9408. ‘Et sicut substantia caeli quoad munditiem’: quod significet translucentiam caeli angelici, constat ex significatione ‘caeli’ quod sit caelum angelicum, de qua sequitur, et ex significatione ‘munditiei’ seu puritatis substantiae cum dicitur de caelo, quod sit translucentia. ¹ Quid translucentia caeli angelici sit cum de Verbo, paucis dicetur: caelum angelicum dicitur translucere cum verum Divinum translucet, nam universum caelum non est nisi quam receptaculum veri Divini; quilibet enim angelus est receptio ejus in particulari, ita omnes seu totum caelum in communi, inde caelum vocatur ‘habitaculum Dei’ et quoque ‘thronus Dei’, quia per ‘habitaculum’ significatur verum Divinum procedens a Domino receptum in intimo caelo, quod respective est bonum, n. ² 8269, 8309, et per ‘thronum’ significatur verum Divinum a Domino receptum in medio caelo, n. 5313, 6397, 8625, 9039; quoniam est verum Divinum, quale est in caelis, quod e Verbi sensu litterae ³ translucet, ideo est caelum angelicum quod translucet, nam Verbum est Divinum Verum accommodatum omnibus caelis, ac inde conjungit caelos cum mundo, hoc est, angelos cum hominibus, n. 2143, 7153, 7381, ⁴ 8920, 9094 fin. , 9212 fin. , 9216 fin. , 9357, 9396; ex his patet quid intelligitur per translucentiam caeli angelici.

[2] Quod ‘caelum’ in sensu ⁵ interno sit caelum angelicum, est ex correspondentia et quoque ex apparentia; inde est quod ubi in Verbo dicuntur caeli, tum caeli caelorum, in sensu interno intelligantur caeli angelici; antiqui enim non aliam ideam de caelo aspectabili habuerunt quam quod ibi habitarent caelicolae, et quod ⁶ sidera essent eorum habitacula; similis idea quoque hodie est simplicium, et imprimis infantum; inde quoque sursum ad caelum aspicitur cum adoratur Deus; est quoque correspondentia, nam in altera vita apparet caelum cum sideribus, sed non caelum quod apparet hominibus in mundo; verum est caelum apparens secundum statum intelligentiae et sapientiae spirituum et angelorum; sidera ibi sunt cognitiones boni et veri, et nubes quae sub caelo quandoque conspiciuntur, sunt variae significationis secundum colores, translucentiam, et progressiones; caeruleum caeli est verum transparens ex bono; ex his constare potest quod per caelos significentur caeli angelici; per caelos autem angelicos significantur vera Divina, quoniam angeli sunt receptiones veri Divini procedentis a Domino;

[3] similia per ‘caelos’ significantur ⁷ apud Davidem,

Laudate Jehovam, caeli caelorum, et aquae quae supra caelos, Ps. 148:4:

apud eundem,

Psallite Domino equitanti super caelo caeli antiquitatis, Ps. 68:34 [KJV Ps. 68:33]:

apud eundem,

Per Verbum Jehovae caeli facti sunt, et per spiritum oris Ipsius omnis exercitus eorum, Ps. 33:6:

apud eundem,

Caeli enumerant gloriam Ipsius, et opera manuum Ipsius annuntiat firmamentum, Ps. 19:2 [KJV Ps. 19:1]:

in libro Judicum, Jehovah, quando exivisti e Seir, terra contremuit, etiam caeli stillarunt, etiam nubes stillarunt aquas, 5:4:

apud Danielem,

Cornu hirci crevit usque ad exercitum caelorum, et ⁸ dejecit in terram de exercitu et de stellis, et conculcavit illa, 8:10:

apud Amos, Dominus Jehovih, Qui aedificat in caelis gradus Suos, 9:6:

apud Malachiam, Si sit cibus in domo Mea, aperturus sum fenestras caeli, et effusurus vobis benedictionem, 3:10:

apud Esaiam,

Prospice e caelis et vide ex habitaculo sanctitatis Tuae et decoris Tui, Esaiam 63:15 ⁹ :

apud Moschen,

Benedicta a Jehovah terra Josephi, de pretiosis caeli, de rore, Deut. 33:13:

apud Matthaeum,

Jesus dixit, Non jurabis per caelum, quia thronus Dei est: qui juraverit per caelum jurat per thronum Dei et per Ipsum Qui ¹⁰ sedet super illo, 5:34, 23:22;

[4] in his locis et in pluribus aliis per ¹¹ ‘caelos’ significantur caeli angelici; et quia caelum Domini in terris est Ecclesia, etiam per ‘caelum’ significatur Ecclesia, ut in sequentibus locis: apud Johannem,

Vidi caelum novum et terram novam, prius enim caelum et prior terra transierat, Apoc. 21:1:

apud Esaiam,

Ecce Ego creans caelos novos et terram novam, ideo nec commemorabuntur priora, neque ascendent super cor, ¹² 65:17:

apud eundem,

Caeli sicut fumus evanescent, et terra sicut vestis veterascet, 51:6:

apud eundem,

Vestio caelum atrore, et saccum facio velamen, 50:3:

apud Ezechielem,

Obtegam caelos, et atrabo stellas eorum, solem nube obtegam, et luna non lucere faciet lumen suum, et omnia luminaria lucis in caelo atrabo, et dabo tenebras super terra, 32:7, 8:

apud Matthaeum,

Post afflictionem dierum illorum sol obscurabitur, et luna non dabit lumen suum, et stellae cadent de caelo, et virtutes caelorum commovebuntur, 24:29;

quid per ‘solem’, ‘lunam’, ‘stellas’, et ‘in caelis’, ¹³ significatur, videatur n. 4056-4060:

apud Esaiam,

Jehovah Deus Israelis, Tu es solus Deus; super omnia regna terrae, Tu fecisti caelum et terram, 37:16:

apud eundem,

Jehovah faciens omnia, expandens caelos solus, extendens terram a Me Ipso, 44:24

apud eundem,

Jehovah creans caelos, formans terram, et faciens eam, et praeparans eam, non inanitatem creavit eam, 45:18;

[5] quod per ‘caelum et terram’ in his locis et in aliis in sensu interno intelligatur Ecclesia, per ‘caelum’ Ecclesia interna et per ‘terram’ Ecclesia externa, videatur n. 1733, 1850, 2117, 2118 fin. , 3355 fin. , 4535; ex quibus patet quod per creationem in primis capitibus Geneseos, ubi dicitur, In principio creavit Deus caelum et terram, Gen. 1:1, Et absoluti sunt caeli et terra, et omnis exercitus eorum, 2:1, intelligatur nova Ecclesia, creatio enim ibi est ¹⁴ regeneratio, quae etiam nova creatio vocatur, ut in explicationibus ¹⁵ ad illa capita ostensum videri potest.

Poznámky pod čarou:

9396. ‘Et accepit librum foederis’: quod significet Verbum in littera cum quo conjunctum est Verbum in caelo, constat ex significatione ‘libri’ quod sit Verbum in omni complexu, de qua sequitur, et ex significatione ‘foederis’ quod sit conjunctio, de qua n. 665, 666, 1023, 1038, 1864, 1996, 2003, 2021, 6804, 8767, 8778; per ‘librum foederis’ ¹ intelligitur hic omne quod locutus est Dominus e monte Sinai, nam dicitur mox supra vers. 4, et scripsit Moscheh omnia verba Jehovae; proinde per ‘librum foederis’ in stricto sensu intelligitur Verbum revelatum Moschi super monte Sinai, et in lato sensu, Verbum in omni complexu, ² quoniam id est Divinum Verum revelatum a Domino; et quoniam per id conjungit Se Dominus cum homine Ecclesiae, ideo quoque id est ‘liber foederis’, ³ quia ‘foedus’ est conjunctio ⁴ .

[2] Sed qualis est conjunctio Domini cum homine Ecclesiae per Verbum, hodie nescitur, ex causa quia hodie caelum est clausum; vix enim ⁵ hodie aliquis loquitur cum angelis et spiritibus, et inde scit quomodo illi percipiunt Verbum, cum tamen ⁶ antiquis, imprimis antiquissimis, id fuit notum, nam loqui cum spiritibus et angelis illis commune fuit; ⁷ causa erat quia homines antiquis temporibus, imprimis in antiquissimis, interiores homines fuerunt, in spiritu enim paene abstracte a corpore cogitabant, at hodierni homines sunt exteriores, et in corpore paene abstracte a spiritu cogitant; inde est quod ⁸ recesserit quasi caelum ab homine, nam communicatio caeli est cum interno homine cum is abstrahi potest a corpore, non autem cum externo immediate; inde ignoratur hodie qualis est conjunctio Domini cum homine per Verbum.

[3] Qui ex sensuali corporis et non ex sensuali spiritus cogitant, illi nequaquam aliter possunt capere quam quod sensus Verbi talis sit in caelo qualis est in mundo, hoc est, qualis est in littera; si diceretur quod sensus Verbi in caelo sit qualis est cogitatio interni hominis, ⁹ qui est absque ideis materialibus, hoc est, absque ideis mundanis, corporeis, et terrenis, foret hoc hodie paradoxon, et magis si diceretur quod sensus Verbi in caelo tantum differat a sensu ejus in mundo seu in littera quantum paradisus caelestis a paradiso terrestri, et quantum cibus et potus caelestis a cibo et potu terrestri; quanta sit differentia, apparet ex eo quod paradisus caelestis sit intelligentia et sapientia, cibus caelestis sit omne bonum amoris et charitatis, et potus caelestis ¹⁰ omne verum fidei ex illo bono; quis non hodie miraretur si audiret quod cum paradisus, hortus, vinea, in Verbo memorantur, in caelo non percipiantur paradisus, hortus, vinea, sed loco illorum talia quae sunt intelligentiae et sapientiae ex Domino? et cum cibus et potus, ¹¹ sicut panis, caro, vinum, aqua, quod loco illorum in caelo percipiantur talia quae sunt boni amoris et veri fidei a Domino? et ¹² hoc non per explicationes, ¹³ nec comparative, sed ex correspondentiis actualiter, quoniam caelestia quae sapientiae, intelligentiae, boni amoris et veri fidei illis actualiter correspondent; et in hanc correspondentiam creatus est homo internus respective ad externum, ita caelum quod est in interno homine respective ad mundum, ¹⁴ qui est in ¹⁵ externo, similiter in communi; quod Verbum secundum correspondentias intelligatur et percipiatur in caelo, et quod ille sensus sit sensus internus, in praecedentibus ubivis ostensum est.

[4] Qui illa quae nunc dicta sunt capit, scire potest et aliquo modo percipere quod per Verbum sit conjunctio hominis cum caelo, et per caelum cum Domino, et quod absque Verbo nulla conjunctio foret; videantur quae de his n. 2143, 7153, 7381, 8920, 9094 fin. , 9212 fin. , 9216 fin. , 9357, et alibi pluries ostensa sunt. Inde nunc constat cur Moscheh ‘accepit librum foederis, et legit coram populo, et dein sparsit sanguinem super populum, et dixit, Ecce sanguis foederis’; ^{16 17} et hoc ideo factum est quia ‘sanguis sacrificii’ in caelo est Divinum Verum procedens a Domino, ita in nostra tellure Verbum videatur n. 9393. Quia per ‘foedus’ significatur conjunctio, et quia per Divinum Verum procedens a Domino, ¹⁸ hoc est, Verbum, fit conjunctio, ideo omnia quae ¹⁹ Divini Veri a Domino seu quae Verbi sunt, vocantur foedus, ²⁰ prout tabulae quibus inscripta sunt decem praecepta, tum judicia, statuta, et ²¹ reliqua quae in libris Moschis, et in genere quae in Verbo tam Veteris quam Novi Testamenti sunt.

[5] Quod tabulae quibus inscripta ²² erant decem praecepta:

apud Moschen, Jehovah scripsit super tabulas verba foederis, decem verba, Exod. 34:28:

apud eundem,

Ascendi in montem ad accipiendum tabulas lapidum, tabulas foederis, quod excidit Jehovah vobiscum: dedit Jehovah mihi duas tabulas lapidum, tabulas foederis: descendi de monte, cum mons ardens igne, duae autem tabulae foederis super duabus manibus meis, Deut. 9:9, 11, 15:

et apud eundem,

Jehovah indicavit vobis foedus Suum quod praecepit vobis ad faciendum, decem verba quae scripsit super tabulas lapidum: cavebitis vobis ne obliviscamini foederis Jehovae Dei vestri, quod excidit vobiscum, Deut. 4:13, 23.

Quia binae tabulae in arca, quae in medio seu intimo tabernaculi, repositae erant, ideo arca dicta est arca foederis, Num. 10:33, 14:44; Deut. 10:8, 31:9, 25, 26; Jos. 3:3, 6, 8, 11, 14, 17, 4:7, 9, 18, 6:6, 8, 8:33; Jud. 20:27; 1 Sam. 4:3-5; 2 Sam. 15:24; 1 Reg. 3:15, 6:19, 8:1, 6 ²³ ; Jer. 3:16.

[6] Quod libri Moschis dicti sint liber foederis, constat ex illis inventis a Chilkia sacerdote in Templo, de quibus ita in libro 2 Regum, Chilkia sacerdos magnus invenit librum legis in domo Jehovae: et ²⁴ legerunt in auribus eorum omnia verba libri foederis inventi in domo Jehovae, 22:8; 23:2.

[7] Quod Verbum Veteris Testamenti dictum sit foedus: apud Esaiam,

Tenentibus foedus Meum dabo in domo Mea et intra muros Meos locum et nomen, bonum prae filiis et filiabus, Esai. 56:4 [, 5]:

apud Jeremiam,

Audite verba foederis hujus; Maledicus vir qui non audiverit verba foederis hujus quod praecepi patribus vestris; Oboedite voci Meae, et facite ea, juxta omne quod praecipio vobis, 11:2-4 ²⁵ :

apud Davidem,

Omnes viae Jehovae misericordia et veritas, custodientibus foedus Ipsius, et testimonia Ipsius, Ps. 25:10:

apud eundem,

Misericordia Jehovae ab aeterno ²⁶ ad aeternum usque super timentes Ipsum, et justitia Ipsius in filios filiorum, custodientibus foedus Ipsius, et recordantibus ²⁷ praeceptorum Ipsius, Ps. 103:17, 18:

et apud eundem,

Non servarunt foedus Dei, et in lege Ipsius renuerunt ambulare, Psalm 78:10;

hic foedus Dei dicitur ‘lex Dei’; quod per legem intelligatur in lato sensu totum Verbum, in minus lato Verbum historicum, in stricto Verbum per Moschen scriptum, et in strictissimo decem praecepta Decalogi, videatur n. 6752.

[8] Quod etiam Verbum Novi Testamenti sit foedus:

apud Jeremiam,

Ecce dies venientes quibus pangam cum domo Israelis et cum domo Jehudae foedus novum; hoc foedus quod pangam cum domo Israelis post dies hos, dabo legem Meam in medio eorum, et super cor eorum scribam illam, Jer. 31:31-33 ²⁸ ; ‘domus Israelis’ pro Ecclesia spirituali, et ‘domus Jehudae’ pro Ecclesia caelesti: et apud Davidem,

Etiam Ego primogenitum dabo Ipsum, altum regibus terrae, et foedus Meum stabile Ipsi: non vile faciam foedus Meum, et pronuntiatum labiorum Meorum non mutabo, Psalm 89:29, 35 [KJV 28, 34];

hic de Domino; ‘foedus Meum stabile Ipsi’ pro unione Ipsius Divini ac Divini Humani, ita quoque pro Verbo, nam Dominus quoad Divinum Humanum fuit Verbum quod caro, hoc est, homo, factum, Joh. 1:1-3, 14.

[9] Quod Divinum Verum seu Verbum sit foedus seu conjunctio, est quia illud est Divinum a Domino, ita Ipse Dominus; quapropter cum Verbum recipitur ab homine, Ipse Dominus recipitur; inde patet quod per Verbum sit conjunctio Domini cum homine; et quia est conjunctio Domini cum homine, etiam est conjunctio caeli cum homine, nam caelum ²⁹ dicitur caelum ex Divino Vero procedente a Domino, proinde ex ³⁰ Divino; unde illi qui in caelo dicuntur esse in Domino; quod Divinum conjungat se cum illis qui amant Dominum, et Verbum Ipsius servant, videatur Joh. 14:23.

[10] Ex his omnibus constare potest quod per ‘sanguinem foederis’ intelligatur conjunctio Domini ³¹ per caelum cum homine per Verbum, ut quoque apud Sachariam, Exscindam currum ex Ephraimo et equum ex Hierosolyma, et exscindetur arcus belli; contra loquetur pacem gentibus; dominari Ipsius a mari ad mare, et a flumine usque, ad fines terrae; etiam quod ³² ad te, per sanguinem foederis tui emittam vinctos tuos e fovea in qua non aqua, 9:10, 11;

[11] qui nihil de sensu interno novit, ³³ hic non aliud quam talia quae sensus litterae involvit capere potest, quod nempe ‘exscinderetur currus ex Ephraimo, equus ex Hierosolyma, et arcus belli’, et denique quod ‘sanguis foederis’ sit sanguis Domini, per quem liberarentur illi qui in peccatis, explicando varie, quinam intelliguntur per ‘vinctos in fovea in qua non aqua’; sed qui sensum internum Verbi novit ³⁴ capit quod hic de Divino Vero agatur, et quod id postquam vastatum hoc est, non amplius receptum ³⁵ fide et corde ab homine, per verum Divinum a Divino Humano Domini procedens restituetur et sic illi qui ³⁶ id credunt et faciunt, Ipsi Domino conjungentur; quod ex sensu interno singulorum ibi, plenius constare potest, sicut ex significatione ‘currus’ quod sit doctrina Ecclesiae, n. ³⁷ 2760, 5321, 5945, 8215, ‘Ephraimi’ quod sit intellectuale illustratum Ecclesiae n. 5354, 6222, 6238, ex significatione ‘equi’ quod sit intellectus Verbi, n. 2760-2762, 3217, 5321, 6125, ³⁸ 6534, 8029, 8146, 8148, ‘Hierosolymae’ quod sit Ecclesia spiritualis, n. 2117, 3654, ³⁹ 9166, ex significatione ‘arcus’ quod sit doctrina veri, n. 2686, 2709, et ‘belli’, quod sit pugna de veris, n. 1664, 2686, 8295;

[12] inde patet quod per ‘exscindere currum ex Ephraimo, et equum ex Hierosolyma, et arcum belli’, significetur vastatio ⁴⁰ veri Divini in Ecclesia quoad omnem intellectum ejus, et quod ‘per sanguinem foederis ⁴¹ emitterentur vincti in fovea in qua non aqua’ significetur restitutio per ⁴² Divinum Verum a Divino Humano Domini ⁴³ procedens; quod ‘sanguis’ sit ⁴⁴ Divinum Verum, et quod ‘foedus’ sit conjunctio, supra ostensum est, et quod ‘vincti in fovea’ sint qui ab Ecclesia spirituali ⁴⁵ et salvati per Adventum Domini in mundum, videatur n. 6854; ‘fovea ubi non aqua’ dicitur, quia per ‘aquam’ significatur verum, n. 2702, 3058, 3424, 4976, 5668, 7307, 8137, 8138, 8568, 9323.

Poznámky pod čarou:

6752. ‘Et vocavit nomen ejus Moscheh’: quod significet quale status tunc, constat ex significatione ‘nominis’ et ‘vocare nomen’ quod sit quale, de qua n. 144, 145, 1754, 1896, 2009, 2724, 3006, 3421, 6674; hic quale status quia cum nominatur aliquis, ipsum nomen tunc significat statum, n. 1946, 2643, 3422, 4298; quale status quod significatur, ¹ est ² quale status legis Divinae in principio apud Dominum, et ³ quale status veri Divini principio apud hominem qui regeneratur ⁴ . Duo sunt imprimis qui repraesentant Dominum quoad Verbum, nempe Moses et Elias, ‘Moses’ Dominum quoad libros historicos, ‘Elias’ quoad Prophetas; praeterea etiam sunt Elisaeus, et ultimo Johannes Baptista, quare hic est qui intelligitur per ‘Eliam qui venturus’, Matth. 17:10-13; Luc. 1:17;

sed antequam ostendi potest quod ‘Moses’ repraesentet legem Divinam, ⁵ dicendum est quid lex Divina: lex Divina in lato sensu significat totum Verbum; in minus lato significat Verbum historicum; in stricto ⁶ quod per Mosen scriptum est; et in strictissimo decem praecepta tabulis lapideis super monte Sinai inscripta; Moses legem ⁷ in minus lato sensu, tum in stricto, et quoque in strictissimo repraesentat.

[2] Quod Lex in lato sensu sit totum Verbum, tam historicum quam propheticum, constat apud Johannem, Nos audivimus ex Lege, quod Christus (Messias) manet in aeternum, 12:34;

quod hic per ‘Legem’ intelligatur etiam Verbum propheticum, patet, nam hoc scriptum est apud Esai. 9:5, 6 [KJV 6, 7];

apud Davidem,

Ps. 110:4;

et apud Danielem, 7:13, 14:

apud eundem,

Ut impleretur Verbum scriptum in Lege, Odio habuerunt Me sine causa, 15:25;

similiter, nam hoc scriptum est apud Davidem, Ps. 35:19:

apud Matthaeum, Amen dico vobis, Usque dum praetereat caelum et terra, iota unum ac unum corniculum non praeteribit de Lege, donec omnia fiant, 5:18 ⁸ ; hic ‘Lex’ in lato sensu pro toto Verbo.

[3] Quod Lex in minus lato sensu sit Verbum historicum, constat apud Matthaeum, Omnia quaecumque volueritis ut faciant vobis homines, sic et vos facite illis; haec enim est Lex et Prophetae, 7:12;

hic distinguitur Verbum in Legem et Prophetas, et quia Verbum ⁹ est distinctum in Historicum et ¹⁰ Propheticum, sequitur quod per ‘Legem’ intelligatur Verbum historicum, et per ‘Prophetas’ Verbum propheticum: similiter apud eundem, ¹¹

In his duobus mandatis Lex et Prophetae pendent, Matth. 22:38-[KJV Matth. 22:40]:

¹² apud Lucam,

Lex et Prophetae usque ad Johannem, abhinc regnum Dei evangelizatur, 16:16; ¹³ Matth. 11:13'.

[4] Quod Lex in stricto sensu sit Verbum quod scriptum est per Mosen, constat apud Mosen,

Cum absolvisset Moses scribere verba Legis hujus super librum, usque dum consummavit illa; praecepit Moses Levitis portantibus arcam Jehovae, dicendo, Accipiendo librum Legis hujus, et ponite illum a latere arcae foederis Jehovae Dei vestri, Deut. 31:24-26; ¹⁴ liber Legis' pro Libris Mosis:

apud eundem,

Si non custodias facere omnia verba Legis hujus scripta in libro hoc, omnem morbum et omnem plagam, quae non scripta in libro Legis hujus, occulte mittet Jehovah super te, usque dum perdaris, Deut. 28:58, 61;

similiter:

apud Davidem,

In Lege Jehovae beneplacitum illius, et in Lege Ipsius meditatur diu et noctu, Ps. 1:2;

‘Lex Jehovae’ pro Libris Mosis, nam nondum Libri prophetici, nec historici modo Liber Joschuae et ¹⁵ Judicum: praeter ¹⁶ in locis ubi dicitur ‘Lex Mosis’, de quibus in mox sequentibus.

[5] Quod Lex in strictissimo sensu sint decem praecepta tabulis lapideis super monte Sinai inscripta, notum est, videatur ¹⁷ Jos. 8:32;

sed haec Lex etiam vocatur Testimonium, Exod. 25:16, 21.

[6] Quod Moses repraesentet Legem in minus lato sensu, seu Verbum historicum, tum quoque Legem in stricto, et quoque in ¹⁸ strictissimo, constat ex illis locis ubi loco ¹⁹ Legis dicitur ‘Moses’, et ubi Lex vocatur ‘Lex Mosis’, ut apud Lucam, Dixit illi Abraham, Habent Mosen et Prophetas, audiunto illos; si Mosen et Prophetas non audiunt, nec si quis ex mortuis resurrexerit, persuadebuntur, 16:29, 31; ²⁰ hic per ‘Mosen et Prophetas’ ²¹ simile significatur quod per ‘Legem et Prophetas’, ²² nempe Verbum historicum et propheticum, inde patet quod ‘Moses’ sit Lex seu Verbum historicum: apud eundem,

Jesus incipiens a Mose et ab omnibus prophetis, et interpretatus est in omnibus scripturis, quae ad Ipsum pertinerent, 24:27 ²³ :

apud eundem,

Oportet impleri omnia quae scripta sunt in Lege Mosis et Prophetis et Psalmiis de Me, 24:44:

apud Johannem,

Philippus dixit, Quem scripsit Moses in Lege ²⁴ , invenimus Jesum, 1:46 [KJV 45]:

apud eundem,

In Lege Moses nobis praecepit, 8:5:

apud Danielem,

Defluxit super nos maledictio et juramentum, quod scriptum in Lege Mosis servi Dei, quia peccavimus Ipsi. Sicut scriptum in Lege Mosis, omne malum ²⁵ venit super nos, 9:11, 13:

²⁶ apud Joschuam, Joschua scripsit super lapide altaris copiam Legis Mosis, 8:32;

[7] ‘Lex Mosis’ dicitur quia per ‘Mosen’ repraesentatur Dominus quoad Legem, hoc est, quoad Verbum, ²⁷ in [minus] lato sensu quoad Verbum historicum; inde ²⁸ est quod tribuatur Mosi, quod ²⁹ est Domini, ut apud Johannem, Moses dedit vobis Legem: Moses dedit vobis circumcisionem; si circumcisionem accipit homo in sabbato, ita ut non solvatur Lex Mosis, 7:19, 22, 23:

apud Marcum, Moses dixit, Honora patrem tuum et matrem tuam, 7:10:

apud eundem,

Jesus respondens dixit illis, Quid vobis praecepit Moses? Dixerunt, Moses permisit libellum repudii scribere, et dimittere, 10:3, 4 ³⁰ : et quia ob repraesentationem tribuitur Mosi, quod Domini est, dicitur et ‘Lex Mosis’, et ‘Lex Domini’, apud Lucam, Cum impleti sunt dies purificationis illorum, juxta Legem Mosis, deduxerunt Ipsum in Hierosolymam ut sisterent Domino quemadmodum scriptum est in Lege Domini quod omnis masculus aperiens uterum, sanctum Domino vocandus, et ut darent sacrificium juxta quod dictum in Lege Domini, par turturum et duos pullos ³¹ columbarum, 2:22-24, 39.

[8] Quia ‘Moses’ repraesentabat Legem, licuit illi intrare ad Dominum super monte Sinai, et non solum recipere tabulas Legis ibi sed etiam audire Legis statuta et judicia, et illa mandare populo; et quoque dicitur quod inde in Mosen crederent in aeternum, Dixit Jehovah ad Mosen, Ecce Ego veniam ad te in nebula nubis, ut audiat populus quando locutus fuero ad te, et etiam in te credant in aeternum, Exod. 19:9;

‘in nebula nubis’ dicitur quia per ‘nubem’ intelligitur Verbum in littera; inde quoque cum Moses intravit ad Dominum super monte Sinai, dicitur quod intraverit ‘in nubem’, Exod. 20:18, 24:2, 18, ³² 34:2-5;

quod ‘nubes’ sit sensus litteralis Verbi, videatur Praefatio ad Gen. xviii, tum n. 4060, 4391, 5922, 6343 fin. ;

[9] et quia repraesentabat Legem seu Verbum, ideo quoque, Cum ³³ descendit de monte Sinai, radiabat cutis facierum ejus cum loqueretur; et dabat super facies suas velamen, Exod. 34:28 ad fin. ;

‘radiatio ³⁴ facierum’ significabat internum Legis, nam ³⁵ hoc est in luce caeli, et ideo vocatur gloria, n. 5922, ³⁶ et ‘velamen’ significabat externum ³⁷ Legis; quod ‘velaret faciem cum loqueretur cum populo’, erat quia internum illi obtectum erat, et ita obscuratum ³⁸ isti populo ut non sustinuerint aliquid lucis inde; quod ‘facies’ sit internum, videatur n. 1999, 2434, ³⁹ 3527, 3573, 4066, 4796-4805, 5102, 5695. Quia per ‘Mosen’ repraesentabatur Dominus quoad Verbum historicum, et per ‘Eliam’ Dominus quoad Verbum propheticum, idcirco cum transformatus Dominus, Visi sunt Moses et Elias cum Ipso colloquentes, Matth. 17:3;

nec alii cum Domino, ⁴⁰ quando in mundo Divinum Ipsius apparuit, colloqui potuerunt quam qui repraesentabant Verbum, nam collocutio ⁴¹ cum Domino est per Verbum ⁴² ; quod ‘Elias’ repraesentaverit Dominum quoad Verbum, videatur n. 2762, 5247 fin;

[10] et quia uterque, tam ‘Moses’ quam ‘Elias’, simul repraesentabat totum Verbum, idcirco ubi agitur de Elia, quod mitteretur ante Dominum, ⁴³ memoratur uterque apud Malachiam,

Mementote Legis Mosis, servi mei, quam praecepi illi in Chorebo pro toto Israele, statutorum et judiciorum: En Ego mittens vobis Eliam prophetam, antequam venit dies Jehovae magnus et terribilis, 3:22-24 [KJV 4:4-6];

involvunt illa, quod praecederet qui annuntiaret Adventum ⁴⁴ secundum Verbum.

Poznámky pod čarou: