4299. Omdat ik God van aangezichten tot aangezichten heb gezien en mijn ziel bevrijd is geweest; dat dit betekent dat Hij de zwaarste verzoekingen doorstond, alsof zij uit het Goddelijke waren, staat vast uit de betekenis van ‘God zien’, namelijk de toenadering tot Hem door de innerlijke dingen, namelijk door de goede en ware dingen, vandaar de tegenwoordigheid, zie nr. 4198 en uit de betekenis van de aangezichten, nrs. 1999, 2434, 3527, 3573, 4066;

en dus het denken en de aandoeningen, want deze beide zijn de innerlijke dingen, omdat zij van de ziel en van het gemoed zijn en zich in het aangezicht openbaren; en uit de betekenis van ‘mijn ziel is bevrijd geweest’ namelijk doorstaan, namelijk de Goddelijke tegenwoordigheid. Dat door al die dingen wordt aangeduid dat Hij de zwaarste verzoekingen doorstond alsof zij uit het Goddelijke waren, kan nergens anders vandaan blijken dan uit de naastgelegen en de verderaf gelegen oorzaken van de verzoekingen; de naastgelegen oorzaken zijn de boze en valse dingen bij de mens, die hem in verzoekingen leiden, dus de boze geesten en genieën die ze ingieten, nr. 4249; toch kan niemand verzocht worden, dat wil zeggen, enige geestelijke verzoeking ondergaan, dan alleen degene die een geweten heeft, want de geestelijke verzoeking is niets anders dan een marteling van het geweten; dus kunnen geen anderen verzocht worden dan zij die in het hemels en geestelijk goede zijn, want dezen hebben een geweten; de overigen hebben het niet en weten zelfs niet eens wat een geweten is; het geweten is de nieuwe wil en het nieuwe verstand uit de Heer; en dus is het de tegenwoordigheid van de Heer bij de mens en deze tegenwoordigheid is des te dichter nabij, hoe meer de mens in de aandoening van het goede of van het ware is; indien de tegenwoordigheid van de Heer dichter nabij is dan de mens naar verhouding in de aandoening van het goede of het ware is, dan komt de mens in verzoeking; de oorzaak hiervan is dat de boze en valse dingen die bij de mens zijn, die getemperd zijn met de goede en ware dingen bij hem, de nadere tegenwoordigheid niet kunnen doorstaan; dit kan vaststaan uit wat in het andere leven bestaat, namelijk dat de boze geesten geenszins enig hemels gezelschap kunnen naderen of zij beginnen angstig en gemarteld te worden; verder dat de boze geesten het niet verdragen dat de engelen hen onderzoeken, want zij worden terstond gemarteld en vallen in onmacht; en eveneens hieruit dat de hel van de hemel is verwijderd, met als oorzaak dat de hel de hemel niet verdraagt, dat wil zeggen, de tegenwoordigheid van de Heer die in de hemel is; vandaar komt het, dat in het Woord van hen gezegd wordt:

‘Dan zullen zij aanvangen te zeggen tot de bergen: Valt op ons en tot de heuvelen; Verbergt ons’, (Lukas 23:30);

en elders:

‘Zij zullen tot de bergen en tot de steenrotsen zeggen: Stort over ons en verbergt ons van het aangezicht van Degene die op de troon zit’, (Openbaring 6:16);

ook verschijnt de nevelachtige en duistere sfeer die uitwasemt van de boze en valse dingen van degenen die in de hel zijn, in de gedaante van een berg of een steenrots, waaronder zij verborgen worden, zie de nrs. 1265, 1267, 1270. Hieruit nu kan men weten dat ‘ik heb God van aangezichten tot aangezichten gezien en mijn ziel is bevrijd geweest’ de zwaarste verzoekingen betekent, alsof die uit het Goddelijke waren. De verzoekingen en de martelingen verschijnen alsof zij uit het Goddelijke waren, omdat ze, zoals gezegd, door de Goddelijke tegenwoordigheid van de Heer ontstaan, toch zijn ze niet vanuit het Goddelijke of uit de Heer, maar uit de boze en valse dingen die bij degene zijn die verzocht of gemarteld wordt; uit de Heer immers gaat niet dan het heilige, goede, ware en barmhartige voort; het is dit heilige, namelijk het goede, het ware en het barmhartige, dat diegenen die in de boze en valse dingen zijn, niet kunnen uithouden, omdat die dingen tegenovergesteld of strijdig zijn; de boze dingen, de valse dingen en de onbarmhartigheid streven aanhoudend daarnaar om die heilige dingen te schenden en voor zoveel als zij ze aanvallen voor zoveel worden zij gemarteld; en wanneer zij aanvallen en vandaar gemarteld worden, dan menen zij dat het het Goddelijke is dat hen martelt; dit is het wat wordt verstaan onder ‘alsof zij uit het Goddelijke waren’. Dat niemand Jehovah van aangezicht tot aangezicht kan zien en leven, was aan de Ouden bekend en van daar ging de erkentenis daarover over op de nakomelingen van Jakob; daarom waren zij zozeer verheugd wanneer zij enig engel hadden gezien en toch leefden; zoals in het Boek Richteren:

‘Gideon zag, dat het een engel van Jehovah was; daarom zei Gideon: Heer Jehovah, daarom omdat ik een engel van Jehovah gezien heb van aangezicht tot aangezicht; en Jehovah zei tot hem: Vrede zij u, vrees niet, omdat gij niet sterven zult’, (Richteren 6:22, 23). In hetzelfde Boek:

‘Manoach zei tot zijn echtgenote: Stervende zullen wij sterven, omdat wij God gezien hebben’, (Richteren 13:22);

en bij Mozes:

‘Jehovah zei tot Mozes:

‘Gij zult Mijn aangezichten niet kunnen zien, omdat de mens Mij niet zal zien en leven’, (Exodus 33:20). Dat van Mozes wordt gezegd dat hij met Jehovah sprak van aangezicht tot aangezicht, (Exodus 33:11) en dat ‘Jehovah hem gekend heeft van aangezicht tot aangezicht’, (Deuteronomium 34:10), is omdat Hij hem verscheen in een menselijke vorm die aangepast was aan zijn opneming en die uiterlijk was, namelijk als een oude man met een baard, die bij hem gezeten was, zoals ik door de engelen hierover ben onderricht; vandaar hadden ook de Joden geen andere voorstelling dan zoals van een zeer oud mens met een lange en sneeuwwitte baard, die meer dan de andere goden wonderen kon doen; niet dat Hij de Allerheiligste was, omdat zij niet wisten wat het heilige was; te minder zouden zij ooit het heilige hebben kunnen zien dat uit Hem voortgaat, omdat zij in een lichamelijke en aardse liefde waren, zonder heilig innerlijke, nrs. 4289, 4293.

847. And his number is six hundred sixty-six, signifies that its quality nevertheless is from all falsities and all evils therefrom in the complex. This is evident from the signification of "number," as being the quality of faith separated from the life; also from the signification of "six hundred sixty-six" as being all falsities and all evils therefrom in the complex. This is the signification of that number, because "six" signifies all things, and is predicated of truths and of goods therefrom, and in the contrary sense of falsities and of evils therefrom; for that number is composed of the numbers two and three multiplied together, and the number two is predicated of goods, and in the contrary sense of evils; and the number three of truths, and in the contrary sense of falsities; and a composite number has a similar signification as the simple numbers of which it is composed. This, then, is why "six" signifies all truths and all goods therefrom in the complex, and in the contrary sense all falsities and all evils therefrom in the complex. That all these may be signified to the full, that number is tripled; and by triplication the number 666 arises. For a thing triplicated signifies completeness and fullness from beginning to end; so here it signifies that nothing whatever of truth and good remains.

[2] That every number in the Word signifies something pertaining to a thing or state, and that its quality is determined by the numbers added, may be seen above (n. 203, 429, 574, 841). That larger numbers composed of the smaller have a similar signification as the smaller and simple numbers from which they arise by multiplication may be seen above n. 430; thus the number six hundred sixty-six has a similar signification as six, and six the like as three and two, from which it arises by multiplication. That three signifies fullness, completeness, altogether, and all things from beginning to end, and is predicated of truths and falsities, may be seen above (n. 532); and that two is likewise predicated of goods and evils (n. 532, at the end). Again, six has a similar signification as twelve, because twelve arises from the multiplication of three by four; and four, like two, is predicated of goods and also of evils. From this it is clear that the number "six hundred sixty-six," which is said to be "the number of a man," and "to count" which is said to be a matter of intelligence, signifies the quality of faith separated from good works, that it is composed of all falsities and of all evils therefrom in the complex. Its being said to be a matter of intelligence to count that number does not signify that it is a matter of intelligence to know or find out the signification of that number, but that it is a matter of intelligence to inquire into and see the falsities and evils that make up the quality of faith separated from life.

[3] That the quality of that faith is such in respect to falsities will be seen in what presently follows. It is also such in respect to evils because when good works are set aside (and they are set aside when it is believed that they contribute nothing at all to justification or salvation), it follows that evil works take their place; for a man must be either in goods or in evils. That he cannot be in both together is meant by these words of the Lord:

No one can serve two masters; he will either hate the one and love the other. Ye cannot serve God and mammon (Matthew 6:24).

Therefore all evils in the complex follow from a faith that sets aside good works, which are the goods of life. Moreover, every religion has life as its end; for it teaches the evils that must be shunned, and the goods that are to be done. A religion that does not have life as its end, consequently a religion in which it is taught that the works of life are of no account, but faith alone, cannot be called a religion; and where this is taught, are not all evils of life permitted so far as they are not forbidden and restrained by the civil laws, since faith alone covers, remits, and takes them away? That this is so can be seen from this, that faith alone is said to justify the life; and yet it is taught that man is not saved by any good of life, also that he may be saved by this faith even in the last hour of death, also that he is justified at the same moment that he receives this faith, with other like things, which altogether persuade that life is not the end of that religion. And if religion does not have life as its end it follows that it must give loose reins to evils of every kind.

[4] That those who are in that faith both in doctrine and in life have all falsities in the complex is clear from the claim that this faith is the only justifying or saving faith, namely, that the Father sent the Son that He might reconcile to Him the human race by the passion of the cross and by thus taking away damnation. But it has been shown above what the quality of this faith is, and what there is in it of truth and untruth; and anyone can see that in this faith there is nothing except thought, and nothing of life; for it is said that if we believe this with trust and confidence, that is, if we acknowledge it in thought, we are saved. If in this faith alone there is salvation what need is there of knowing what love to the Lord is, what charity towards the neighbor is, what the life of man is, what the goods and evils of life are, what remission of sins is, what reformation and regeneration are? Are not all these this faith alone? If it be asked what remission of sins is, is it not this faith alone? If it be asked what charity towards the neighbor is, is it not this faith alone? If it be asked what the church is, is it not this faith alone? So in the rest. It is clear, therefore, that this faith alone has absorbed, and has swallowed up like a dragon, all the goods and truths of the Word, and thus of the church, although these are innumerable, and through these the angels have all their intelligence and wisdom, and men have all their salvation.

[5] As all the truths and goods of the church have been banished by means of this faith alone, it follows that falsities and evils therefrom have taken their place, and as a consequence the church is devastated. Yea, by means of this truth that man of himself can do no good that is good, all the truths and goods of the church are cast aside, as if this made it permissible for man to refrain from doing them, because if they are not good they are rather damnable than saving. And it is wonderful that through a single truth wrongly understood all the truths and goods of the church in the whole complex should have been cast aside. This is what is signified in the spiritual sense by "the number of the beast, six hundred sixty-six."