9229. ‘Et viri sanctitatis eritis Mihi’: quod significet statum vitae tunc ex bono, constat ex significatione ‘virorum sanctitatis’ quod sint qui a Domino ducuntur, nam Divinum a Domino procedens est ipsum sanctum, n. 6788, 7499, 8127 fin. , 8302, 8806; inde qui id recipiunt fide et quoque amore, sancti vocantur; qui credit quod homo aliunde sanctus sit, et quod aliud apud ipsum sit sanctum, quam quod a Domino est et recipitur, maxime fallitur, ¹ nam quod hominis est, et ejus proprium vocatur, id malum est; quod proprium hominis non sit nisi quam malum, videatur n. 210, 215, 694, 874-876, 987, 1047, 4328, 5660, 5786, 8480, 8944, et quod quantum homo detineri potest a suo proprio, tantum Dominus adesse possit, ita quod tantum homini sanctum sit, n. 1023, 1044, 1581, 2256, 2388, ² 2406, 2411, 8206, 8393, ³ 8988 fin. , 9014.

[2] Quod Dominus sit Solus Sanctus, et quod solum id sit sanctum quod procedit a Domino, ita id quod homo recipit a Domino, patet a Verbo ubivis, ut apud Johannem,

Ego sanctifico Meipsum ut etiam illi sint sanctificati in veritate, 17:19;

‘sanctificare Seipsum’ est Se Divinum facere ex propria potentia; inde sanctificati in veritate dicuntur qui recipiunt Divinum ⁴ Verum procedens ab Ipso fide et vita;

[3] quapropter etiam Dominus post resurrectionem loquens cum discipulis inspiravit et dixit illis, Accipite spiritum sanctum, 20:22; ‘inspiratio’ erat repraesentativum vivificationis per fidem et amorem, sicut etiam in Gen. ii,

Jehovah inspiravit in nares ejus spiraculum vitarum, et factus homo in animam viventem, vers. 7;

similiter alibi, ut Ps. 33:6; Ps. 104:29, 30; Hiob. 32:8, 33:4; Joh. 3:8; ex eo quoque Verbum dicitur inspiratum quia a ⁵ Domino, ac illi dicti inspirati qui Verbum scripserunt; quod respiratio, ita inspiratio, ⁶ correspondeat vitae fidei, videatur n. 97, 1119, 1120, 3883-3896; inde est quod spiritus in Verbo dicatur a vento, et quod sanctum a Domino dicatur ventus Jehovae, n. 8286, ⁷ et quod Spiritus sanctus sit sanctum procedens a Domino, n. 3704, 4673 fin. , 5307, 6788, 6982, 6993, 8127 fin. , 8302, 9199;

[4] sicut etiam apud Johannem quod Dominus baptizet Spiritu sancto, 1:33, et apud Lucam quod baptizet Spiritu sancto et igne, 3:16;

‘baptizare’ in sensu interno significat regenerare, n. 4255, 5120 fin. , ⁸ 9088, ‘baptizare Spiritu sancto’ ⁹ est regenerare per bonum fidei, et ‘baptizare igne’ est regenerare per bonum amoris; quod ‘ignis’ sit bonum amoris, videatur n. 934, 4906, 5215, 6314, 6832, 6834, 6849, 7324:

apud Johannem, Quis non timeat Te, Domine, et non glorificet nomen Tuum, quia solus sanctus? Apoc. ¹⁰ 15:4: ab angelo ¹¹ de Domino apud Lucam, Nascetur ex te sanctum, 1:35

et apud Danielem,

Videns fui in visionibus capitis mei super cubili meo, et ecce vigil et sanctus de caelo descendit, 4:10 [KJV 13];

‘sanctum’ et ‘sanctus’ ibi pro Domino.

[5] Quia Dominus solus sanctus est, ideo Ipse vocatur Sanctus Israelis, Redemptor, Servator, Regenerator, in Vetere Testamento, ut Esai. 1:4, 5:19, 24, 10:20, 12:6, 17:7, Esai. 29:19 ¹² , 30:11, 12, 15, 31:1, 37:23, 41:14, 16, 20, 43:3, 14, 45:11, 47:4, 48:17, 49:7, 54:5, 55:5, 60:9, 14; Jer. 1 29, 51:5; Ezech. 39:7; Ps. 71:22; Ps. 78:41, 89:19 ¹³ [KJV 18]. Et ideo ¹⁴ Dominus in caelo, et inde ipsum caelum, ¹⁵ vocatur habitaculum sanctitatis, ¹⁶ Jer. 25:30 ¹⁷ , 31:23; Esai. 63:15; tum sanctuarium, Ezech. 11:16, 24:21; et quoque mons sanctitatis, Ps. 3:5 [KJV Ps. 3:4]; ¹⁸ ac ideo medium tentorii ubi arca in qua lex, dicta fuit sanctum sanctorum, Exod. 26:33, 34, nam ¹⁹ per legem in arca in medio tentorii repraesentabatur Dominus quoad Verbum, nam lex est Verbum, n. 6752, ²⁰ 7463.

[6] Ex his constare potest unde est quod angeli dicantur sancti, Matth. 25:31; Marcus 8:38; Luc. 9:26; Ps. 149:1; Dan. 8:13; et quoque prophetae, Luc. 1:70; ut et apostoli, Apoc. 18:20; non quod sancti sint ex se sed ex Domino, Qui Solus Sanctus est, et a Quo Solo sanctum; per ‘angelos’ enim significantur vera quia sunt receptiones veri a Domino, n. 1925, 4085, 4295, 4402, 7268, 7873, 8192, 8301, per ‘prophetas’ doctrina veri quod per Verbum a Domino, n. 2534, 7269, et per ‘apostolos’ omnia in complexu vera et bona fidei quae a Domino, n. 3488, 3858 fin. , 6397.

[7] Sanctificationes apud populum Israeliticum et Judaicum erant ut repraesentaretur Dominus qui Solus Sanctus, ac ut ²¹ repraesentaretur sanctum quod ab Ipso Solo; inde sanctificatio Aharonis et filiorum ejus, Exod. 29:1 seq. ; Lev. 8:10, 11, 13, 30; sanctificatio vestium illorum, ²² ibid. vers. 21seq. ; sanctificatio altaris ut esset sanctitas sanctitatum, ibid. Exod. 22:37seq. ; sanctificatio tentorii conventus, arcae testimonii, mensae, omnium vasorum, altaris suffimenti, altaris holocausti, et vasorum ejus, et labri ac basis ejus, Exod. 30:26 seq.

[8] Quod Dominus sit ipsum Sanctum quod repraesentabatur, etiam patet a Domini verbis in sensu interno spectatis, apud Matthaeum,

Stulti et caeci, utrum majus est, aurum an templum quod sanctificat aurum? et utrum majus est, munus an altare quod sanctificat munus? 23:[17, ] 18, 19; per ‘templum’ repraesentabatur Ipse Dominus, et quoque per ‘altare’; ²³ et per ‘aurum’ significabatur bonum quod a Domino, et per ‘munus’ seu sacrificium ²⁴ significabantur quae fidei et charitatis sunt a Domino; quod Dominus per ‘templum’ repraesentatus sit, videatur n. 2777, 3720, et ²⁵ quod per ‘altare’, n. 2777, 2811, 4489, 8935, 8940; quod per ‘aurum’ significatum sit bonum a Domino, n. 1551, 1552, 5658, et ²⁶ per ²⁷ sacrificium cultus ex fide et charitate quae a Domino, n. 922, 923, 2805, 2807, 2830, 6905, 8680, 8682, 8936.

[9] Ex his nunc patet unde est quod filii Israelis populus sanctus vocati sint, ²⁸ Deut. 26:19 ²⁹ , et alibi; atque hic, viri sanctitatis, quod nempe ex eo quod in singulis cultus eorum repraesentata sint Divina Domini, ac caelestia et spiritualia regni et Ecclesiae Ipsius; quapropter dicti sunt sancti in sensu repraesentativo; ³⁰ ipsi non ideo sancti erant, quia repraesentativa spectabant sancta quae repraesentabantur, et non personam quae repraesentabat, videatur n. 665, 1097 fin. , 1361, 3147, 3881 fin. , 4208, 4281, 4288, ³¹ 4293, 4307, 4444, 4500, 6304, 7048, 7439, 8588, 8788, 8806.

[10] Inde quoque ³² est quod Hierosolyma ³³ vocata sit sancta, et Zion ³⁴ mons sanctitatis, Sach. 8:3, et alibi: tum apud Matthaeum,

Et monumenta aperta sunt, et multa corpora mortuorum sanctorum suscitata sunt, et exeuntes e monumentis suis post resurrectionem ³⁵ Domini ingressi sunt in sanctam urbem et apparuerunt multis, 27:[52, ] 53;

³⁶ Hierosolyma ibi ‘urbs sancta’ vocatur, cum tamen potius profana fuit, quia Dominus tunc ibi crucifixus est; et ideo vocatur ‘Sodoma et Aegyptus’ apud Johannem,

Corpora illorum super platea urbis magnae, quae vocatur spiritualiter Sodoma et Aegyptus, ubi etiam Dominus noster crucifixus est, Apoc. 11:8;

sed sancta vocatur ex eo quod significet regnum Domini et Ecclesiam, n. 402, 2117, 3654; quod mortui sancti apparuerint ibi, quod factum est quibusdam in visione, significabat salvationem eorum qui fuerunt ab Ecclesia spirituali, ac elevationem eorum in ³⁷ Sanctam Hierosolymam, quae est caelum, qui usque ad illud tempus detenti fuerunt in terra inferiore, de quibus n. 6854, 6914, 7091, 7828, 7932, ³⁸ 8049, 8054, 8159, 8321.

Poznámky pod čarou:

8301. ‘Quis sicut Tu in diis, Jehovah?’: quod significet quod omne verum boni a Divino Humano Domini procedat, constat ex significatione ‘deorum’ quod sint vera, de qua n. 4402, 7268, 7873, hic vera ex bono, quia ¹ comparatio fit cum Jehovah, dicitur enim, ‘quis sicut Tu in diis, Jehovah?’ Quod ‘Jehovah’ in Verbo sit Dominus, videatur n. 1343, 1736, 2921, 3023, 3035, 5041, 5663, 6280, 6281, 6303, 6905, 6945, 6956; quod Divinum Humanum ² per ‘Jehovam’ hic intelligatur, est quia in hoc cantico agitur de salvatione illorum qui ab Ecclesia spirituali, ³ per Adventum Domini in mundum et tunc per Divinum Humanum Ipsius, ⁴ videatur n. 2661, 2716, 2833, 2834, 6372, 6854, 6914, 7035, 7091 fin. , 7828, 7932, 8018, 8054. Quod per illa verba significetur quod omne verum boni a Divino Humano Domini procedat, est quia vera procedere ⁵ possunt a quibuscumque, sed vera boni non nisi quam a Domino, consequenter ab illis qui in bono sunt a Domino; vera separata a bono etiam cogitant et loquuntur illi qui in fide persuasiva sunt, et usque in vita mali, et quoque plures alii intra Ecclesiam, sed illa vera non sunt ⁶ boni, ⁷ ita non procedunt a Domino sed ab ipsis.

[2] ⁸ Quod vera ex bono procedant a Domino, constare potest ex eo quod Dominus sit Ipsum Bonum, quia est Ipse Amor; ab Hoc procedit verum sicut lux a flamma solis; estque hoc verum sicut lux tempore veris et aestatis, quae calorem in sinu ⁹ habet, et facit ut omnia telluris quasi vitam accipiant; at verum quod non ex bono, est sicut lux tempore hiemis quando omnia telluris emoriuntur. Quod ‘dii’ sint vera boni, est quia per ‘deos’ ¹⁰ in bono sensu intelliguntur angeli, qui ‘dii’ dicuntur quia sunt substantiae seu formae recipientes veri in quo bonum a Domino.

[3] Angeli, proinde vera boni quae a Domino, etiam intelliguntur per ‘deos’ in his locis:

apud Davidem,

Deus consistit in coetu Dei, in medio deorum judicabit: Ego dixi, Dii vos; et filii Altissimi omnes vos, Ps. 82:1, 6;

quod sint vera ¹¹ quae procedunt a Domino quae hic per ‘deos’ intelliguntur, constat ex eo quod primum dicatur ‘coetus Dei’ in singulari, et postea ‘in medio deorum’; quod ‘Deus’ ¹² dicatur' in Verbo ubi agitur de vero, videatur n. 2769, 2807, 2822, 3921, 4287, 4402, 7010; et quod ‘Deus’ in supremo sensu sit Divinum Verum procedens a Domino, n. 7268:

apud eundem,

Confitebor Tibi in toto corde meo, coram diis psallam Tibi, Ps. 138:1:

apud eundem,

Non est sicut Tu inter deos, Domine, Ps. 86:8:

apud eundem,

Deus magnus est Jehovah, et Rex magnus super omnes deos, Ps. 95:3:

apud eundem,

Tu, Jehovah, [altus] super omnem terram, valde exaltatus es super omnes deos, Ps. 97:9:

apud eundem,

Ego novi quod magnus Jehovah, et Dominus noster prae omnibus diis, Ps. 135:5;

inde etiam Jehovah ¹³ Dominus dominorum et Deus deorum dicitur, Deut. 10:17; ¹⁴ Jos. 22:22; Ps. 136:2.

[4] Quod toties dicatur ¹⁵ quod Jehovah sit super omnes deos et quod sit Deus deorum, erat quia illo tempore plures dii ¹⁶ colebantur, et gentes distinguebantur per deos quos colebant, et unaquaevis gens credebat quod suus deus esset omnium supremus; et quia inde insidebat omnium mentibus pluralitas deorum, ac disceptabatur quisnam eorum major esset, ut satis constare potest ex historicis Verbi pluribus in locis, et haec opinio insidebat mentibus Judaeorum prae aliis, ¹⁷ ideo in Verbo toties dicitur quod Jehovah omnibus diis major esset et quod esset Rex et Deus deorum; quod opinio illa de pluribus diis insederit mentibus Judaeorum prae aliis gentibus, constare satis potest a frequente apostasia illorum ad cultum aliorum deorum, de qua in libris historicis Verbi plures, ut Jud. 2:10-13, 17, 19, 3:5-7, 8:27, 33, 10:6, 10, 13, 18:14, 17, 18, 20, 25, 31; 1 Sam. 7:3, 4, 8:8; 1 Reg. 14:23, 24, 16:31-33, 18:20 seq. , 21:26, 22:54; 2 Reg. 16:1, 10 seq. , 17:7, 15-17; 21:3-7, 21; 23:4, 5, 7, 8, 10-13; et alibi.

[5] Gens illa ¹⁸ tali vesania fuit ut Jehovam solum ore confiterentur, sed usque alios deos corde agnoscerent, quod manifeste constare potest ex eo quod postquam viderunt tot miracula in Aegypto, tot quoque postea, mare coram illis divisum et exercitum Pharaonis immersum, columnam nubis et ignis continue apparentem, mannam e caelo quotidie depluentem, et ipsam praesentiam Jehovae cum tanta majestate et tanto terrore super monte Sinai, et ¹⁹ postquam ediderant confessionem quod Jehovah solus Deus, ²⁰ usque tamen post aliquot septimanas, modo quia retardabat Moscheh, deos fusiles, ²¹ quos adorarent, sibi postulabant, quos etiam factos ab Aharone, divino cultu ²² prosequebantur per festum, per holocausta et sacrificia, et per choreas; inde constare potest quod cordibus illorum inhaeserit cultus plurium deorum; quod illa gens prae omni alia gente in universa tellure talis fuerit, etiam constat apud Jeremiam,

Num mutavit gens deos, ²³ et populus Meus permutavit gloriam suam cum eo quod non prodest? Obstupescite, caeli, super hoc, et cohorrescite, trepidate valde: juxta numerum urbium tuarum fuerunt dii tui, Judah, 2:11, 12, 28;

[6] indoles etiam ²⁴ istius gentis talis est ut prae omnibus aliis gentibus adorent externa, ita idola, et quod de internis prorsus nihil scire velint; sunt enim omnium gentium avarissimi, et avaritia, qualis illorum quod ametur aurum et argentum propter aurum et argentum et non propter aliquem usum, est affectio maxime terrestris, et mentem prorsus ²⁵ in corpus detrahit et ei immergit, et claudit interiora in tantum ut prorsus non aliquid fidei et amoris e caelo intrare possit; inde patet quantum errant qui credant quod gens illa iterum eligetur, seu quod Ecclesia Domini ²⁶ ad illos, rejectis reliquis, iterum transibit, cum tamen ad fidem in Dominum prius ²⁷ convertes lapides quam illos; ²⁸ ad illos iterum Ecclesia transibit, creditur quia in propheticis Verbi multis in locis dicitur quod reversuri sint, ²⁹ sed non sciunt quod per ‘Jehudam’ ibi, per ‘Jacobum’, et per ‘Israelem’ non illa gens intelligatur, sed ³⁰ illi apud quos Ecclesia.

Poznámky pod čarou: