31. (Vers. 6.) "Et fecit nos reges et sacerdotes." - Quod significet quod ab Ipso simus in regno Ipsius spirituali et caelesti, constat ex significatione "regum", quod sint qui in veris ex bono, et quia illi constituunt regnum spirituale Domini, quod sint qui in regno spirituali Ipsius; (quod "reges" in Verbo illos significent, patebit a sequentibus;) et a significatione "sacerdotum", quod sint qui in bono amoris, et quia illi constituunt regnum caeleste Domini, quod sint qui in regno caelesti Ipsius. (Quod duo regna sint, in quae caeli in communi distincti sunt, videatur in opere De Caelo et Inferno 20-28; et quod regnum spirituale dictatur regnum regium Domini, et quod regnum caeleste dicatur regnum sacerdotale Ipsius, ibid., n. 24.) Plurimis in locis in Verbo Prophetico nominantur reges; et qui non sensum internum scit, credit quod per "reges" ibi intelligantur reges; ast non intelliguntur reges, sed omnes illi qui in veris ex bono sunt, seu in fide ex charitate a Domino. Causa est, quia Dominus est solus Rex, et illi qui in veris ex bono sunt ab Ipso, "filii" Ipsius vocantur. Inde est quod per "principes", "filios regni", "filios Regis", et quoque per "reges", intelligantur illi; et quod abstracte ab idea personarum, ut fit in caelo, intelligantur vera ex bono; seu quod idem, fides ex charitate, quia Verum est fidei et bonum est charitatis.

[2] Quod non reges intelligantur, constare potest solum ex eo, quod hic dicatur quod Jesus Christus "fecerit nos reges et sacerdotes"; et postea,

"Fecisti nos Deo nostro reges et sacerdotes, et regnabimus super terram" (5:10);

et apud Matthaeum,

"Semen (bonum)" in agro seminatum "sunt filii regni" (13:38);

"semen agri" sunt vera ex bono a Domino apud hominem (videatur n. 3373, 10248, 10249). Quisque etiam percipere potest quod Dominus non facturus sit omnes illos, de quibus ibi agitur, reges, sed quod illos dicat reges ex potentia et ex gloria quae illis qui in veris ex bono sunt a Domino. Ex his nunc videri potest quod per "Regem" in Verbo Prophetico intelligatur Dominus quoad Divinum Verum, et per "reges" et "principes" illi qui in veris ex bono sunt a Domino; et quia pleraque in Verbo etiam sensum oppositum habent, quod in eo sensu per "reges" significentur illi qui in falsis ex malo sunt.

[3] Quod per "Regem" in Verbo intelligatur Dominus quoad Divinum Verum, patet ab Ipsius Domini Verbis ad Pilatum:

"Dixit... Pilatus, Num ergo Rex es Tu? Respondit Jesus, Tu dicis, quia Rex sum Ego; Ego in hoc natus sum, et ad hoc veni in mundum, ut tester veritati; omnis existens in veritate audit vocem meam. Dixit ei Pilatus, Quid est Veritas?" (Johannes 18:37, 38.)

Ex interrogatione Pilati, "Quid est veritas?" patet quod intellexerit quod Dominus veritatem appellaverit "regem"; sed quia gentilis fuit, et non ex Verbo aliquid novit, non instrui potuit quod Divinum Verum esset a Domino, et quod Ipse esset Divinum Verum; ideo post interrogationem statim

Exivit ad Judaeos, dicens, "Ego nullam causam invenio in Eo"; et dein posuit super cruce, "Hic est Jesus Rex Judaeorum." Et cum principes sacerdotum dicerent ei, "Ne scribe Rex Judaeorum, sed quod Ipse dixerit sum Rex Judaeorum, respondit Pilatus, Quod scripsi, scripsi" (Joh. 19:[4,] 14-22, 14-22).

[4] Ex his intellectis sciri potest quid per "reges" in sequentibus locis intelligitur, in Apocalypsi:

- "Sextus angelus effudit phialam suam in flumen magnum Euphratem, et exsiccata est aqua ejus, ut pararetur via regum ab ortu solis" (16:12);

Cum meretrice magna sedente super aquis multis "scortati sunt reges terrae" (17:1, 2);

"Septem capita sunt septem montes ubi mulier ¹ sedet, et reges septem sunt; quinque ceciderunt, (et unus est, ) alius nondum venit:... et decem cornua quae vidisti, decem reges sunt, qui regnum nondum acceperunt; sed potestatem sicut reges unam horam accipiunt cum bestia:... hi cum Agno pugnabunt, et Agnus vincet illos, quoniam Dominus dominorum est et Rex regum" (17:9, 10, 12, 14);

"Et mulier, quam vidisti, est urbs magna, habens regnum super reges terrae" (17:18);

"De vino irae scortationis" Babyloniae "biberunt omnes gentes, et reges terrae cum illa scortati sunt" (18:3);

"Et vidi bestiam et reges terrae, et exercitus eorum congregatos facere proelium cum sedente super equo, et cum exercitu Ipsius" (19:19);

"Et gentes quae servatae sunt, in lumine ² ejus ambulabunt, et reges terrae afferent gloriam et honorem suum in illam" (21:24);

in his locis per "reges" non intelliguntur reges, sed omnes qui vel in veris ex bono sunt vel in falsis ex malo, ut supra dictum est. Similiter apud Danielem,

Per "regem meridiei" et per "regem septentrionis", qui bellum inter se gesserunt (cap. 11:1 ad fin. );

per "regem meridiei" ibi intelliguntur illi qui in luce veri ex bono sunt, et per "regem septentrionis" illi qui in tenebris ex malo sunt.

(Quod "meridies" in Verbo significet illos qui in luce veri ex bono sunt, videatur n. 1458, 3708, 3195, 5672, 9642; et "septentrio" illos qui in tenebris falsi ex malo, n. 3708; et in genere in opere De Caelo et Inferno 141-153, ubi agitur De Quatuor Plagis in Caelo.)

[5] Reges etiam pluries nominantur apud prophetas in Veteri Testamento, et per eos similiter intelliguntur illi qui in veris ex bono a Domino sunt, et in opposito sensu qui in falsis ex malo:

- Ut apud Esaiam,

" ³ Asperget gentes multas; super eo claudent reges os suum, quia quod narratum est illis viderunt, et quod non audiverunt intellexerunt" (52:15);

apud eundem,

"Zion Sancti Israelis, ... suges lac gentium, et ubera regum suges' (40 [14,] 16, 16);

apud eundem,

"Erunt reges nutricii tui, et principes mulieres lactatrices tuae; facic tenam incurvabunt se tibi" (49:23).

(Et praeterea Esaias 14:9; 24:21; 60:10; Jeremias 2:26; 4:9; cap. 49:38 ⁴ ; Threni 2:6, 9; Ezechiel 7:26, 27; Hoschea 3:4; Zephanias 1:8; Psalmuss 2:10; 110:5.) (Falsa, Genesis 49:20.)

[6] Quia "reges" significant illos qui in veris ex bono a Domino sunt, ideo ab antiquis temporibus derivatum est, quod reges, cum coronabantur, insignirentur talibus quae significant vera ex bono; ut quod rex oleo ungeretur, quod portaret coronam ex auro, teneret dextra sceptrum, indueretur chlamyde purpurea, Sederet super throno argenteo, et cum insignibus equitaret super equo albo. ("Oleum" enim significat bonum ex quo verum, n.886, 4638, 9780, 9954, 10011, 10261, (10268,) 10269: "corona ex auro" super caput, simile, n. 9930: "sceptrum", quod est baculis, potentiam veri ex bono, n.4581, 4876, 466: "chlamys" et "pallium", Divinum Verum in redo spirituali, n. 9825, 10005; et "purpura" amorem spiritualem boni, n. 9467: "thronus", regnum veri ex bono, n. ⁵ 5313, 6397, 8625; "argentum", ipsum illud verum, n. 1551, 1552, 2954, 5658: "equus albus" intellectum illis statum ex illud in opusculo De Equo Angelis. Quod ritualia circa coronationes ragum involvant mala, sed quod cognitio de illis hodie perierit, n. 4581, 4966.)

[7] Quia ex his scitur quid "rex" in Verbo significat, Velim his addere,

Cur Dominus, cum Hierosolymam intravit, sederit super pullo asinae, et populus proclamaverit Ipsum tunc Regem, et quoque straverint vestimenta super Viam (Matthaeus 21:1-8; Marcus 11:1-11; Luca 19:2; Johannes 12:14-16);

quod praedictum est apud Sachariam,

"Exulta filia Zionis, clange filia Hierosolymae, ecce Rex tuus veniet tibi justus et salvans, equitans super asino et super pullo asinae" (9:9; Matthaeus 21:5; Johannes 12:15).

Causa erat, quia sedere super asino et super pullo asinae erat insigne summi judicis et regis; quod constare potest ex his sequentibus:

"Cor meum ad legislatores Israelis qui equitatis super asinabus candidis" (Judicum 5:9, 10);

"Non recedet sceptrum de Jehudah, nec legislator ab inter pedes ejus, usque dum Venit Schilo;... qui ligabit ad vitem asininum pullum suum, et ad Vitem nobilem filium asinae suae" (Genesis 49:10, 11).

Quia sedere super asino et pullo asinae tale insigne erat, ideo

Judices equitabant super asinabus albis (Judicum 5:9, 10);

Et filii ⁶ eorum super pullis asinae (Judicum 10:4; et cap. 12:14);

Et ipse rex, cum coronabatur, super mala (1 Regnum 1:33);

Ac filii ejus super mulis (2 Samuelis 13:29).

Qui non scit quid per "equum", "mulum", et "pullum asinae" in sensu repraesentativo significatur, credet quod Domini equitatio super pullo asinae significaverit miseriam et humiliationem; sed significabat magnificentiam regiam; quapropter etiam populus tunc proclamabat Dominum Regem, et vestimenta straverunt super viam. (Quod hoc factum sit cum iret Hierosolymam, erat causa quia per "Hierosolymam" significatur ecclesia, videatur in opusculo De Nova Hierosolyma et ejus Doctrina Caelesti 6; et quod "vestimenta" significent vera induentia num, et servientia illi, in Arcanis Caelestibus, n. 1073, 2576, 5148, 5319, 5954, 9212, 9215, 9216, 9952, 10536; et in opere De Caelo et Inferno 177-182.)

[8] Ex his nunc patet quid per "Regem" et per "reges" in Verbo significatur; ita quoque quid per "Unctum", "Messiam", et "Christum"; nam "Unctus", "Messias", et "Christus", similiter ac "Rex", significant Dominum quoad Divinum Verum procedens ex Divino Bono Ipsius; Rex enim dicitur "Unctus", et Unctus vocatur Messias in lingua Hebraea, ac Christus in lingua Graeca. (Sed quod Dominus quoad Divinum Humanum solus fuerit "Unctus Jehovae", quia in Illo solo erat Divinum Bonum Divini Amoris a conceptione, conceptus enim erat a Jehovah, at quod omnes uncti modo repraesentaverint Ipsum, videatur n. 5954, 10011, (10268,) 10269. Quod autem "sacerdotes" significent bonum quale est in Regno caelesti, videatur in Arcanis Caelestibus: nempe quod sacerdotes repraesentaverint Dominum quoad Divinum Bonum, n. 2015, 6148. Quod sacerdotium esset repraesentativum Domini quoad opus salvationis, quia hoc erat ex Divino Bono Divini Amoris Ipsius, n. 9809. Quod sacerdotium Aharonis, filiorum ejus, et Levitarum, fuerit repraesentativum operis salvationis successivo ordine, n. 10017. Quod inde per "sacerdotium" et per "sacerdotia" in Verbo significetur bonum amoris quod a Domino, n. 9806, 9809. Quod per duo nomina "Jesus" et "Christus" significetur tam sacerdotale quam regium Ipsius; nempe per "Jesum" Divinum Bonum", et per "Christum Divinum Veram, n. 3004, 3005, 3009. Quod sacerdotes qui non agnoscunt Dominum significent contrarium, similiter reges; nempe malum, et falsum ex malo, n. 3670.)

Fußnoten:

2576. Quod ‘ecce illud tibi velamen oculorum omnibus qui tecum’ significet quod vera rationalia sint instar velaminis aut amictus veris spiritualibus, constat a significatione ‘velaminis’, de qua mox sequitur, et a significatione ‘oculorum’ quod sint intellectualia, ut patet a perplurimis locis in Verbo; tum a significatione ‘videre’ quod sit intelligere, n. 2150, 2325; quisque videre potest quod in singulis in hoc versu arcana sint, quae non patefieri possunt nisi a sensu quodam interiore; ut, quod ‘dederit mille argenti’, et hoc dicatur non marito sed ‘fratri ejus’, quod illud esset ‘velamen oculorum’, et ‘ei et omnibus qui cum illa’, tum ‘cum omnibus’ et quod ‘sic vindicata’; plures quidem conjecturae historicae ex sensu litterae deduci possent, sed omnes illae non habent aliquid spirituale, minus Divinum, quale tamen est Verbum.

[2] Quod vera rationalia sint instar velaminis seu amictus veris spiritualibus, ita se habet: quae intima sunt hominis, illa sunt ejus animae, quae autem exteriora sunt, illa sunt ejus corporis; intima hominis sunt bona et vera ex quibus anima suam vitam habet, alioquin anima non esset anima; exteriora inde ¹ trahunt suam vitam, et sunt omnia corporis instar, seu quod idem est, sunt velaminis aut amictus instar; quod imprimis constare potest ab illis quae in altera vita apparent, ut ab angelis cum sistuntur videndi, eorum interiora elucent a facie, exteriora repraesentantur tam in corpore quam in amictu eorum, usque adeo ut quilibet ibi ex solo amictu scire possit quales sunt; sunt enim reales substantiae, ita essentiae in forma; cum angelis qui visi, et quoad facies et amictus descripti in Verbo, similiter se habet, ut qui visi in sepulcro Domini, Matth. 28:3; Marcus 16:5;

et viginti quatuor seniores circum thronum, Apoc. 4:4 ² , et alii nec solum cum angelis, sed etiam cum omnibus reliquis tametsi inanimata, quae memorantur in Verbo; eorum exteriora sunt velamen aut amictus, sicut cum arca foederis et cum tentorio quod circumcirca; ‘arca’ ibi, quae intimum, repraesentabat Ipsum Dominum, nam ibi testimonium, at ‘tentorium’ quod extra, repraesentabat regnum Domini; ‘velamina’ ibi, seu vela et tegumenta, omnia et singula repraesentabant exteriora caelestia et spiritualia in Ipsius regno, nempe in tribus caelis; quod constare potest inde quod forma ejus ostensa sit Mosi in monte Sinai, Exod. 25:9; 26:30;

inde sanctitatem suam habuit, non autem ab auro et argento et a sculpturis quae ibi:

[3] quia nunc agitur de veris rationalibus quod sint instar velaminis aut amictus veris spiritualibus, et apud Mosen describitur tentorium, quoad ‘velamina’ ejus aut tegumenta, etiam quoad vela quae ante introitus, licet illustrationis causa exponere quid in specie per ‘vela’ ibi significatum sit; quid autem per tegumenta circumcirca, alibi, ex Divina Domini Misericordia, dicetur: vela ibi fuerunt tria, primum, quod fecit discrimen inter Sanctum et Sanctum sanctorum; alterum, quod vocatur tegumentum pro janua tentorii;

[4] tertium, quod tegumentum pro porta atrii: de ipso velo, quod primum, ante arcam, ita apud Mosen;

Facies velum ex hyacinthino et purpura, et coccineo dibapho et xylino intertexto, opus excogitationis, facies illud cum cherubis et dabis illud super quatuor columnis shittim, obductis auro, e unci earum ex auro; super quatuor basibus argenti; et dabis velum sub ansulis; et inferes eo, intra velum, arcam testimonii, et distinguet velum vobis inter Sanctum et Sanctum sanctorum Exod. 26:31-34, 36:35, 36;

hoc velum repraesentabat apparentias proximas et intimas boni et veri rationalis, in quibus sunt angeli tertii caeli, quae apparentiae descriptae sunt per ‘hyacinthinum, purpuram, coccineum dibaphum, et xylinum intertextum’, in quibus color ruber repraesentabat bona amoris, et albus vera ejus; similiter etiam aurum et argentum quibus obducebantur columnae, et ex quibus unci et bases; quod ‘colores’ repraesentent, videatur n. 1042, 1043, 1053, 1624; quod ‘aurum’ sit bonum amoris, n. 113, 1551, 1552; quod ‘argentum’ sit verum, n. 1551, 2048;

[5] inde constare potest quid significat, quod Velum templi discissum sit, Matth. 27:51; Marcus 15:38; Luc. 23:45,

nempe quod Dominus intraverit in Ipsum Divinum omnibus apparentiis discussis, et quod simul aperuerit aditum ad ipsum Divinum per Suum Humanum Divinum factum.

[6] De altero, seu tegumento pro janua tentorii, ita apud Mosen,

Facies tegumentum ad ostium tentorii, ex hyacinthino et purpura, et coccineo dibapho, et xylino intertexto, opus acupictoris: et facies ad tegumentum quinque columnas shittim, et obduces eas auro, unci earum ex auro, et fundes iis quinque bases aeris, Exod. 26:36, 37; 36:37, 38;

per hoc tegumentum repraesentatae sunt apparentiae boni et veri, quae prioribus inferiores seu exteriores sunt, seu mediae rationalis, in quibus sunt angeli secundi caeli; quae apparentiae paene similiter descriptae sunt, cum differentia tamen quod pro illo tegumento ‘quinque columnae et quinque bases’ essent, per quem numerum significatur parum respective, nam hae apparentiae non ita cohaerent aut ita caelestes sunt ac apparentiae intimi seu tertii caeli; de numero ‘quinque’ quod parum, videatur n. 649, 1686; et quia hae apparentiae spectant naturalia, mandatum quod ‘bases funderentur ex aere’, per aes enim repraesentabatur et significabatur bonum naturale ³ , n. 425, 1551.

[7] De tertio, seu tegumento pro porta atrii, ita apud Mosen,

Portae atrii tegumentum, viginti cubitorum, ex hyacinthino et purpura, et coccineo dibapho, et xylino intertexto, opus acupictoris; columnae eorum quatuor, bases harum quatuor, omnes columnae atrii circumcirca cinctae argento, unci earum ex argento, sed bases earum ex aere, Exod. 27:16, 17; 38:18, 19;

per hoc tegumentum repraesentatae sunt apparentiae boni et veri adhuc inferiores seu exteriores, quae sunt infimae rationalis, in quibus sunt angeli primi caeli; hae apparentiae quia correspondent interioribus, descriptae sunt similiter, cum differentia tamen quod columnae non obductae auro, sed cinctae argento et quod unci essent ex argento, quibus significantur vera rationalia ex scientificis ortum immediate ducentia, et bases ex aere, quibus significantur bona naturalia: inde constare potest quod nihil non ibi repraesentativum caelestium et spiritualium regni Domini fuerit, seu quod ad omnem typum caelestium et spiritualium in tribus caelis facta sint; tum quod velamina seu tegumenta significaverint illa quae instar corporis seu amictus sunt circum seu extra intimum.

[8] Praeterea quod velamina, tegumenta, amictus seu vestes significent vera inferiora respective, constare potest a multis locis in Verbo; ut apud Ezechielem,

Byssus in acupictura ex Aegypto fuit expansum tuum, hyacinthinum et purpura ex insulis Elisha [fuit] tegumentum tuum, 27:7;

ubi de ‘Tyro’ per quam significantur cognitiones interiores caelestium et spiritualium, proinde qui in illis sunt, n. 1201; ‘acupictura ex Aegypto’ pro scientifico; quod ‘Aegyptus’ sit scientificum, n. 1164, 1165, 1186, 1462; ‘hyacinthinum et purpura ex insulis Elisha, quod tegumentum’ pro ritualibus correspondentibus cultui interno, n. 1156:

[9] apud eundem,

Descendent desuper soliis suis omnes principes malis, et removebunt amicula sua, et vestes acupicturae suae exuent, terroribus induentur, super terra sedebant, 26:16;

etiam de ‘Tyro’, ‘amicula et vestes acupicturae’ pro cognitionibus ex scientificis, ita pro veris inferioribus:

[10] apud eundem,

Vestivi te acupicto, et calceavi te taxo, et accinxi te bysso: et obtexi te serico, et ornavi te ornamento, et dedi armillas super manus tuas, et torquem super guttur tuum.... Sumpsisti de vestibus tuis, et fecisti tibi excelsa variegata, et scortata es super illis; ... sumpsisti vestes acupicti [tui], et texisti eas, 16:10, 11, 16, 18; de ‘Hierosolyma’ quae est Ecclesia spiritualis, descripta qualis antiquitus, et qualis postea cum perversa; ejus spiritualia inferiora et doctrinalia sunt ‘vestes acupicti, byssi, serici’:

[11] apud Esaiam,

Dominus Jehovah Zebaoth removens ex Hierosolyma et ex Jehuda ⁴ ... omnem baculum panis, et baculum aquae; ... tunc apprehendet vir fratrem suum domus patris sui, ⁵ Vestis tibi princeps eris nobis:... excipiet in die isto, dicendo, Non ero alligans, et in domo mea non panis, et non vestis; ne ponatis me principem populi.... Scabie afficiet Dominus verticem filiarum Zionis; ... et in die illo removebit Dominus ornatum compedum, et reticulorum, et lunularum, et collariorum, et catenularum, et bracteolarum: et tiaras, et periscelides, et alligamenta, et domos animae, et inaures: annulos, et ornamenta nasi, mutatorias vestes, et amicula, et pepla, et aciaria, specula, et sindones, et cidares, et palliola, 3:1, 6, 7, 17-24;

‘Hierosolyma’ pro Ecclesia spirituali, ‘Jehuda’ pro Ecclesia caelesti, ‘baculus panis, et baculus aquae qui removebitur’ pro bono et vero; ‘vestis quae principi’ pro veris quae sunt doctrinae; ‘amictus ⁶ et ornatus varii filiarum Zionis’ qui enumerantur, sunt omnes et singuli genera et species boni et veri quibus privarentur; nisi singula quae memorantur, aliquid peculiare Ecclesiae ⁷ significarent, non forent Verbi, in cujus unaquavis voce Divinum; praedicantur de ‘filiabus Zionis’, per quas quod illa quae Ecclesiae sunt, significentur, videatur n. 2362:

[12] apud eundem,

Excitare, excitare, indue robur tuum, Zion, indue vestes decoris tui, Hierosolyma, civitas sanctitatis; quia non addet, veniat in te amplius praeputiatus et immundus, 52:1, 2;

‘Zion’ pro Ecclesia caelesti, ‘Hierosolyma’ pro spirituali, ‘vestes decoris’ pro sanctis fidei:

apud eundem,

Telae eorum non sunt ad vestem, neque teguntur operibus eorum, opera eorum, opera iniquitatis, 59:6;

‘telae’ pro fictis veris quae non sunt ad vestem, ‘vestis’ pro veris exterioribus ⁸ doctrinae et cultus; inde dicitur ‘neque teguntur operibus’:

[13] apud eundem,

Gaudendo gaudebo in Jehovah, exsultabit anima mea in Deo meo, quia induet me vestibus salutis, amiculo justitiae texit me, 61:10;

‘vestes salutis’ pro veris fidei, ‘amiculum justitiae ⁹ ’ pro bono charitatis:

apud Johannem, Habes pauca nomina etiam in Sardibus, quae non polluerunt vestimenta sua, et ambulabunt Mecum in albis, quia digni sunt: qui vicerit, is induetur vestimentis albis, Apoc. 3:4, 5:

apud eundem,

Beatus qui vigilat, et servat vestimenta sua, ut non ambulet nudus, Apoc. 16:15:

apud eundem,

Super thronis vidi viginti et quatuor seniores sedentes, indutos vestimentis albis, Apoc. 4:4 ¹⁰ ; ubi quod ‘vestimenta’ non sint vestimenta, patet, sed spiritualia quae sunt veri:

[14] similiter quod Dominus dixit de consummatione saeculi quod ‘non reverterentur retro ad tollendum vestimenta’, Matth ¹¹ 24:18; Marcus 13:16, ubi quod ‘vestimenta’ sint vera, videatur n. 2454: tum quod de ‘non induto veste nuptiarum’, Matth 22:11, 12;

et quod de Johanne, Quid exivistis videre, num hominem splendidis vestimenti indutum? qui splendida gerunt, in domibus regum sunt, Matth 11:8; Luc. 7:25;

pro quod non in externis doctrinae et cultus, sed in internis, quare addit, Quid exivistis videre, num prophetam? Dico vobis, etiam magis quam propheta, ¹² Matth. 11:9;

[15] ‘propheta’ pro externis doctrinae et cultus. Quia ‘vestes’ vera omni generis significabant, mandatum erat quod filii Israelis cum exirent Aegypto ‘mutuo peterent aurum et argentum, et vestes, et ponerent super filiis’, Exod. 3:22; 12:35, 36, tum quod ‘vestes plurium generum seu mixtae non induerentur’, Lev. 19:19; Deut. 22:11;

[16] et quo ‘facerent sibi peniculamenta in oris vestium, ponerent ibi filum hyacinthinum, et cum id viderent, recordarentur praeceptorum, et facerent ea’, Num. 15:38-40;

discindebant etiam olim vestes, ut patet ¹³ Jos. 7:6; Jud. 11:35; 1 Sam. 4:12; 2 Sam. 1:2, 11, 12; 3:31; 13:30, 31; 15:32; 2 Reg. 21:27; 2 Reg. 5:7, 8; 6:30; 22:11, 14 ¹⁴ , 19; Esai. 36:22; 37:1; quod significabat zelum pro doctrina ‘ac vero, quod si laceratum; tum humiliationem, quod nihil apud eos, quod significatur per ornatum vestium’.

[17] Quod per velamina, tegumenta, amictus aut vestes talia significentur, etiam a prophetia Jacobi, tunc Israelis, patet ¹⁵ ,

Ligabit ad vitem pullum suum, et ad vitem nobilem filius asinae suae; lavabit in vino vestimentum suum, et in sanguine uvarum velamen suum, Gen. 49:11;

quid haec significant, nemo scire potest nisi ex sensu interno, qui nempe ‘vitis, vitis nobilis, pullus, filius asinae, vinum, sanguis uvarum, vestimentum, et velamen’; quod de Domino Qui ibi vocatur Shiloh manifestum est; agitur ibi de ‘Jehudah’ per quem repraesentatur Divinum caeleste Domini; per ‘vestimentum quod lavaret in vino’ per ‘velamen quod in sanguine uvarum’, significatur Ipsius Rationale et Naturale, quod Divinum faceret:

[18] similiter apud Esaiam,

Quis hic veniens ex Edom, infectus vestes ex Bozra, hic honorabilis in vestitu suo, incedens in multitudine roboris sui?... Quare rubicundus quoad vestem tuam, et vestes ¹⁶ tuae sicut calcantis in torculari? Et torcular calcavi solus ego, et de populis non quisquam mecum:... sparsa est victoria eorum super vestes meas, et omne indumentum meum pollui, 63:1-3;

ubi etiam ‘vestes et indumentum’ pro Humano Domini, quod per pugnas tentationum et victorias Divinum ex propria potentia fecit, quare dicitur ‘torcular calcavi solus ego, et de populis non quisquam mecum’: quod ‘Isacus odoraretur odium vestium Esavi, et sic benediceret’, Gen. 27:27, simile involvit.

[19] Ipsum Sanctum Divini Humani Domini etiam fuit vestimentum quod apparuit sicut lux, et sicut album fulgurans cum transformatus, de quo ita apud Matthaeum, Cum Jesus transformatus, splenduit facies Ipsius sicut sol, vestimenta Ipsius facta sunt sicut lux, 17:2:

apud Lucam, Jesus cum oraret, facta est species faciei Ipsius alia, Ipsius vestimentum album fulgurans, 9:29:

et apud Marcum, Cum Jesus transformatus, vestimenta Ipsius facta splendentia, alba valde sicut nix, cujusmodi fullo super terra non potest dealbare, 9:3.

Vestes sanctitatis quibus indutus Aharon, cum intraret intra velum, quae erant lini, simile ¹⁷ repraesentabant, Lev. 16:2, 4;

pariter vestes sanctitatis quae ad gloriam et decus, ac ministerii, de quibus' Exod. 28:2 ad fin; xxxix ¹⁸ ad fin. ; in illis ne illum erat quod non repraesentabat.

Fußnoten: