet judicium et justitiam in terra: in diebus Ipsius salvabitur Jehudah, et Israel habitabit secure; et hoc nomen Ipsius quod vocabunt Ipsum, Jehovah Justitia nostra" (23:5, 6; 33:15, 16):

manifeste hic de Domino, qui est "Germen Davidis", et qui "regnabit Rex", et qui vocabitur "Jehovah Justitia nostra": quod "in diebus Ipsius salvabitur Jehudah, et Israel habitabit secure", significat quod salvandi qui in amore in Ipsum et in charitate erga proximum sunt (ut supra). Quod non Jehudah salvatus sit, nec quod Israel revocatus aut revocari potuerit, ut habitaret secure, hoc est, absque infestatione a malis et falsis, constat.

[17] Apud eundem,

Reducam Israelem ad habitaculum illius, ut pascat in Carmele et Baschane, ac in monte Ephraimi et Gileade saturetur anima ejus: in diebus illis et in tempore illo .... quaeretur iniquitas Israelis et peccata Jehudae, et non invenientur" (50:19, 20):

etiam haec de instauratione ecclesiae a Domino apud gentes, quae per "Israelem qui reducetur ad habitaculum suum", similiter per "Jehudam cujus peccata non invenientur", intelliguntur; quod ducendi a Domino ac instruendi in bono charitatis, intelligitur per quod "pascent in Carmele et Baschane, et in monte Ephraimi et Gileade."

[18] Apud Sachariam,

"In die illo...percutiam omnem equum stupore, et equitem ejus amentia, et super domum Jehudae aperiam oculum meum: .... in die illo ponam duces Jehudae sicut fornacem ignis in lignis, et sicut facem ignis in manipulo, ut comedant ad dextram et ad sinistram omnes populos circumcirca, ut habitet amplius Hierosolyma, sub se in Hierosolyma; servabit Jehovah tentoria Jehudae primo" (12:4, 6, 7):

agitur ibi de devastatione ecclesiae prioris, et de instauratione ecclesiae novae a Domino; devastatio ecclesiae prioris describitur per "In die illo percutiam omnem equum stupore et equitem amentia"; per "equum" enim significatur intellectus veri apud hominem, et per "equitem" intelligentia (videatur supra, n. 355): per "domum Jehudae" significatur ecclesia apud illos qui in bono amoris in Dominum sunt; de illa dicitur quod Dominus "super illam aperiet oculum suum": quod mala quae ab inferno dispergentur ab illis et apud illos, et quoque falsa, significatur per quod "ponet duces Jehudae sicut fornacem ignis in lignis, et sicut facem ignis in manipulo, ut comedant ad dextram et ad sinistram omnes populos circumcirca": quod ecclesia illa tuta erit ab infestatione malorum et falsorum, significatur per quod "habitabit Hierosolyma sub se in Hierosolyma"; et quod Dominus omnino salvabit illos qui in amore in Ipsum sunt, significatur per quod "Jehovah servabit tentoria Jehudae primo."

[19] Apud Esaiam,

"Verbum" Jehovae "super Jehudam et Hierosolymam: Fiet in posteritate dierum stabilis erit mons Jehovae in caput montium, et elatus prae collibus; et confluent ad eum omnes gentes; et ibunt populi multi, et dicent, Ite et ascendemus ad montem Jehovae, ad domum Dei Jacobi, qui docebit nos de viis suis, et eamus in semitis ejus" (2:1-3):

haec quoque dicta sunt de nova ecclesia a Domino; per "montem Jehovae", qui tunc stabilis et in caput montium, intelligitur Sion, et significatur ecclesia caelestis, et amor in Dominum qui est illis qui ab ea ecclesia; quod hoc ecclesiae primarium sit, crescet et vires sumet, significatur per quod "erit in caput montium et elatus prae collibus"; quod illi qui in bono sunt agnituri sint Dominum et accessuri ad ecclesiam, significatur per "confluent ad eum montem omnes gentes"; "gentes" significant illos qui in bono caelesti sunt, quod est bonum amoris in Dominum, ac "populi" qui in bono spirituali sunt, quod est bonum charitatis erga proximum; de his dicitur "Ibunt populi multi et dicent, Ite et ascendemus ad montem Jehovae, ad domum Dei Jacobi."

(Quod "gentes" significent illos qui in bono caelesti sunt, ac "populi" illos qui in bono spirituali, videatur supra, n. 331.)

[20] Apud eundem,

"Jehovah Redemptor tuus, et Formator tuus ab utero stabiliens verbum servi sui, et consilium legatorum suorum perficit, dicens Hierosolymae, Habitaberis; et urbibus Jehudae, Aedificabimini; et vastitates ejus erigam" (44:24, 26):

agitur etiam ibi de adventu Domini, qui est "Jehovah Redemptor tuus, et Formator tuus ab utero"; "Redemptor" dicitur ex eo quod liberaverit ab inferno, et "Formator ex utero" ex eo quod regeneret hominem: praedictio a prophetis de Ipso et de salvatione hominum intelligitur per "Stabiliens Verbum servi sui et conSilium legatorum suorum perficit": quod illi Salvandi qui ab ecclesia Ipsius sunt, et quod illi instruendi in veris doctrinae caelestis, intelligitur per "dicens Hierosolymae, Habitaberis; et urbibus Jehudae, Aedificabimini"; "Hierosolyma" est ecclesia, et "urbes Jehudae" sunt vera doctrinae caelestis: quod falsitates, quae destruunt ecclesiam, discutientur, intelligitur per "Vastitates ejus erigam." Quod a Domino non dictum sit quod Hierosolyma habitaretur, et quod urbes Jehudae aedificarentur, sed quod Hierosolyma destrueretur, quod etiam factum, notum est.

[21] Apud eundem,

"Producam ex Jacobo semen, et ex Jehudah heredem montium meorum, ut possideant eum electi, et servi mei habitent ibi" (65:9):

hic per "Jacobum" et per "Jehudam" non intelligitur populus ex Jacobo et gens ex Jehudah, sed ecclesia a Domino instauranda; per "Jacobum" ecclesia quae in bono vitae, et per "Jehudam" ecclesia quae in bono amoris in Dominum; ita per "Jacobum" ecclesia externa, et per "Jehudam" ecclesia interna: per "semen" intelligitur charitas et fides, et per "montes" intelliguntur bona amoris: illi qui in charitate sunt, vocantur "electi"; et illi qui in veris ex bono amoris, vocantur "servi"; quare dicitur "ut possideant eum electi, et servi mei habitent ibi."

[22] Apud Ezechielem,

"Jehudah et terra Israelis fuerunt negotiatores tui in triticis minnith et pannag et melle, et oleo et balsamo, dederunt negotiationem tuam" (27:17):

haec dicta sunt de Tyro, per quam significatur ecclesia quoad cognitiones veri et boni, inde etiam per "Tyrum" significantur cognitiones veri et boni quae ecclesiae; agitur ibi de mercaturis et negotiationibus ejus, per quas describitur quomodo cognitiones illae comparantur, hic quaenam comparantur ex Jehuda et ex terra Israelis; et quia per "Jehudam" significatur bonum amoris, et per "Israelem" verum ex illo bono, ideo dicuntur negotiationes ejus esse "in triticis minnith et pannag, et in melle et in oleo et in balsamo", quia per "tritica minnith et pannag" significantur vera et bona ecclesiae omnis generis, per "mel" bonum amoris in naturali homine, per "oleum" bonum amoris in spirituali homine, et per "balsamum" vera quae ex bono grata sunt. (Videatur supra, n. 375, ubi haec amplius explicata sunt.) Ex mercaturis in eo capite memoratis, et in sensu spirituali intellectis, manifeste patet quid per varias gentes ibi memoratas significatur, ita quid per "Jehudam" et per "Israelem"; mercaturae enim ibi indicant.

[23] Quod per "Jehudam" non intelligatur gens Judaica, constare etiam potest apud Ezechielem (cap. 48), ubi agitur de nova terra quae distribuenda erit inter duodecim tribus Israelis, quae tribus etiam ibi nominantur, et quam partem terrae unaquaevis possessura est; et ibi multum de tribu Jehudae, et quod Sanctuarium in medio ejus (vers. 8-22); ex quibus manifeste patet quod per "tribus" ibi nominatas non intelligantur tribus illae, fuerunt enim undecim dispersae, ac factae gentes, a quibus non dignoscuntur, fuerunt enim in perpetuum exilium abductae: tum etiam patet quod per "terram" ibi non intelligatur terra sed ecclesia, proinde per "tribus" ibi nominatas talia quae sunt ecclesiae, ac per "Jehudam" ibi ecclesia caelestis seu ecclesia quae in amore in Dominum, in qua idcirco est Sanctuarium.

[24] Simile per "Jehudam" et "Israelem" intelligitur apud Davidem,

"Factus est Jehudah in sanctuarium, et Israel in dominia Ipsius" (Psalmuss 114:2):

"sanctuarium" significat in supremo sensu Ipsum Dominum, ac in respectivo cultum Ipsius ex bono amoris; per "Israelem" significatur verum ecclesiae ex illo bono; et quia omnis potentia est veris ex bono, seu bono per vera, ideo dicitur quod "Israel factus sit in dominia Ipsius." Quoniam per "Jehudam" significatur regnum caeleste Domini, et per "Israelem" regnum spirituale Domini (ut supra dictum est), et regnum caeleste est quod constituit sacerdotium Domini in caelo, et regnum spirituale quod constituit regium Domini (videatur in opere De Caelo et Inferno 24, 226), inde est quod Dominus in Verbo dicatur "Rex", et apud Evangelistas,

"Rex Judaeorum" (Matthaeus 2:2; Johannes 18:33, 37; 19:19):

et per Dominum ut "Regem Judaeorum" intelligitur Dominus quoad Divinum Verum procedens ex Divino Bono Divini Amoris Ipsius; inde "reges" in Verbo significant vera quae ex bono (videatur supra, n. 31).

[25] Apud Jeremiam,

"Ecce dies venientes, .... quibus seminabo domum Israelis et domum Jehudae semine hominis et semine bestiae;.... et quibus pangam cum domo Israelis et cum domo Jehudae foedus novum:.... hoc foedus quod pangam cum domo Israelis post dies hos, .... dabo legem meam in medio eorum, et super cor eorum scribam illam, et ero illis in Deum, et erunt Mihi in populum" (31:27, 31, 33, 34):

per "dies venientes" etiam hic intelligitur adventus Domini; quare non intelligitur quod novum foedus tunc pangeretur cum domo Israelis et cum domo Jehudae, sed cum nova ecclesia a Domino instauranda, quae intelligitur per "domum Israelis" et per "domum Jehudae", quorum in medio daretur lex et scriberetur super cor; quod hoc non factum sit cum domo Israelis et cum domo Jehudae notum est, nam foedus cum Domino prorsus rejecerunt, et quoque hodie similiter: "foedus" significat conjunctionem cum Domino per amorem in Ipsum, ex qua conjunctione datur lex seu Divinum Verum in illis, tam in doctrina quam in vita eorum, quod est "lex in medio" et " ⁵ scripta super cor": "seminare domum Israelis et domum Jehudae semine hominis et semine bestiae" significat reformare illos qui e nova ecclesia per vera et bona quae intelligentiae et affectionis; "semen" est verum, "homo" est intelligentia, et "bestia" est bonum affectionis; quod "bestia" id significet, ostendetur in sequentibus.

[26] Apud Sachariam,

"Venient populi multi et gentes numerosae ad quaerendum Jehovam Zebaoth in Hierosolyma, et ad deprecandum facies Jehovae:.... in ⁶ diebus illis apprehendent decem viri ex omnibus linguis gentium alam viri Judaei, dicendo, Ibimus vobiscum, quia audivimus Deum vobiscum" (8:22, 23):

qui non scit quod per "Judaeum" intelligantur illi qui in amore in Dominum sunt, et inde in veris doctrinae, facile adducentur ad credendum quod haec dicta sint de Judaeis, et de introductione illorum in terram Canaanem, et quod tunc omnes alii qui salvari volunt apprehendent alam vestis illorum, orantes ut liceat comitari; sed qui scit quod haec non dicta sint de aliqua introductione in terram Canaanem ad Hierosolymam ibi, et quod per "Judaeum" non illi ex gente illa intelligantur, sed quod per "Hierosolymam" intelligatur nova ecclesia a Domino instauranda, ac per "Judaeum" omnis qui in bono amoris in Dominum est, ac per "alam Judaei" verum ex illo bono, scire potest quid omnia in illo capite et quid illa verba in specie significant: agitur enim ibi de convocatione et accessione gentium ad ecclesiam, ac per "Judaeum" intelliguntur qui agnoscunt Dominum et amant IpSum, ac per "apprehendere alam ejus" desiderium sciendi verum ab Ipso, ac per "decem viros ex omnibus linguis gentium" intelliguntur omnes ex quacunque religione; "decem viri" significant omnes, et "linguae gentium" significant religiosa.

[27] Ex his constare potest quantum hallucinantur qui credunt quod Judaei in fine temporum convertentur ad Dominum, ac introducentur in terram Canaanem; qui sunt illi qui credunt quod per "terram", per "Hierosolymam", per "Israelem" et per "Jehudam" in Verbo, intelligatur terra Canaan, urbs Hierosolyma, populus Israeliticus et gens Judaica. Sed ignoscendi sunt qui hactenus id crediderunt, quia non sciverunt aliquid de sensu spirituali Verbi; ita non quod per "terram" significetur ecclesia, per "Hierosolymam" illa quoad doctrinam, per "Israelem" illi qui ab ecclesia spirituali sunt, et per "Jehudam" illi qui ab ecclesia caelesti; tum quod ubi agitur apud Prophetas de introductione illorum in terram Canaanem, intelligatur introductio fidelium in caelum et in ecclesiam: quod etiam factum est cum Dominus in mundum venit, nam tunc introducti sunt in caelum omnes illi qui in bono charitatis vixerunt, et Deum sub Humana forma coluerunt; qui reservati sunt sub caelo usque ad adventum Domini, ac introducti postquam Dominus glorificavit Humanum suum. Hi sunt qui intelliguntur in pluribus locis in Verbo Prophetico, ubi agitur de captivitate filiorum Israelis et Jehudae, ac de reductione eorum in terram; intelliguntur etiam illi qui introducendi erant in ecclesiam et inde in caelum e terris post adventum Ipsius, non modo ubi Christiana Religio recepta est, sed etiam ubivis alibi; hi et illi sunt qui intelliguntur in multis locis ubi nominatur Israel et Jehudah et Hierosolyma, et agitur de introductione in terram (Ut in sequentibus:-Esaias 10:21, 22; 11:11, 12; 43:5, 6; cap. 49:10-26; 56:8; 60:4; 61:1-5, 9: Jeremias 3:12-20; 16:15, 16; 23:7, 9; 30:2-11; 31:1-14, 23-49; 33:6-18; Ezechiel 16:60-62; 20:40-42; 34:11-16; 37:21-28; 39:21-29; Hoschea 3:5; Joel 2:18-27; 3:5 [B.A. 2:32] : Amos 9:12-15 et alibi).

[28] Sint pro exemplo bina haec loca, ex quibus Judaei sibi persuadent, et quoque Christiani credunt, quod gens Judaica, reditura sit in terram Canaanem, et prae reliquis salvanda:

Apud Esaiam,

"Tunc adducent omnes fratres vestros ex omnibus gentibus, munus Jehovae, super equis et super curru, et super rhedis cameratis, et super mulis, et super veredariis, ad montem sanctitatis meae Hierosolymam:.... et quemadmodum caeli novi et terra nova, quae-acturus sum, stabunt coram Me, ...sic stabit semen vestrum et nomen vestrum" (66:20, 22):

(quid illa significant, videatur supra, n. [355 [c] ,] 405 [e] , ubi explicata sunt): per "novum caelum" et "novam terram" intelligitur caelum et ecclesia ex illis qui salvandi a Domino postquam glorificavit Humanum suum, ut supra dictum est.

[29] Apud eundem,

"Tollam erga gentes manum meam, et erga populos attollam signum meum, ut adferant filios tuos in sinu, et filias tuas super humero apportent: erunt reges nutritii tui, et principes [feminae] eorum lactatrices; facies ad terram incurvabunt se Tibi, et pulverem pedum tuorum lingent" (49:22, 23):

agitur in toto illo capite de adventu Domini, et de salvatione illorum qui recipiunt Ipsum, ut manifeste patet a versibus 6, 7, 8, 9, illius capitis; proinde non de salvatione Judaeorum, minus de reductione illorum in terram Canaanem. Quod gens Judaica in allatis locis non intellecta fuerit, constare etiam potest ex eo, quod gens pessima fuerit, et corde idololatra; et quod non introducta sit in terram Canaanem propter aliquam cordis bonitatem et justitiam, sed propter promissionem factam patribus eorum; et quod nulla ecclesiae vera et bona fuerint apud illos, sed falsa et mala, et quod ideo rejecti et expulsi ex terra Canaane; ut conStare potest ex omnibus illis locis in Verbo ubi gens illa describitur.

[30] Qualis illa gens fuit et futura est, quod pessima, describitur a Mose in Cantico, his verbis,

"Occultabo, facies meas ab illis, videbo quid posteritas eorum; generatio enim perversionum ⁷ illi, filii in quibus fidelitas non:.... dixerim, In extremos angulos ejiciam illos, cessare faciam ab homine memoriam eorum;.... nam gens perdita consiliis illi, nec in illis intelligentia;.... de vile Sodomae vitis eorum, et de agris Gomorrhae, uvae ejus uvae fellis, botri amaritudinum illis; venenum draconum vinum eorum, et fel aspidum crudele. ⁸ Nonne illud absconditum apud Me, obsignatum in thesauris meis? Mihi vindicta et retributio" (Deuteronomius 32:20-35):

describitur ibi qualis ecclesia est apud illos, quod nempe in diris falsis ex malo; ecclesia apud illos qualis est intelligitur per quod "de vite Sodomae vitis eorum, et de agris Gomorrhae"; "vitis" significat ecclesiam: falsa ex malo quae illis intelliguntur per quod "uvae ejus uvae fellis, botri amaritudinum illis, venenum draconum vinum eorum, et fel aspidum crudele"; "uvae" significant bona ecclesiae, at "uvae fellis ac botri amaritudinum" significant mala ex diris falsis; ipsa falsa eorum intelliguntur per "venenum draconum vinum eorum, et fel aspidum crudele"; "vinum" significat verum ex Verbo, at "venenum draconum et fel aspidum" significat enorme falsum quod existit ex falsificatis veris Verbi. Similiter describitur gens illa alibi in Verbo (Ut in Deuteronomio; in Libro Judicum; apud Prophetas, ut apud Jeremiam, cap. 5:20-31; 7:8-34; 9:1-252-26] ; cap. 11:6-17; 13:9-27; 19:1-15; 32:30-35; 44:2-24). Quod gens illa corde idololatra fuerit, patet ab allatis illis locis, et a plurimis aliis:

Ut apud Jeremiam,

"Juxta numerum urbium tuarum fuerunt dii tui, Jehudah;.... .... et juxta numerum platearum Hierosolymae ⁹ posuistis altaria ad suffiendum Baali" (2:28; 11:13).

[31] Quod non in terram Canaanem introducti fuerint propter aliquam cordis bonitatem et justitiam, sed propter promissionem factam patribus eorum, apud Mosen,

"Non propter justitiam tuam, et propter rectitudinem cordis tui tu Veniens ad possidendum terram, .... sed ut stabiliat verbum quod Jehovah juravit patribus tuis, Abrahamo, Isaco et Jacobo: quare scito quod non propter justitiam tuam Jehovah Deus tuus dans tibi terram bonam hanc ad possidendum eam, quia populus durus cervice tu" (Deuteronomius 9:5, 6).

[32] Quod nulla ecclesiae vera et bona fuerint apud illos, sed falsa et mala, patet ex Verbo ubi agitur de scortationibus et adulteriis eorum (Apud Jeremiam, cap. 3:1 ad fin. ; et apud Ezechielem, cap. 23:1 ad fin. ): per "scortationes" et "adulteria" in Verbo intelliguntur falsificationes veri et adulterationes boni (videatur supra, n. 141, 161): quapropter a Domino vocantur

"Generatio adultera" (Matthaeus 12:39; Marcus 8:38):

Et quoque illi "pleni hypocrisi, iniquitate et immunditie" (Matthaeus 23:27, 28):

Et quod per traditiones suas falsificaverint Verbum (Matthaeus 15:1-6; Marcus 7:1-14):

et apertis verbis apud Johannem,

"Vos ex patre diabolo estis, et desideria patris vestri vultis facere; ille homicida erat ab initio, et in veritate non stetit, quia non veritas in illo; quando loquitur mendacium, ex propriis loquitur, quia mendacium loquens est et pater ejus" (8:44)

per "mendacium" intelligitur falsum ex malo; per "diabolum" exstinctio omnis boni; per "homicidam" exstinctio omnis veri; per "patrem" intelliguntur tam qui ab inferno quam qui a generatione ista prius usque a primis temporibus vixerunt; "ex propriis loqui" est ex innato.

[33] Quod sic omne ecclesiae apud illos deperditum fuerit, ac ideo rejecti, constat apud Esaiam,

"Dominus ¹⁰ Jehovah Zebaoth removens ex Hierosolyma et ex Jehudah baculum et scipionem, omnem baculum panis, et omnem ¹¹ scipionem aquae, fortem et virum belli, judicem et prophetam, et divinatorem et senem:.... nam impegit Hierosolyma et Jehudah cecidit, quia lingua eorum et opera eorum contra Jehovam ad rebellandum oculis gloriae Ipsius" (3:1, 2, 8):

"removere omnem baculum panis et omnem ¹² scipionem aquae" significat omne bonum amoris et verum fidei, a quibus vita spiritualis; "panis" est bonum amoris, et "aqua" est verum fidei, ac "baculus" et "scipio" sunt potentiae, et inde omnia vitae spiritualis: "removere fortem et virum belli" significat omnem resistentiam contra mala et falsa; removere "judicem et prophetam" significat omne bonum et verum doctrinae; removere "divinatorem et senem" significat omnem intelligentiam et sapientiam: "lingua eorum et opera eorum contra Jehovam ad rebellandum oculis gloriae Ipsius" significat quod omne doctrinae eorum et vitae eorum sit prorSus contra Divinum Verum; "lingua" est doctrina, "opera" sunt vita, "oculi gloriae Jehovae" sunt Divinum Verum, "rebellare" est contra illud esse.

[34] Apud eundem,

" ¹³ Quid faciendum amplius vineae meae?" "Judicate..inter Me et inter vineam meam: quid faciendum [amplius] vineae meae quod non fecerim in illa? Quare exspectavi ut faceret uvas, sed fecit labruscas: et notum faciam vobis, quid Ego faciam vineae meae, removendo sepem ejus ut sit ad depascendum, perrumpendo maceriem ejus ut sit ad conculcationem; ponam eam in desolationem, .... ut ascendat sentis et vepris; immo nubibus praecipiam, ut non faciant pluere super eam pluviam" (5:3-6):

per "vineam" hic intelligitur ecclesia apud illam gentem; per "Exspectavi ut faceret uvas sed fecit labruscas" significatur quod pro bonis veri quae ecclesiae apud illam fuerint mala falsi; per "removere sepem ejus ut sit ad depascendum, perrumpendo maceriem ut sit ad conculcationem", significatur destructio ejus quoad bona et vera, ut invadant mala et falsa, quae sunt "sentis et vepris" quae ascendent; per "Nubibus praecipiam ut non faciant pluere super illam pluviam" significatur quod ulterius non aliqua receptio veri et boni illis per Verbum e caelo.

[35] De destructione ecclesiae apud illam gentem etiam agitur apud Esaiam (cap. 7:17-19, seq.), apud Jeremiam (cap. 1:15), et multis aliis in locis. Propterea etiam gens illa ejecta est e terra Canaane, primum gens Israelitica et postea gens Judaica; et hoc quia per "terram Canaanem" significatur Canaan caelestis, quae est caelum et ecclesia. Qualis utraque illa gens fuit, describitur plene in sensu interno in capitibus 32 et 33 Exodi, ubi agitur de vitulo aureo quem sibi fecerunt, propter quem Jehovah voluit illos consumere, et aliam generationem ex Mose exsuscitare (quorum omnium explicatio videatur in Arcanis Caelestibus, n. 10393-10512, et n. 10523-10557).

[36] Qualis gens Judaica fuit, describitur etiam in sensu interno in capite 38 Genescos, ubi agitur de ortu eorum, qui fuit ex Canaanitide et ex Scortatione cum nuru; tres enim stirpes eorum fuerunt, una ex muliere Canaanitide, quam Jehudah sumpsit sibi in uxorem, et binae ex Thamare quae nurus Jehudae, cum qua concubuit ut cum scorto (quorum explicatio etiam videatur in Arcanis Caelestibus, n. 4813-4930).

[37] Qualis illa gens fuit, etiam describitur per Judam Ischarioth, nam ille repraesentavit gentem Judaicam quoad ecclesiam; duodecim enim discipuli Domini repraesentaverunt ecclesiam Domini in communi, et quisque aliquod universale essentiale ejus, et Judas Ischarioth repraesentavit illam qualis apud Judaeos. (Praeter haec videantur quae in Arcanis Caelestibus, de illa gente scripta sunt, quae sunt sequentia:- Quod ecclesia repraesentativa apud gentem Judaicam instituta fuerit, sed quod in ipsa gente nulla ecclesia fuerit, n. 4899, 4912, 6304. Quod ideo quoad ipsam gentem fuerit repraesentativum ecclesiae, et non ecclesia, n. 4281, 4288, 4311, 4500, 6304, 7048, 9320, 10396, 10526, 10531, 10698. Quod gens lsraelitica et Judaica non electa fuerit, sed recepta ut ecclesiam repraesentaret, ob contumaciam qua patres eorum et Moses institerunt, n. 4290, 4293, 7051, 7439, 10430, 10535, 10632. Quod cultus eorum mere externus fuerit, absque omni cultu interno, n. 1200, 3147, 3479, 8871. Quod prorsus non sciverint interna cultus, nec scire voluerint, n. 301-303, 3479, 4429, 4433, 4680, 4844, ¹⁴ 4847, 10396, 10401, 10407, 10694, 10701, 10707. Quomodo considerant interna cultus, ecclesiae et Verbi, n. 4865. Quod interiora eorum, quae sunt cogitationis et affectionis, fuerint foeda, amoribus sui et mundi ac avaritia plena, n. 3480, 9962, 10454-10457, 10462-10466, 10575. Quod ideo illis non detecta fuerint interna ecclesiae, quoniam illa profanavissent, n. 2520, 3398, ¹⁵ 3479, 4289. Quod Verbum illis prorsus occlusum fuerit, et quod adhuc sit, n. 3769. Quod videant Verbum ab extra et non ab intra, 10549-10551. Quod ideo internum eorum, quando in cultu, occlusum fuerit, n. 8788, 8806, 9320, 9380, 9377, 9962, ¹⁶ 10396, 10401, 10407, 10492, 10498, 10500, 10575, 10629, ¹⁷ 10694. Quod usque gens illa prae aliis talis fuerit, ut potuerit esse in sancto externo, clauso interno, n. 4293, 4311, 4903, 9373, 9377, ¹⁸ 9380. Status eorum tunc, n. 4311. Quod conservati sint propter Verbum in lingua originali, et quia tales esse potuerunt, n. 3479. Quod sanctum externum eorum a Domino miraculose elevatum sit in caelum, et sic interiora cultus, ecclesiae et Verbi ibi percepta, n. 3480, ¹⁹ 4307, 4311, 6304, 8588, ²⁰ 10493, 10499, 10500, 10602. Quod hoc ut fieret, per media externa coacti sint stricte observare ritus et statuta in externa forma, n. 3147, 4281, 10149. Quia in sancto externo absque interno potuerunt esse, quod sancta ecclesiae et caeli repraesentare potuerint, n. 3479, 3881, 4208, 6306, ²¹ 6589, 9377, 10430, 10500, 10570. Quod usque sancta illos non affecerint, n. 3479. Quia nihil refert qualis persona est quae repraesentat, quoniam repraesentatio spectat rem, non autem personam, n. 665, 1097, 1361, 3147, 3881, 4208, 4281, 4288, 4292, 4307, 4444, 4500, 6304, 7048, 7439, ²² 8588, 8788, 8806. Quod gens illa pejor aliis gentibus fuerit, describitur qualis, etiam ex Verbo utriusque Testamenti, n. 4314, 4316, 4317, 4444, 4503, 4750, 4751, 4815, 4820, 4832, 5057, 5998, 7248, 8819, 9320, 10454-10457, 10462-10466. Quod tribus Jehudae abiverit in pejus quam reliquae tribus, n. 4815. Quam crudeliter tractaverunt gentes ex jucundo, n. 5057, 7248, 9320. Quod gens illa corde idololatra fuerit, ac prae aliis coluerit alios deos, n. 3732, 4208, 4444, 4825, 5998, 6877, 7401, 8301, 8871, 8882. Quod etiam cultus eorum in ipsa gente spectatus fuerit idololatricus, quia externus absque interno, n. 4281, 4825, 8871, 8882. Quod Jehovam modo quoad nomen coluerit, n. 6877, 10559-10561, 10566: et solum propter miracula, n. 4299. Quod erronee cogitent qui credunt quod Judaei in fine ecclesiae convertendi sint, et reducendi in terram Canaanem, n. 4847, 7051, 8301. Plura loca e Verbo de illa re allata, quae tamen intelligenda sunt secundum sensum internum, ita aliter quam secundum litteram, n. 7051. Quod Verbum quoad sensum externum propter illam gentem immutatum fuerit, non tamen quoad sensum internum, n. 10453, 10461, 10603, 10604. Quod Jehovah a Monte Sinai apparuerit eis secundum quale eorum, in igne consumente, densa nube et in fumo sicut fornacis, n. 1861, 6832, 8814, 8819, 9434. Quod Dominus appareat unicuivis secundum ejus quale, ut ignis vivificans et recreans illis qui in bono sunt, ac ut ignis consumens illis qui in malo, n. 934, 1861, 6832, 8814, 8819, 9434, 10551. Quod una ejus gentis origo sit ex Canaanitide, et quod binae reliquae ex scortatione cum nuru, n. 1167, ²³ 4818, 4820, 4825, 4874, ²⁴ 4899, 4913. Quod per illas origines significatum sit qualis conjunctio illorum cum ecclesia esset, quod nempe sicut cum Canaanitide et cum scortatione cum nuru, n. 4868, 4874, 4899, 4911, 4913. De statu eorum in altera vita, aliqua, n. 939, 940, 5057. Quoniam gens illa, tametsi talis repraesentabat ecclesiam, et quia Verbum apud illam et de illa conscriptum est, ideo Divina caelestia per nomina eorum significata sunt, ut per Reubenem, Schimeonem, Levi, Jehudam, Ephraimum, Josephum, et reliquos: quod per "Jehudam" in sensu interno significetur Dominus quoad amorem caelestem, ac regnum caeleste Ipsius, n. 3654, 3881, 5583, 5603, 5782, 6363. Explicatur propheticum Israelis de Jehudah, in quo agitur de Domino, Genesis 49:8-12, n. ²⁵ 6362, 6381.

Quod "tribus Jehudae" et "Judaea" significet ecclesiam caelestem, n. 3654, 6364. Quod duodecim tribus repraesentaverint et inde significaverint omnia amoris et fidei in complexu, n. 3858, 3926, 4060, 6335: inde quoque caelum et ecclesiam, n. 6337, 6637, 7836, 7891. Quod significent secundum ordinem quo nominantur, n. 3862, 3926, 3939, 4603, seq., 6337, 6640. Quod duodecim tribus divisae fuerint in duo regna, ut Judaei repraesentarent regnum caeleste, ac lsraelitae regnum spirituale, n. 8770, 9320. Quod per "semen Abrahami", "Isaci" et "Jacobi" significentur bona et vera ecclesiae, n. ²⁶ 3373, 10445.)

Фусноти:

405. "Et omnis mons et insula e locis suis emota sunt." - Quod significet quod omne bonum amoris et verum fidei perierit, constat ex significatione "montis", quod sit bonum amoris in Dominum (de qua sequitur); ex significatione "insulae", quod sit verum fidei (de qua in sequenti articulo); et ex significatione "emoveri locis", quod sit auferri et perire, quia intelligitur bonum amoris et verum fidei; quando enim illa emoventur locis suis, tunc succedunt mala et falsa, ac bona et vera per mala et falsa pereunt.

Quod "mons" ¹ significet bonum amoris, est quia in caelo super montibus habitant qui in bono amoris in Dominum sunt, et super collibus qui in charitate erga proximum; seu quod idem, super montibus habitant qui e caelesti regno Domini sunt, et super collibus qui e spirituali regno Ipsius; et regnum caeleste distinguitur a regno spirituali in eo, quod qui e regno caelesti sunt in amore in Dominum sint, et qui e regno spirituali in charitate erga proximum; (sed de his et illis videatur in opere De Caelo et Inferno 20-28); inde est quod per "montem" significetur bonum amoris in Dominum.

[2] Quod bonum amoris in Dominum per "montem" abstracte intelligatur, est quia omnia quae in sensu interno Verbi sunt spiritualia sunt, et spiritualia abstracte a personis et locis intelligenda sunt; quare etiam angeli, quia spirituales, abstracte ab illis cogitant et loquuntur, et per id est illis sapientia et intelligentia; idea enim personarum et locorum finit cogitationem, nam determinat illam ad ea, et sic finit: haec idea cogitationis est proprie naturalis, idea autem abstracta a personis et locis se extendit in caelum quaquaversum, nec finitur aliter ac visus oculi dum absque obviis spectatur caelum; talis idea est proprie spiritualis; exinde est quod per "montem" in Verbi sensu spirituali significetur bonum amoris: simile est cum significatione "terrae" quod sit ecclesia; idea enim abstracta a locis et a gentibus et populis super terra, est de ecclesia ibi seu apud illos; haec ideo per "terram" in Verbo significatur: simile est cum rebus aliis quae in Verbi sensu naturali dicuntur, ut cum collibus, petris, vallibus, fluviis, maribus, urbibus, domibus, hortis, silvis, et aliis.

[3] Quod "mons" significet amorem in Dominum, et inde omne bonum quod ex illo, quod bonum caeleste vocatur, et quod in opposito sensu significet amorem sui, et inde omne malum quod ex illo, constat ex locis sequentibus in Verbo:

Apud Amos,

"Dispone te erga Deum tuum, Israel, nam ecce formator montium, et creator spiritus, et enuntians homini quae cogitatio ejus" (4:12, 13):

Deus dicitur "formator montium", quia "montes" significant bona amoris; ac "creator spiritus", quia "Spiritus" significat vitam ex illis; et quia per illa dat homini intelligentiam, additur, "et enuntians homini quae cogitatio ejus"; intelligentia enim, quae homini, est cogitationis ejus, quae influit a Domino per bonum amoris in vitam ejus; quare "enuntiare" hic est influere.

[4] Apud Davidem,

Deus "qui firmat montes virtute sua, accinctus est potentia" (Psalmuss 65:7 [B.A. 6]):

per "montes" hic quoque significantur bona amoris; haec Dominus in caelo et in ecclesia firmat per Divinum suum Verum, cui omnis potentia; ideo dicitur, "firmat montes virtute sua, accinctus est potentia"; per "virtutem Dei" in Verbo significatur Divinum Verum, ac per "potentiam", cum de Domino, omnis potentia seu omnipotentia. (Quod omnis potentia sit Divino Vero quod procedit a Domino, videatur in opere De Caelo et Inferno 228-233, et supra, n. 209, 333; et quod potentia, cum de Domino, sit omnipotentia, supra, n. 338.)

[5] Apud eundem,

"Tollo oculos meos ad montes, unde Venit auxilium" (Psalmuss 121:1):

per "montes" hic intelliguntur caeli; et quia in caelis super montibus et collibus habitant qui in bonis amoris et charitatis sunt, ut supra dictum est, et in illis bonis est Dominus, ideo per "tollere oculos ad montes", etiam intelligitur ad Dominum, a quo omne auxilium. Cum "montes" in plurali dicuntur, intelliguntur et montes et colles; proinde tam bonum amoris in Dominum quam bonum charitatis erga proximum.

[6] Apud Esaiam,

"Erunt super omni monte alto, et super omni colle elato, rivi, ductus aquarum, in die caedis magnae, cum cadent turres" (30:25):

ultimum judicium, de quo ibi agitur, intelligitur per "diem caedis magnae cum cadent turres"; "caedes magna" est interitus malorum, "turres" quae cadent sunt falsa doctrinae quae ex amore sui et mundi; quod illa per "turres" significentur, est ex apparentiis in mundo spirituali, qui enim per talia quae ecclesiae sunt dominatum quaerunt, in altis aedificant sibi turres (de quibus videatur in opusculo De Ultimo Judicio. n. 56, 58): quod illi tunc qui in amore in Dominum et in charitate erga proximum sunt, eleventur in caelum et imbuantur intelligentia et sapientia, intelligitur per quod "erunt super omni monte alto et colle elato, rivi, ductus aquarum"; "mons altus" significat ubi sunt qui in amore in Dominum, et "collis elatus" ubi illi qui in charitate erga proximum, "rivi" significant sapientiam, et "ductus aquarum" intelligentiam, "aquae" enim sunt vera ex quibus intelligentia et sapientia.

[7] Apud Joelem,

"Fiet in die illo, stillabunt montes mustum, et colles fluent lacte, et omnes rivi Jehudae fluent aquis" (4 [B.A. 3:18) 18):

agitur ibi de adventu Domini, et de novo caelo et de nova terra tunc; et per quod "montes stillabunt mustum" intelligitur quod ex bono amoris in Dominum omne verum; per quod "colles fluent lacte" intelligitur quod ex bono charitatis erga proximum vita spiritualis; et per quod "omnes rivi Jehudae fluent aquis" intelligitur quod ex singulis Verbi vera, per quae intelligentia. (Sed haec plenius explicata videantur supra, n. 376(b).)

[8] Apud Nahum,

"En super montibus pedes evangelizantis (, proclamantis) pacem" (2:1 [B.A. 1:15]):

apud Esaiam,

"Quam jucundi sunt (super montibus) pedes evangelizantis, audire facientis pacem dicentis Zioni, Regnat ² Rex tuus" (52:7):

apud eundem,

"Super montem altum ascende tibi, evangelizatrix Zion; extolle cum virtute vocem tuam, evangelizatrix Hierosolyma" (40:9):

haec de adventu Domini, et de salvatione eorum tunc qui in bono amoris in Ipsum sunt et inde ex Verbo in veris doctrinae; et quia de salvatione eorum agitur, ideo dicitur, "in super montibus pedes evangelizantis pacem", et "Ascende montem altum, evangelizatrix Zion"; per "evangelizare pacem" significatur praedicare adventum Domini, nam per "pacem" significatur in supremo sensu Dominus, et in sensu interno omne bonum et verum quod a Domino (videatur supra, n. 365; et per "evangelizatricem Zionem" intelligitur ecclesia quae in bono amoris in Dominum est, ac per "evangelizatricem Hierosolymam" ecclesia quae inde ex Verbo in veris doctrinae.

[9] Apud Esaiam,

"Ponam omnes montes meos in viam, et semitae meae exaltabuntur:... cantate caeli, et exulta terra, ac personate montes cantu, quia consolatus est Jehovah populum suum" (49:11, 13):

per "montes" in plurali intelliguntur et montes et colles, ita tam bonum amoris quam bonum charitatis; quod "montes et colles ponentur in viam, et semitae exaltabuntur", significat quod illi qui in illis bonis sunt, erunt in veris genuinis; "poni in viam" significat esse in veris, et "exaltari ³ semitas" significat esse in veris genuinis, "viae" enim et "semitae" significant vera, quae "exaltari" dicuntur a bono; et vera quae a bono sunt vera genuina: gaudium cordis eorum inde, significatur per "cantate caeli, exulta terra"; gaudium internum per "cantate caeli", gaudium externum per "exulta terra": confessiones ex gaudio oriundo ex bono amoris significantur per "personate montes cantu": quod hoc sit propter reformationem et regenerationem; significatur per "quia consolatus est Jehovah populum suum." Quod hic non montes in mundo intelligantur, patet; nam tunc quid foret quod montes ponerentur in viam, et quod semitae exaltabuntur, tum quod montes personarent cantu?

[10] Apud eundem,

"Cantate caeli, ... jubilate inferiora terrae, personate montes cantu, silva et omnis arbor in ea, quia redemit Jehovah Jacobum, et in Israele gloriosum Se exhibuit" (44:23):

per "cantate caeli, jubilate inferiora terrae, personate montes cantu", similia significantur quae mox supra, sed hic per "montes" significantur bona charitatis; quare etiam dicitur, "silva et omnis arbor in ea", nam per "silvam" intelligitur externus seu naturalis homo quoad omnia ejus, et per "omnem arborem" intelligitur cognitivum et scientificum ibi: reformatio eorum significatur per "Redemit Jehovah Jacobum, et in Israele gloriosum Se exhibuit"; per "Jacobum" et "Israelem" intelligitur ecclesia externa et interna, ita externum et internum apud illos in quibus ecclesia.

[11] Apud eundem,

"Montes et colles personabunt... cantu, et omnes arbores agri complodent manum" (55:12):

apud Davidem,

"Laudate Jehovam... montes et colles, arbor fructus, et omnes cedri" (Ps. 148 [7,] 9, 9):

in his describitur gaudium cordis ex bono amoris et charitatis, et dicuntur "montes", "colles", "arbores", "cedri", "personare cantu", "complodere manum", et "laudare", quia per illa significantur bona et vera, quae faciunt gaudia apud hominem; homo enim non gaudet ex se, sed ex bonis et veris quae apud illum; haec gaudent, quia faciunt homini gaudium.

[12] Apud Esaiam,

"Extollent vocem desertum, et urbes ejus, et villae quas inhabitat Arabia, cantent habitatores petrae, e capite montium clament" (42:11):

per "desertum" significatur obscurum veri, per "urbes ejus" significantur doctrinalia, per "villas" cognitiones et scientifica naturalia, per "Arabiam" significatur naturalis homo, nam Arabs in deserto est naturalis homo, per "habitatores petrae" significantur bona fidei seu illi qui in bonis fidei, per "caput montium" significatur bonum amoris in Dominum; inde patet quid singula in ordine significant, nempe confessionem et cultum laetum ex bono amoris in illis quae memorata sunt, nam "clamare e capite montium" est ex bono amoris colere.

[13] Apud Davidem,

"Mons Dei mons Baschanis, mons collium mons Baschanis; quare subsilitis montes, colles montis? Desiderat Deus inhabitare illum, etiam Jehovah habitabit in perpetuum" (Psalmuss 68:16, 17 [B.A. 68:15, 16]);

per "montem Baschanis" significatur bonum voluntarium quale est apud illos qui in externis ecclesiae sunt; Baschan enim erat regio trans Jordanem, quae dimidiae tribui Menassis data erat in hereditatem (videatur Josuae caput 13:29-32), et per "Menassen" significatur bonum voluntarium externi seu naturalis hominis; bonum hoc voluntarium idem est cum bono amoris in externo homine, nam omne bonum amoris est voluntatis, et omne verum inde est intellectus; quare per "Ephraimum" fratrem ejus significatur verum intellectuale illius boni: quia per "montem Baschanis" illud bonum significatur, ideo per "colles" montis illius significantur bona actu: quia voluntas agit, est enim omne activum animi et corporis ex voluntate, sicut est omne activum cogitationis et sermonis ex intellectu, ideo gaudium oriundum ex bono amoris describitur et intelligitur per "saltare" et "subsilire": inde patet quid significatur per "Mons Dei mons Baschanis, mons collium mons Baschanis; quare subsilitis montes, colles montis?" Quia Dominus apud hominem habitat in ejus bono voluntario, unde bona actu, ideo dicitur, "Desiderat Deus inhabitare illum, etiam Jehovah habitabit in perpetuum."

[14] Apud eundem,

"Factus est Jehudah in sanctuarium" Jehovae", (et Israel in dominia Ipsius, ) mare vidit et fugit, Jordan avertit se retrorsum, montes saltarunt sicut arietes, colles sicut filii gregis: quid tibi mare, quod fugis Jordan, avertis te retrorsum? montes, saltatis sicut arietes? colles, sicut filii gregis? A coram Domino parturis terra, a coram Deo Jacobi, qui convertit petram in stagnum aquarum, silicem in fontem aquarum" ( ⁴ Ps. 114:2-8):

ita describitur exitus filiorum Israelis ex Aegypto; attamen absque explicatione per sensum internum nemo scire potest quid significant, quod tunc "montes saltaverint sicut arietes, et colles sicut filii gregis", tum quid intelligitur per "mare vidit et fugit, et Jordan avertit se retrorsum"; quare explicabitur. Intelligitur in sensu interno instauratio ecclesiae, seu regeneratio hominum ecclesiae; ecclesia enim, quae instauranda, significatur per "filios Israelis", instauratio per "exitum" illorum, discussio malorum per "transitum per mare Suph", de quo dicitur quod "fugerit", et introductio in ecclesiam per "transitum super Jordanem", de quo dicitur quod "averterit se." Sed ad singula: quod "Jehudah factus sit in sanctuarium, et Israel in dominia", significat quod bonum amoris in Dominum sit ipsum sanctum caeli et ecclesiae, et quod verum ex illo bono sit per quod regimen; per "Jehudam" enim significatur bonum caeleste quod est bonum amoris in Dominum, per "sanctuarium" ipsum sanctum caeli et ecclesiae, per "Israelem" bonum spirituale quod est verum ex illo bono, per quod regimen; nam Divino Vero procedenti ex Divino Bono est omne regimen Domino: per "mare vidit et fugit, Jordan avertit se retrorsum", significatur quod discussis malis et falsis quae in naturali homine, successerint vera scientifica et cognitiones veri et boni; "montes saltarunt sicut arietes, colles sicut filii gregis", significat quod bonum caeleste, quod est bonum amoris, ac bonum spirituale quod est verum ex illo bono, ex gaudio faciant bona seu edant effectum; "montes" significant bonum amoris, "colles" bona charitatis, quae in sua essentia sunt vera ex illo bono; "saltare", quia de illis, significat ex gaudio facere bona; dicitur "sicut arietes et sicut filii gregis", quia "arietes" significant bona charitatis et "filii gregis" vera inde: instauratio ecclesiae ab illis, seu regeneratio hominum ecclesiae, significatur per "coram Deo parturis terra, coram Deo Jacobi, qui convertit petram in stagnum aquarum et silicem in fontem aquarum"; "terra" est ecclesia, et illa "parturire" dicitur quum instauratur seu homo ecclesiae e novo generatur; "coram Domino" et "coram Deo Jacobi" dicitur, quoniam ubi de bono amoris agitur Dominus in Verbo dicitur "Dominus", et cum de bonis actu "Deus Jacobi": regeneratio per vera ex bono, significatur per "convertit petram in stagnum aquarum et silicem in fontem aquarum"; per "stagnum aquarum", significantur cognitiones veri, et per "fontem aquarum" significatur Verbum ex quo illae, et per "petram" naturalis homo quoad verum ante reformationem, et per "Silicem" naturalis homo quoad bonum ante reformationem.

[15] Apud eundem,

"Vitem ex Aegypto proficisci fecisti, expulisti gentes, et plantasti eam, ... operti sunt montes umbra ejus, et ramis ejus cedri Dei" (Psalmuss 80:9, 11 [B.A. 80:8, 10]):

per "vitem ex Aegypto" significatur ecclesia spiritualis, quae incipit apud hominem per scientifica et cognitiones in naturali homine; "vitis" est ecclesia spiritualis, et "Aegyptus" est scientificum quod in naturali homine: per "expulisti gentes, et plantasti eam", significatur quod postquam mala inde ejecta sunt ecclesia instaurata sit; "gentes" sunt mala, et "plantare vitem" est instaurare illam ecclesiam; per "operti sunt montes umbra ejus, et ramis ejus cedri Dei", significatur quod tota ex bonis et veris spiritualibus; "montes" sunt bona spiritualia, et "cedri Dei" sunt vera spiritualia. Quod eductio filiorum Israelis ex Aegypto, et introductio in terram Canaanem unde expulsae sunt gentes, per haec intelligantur, patet; sed usque per eadem illa in sensu interno intelliguntur quae explicata sunt; nec aliud per introductionem filiorum Israelis in terram Canaanem, et per expulsionem gentium inde, repraesentatum et significatum est; omnia enim historica Verbi aeque ac prophetica ejus involvunt spiritualia.

[16] Apud Esaiam,

"Omnes montes qui sarculo sarrientur, non veniet eo timor senticeti et vepreti, sed erit missio bovis et calcatio ovis" (7:25):

per "montes qui sarculo sarrientur" intelliguntur qui ex amore boni faciunt bona. (Quid per cetera significatur videatur supra. n. 304(c), ubi explicata sunt.) Apud eundem,

"Producam ex Jacobo semen, et ex Jehudah heredem montium meorum, ut possideant eum electi mei, et servi mei habitent ibi" (65:9):

per "Jacobum" et per "Jehudam" significatur ecclesia, per "Jacobum" ecclesia externa quae in cognitionibus boni et veri, et per "Jehudam" ecclesia (interna) quae in bono amoris in Dominum; quare per "semen ex Jacobo" significantur cognitiones boni et veri, et inde ii qui in illis sunt; per "montes" quorum heredes ex Jehudah, significatur bonum amoris in Dominum, et inde ii qui in illo; per "electos" qui possidebunt montem significantur qui in bono sunt, et per "servos" qui in veris ex bono.

[17] Apud Jeremiam,

"Reducam" filios Israelis "super terram eorum...; ecce Ego mittens ad piscatores multos qui piscabuntur illos, et mittam ad multos venatores qui venabuntur eos super omni monte, et desuper omni colle, et ex foraminibus petrarum" (16:15, 16):

agitur ibi de instauratione ecclesiae novae, quae repraesentabatur et significabatur per reductionem Judaeorum e captivitate e terra Babelis in terra Canaanem. Qui non scit quid significat "piscari" et "venari", quid "mons", "collis" et "foramina petrarum", non aliquid colliget ex illis verbis quam tale quod usque non capitur: quod ex illis instauranda sit ecclesia, qui in bono naturali et in bono spirituali sunt, intelligitur per "Mittam piscatores qui piscabuntur illos, et venatores qui venabuntur illos"; congregare illos qui in bono naturali sunt, intelligitur per "mittere piscatores qui piscabuntur illos"; et congregare illos qui in bono spirituali sunt, intelligitur per "venatores qui venabuntur illos": quia illi intelliguntur, etiam dicitur "desuper omni monte, et desuper omni colle, et ex foraminibus petrarum"; per illos qui "super monte" intelliguntur qui in bono amoris, qui "super colle" qui in bono charitatis, et qui "ex foraminibus petrarum" qui in obscuris veri.

[18] Apud Ezechielem,

"Vos montes Israelis, dabitis ramum vestrum, et fructum vestrum feretis populo meo Israeli, cum appropinquant venire" (36:8):

per "montes Israelis" significantur bona charitatis; quod inde vera fidei et bona vitae, significatur per "dabitis ramum vestrum, et fructum vestrum feretis" ("ramus" est verum fidei, et "fructus" est bonum vitae).

[19] Apud Amos,

"Ecce dies Venientes, ... ut attingat arans metentem, et calcans uvas distrahentem (semen), et stillent montes mustum, et omnes colles diffluant; nam reducam captivitatem populi mei" (9:13, 14):

quid per haec significatur, videatur supra (n. 376(b)), ubi explicata sunt; "montes" dicuntur "stillare mustum", et "colles diffluere", quia per "montes" significatur bonum amoris in Dominum, et per "colles", bonum charitatis erga proximum, ac per "mustum" vera; et inde per illa verba, quod ex utroque illo bono erunt illis vera in abundantia; nam per reductionem populi ex captivitate, de qua illa dicuntur, significatur instauratio novae ecclesiae.

[20] Apud Davidem,

Jehovah, justitia tua sicut montes Dei, judicia tua sicut abyssus magna (Psalmuss 36:7 [B.A. 6]):

quia "justitia" in Verbo dicitur de bono, ac "judicium de vero, ideo dicitur quod "justitia Jehovae sit sicut montes Dei, et judicia Ipsius sicut abyssus magna": "montes Dei" enim significant bonum charitatis, et "abyssus" significat vera in communi, quae vera fidei vocantur.

(Quod "justitia" dicatur de bono, et "judicium" de vero, videatur n. 2235, 9857.)

[21] Apud eundem,

Jehovah "fundavit terram super basibus suis, ... abysso sicut Veste obvelasti eam, super montibus stant aquae; ab increpatione tua fugiunt, a voce tonitrui tui proripiunt se; ascendunt montes, descendunt valles ad locum quem fundasti illis, limitem posuisti, non transeunt, non revertuntur ad obtegendum terram. Qui emittit fontes in fluvios, inter montes eant.... Qui irrigat montes de conclavibus suis; de fructu operum tuorum saturatur terra" (Psalmuss 104:5-10, 13):

describitur per haec in sensu spirituali intellecta processus regenerationis, seu formationis ecclesiae apud hominem: et per "fundavit terram super basibus suis" significatur quod ecclesiam apud hominem cum suis terminis et clausuris: per "abysso sicut veste obvelasti eam" significatur quod scientificis in naturali homine, quo interiora ejus, ubi ecclesiae spiritualia resident, circumdata sunt: "abyssus" significat scientifica in communi, et "vestis" significat vera scientifica ambientia et induentia: per "super montibus stant aquae" significatur quod falsa super jucundis amorum naturalium, quae jucunda in se sunt mala; "montes" sunt mala illorum amorum, et "aquae" sunt falsa inde: quod "ab increpatione tua fugiant, a voce tonitrui tui proripiant se", significat quod falsa per vera, ac mala per bona e caelo dissipentur: per "ascendunt montes, et descendunt valles ad locum quem fundasti illis", significatur quod loco amorum naturalium et malorum ex illis insertentur amores caelestes et bona ex illis, et loco falsorum immittantur vera communia: per "limitem posuisti, non transeunt, non revertuntur ad obtegendum terram", significatur quod falsa et mala teneantur extra, separata a veris et bonis, et limitata ne reinfluant et perdant: per "emittit fontes in fluvios, inter montes eant", significatur quod Dominus ex Verbi veris det intelligentiam, cujus omnia ex bono amoris caelestis sunt; per "fontes" significantur Verbi vera, per "fontes immissos in fluvios" significatur intelligentia inde, et per "inter montes eant" significatur quod ex bonis amoris caelestis ("montes" sunt illa bona): per "qui irrigat montes e conclavibus suis" significatur quod omnia bona per vera ex caelo; "irrigare" dicitur de veris quia "aquae" sunt vera, "montes" sunt bona amoris, et "conclavia" sunt caeli unde illa: per "de fructu operum tuorum saturatur terra" significatur quod ex Divina operatione continue crescat ecclesia apud hominem; "fructus operum", cum de Domino, est Divina operatio, et "terra" est ecclesia apud hominem, de cujus formatione actum est; et haec "saturari" dicitur per continuam crescentiam. Haec arcana sunt quae in illis verbis recondita sunt; sed quis videt illa nisi sciat illa ex sensu interno, et nisi in cognitionibus sit, hic nisi in cognitione de homine interno et externo, ac de bonis et veris quae faciunt ecclesiam in illis?

[22] Apud Sachariam,

"Sustuli oculos meos et Vidi, cum ecce quatuor currus exeuntes inter... montes, et montes montes aeris" (6:1):

agitur in eo capite de instauranda nova ecclesia apud gentes, nam agitur de novo templo, per quod significatur nova ecclesia: per "currus exeuntes ab inter montes", significatur doctrina quae formanda ex bono per vera; "currus" significant doctrinalia, "montes" bona amoris, "inter montes" significat vera ex bonis, nam "valles" quae sunt "inter montes" significant vera inferiora, quae sunt vera naturalis hominis: ut sciatur quod per "montes" significentur bona naturalis hominis, ideo dicitur "et montes montes aeris"; "aes" significat bonum naturalis hominis.

[23] Apud Sachariam,

"Jehovah exibit et pugnabit contra gentes stabunt pedes Ipsius in die illo super Monte Olivarum ante facies Hierosolymae ab oriente, et diffindetur Mons Olivarum, pars ejus versus ortum et versus mare valle magna, et recedet pars montis versus septentrionem, et pars ejus versus meridiem; tunc fugietis per vallem montium meorum, et pertinget vallis montium versus Azal" (14:3-5):

haec dicta sunt de ultimo judicio quod a Domino cum fuit in mundo; nam Dominus, cum fuit in mundo, omnia in caelis et in infernis in ordinem redegit; quare tunc fecit judicium super malos et super bonos: hoc judicium est quod in Verbo Veteris Testamenti intelligitur per "diem "irae", "excandescentiae", "vindictae Jehovae", ac per "annum retributionum; (de hoc judicio videatur in opusculo De Ultimo Judicio 46); quod de adventu Domini, ac de judicio tunc in eo capite agatur, patet ab his verbis ibi,

"Tunc veniet Jehovah Deus meus, omnes sancti Tecum; et erit in die illo non lux, splendor et coruscatio; et erit dies unus qui notus erit Jehovae, non dies nec nox, quia circa tempus Vesperae erit lux" (vers. 5-7):

"tempus vesperae est ultimum tempus ecclesiae, quando judicium; tunc "vespera" est malis sed "lux" bonis. Dum haec primum sciuntur, patet dein per sensum spiritualem quid singula ibi significant: nempe, per "Jehovah exibit et pugnabit contra gentes" significatur ultimum judicium super malos; "exire et pugnare" est facere judicium, et "gentes" sunt mali: per "stabunt pedes Ipsius super Monte Olivarum ante facies Hierosolymae ab oriente" significatur quod ex Divino Amore per Divina vera procedentia ex Divino Bono Ipsius, "Mons" enim "Olivarum", cum de Domino, significat Divinum Amorem, "Hierosolyma" ecclesiam quoad vera, et inde Divina vera ecclesiae, et "oriens" Divinum Bonum: per "diffindetur Mons Olivarum, pars ejus versus ortum et versus mare valle magna", significatur separatio illorum qui in bono sunt ab illis qui in malo; "Mons" enim "Olivarum", ut dictum, est Divinus Amor, "ortus" est ubi illi qui in Divino Bono, et "mare" est ubi illi qui in malo, mare enim in plaga occidentali in mundo spirituali separat: per "recedet pars montis versus septentrionem et pars ejus versus meridiem" significatur separatio illorum qui in falsis mali ab illis qui in veris boni; "septentrio" est ubi illi qui in falsis mali, quia in tenebris, et "meridies" ubi illi qui in veris boni, quia in luce: per "tunc fugietis per vallem montium meorum" significatur quod tunc qui in veris ex bono sunt eripientur; "fugere" significat eripi, "vallis montium" significat ubi illi qui in cognitionibus veri et inde in veris ex bono sunt, nam in vallibus habitant illi qui in cognitionibus veri, et super montibus illi qui in bono: "et pertinget vallis montium usque ad Azal" significat separationem a falsis mali, nam "Azal" significat separationem et liberationem.

[24] Quoniam "Mons Olivarum" qui erat ante Hierosolymam ab oriente significabat Divinum Amorem, et "Hierosolyma ab oriente" Divinum Verum procedens ex Divino Bono (ut supra memoratum est); ideo Dominus ex solito commoratus est super illo monte, ut patet apud Lucam,

Jesus "erat diebus in Templo docens, noctibus vero egrediens pernoctavit in Monte qui dicitur Olivarum" (21:37; 22:39: Johannes 8:1):

ac ibi locutus est cum discipulis de adventu suo et consummatione saeculi, hoc est, de ultimo judicio (Matthaeus 24:3, seq.; Marcus 13:3. seq.):

et quoque inde ivit Hierosolymam, et passus (Matthaeus 21:1; 26:30; Marcus 11:1; 45:26: Luca 19:29, 37; 21:37; 22:39):

et per hoc significabatur quod omnia ex Divino Amore egerit, "Mons "enim "Olivarum" illum significabat; quicquid enim Dominus in mundo fecit, hoc repraesentabat, et quicquid locutus est, significabat. Quod in repraesentativis et significativis fuerit, cum in mundo, erat causa, ut in ultimis caeli et ecclesiae et simul in primis eorum esset, et sic ultima ex primis, et sic intermedia omnia ex primis per ultima, regeret et disponeret; repraesentativa et significativa sunt in ultimis.

[25] Quoniam "mons" significabat bonum amoris, et cum de Domino, Divinum Bonum Divini Amoris, et ex illo Bono procedit Divinum Verum, ideo Jehovah, hoc est, Dominus, descendit super Montem Sinai, et promulgavit Legem; legitur enim quod

Descenderit super illum montem ad caput montis (Exodus 19:20; cap. 24 [16,] 17, 17);

et quod promulgaverit Legem ibi (Exod 20):

inde etiam per "Sinai" in Verbo significatur Divinum Verum ex Divino Bono, similiter per "Legem" ibi promulgatam. Et ideo quoque

Dominus assumpsit Petrum, Jacobum et Johannem in montem altum, cum transformatus (Matthaeus 17:1; Marcus 9:2);

et cum transformatus, apparuit in Divino Vero ex Divino Bono, nam "Facies Ipsius quae sicut Sol" repraesentabat Divinum Bonum, ac "Vestis quae sicut Lux" Divinum Verum, ac "Moses et Elias", qui apparuerunt, significabant Verbum, quod est Divinum Verum ex Divino Bono.

[26] Quoniam "mons" significabat bonum amoris, et in supremo sensu Divinum Bonum, et ex Divino Bono procedit Divinum Verum, ideo Mons Zionis aedificatus est supra Hierosolymam, et per "Montem Zionis" in Verbo significatur ecclesia quae in bono amoris in Dominum est, et per "Hierosolymam" ecclesia quae in veris ex illo bono, seu ecclesia quoad doctrinam: ideo etiam Hierosolyma vocatur "mons sanctitatis", et quoque "collis"; nam per "montem sanctitatis" significatur bonum spirituale, quod in sua essentia est verum ex bono, similiter ac per "collem", ut constare potest ex sequentibus his locis:

Apud Esaiam,

"Fiet in posteritate dierum (stabilis) erit mons (domus) Jehovae in caput montium, et elatus prae collibus; unde confluent ad eum omnes gentes, et ibunt populi multi, et dicent, Ite, ascendamus ad montem Jehovae, ad domum Dei Jacobi" (2:2, 3):

apud eundem,

"In die illo clangetur buccina magna, et venient pereuntes in terra Aschuris, et expulsi in terra Aegypti, et incurvabunt se Jehovae in monte sanctitatis in Hierosolyma" (27:13):

apud Joelem,

"Clangite buccina ⁵ in Zione, et vociferamini in monte sanctitatis" (2:1):

apud Danielem,

"Revertatur ira tua et excandescentia tua a civitate tua Hierosolyma, monte sanctitatis tuae" (9:16):

apud Esaiam,

"Adducent omnes fratres vestros ex omnibus gentibus... Jehovae... ad montem sanctitatis meae Hierosolymam" (66:20):

apud eundem,

"Qui confidet in Me possidebit in hereditatem terram, et hereditario accipiet montem sanctitatis meae" (57:13):

apud Ezechielem,

"In monte sanctitatis meae, in monte altitudinis Israelis, ... servient Mihi omnis domus Israelis, tota in terra" (20:40):

apud Micham,

"In extremitate dierum erit mons domus Jehovae constitutus in caput montium, et elatus prae collibus, et confluent ad illum populi" (4:1, 2):

praeter alibi pluries ubi "Mons sanctitatis", "Mons Zionis", et "Mons Jehovae" nominatur:

Ut ubi "Mons sanctitatis" (Esaias 11:9; 56:7; 65:11, 25; Jeremias 31:23; Ezechiel 28:14; Daniel 9:20; 11:45; ⁶ Joel 2:1; (cap.) 4 [B.A. 3:17) 17: Obad. vers. 16; Zephanias 3:11; Sacharia 8:3; Psalmuss 15:1; Psalmuss 43:3):

Et ubi nominatur "Mons Zionis" (Esaias 4:5; 8:18; 10:12; 18:7; 24:23; 29:8; 31:4; 37:32: Joel cap. 2:32 [B.A. 3:5): Obad. vers. 17, 21, 21; Micham 4:7; Threni 5:18: Psalmuss 48:12 [B.A. 11); Psalmuss 74:2; Psalmuss 78:68; Psalmuss 125:1).

Quoniam "Mons Zionis" significabat Divinum Bonum, et ecclesiam quoad illud, ideo dicitur apud Esaiam,

"Mittite (agnum) ⁷ Dominatoris terrae de petra versus desertum ad montem filiae Zionis" (16:1):

et in Apocalypsi,

"Agnus stans super Monte Zionis, et cum Eo centum quadraginta quatuor millia" (14:1).

[27] Ex his quoque constare potest unde est quod nova Hierosolyma, in qua Templum, visa sit Ezechieli constructa super monte alto, de qua ita apud illum:

"In visionibus Dei deductus sum super terram Israelis, demisit me super montem altum valde, super quo quasi structura urbis a meridie" (Ezechiel 40:2);

de quibus postea in capitibus quae sequuntur, multis agitur.

Apud Davidem,

"Magnus Jehovah et collaudatus Valde in civitate Dei nostri, in monte sanctitatis suae; pulcher tractu, gaudium totius terrae Mons Zionis, latera septentrionis, civitas Regis magni; Deus in palatiis ejus notus, tanquam refugium" (Ps. 48:[2,] 3, 4 [B.A. 1-3]):

per haec describitur cultus Domini ex veris quae ex bono; cultus Ipsius ex veris et bonis spiritualibus, et amoenum animae inde, significatur per "Magnus est Jehovah et collaudatus valde in civitate Dei nostri, in monte sanctitatis suae, pulcher tractu": cultus intelligitur per "magnus esse" et "collaudatus valde", verum spirituale quod ex bono spirituali per "in civitate Dei nostri, monte sanctitatis suae", et amoenum animae inde per "pulcher tractu"; cultus Domini ex bonis et veris caelestibus describitur per "gaudium totius terrae mons Zionis, latera septentrionis, civitas Regis magni"; cultus ex bono caelesti intelligitur per "gaudium totius terrae, Mons Zionis"; et vera ex illo bono intelliguntur per "latera septentrionis, civitatem Regis magni" ("latera septentrionis" sunt vera ex bono caelesti, et "civitas Regis magni" est doctrina veri inde): quod vera sint illis, qui in bono caelesti sunt, inscripta, significatur per "Deus in palatiis ejus notus." Quod "latera septentrionis significent vera ex bono caelesti, est quia illi qui in regno caelesti Domini sunt, in caelo habitant in oriente, et illi qui in veris ex illo bono sunt, versus septentrionem ibi.

[28] Apud Esaiam,

Lucifer "tu dixisti in corde tuo, caelos ascendam, supra stellas Dei exaltabo thronum meum, et sedebo in monte conventus, in lateribus septentrionis" (14:13):

per "Luciferum" intelligitur Babel, ut patet ex antecedentibus et consequentibus in eo capite; amor imperandi ejus super caelum et ecclesiam describitur per quod "ascendet caelos, et super stellas Dei exaltabit thronum suum", per quae intelligitur affectatio dominii super caelos illos qui constituunt regnum spirituale Domini, nam vera ac cognitiones veri apud illos apparent sicut stellae; et per quod "sedebit in monte conventus, lateribus septentrionis, significatur super caelos qui constituunt regnum caeleste Domini, nam "mons conventus et latera septentrionis" sunt bona et vera ibi (ut supra). Quia Mons Zionis et Hierosolyma ad formam caeli, quantum fieri potuit, aedificata sunt, constare potest quid significatur per verba apud Davidem supra allata, "Mons Zionis, latera septentrionis, civitas Regis magni", et per verba apud Esaiam, "Mons conventus in lateribus septentrionis."

[29] Apud Esaiam,

Sancheribus Rex Aschuris dixit, "Per multitudinem currus mei ego ascendam altitudinem montium ad latera Libani, ubi exscindam proceritatem cedrorum ejus, electionem abietum ejus" (37:24):

per haec in sensu interno describitur fastus illorum qui per ratiocinationes ex falsis destruere volunt bona et vera ecclesiae; "rex Assyriae" significat rationale perversum; "multitudo currus ejus" significat ratiocinationes ex falsis doctrinae; "ascendere altitudinem montium, latera Libani, et exscindere proceritatem cedrorum ejus, et electionem abietum ejus", significat conatum destruendi bona et vera ecclesiae tam interna quam externa; "montes" sunt bona ecclesiae, "latera Libani" sunt ubi illa conjuncta sunt veris, "Libanus" est ecclesia spiritualis, ac "cedri" sunt vera ejus interna quae ex bono, et "abietes" sunt vera ejus externa etiam ex bono: haec per illa verba intelliguntur in sensu spirituali, proinde in caelo.

[30] "Mons" et "montes" etiam significant bona amoris et charitatis in sequentibus his locis:

Apud Davidem,

Jehovah "qui obtegit caelos nubibus, qui praeparat terrae pluviam, qui germinare facit montes gramen" (147:8):

per "nubes", quibus Jehovah obtegit caelos, significantur externa vera, qualia sunt in sensu litterae Verbi, nam quae in illo sensu sunt, in Verbo vocantur "nubes", et quae in sensu interno "gloria"; per "caelos" intelliguntur interna vera, quia in illis sunt qui in caelis; per "pluviam" quam terrae praeparat, significatur influxus veri ("terra" est ecclesia, et inde illi ibi qui recipiunt verum, nam ex illis est ecclesia) per "montes" quos germinare facit gramen, significantur bona amoris, et inde illi qui in bonis amoris sunt; "gramen" significat nutritionem spiritualem, quae est illis, nam intelligitur gramen pro bestiis, ac "bestiae" significant affectiones boni naturalis hominis.

[31] Apud Mosen,

"Josepho dixit, Benedicta a Jehovah terra" Josephi", de pretiosis caeli, de rore, de abysso jacente infra, ... de primitiis montium orientis, et de pretiosis collium saeculi" (Deuteronomius 33:13-15):

haec est benedictio Josephi, seu tribus a Josepho nominatae, a Mose; et haec benedictio dicta est illi quia per "Josephum" significatur regnum spirituale Domini, et ibi id caelum quod proxime communicat cum regno caelesti Domini: per "terram Josephi" intelligitur id caelum, et quoque ecclesia quae ab illis qui erunt in illo caelo: per "pretiosa caeli", per "rorem", et "abyssum jacentem infra", significantur Divina spiritualia et spiritualia naturalia ex origine caelesti; per "pretiosa caeli" Divina spiritualia, per "rorem" spiritualia communicantia, et per "abyssum jacentem infra" spiritualia naturalia: per "primitias montium orientis" et per "pretiosa collium saeculi" significantur genuina bona tam amoris in Dominum quam charitatis erga proximum; "montes orientis" sunt bona amoris in Dominum, "primitiae" sunt genuina, et "colles saeculi" sunt bona charitatis erga proximum. Qui non scit quid per Josephum et ejus tribum repraesentatur, et praeterea quid per "rorem", "abyssum jacentem infra", "montes orientis", et "colles saeculi", (significatur, ) vix aliquid sciet quid talia verba involvunt, et in genere vix aliquid sciet quid significant omnia illa quae de tribubus Israelis a Mose in toto illo capite dicta sunt, et quid a patre Israele, cap. 49 Genes.

[32] Apud Matthaeum,

"Vos estis lux mundi; non potest ⁸ urbs quae in monte exposita est, occulta esse" (5:14):

haec ad discipulos, per quos intelligitur ecclesia quae in veris ex bono; quare dicitur "Vos estis lux mundi": "lux mundi" est verum ecclesiae; quod id non sit nisi sit ex bono, significatur per "non potest ⁹ urbs quae in monte exposita est occulta esse"; " ¹⁰ urbs in monte" est verum ex bono.

[33] Apud eundem,

"Si fuerint alicui centum oves, et erraverit una ex illis, nonne relinquet nonaginta novem in montibus, abiens quaerit errantem ?" (18:12):

dicitur "Nonne relinquet nonaginta novem in montibus", quia per "oves in montibus" significantur qui in bono amoris et charitatis sunt"; per "errantem" autem significatur qui non in illo est, quia ex ignorantia in falsis; nam ubi falsum est ibi non bonum, quoniam bonum est veri.

[34] Apud Evangelistas,

"Quando videritis abominationem devastationis, quae dicta est a Daniele Propheta tunc qui in Judaea fugiunto super montes, et qui super tecto ne descendito in domum" (Marcus 13:14, 15; Matth. 24 [15,] 16 [, 17]; Luca 21:21):

describitur in iis capitibus a Domino successiva vastatio ecclesiae, sed describitur per meras correspondentias: "cum videritis abominationem devastationis significat cum discipuli, hoc est, illi qui in veris ex bono, percipiunt devastari ecclesiam, quod fit quando non amplius verum est quia non bonum, seu non fides quia non charitas: "tunc qui in Judaea fugiunto super montes" significat quod qui ab ecclesia Domini sunt permansuri sint in bono amoris; per "Judaeam" significatur ecclesia Domini, et per "montes" bona amoris, "fugere" in illos est in illis manere: "qui super tecto ne descendito in domum" significat qui in genuinis veris maneat in illis; "domus" significat hominem quoad omnia interiora quae mentis ejus sunt, et inde "tectum domus" significat intelligentiam quae ex genuinis veris, ita quoque genuina vera per quae intelligentia. Si non sensus spiritualis illustraret singula quae in illis capitibus apud Evangelistas a Domino dicta sunt, vix sciretur aliquid quod ibi continetur; ita quid foret quod "qui super tecto ne descendat in domum", et alibi, quod "qui in agro ne revertatur retro ad tollendum vestimenta sua"; et plura alia.

[35] Hactenus ostensum est quod "montes" in Verbo significent bona amoris; et quia pleraque in Verbo etiam oppositum sensum habent, ita etiam "montes", qui in eo sensu significant mala amoris, seu mala quae ex amoribus sui et mundi scaturiunt. In hoc sensu dicuntur montes in sequentibus locis in Verbo:

Apud Esaiam,

"Dies Jehovae Zebaoth veniet super omnem magnificum et altum et super omnes montes altos, et super omnes colles elatos" (2 I2, 14):

per "diem Jehovae Zebaoth" intelligitur ultimum judicium, quando mali e montibus et collibus, quos in mundo spirituali occupaverunt, dejecti sunt, ut in initio hujus articuli dictum est: et quia tales super montibus et collibus ante ultimum judicium fuerunt, ideo per "montes et colles intelliguntur amores et inde mala in quibus fuerunt; per "montes" mala amoris sui, et per "colles" mala amoris mundi. Sciendum est quod omnes qui in amore sui sunt, imprimis qui in amore imperandi, in summa cupidine sint, dum in mundum spiritualem veniunt, in alta loca se efferre, hoc enim insitum est illi amori; unde etiam in sermonem communem venit dicere, "alto et elato animo esse", et "alta spirare"; ipsa causa quod amori imperandi talis cupido insit, est quia deos se facere volunt, et Deus est in altissimis.

Quod "montes et colles" illos amores et inde eorum mala significent, patet; nam dicitur, "Dies Jehovae Zebaoth veniet super omnem magnificum et altum, et super omnes montes altos et super omnes colles elatos"; quid alioqui foret quod "venturus super montes et colles?"

[36] Apud eundem,

"Vox clamantis in deserto, Parate Viam Jehovae, complanate... semitam Dei nostro; omnis Vallis extolletur, et omnis mons et collis humiliabitur" (40:3, 4):

etiam ibi de adventu Domini, et de ultimo judicio tunc, agitur; et per "vocem clamantis in deserto, Parate viam Jehovae et semitam Deo nostro", significatur ut praeparent se ad recipiendum Dominum; "desertum" significat ubi non bonum quia non verum, ita ubi nondum ecclesia: per quod "omnis vallis extolletur, ¹¹ et omnis mons et collis humiliabitur", significatur quod omnes humiles corde, qui sunt qui in bonis et veris sunt, recipiantur, nam qui recipiuntur a Domino illi extolluntur ad caelum; et per quod "omnis mons et collis humiliabitur" significatur quod omnes elati animo, qui sunt qui in amore sui et mundi sunt, deprimentur.

[37] Apud Ezechielem,

"Dabo terram desolationem et vastitatem, ut cesset superbia roboris, et desolati sunt montes Israelis, ut non transiens" (33:28):

per haec describitur desolatio et vastatio ecclesiae spiritualis, quam Israelitae repraesentaverunt; Judaei enim repraesentaverunt regnum caeleste Domini, seu ecclesiam caelestem, Israelitae autem regnum spirituale Domini, seu ecclesiam spiritualem: "desolatio et vastatio" hujus significat ultimum illius ecclesiae statum, qui erat quando non verum amplius quia non bonum, seu quando non fides quia non charitas; "desolatio" dicitur de vero quod fidei, et "vastatio" de bono quod charitatis: jactantia et elatio animi ex falsis quae dicunt esse vera, significatur per "superbiam roboris"; "robur" et "potentia" dicitur de veris ex bono, quia illis est omne robur et omnis potentia; hic autem, quia ex jactantia et elatione animi, de falsis: quod non bonum charitatis et fidei amplius sit, significatur per "desolati ¹² sunt montes Israelis": quod prorsus non bonum sed malum, significatur per "ut non transiens."

[38] Apud eundem,

"Fili hominis, pone facies tuas ad montes Israelis, et propheta contra illos, et dices, Montes Israelis, audite verbum Domini Jehovih; sic dixit Dominus Jehovih montibus et collibus, alveis et vallibus, Ecce Ego adduco super vos gladium" ( ¹³ 6:23);

etiam hic per "montes Israelis" significantur mala procedentia ex amore sui et mundi, quae, apud illos qui in ecclesia spirituali sunt, existunt dum illis non amplius bonum vitae, sed malum vitae et inde falsum doctrinae: per "montes, colles, alveos et valles", significantur omnia ecclesiae, tam interiora seu spiritualia quam exteriora seu naturalia; "montes et colles" significant interiora seu spiritualia, "alvei et valles" exteriora seu naturalia: quod perituri per falsa, significatur per "Ecce Ego adduco super vos gladium"; "gladius" est destructio falsi per vera, et in opposito sensu, ut hic, destructio veri per falsa.

[39] Apud eundem,

"In die illo, quo veniet Gogus super terram Israelis, ... contremiscent coram Me pisces maris, et avis caelorum, et fera agri, et omne reptile reptans super terra, et omnis homo qui super faciebus terrae: et evertentur montes, et cadent gradus, et omnis murus in terram cadet; tunc vocabo super eum omnibus montibus meis gladium" (38 [18,] 20, 21, 20, 21):

quid per omnia haec significatur, videatur supra (n. ¹⁴ 400(c)), ubi explicata sunt; nempe, quid per "Gogum", per "pisces maris", "avem caelorum", "feram agri", "reptile reptans super terra"; et quod per "montes Israelis" significentur bona amoris spiritualis, at hic mala amoris bonis illis opposita.

[40] Apud Micham,

"Surge, contende cum montibus, ut audiant colles vocem tuam; audite montes litem Jehovae, et robora fundamenta terrae, quia lis Jehovae cum populo suo, et cum Israele disceptat" (6:1, 2):

haec quoque dicta sunt de ecclesia spirituali, quam Israelitae separati a Judaeis repraesentabant; et per "montes" intelliguntur bona charitatis, et per "colles" bona fidei, ibi autem mala et falsa opposita illis bonis; ideo dicitur, "Contende cum montibus, et audiant colles vocem ¹⁵ tuam": "robora fundamenta terrae" sunt principia falsi in illa ecclesia; "terra" est ecclesia, et "fundamenta" sunt principia super quibus fundantur reliqua: dicitur "cum populo suo, cum Israele", quia per "populum" intelliguntur qui in veris et qui in falsis sunt, et per "Israelem" qui in bonis et qui in malis.

[41] Apud Jeremiam,

"Ecce Ego contra te, mons perdens, ... perdens universam terram; et extendam manum contra te, et devolvam te de petris, et dem te in montem combustionis" (51:25):

haec de Babele dicta sunt, per quam intelliguntur illi qui in falsis mali et in malis falsi ex amore sui sunt, abutuntur enim sanctis ecclesiae pro mediis imperandi: ex illo amore et inde falsis et malis est quod dicatur "mons perdens, perdens universam terram"; "terra" est ecclesia: interitus et damnatio eorum per falsa mali, significatur per "devolvam te de petris"; "petrae" sunt ubi vera fidei, hic falsa mali: ac interitus et damnatio eorum per mala falsi significatur per "dem te in montem combustionis"; "combustio" dicitur de amore sui, quia "ignis" illum significat (videatur in opere De Caelo et Inferno 566-573). Ex his manifeste patet quod per "montes" significentur mala amoris sui et mundi, nam Babel vocatur "mons perdens" et quod "dabitur in montem combustionis." Apud Nahum,

"Montes contremiscunt coram Ipso, et colles liquefiunt, et comburitur tota terra coram Ipso;... coram increpatione Ipsius quis consistet?" (1:5, 6):

quid haec in serie significant, videatur supra (n. 400(b)), ubi singula explicata sunt; et quod "montes et colles" ibi sint mala amoris sui et mundi.

[42] Apud ¹⁶ Micham,

"Jehovah exiens e loco suo, descendit et calcat super excelsa terrae; unde liquefacti sunt montes sub Ipso, et valles discissae sunt, sicut cera coram igne, sicut aquae effusae in descensu; propter praevaricationes Jacobi omne hoc, et propter peccata domus Israelis" (1:3-5):

haec quoque dicta sunt de ultimo judicio, et de illis tunc qui super montibus et collibus fecerunt sibi instar caeli (de quibus supra, aliquoties); ultimum judicium intelligitur per "Jehovah exiens e loco suo, descendit et calcat super excelsa terrae"; "super excelsa terrae" significat super illos qui in altis, nempe super quos judicium; nam in mundo spirituali aeque sunt terrae, montes, colles et valles sicut in mundo naturali: interitus eorum qui super montibus et in vallibus, qui sunt qui in malis ex amore sui et mundi et in falsis inde, significatur per quod "liquefacti sint montes sub Ipso, et valles discissae sunt, sicut cera coram igne, sicut aquae effusae in descensu"; "montes" significant mala amorum sui et mundi, et "valles" falsa inde; de malis amorum sui et mundi, quae per "montes" significantur, dicitur quod "liquefacta sint sicut cera coram igne", quoniam "ignis" significat illos amores; et de falsis quae significantur per "valles", dicitur "sicut aquae effusae in descensu", quoniam "aquae" significant falsa; quod sit propter mala et falsa, patet, nam dicitur "propter praevaricationem Jacobi omne hoc, et propter peccata domus Israelis."

[43] Apud Jeremiam,

"Vidi terram, et ecce vacuum et inane; et versus caelos et non lux eorum; vidi montes, et ecce commoventur, et omnes colles evertuntur; vidi cum ecce non homo, et omnis avis caeli avolarunt" (4:23-25):

per "commotionem montium" significatur destructio illorum qui in malis amoris sui sunt, et per "eversionem collium" destructio illorum qui in malis amoris mundi, et in falsis. (Reliqua videantur explicata supra, n. 280(b) et 304(d).)

Apud Esaiam,

Jehovah, "utinam rumperes caelos, descenderes, coram Te montes diffluerent" (63:19 [B.A. 64:1]):

haec similia cum illis quae supra apud ¹⁷ Micham (cap. 1:3-5) significant, quae explicata sunt.

[44] Apud Davidem,

"Jehovah, inclina caelos tuos et descende, tange montes ut fumigent, emitte fulmen et disperge illos" (Psalmuss 144:5, 6):

per "inclinare caelos et descendere" simile significatur quod supra per "rumpere caelos et descendere", per "exire e loco suo, descendere et calcare excelsa terrae", nempe visitare et judicare: per "tangere montes ut fumigent" significatur per praesentiam destruere illos qui in malis amorum sui et mundi sunt, et inde in falsis; "fumigare" significat mitti in mala amorum illorum et in eorum falsa, nam "ignis" significat amores illos et "fumus" falsa eorum: per "emitte fulmen et disperge illos" significatur Divinum Verum per quod dissipantur, nam per praesentiam Divini Veri revelantur mala et falsa, et ex collisione tunc apparent sicut fulmina.

[45] Apud Mosen,

"Ignis accensus est in ira mea, et ardebit usque ad infernum infimum, et comedet terram et proventum ejus, et inflammabit fundamenta montium" (Deuteronomius 32:22):

dicitur quod "ignis accensus sit Jehovae in ira sua, qui ardebit usque ad infernum infimum", tametsi Jehovae non aliquis ignis irae est, minus qui ardet ad infernum infimum; nam Jehovah, hoc est, Dominus nulli irascitur et nulli malum facit; quod nec aliquem in infernum dejiciat, videatur in opere De Caelo et Inferno (n. 545-550); sed ita in sensu litterae Verbi dicitur quia ita apparet coram homine malo, et quoque coram homine simplici; Verbum enim in littera est secundum apparentiam, quia secundum captum hominum naturalium: at quia angeli, qui spirituales sunt, ipsa vera Verbi non vident apparenter secundum hominis captum, sed spiritualiter, ideo talium verborum sensus inversus est apud illos, qui etiam est sensus internus seu spiritualis, nempe quod amor infernalis apud hominem talis ignis sit, et ardeat usque ad infernum infimum: et quia ille ignis, hoc est, ille amor, omnia ecclesiae apud hominem funditus destruit, ideo dicitur quod "comedet terram et proventum ejus, et inflammabit fundamenta montium"; "terra" est ecclesia, "proventus" est omne ecclesiae, "fundamenta montium" sunt vera super quibus fundantur bona amoris, quae "inflammari" dicuntur ab igne amoris sui et mundi.

Apud Davidem,

"Concussa est et commota terra, et fundamenta montium contremuerunt et commoverunt se, quando exarsit illi" (Psalmuss 18:8 [B.A. 7]):

per haec similia intelliguntur; sed quae singillatim explicata videantur supra (n. 400(b)).

Apud eundem,

"Deus nobis refugium propterea non timebimus, cum mutabitur terra, et cum commovebuntur montes in corde marium; tumultuabuntur, turbabuntur aquae ejus, contremiscent montes in exaltatione ejus" (Psalmuss 46:2-4 [B.A. 1-3]):

haec quoque explicata videantur prius (n. 304(c)); ibi quoque quid significatur per quod "montes commovebuntur in corde marium", et quod "montes contremiscent in exaltatione", nempe quod mala amorum sui et mundi perstringent secundum incrementa.

[46] Apud Esaiam,

"Ira Jehovae contra omnes gentes, et excandescentia contra omnem exercitum earum; devovit eas, tradidit eas ad mactationem, ita ut confossi earum projiciantur, et cadaverum earum ascendet putor: et liquescent montes a sanguine earum" (34:2, 3):

haec dicta sunt de ultimo judicio; et per "iram Jehovae contra omnes gentes" et per "excandescentiam Ipsius contra omnem exercitum earum" significatur interitus et damnatio omnium qui in malis et inde falsis sunt ex proposito et ex corde; "gentes" significant mala illa, et "exercitus" significat omnia falsa inde: quod damnandi sunt et quod perituri qui in illis, significatur per "devovit eas, et tradidit eas ad mactationem": damnatio eorum qui perituri per falsa, significatur per quod "confossi eorum projicientur"; "confossi" in Verbo dicuntur qui perierunt per falsa, et "projici" significat damnari: damnatio eorum qui perituri per mala, significatur per quod "cadaverum earum ascendet putor"; "cadavera" in Verbo dicuntur qui perierunt per mala, et "putor" significat damnationem eorum: quod "montes liquescent sanguine earum" significat quod mala amorum apud illos falsis referta sint; "montes" sunt mala amorum sui et mundi, "sanguis" est falsum.

[47] Apud eundem,

"Vastabo montes et colles, et omnem herbam eorum arefaciam, et ponam fluvios in insulas, et stagna exsiccabo" (42:15):

per "vastare montes et colles" significatur perdere omne bonum amoris in Dominum et erga proximum: per "arefacere omnem herbam" significatur inde perdere omnia vera; "herba" significat vera ex bono nascentia: per "ponere fluvios in insulas, et exsiccare stagna", significatur annihilare omnem intellectum et perceptionem veri; "fluvii" significant intelligentiam quae est veri, "insulae" ubi non intelligentia, "stagna" significant perceptionem veri; intellectus veri est ex luce veri, perceptio autem veri est ex calore seu amore veri.

[48] Apud eundem,

"Ecce" Jacob, "posui te in tribulam tribulae recentis, praeditae aculeis, tritures montes et conteras, et colles sicut glumam ponas; disperges eos ut ventus auferat eos et procella dissipet eos " (41:15, 16):

per "Jacobum" intelligitur ecclesia externa quoad bonum et verum, et inde quoque bonum et verum externum, quod bonum et verum est ex sensu litterae Verbi; in his sunt illi qui ab ecclesia externa: quod haec comparentur "tribulae recenti praeditae aculeis" est quia tribula excutit triticum, hordeum et reliqua messis ex spicis, et per illa significantur bona et vera ecclesiae (videatur supra, n. 374, 375 (a, d)); hic itaque quod comminuet et conteret mala et falsa; quare dicitur, "tribula praedita aculeis, ut tritures montes et conteras, et colles sicut glumam ponas", per quae significatur destructio malorum oriundorum ex amore sui et mundi, et quoque falsorum inde; et quoque dicitur, "disperges eos ut ventus auferat eos et procella dissipet eos", per quae significatur quod sicut nihili erunt; "ventus" et "procella" dicitur, quia intelliguntur falsa et mala, nam "ventus" dicitur de veris et in opposito sensu de falsis, et "procella" de malis falsi.

[49] Apud eundem,

"Montes recedent, et colles dimovebuntur, sed misericordia mea a tecum non recedet" (54:10):

quod "montes recedent et colles dimovebuntur" non intelligitur quod illi montes et colles qui in tellure sunt, recessuri sint et dimovebuntur, sed illi qui in malis amoribus et inde falsis sunt; agitur enim in eo capite de gentibus, a quibus nova ecclesia formanda est; quare per "montes et colles" in specie intelliguntur qui a priori ecclesia, proinde Judaei, apud quos mera mala falsi et falsa mali fuerunt, ex causa quia in amoribus sui et mundi.

[50] Apud Jeremiam,

"Propter montes tollam fletum et lamentum, et propter habitacula deserti lamentationem, quia vastata sunt, ut non sit vir transiens" (9:9 [B.A. 10]):

"montes" super quos fletus et lamentum, sunt mala omnis generis scaturientia ex binis amoribus supra memoratis; et per "habitacula deserti" significantur falsa inde, nam per "desertum" significatur ubi non bonum quia non verum, et per "habitacula" ubi illa; hic itaque "habitacula deserti" sunt falsa ex malis supradictis: quod prorsus non aliquod bonum et verum sit, intelligitur per quod "vastata sint, ut non sit vir transiens"; solenne est in Verbo dicere, ubi de vastatione, "ut non sit vir transiens", et per id significatur quod amplius non aliquod verum, et inde non aliqua intelligentia. Quod non sint montes et habitacula deserti, super quae fletus et lamentum, patet.

[51] Apud eundem,

"Oves perditae fuerunt populus meus, pastores eorum seduxerunt eos, montes averterunt, de monte super colle iverunt, obliti sunt cubilis sui" (50:6):

apud Ezechielem,

"Oberrant oves meae in omnibus montibus et super omni colle alto, et super omnes facies terrae dispersae sunt oves meae, et non inquirens nec quaerens" (34:6):

quod oves "de monte super colle iverint", et quod "oberrent super omnibus montibus et super omni colle alto", significat quod quaerant bona et vera, sed non inveniant, et quod loco eorum mala et falsa arripiant; quod "montes se averterint" significat quod pro bonis sint mala.

[52] Apud ¹⁸ Jeremiam,

"Date Jehovae Deo ¹⁹ vestro gloriam, antequam tenebras inducat, et antequam offendant pedes ²⁰ vestri ad montes crepusculi" (13:16):

per haec significatur quod agnoscendum sit Divinum Verum, ne falsa et inde mala e naturali homine irrumpant: "dare Deo gloriam" significat agnoscere Divinum Verum; "gloria" in Verbo Significat Divinum Verum, et hoc agnoscere et vivere secundum id est gloria quam vult Dominus, et quae datur Ipsi: "antequam tenebras inducat" significat ne falsa occupent; "tenebrae" sunt falsa: "et antequam offendant pedes ²¹ vestri ad montes crepusculi" significat ne inde mala e naturali; "montes crepusculi" sunt mala falsi, nam "montes" sunt mala, ac "crepusculum" est cum non videtur verum sed loco ejus falsum, ac "pedes" significant naturalem hominem; in naturali enim homine sunt omnia mala et inde falsa, quoniam ille ex hereditario secum fert amare se prae Deo et mundum prae caelo, ac mala eis amoribus adhaerentia ex parentibus; haec mala et inde falsa non removentur nisi per Divinum Verum et vitam secundum illud; per haec aperitur mens superior seu interior hominis, quae videt ex luce caeli, et per hanc lucem discutit Dominus mala et inde falsa quae in mente naturali sunt.

(Quod "pedes" significent naturalem hominem, videatur supra, n. 65, 69: et in Arcanis Caelestibus, n. 2162, 3147, 3761, 3986, 4280, 4938-4952.)

[53] Apud Evangelistas,

Jesus dicit discipulis, "Habete fidem Dei; amen dico vobis, quicunque dixerit monti..., Tollere et projice te in mare, nec dubitaverit in corde suo, sed crediderit quod quae dicit futura sint, fiet illi quae dixit" (Marcus 11:22, 23; Matthaeus 17:20):

qui non scit arcana caeli, et sensum spiritualem Verbi, credere potest quod Dominus haec locutus sit non de fide salvante, sed de alia fide quam vocant historicam et miraculosam; sed illa locutus est Dominus de fide salvante, quae fides unum facit cum charitate, et omnis est a Domino; quapropter vocat Dominus fidem hanc "fidem Dei": et quia Dominus per hanc fidem, quae est fides charitatis ab Ipso, removet omnia mala scaturientia ex amoribus sui et mundi, et illa dejicit in infernum unde sunt, quare dicit, quod "si dixerit monti, Tollere et projice te in mare, fiet quae dixit"; per "montem" enim significantur mala illorum amorum, et per "mare" significatur infernum; inde per "dicere monti, Tollere", significatur removeri illa, et per "projici in mare" significatur dejici in infernum unde sunt: ex hac significatione "montis" et "maris" hoc apud antiquos in communem sermonem venit, cum de fidei potentia sermo fuit; non quod montes in tellure possunt per illam projici in mare, sed mala quae ab inferno possunt. Etiam montes in spirituali mundo, super quibus habitant mali, solent per fidem, quae a Domino, everti et projici; nam cum mala apud illos projiciuntur, etiam projiciuntur montes super quibus habitant, ut supra aliquoties dictum est, et quoque mihi saepe visum. Quod non alia fides quam fides charitatis a Domino hic intelligatur, patet a continuato sermone Domini apud Marcum, ubi dicitur,

"Propterea dico Vobis, omnia quaecunque precantes petitis, credite quod accepturi sitis, tunc fiet vobis: cum Vero steteritis orantes, dimittite si quid habetis contra quemquam, ut etiam Pater vester, qui in caelis, dimittat vobis lapsus vestros; si vero vos non dimiseritis, neque Pater vester, qui in caelis, dimittet lapsus vestros" ((11) vers. 24-26):

ex quibus patet quod "fides Dei", de qua Dominus ibi loquitur, sit fides charitatis, hoc est, fides quae unum facit cum charitate, et inde quae omnis est a Domino: praeterea Dominus illa dixit ad discipulos cum crediderunt quod miracula possent facere ex sua fide, ita a se, cum tamen illa fiunt a fide quae a Domino, ita a Domino (ut quoque patet apud Matthaeum, cap. 17:19, 20, ubi similia dicta sunt).

[54] Quoniam "montes" significabant bona amoris caelestis, et "colles" bona amoris spiritualis, ideo antiqui, apud quos ecclesia repraesentativa fuit, cultum suum Divinum habuerunt super montibus et collibus, et ideo Zion super monte fuit ac Hierosolyma super montanis infra illum. Ne itaque Judaei et Israelitae, qui idololatriae dediti erant, verterent cultum Divinum in cultum idololatricum, mandatum illis est ut solum in Hierosolyma haberent cultum, et non alibi; sed quia corde idololatrae fuerunt, non contenti erant cultum habere in Hierosolyma, sed secundum morem gentium ab antiquis tractum, cultum fecerunt super montibus et collibus quibuscunque, et ibi sacrificarunt et suffierunt; quapropter quia id idololatricum fuit apud illos, per cultum eorum super montibus et collibus aliis significatur cultus ex malis et falsis; ut in sequentibus his locis:

Apud Esaiam,

"Super monte alto et elato posuisti cubile tuum, etiam eo ascendisti ad sacrificandum sacrificia" (57:7):

apud Hoscheam,

"Super verticibus montium sacrificant, et super collibus suffiunt" (4:13):

apud Jeremiam,

"Aversa Israel abiens super omnem montem altum, et sub omni arbore viridi, et scortabaris" (3:6);

per "scortari" significatur falsificare cultum. Quod hoc idololatricum fuerit, patet ex his apud Mosen,

"Perdetis loca ubi serviverunt gentes... diis suis, super montibus (excelsis), et super collibus, et sub omni arbore viridi" (Deuteronomius 12:2):

in his itaque locis per cultum super montibus et collibus significatur cultus ex malis et falsis. Ex hoc etiam derivatum est quod gentiles in Graecia Heliconem posuerint in alto monte, et Parnassum in colle infra illum, et ibi deos et deas suas habitare crediderint; hoc derivatum est ab antiquis in Asia, et praecipue in terra Canaane non inde remota, apud quos omnis cultus ex repraesentativis constabat.

[55] Dicitur apud Evangelistas

Quod diabolus assumpserit Jesum super montem altum, et monstraverit Ipsi omnia regna mundi et gloriam, ac tentaverit Ipsum ibi (Matthaeus 4:8; Luca 4:5):

per hoc significatur quod diabolus tentaverit Dominum per amorem sui, hic enim significatur per "montem altum"; tres enim tentationes descriptae in illis locis significant et involvunt omnes tentationes quas Dominus sustinuit cum in mundo fuit; Dominus enim per tentationes ab infernis in Se admissas, et per victorias tunc, redegit omnia in infernis in ordinem, et quoque Humanum suum glorificavit, hoc est, Divinum fecit. Quod omnes tentationes Domini tam paucis descriptae fuerint, est quia non aliter revelavit illas; sed usque in interno sensu Verbi describuntur ample. (Verum de tentationibus Domini videantur quae in Doctrina Novae Hierosolymae, n. 201, 293, 302, allata sunt.)

Фусноти: