573. I broj vojnika na konjma bijaše dvjesta hiljada hiljada (dvije mirijade mirijada). – Da ovo označava bezbrojne obmane od zla, od kojih nastaju rezonovanja koja se protive istinama od dobra, vidi se iz značenja vojnika, koji označavaju obmane od zla, o kojima u onome što sledi; i iz značenja konjanika, koji označavaju rezonovanja iz ovih obmana; jer konji, u Reči, označavaju razumevanje istine, a u obrnutom smislu, razumevanje izokrenuto i razoreno, kao što se može videti gore (br. 355, 364, 372, 381, 382); konjanici, stoga, u ovome smislu, označavaju rezonovanja od obmana, jer ove su izokrenuto i razrušeno razumevanje; i iz značenja dve mirijade mirijada, što označava da ih je bezbroj i da idu za uništenjem istina od dobra; a izraz mirijade koristi se u odnosu na istine, kao što se može videti gore (br. 336). A kaže se dve mirijade mirijada, jer bezbrojne stvari koje se povezuju, i sjedinjavaju, ovde označavaju povezanost, sporazum, i jedinstvo, kao što se može videti gore (br. 283, 384). Razlog da se kaže da su protiv istina od dobra, je to što se u onome što sledi govori o razbanju istine pomoću vojske ovakvih konjanika. Iz ovih razmatranja sada je jasno, da broj vojske na konjima dve mirijade mirijada, označava da su obmane od zla, od kojih i radi kojih postoje rezonovanja, da su bezbrojne i da idu za uništenjem istina od dobra. U Reči, izraz vojske često se koristi, a i Gospod se naziva Jehovom nad vojskama ili Savaotom, a vojskama se označavaju istine od dobra koje se bore protivu obmana od zla, a u obrnutom smislu, obmane od zla koje se bore protivu istina od dobra. Vojske označavaju stvari, u Reči, jer se tu pominju ratovi, kako u istorijskim tako i u proročkim delovima, a koji označavaju, u unutrašnjem smislu, duhovne ratove protiv pakla i đavolske čete, a takvi se ratovi odnose na istine i dobra koji se bore protivu obmana i zala, pa se zbog toga vojskama označavaju istine od dobra, a u obrnutom smislu, sve obmane od zla. Da označavaju sve istine od dobra, vidi se iz toga što se sunce, mesec, zvezde, kao i anđeli, nazivaju vojskama Jehovinim, jer označavaju sve istine od dobra i njihovoj svoj širini. Isto tako i sinovi Izrailjevi, jer i oni označavaju istine i dobra od Gospoda, a On se sam bori za sve u nebu, i za sve u crkvi, protivu obmana i zala iz pakla, pa se stoga naziva Jehovom Savaotom, to jest, Jehovom nad vojskama.

3. Da se sunce, mesec, zvezde nazivaju vojskama, jasno je iz brojnih odlomaka. Tako kod Mojsija:Tako se dovrši nebo i zemlja i sva vojska njihova (Postanje 2:1). Tako kod Davida: Riječju Gospodovom nebesa se stvoriše, i duhom usta njegovih sva vojska nebeska (Psalam 33:6)). Opet: Hvalte ga, svi anđeli njegovi, hvalite ga, sve vojske njegove. Hvalite ga, sunce, mjeseče, hvalite ga, sve zvijezde sjajne! (Psalam 148:2, 3). I kod Isaije: I sva će se vojska nebeska rastopiti, saviće se nebesa kao knjiga; sva vojska njihova popadaće kao što pada list s vinove loze i kao što pada sa smokve (34:4).

Ponovo, kod istoga proroka: Ja sam načinio zemlju i čovjeka na njoj stvorio, ja sam razapeo nebesa svojim rukama, i svoj vojsci njihovoj dao zapovijest (XLV12). Ponovo: Podignite oči svoje i vidite; ko je to stvorio? Ko izvodi vojsku svega toga na broj i zove svako po imenu? (40:26). Kod Jeremije: Kao što se ne može izbrojiti vojska nebeska ni izmjeriti pijesak morski (34:22). U ovim odlomcima se sunce, mesec, i zvezde, nazivaju vojskom nebeskom. Jer sunce označava dobro ljubavi, mesec, istinu od dobra, dok zvezde označavaju poznavanja istine i dobra, stoga označavaju dobra i istine u celoj njihovoj širini, pa se nazivaju i vojskom, jer se opiru zlima i obmanama, i neprestano ih pobeđuju kao neprijatelje.

4. Tako kod Danila: I rog jednoga jarca naraste do vojske nebeske, i obori na zemlju neke od vojske i od zvijezda, i pogazi ih. I naraste do poglavara toj vojsci i uze mu svagdašnju žrtvu, i sveti stan njegov obori. I vojska bi dana u otpad od žrtve svagdanje, i obori istinu na zemlju, i što činjaše, napredovaše mu. Tada čuh jednoga sveca gdje govoraše; i jedan svetac reče nekome koji govoraše: dokle će trajati ta utvara za svagdanju žrtvu i optad pustoši da se gazi svetinja i vojska. I reče mi: do dvije hiljadei tri stotine dana i noći; onda će se svetinja očistiti (8:10-14). Značenje jarca, ovde pomenuog, njegovih rogova, i jednog roga koji poraste velik do vojske nebeske, može se vdeti gore (br. 316:1, 336, 535). Vojskama nebeskim, koje je bacio na zemlju, označavaju se istine i dobra neba; jer ovde se govori o poslednjem stanju crkve, kada se misli da istine i dobra nisu važna, i kada se odbacuju, što je označeno njihovim gaženjem po zemlji. Poglavar vojske označava Gospoda, koji se naziva i Jehovom Savaotom. Da će nestati svo bogoštovanje iz dobra ljubavi i istine vere, označeno je neprekidnom žrtvom koja se od njega oduzima, i svetinjom koja se gazi. A da će se ovo desiti na kraju crkve, kad Gospod dođe u svet, označava se večerom i jutrom, gde veče označava poslednje vreme stare crkve, a jutro, početak nove crkve. Da se anđeli nazivaju vojskama, vidi se iz sledećih odlomaka. 5 Tako kod Joila: Jehova pusti glas svoj nad vojskama svojim; jer je okol njegov vrlo velik (2:11). I kod Zaharije: I postaviću oko pored doma svojega suprot vojsci, suprot onima koji odlaze i dolaze, i nadstojnik neće više prolaziti kroz njih (9:8). I od Davida: Blagosiljajte Gospoda, sve vojske njegove, sluge njegove, koje tvorite volju njegovu (103:21). I u prvoj knjizi o Carevima: Mihej prorok reče caru: vidjeh Jehovu gdje sjedi na prijestolu svom, a sva vojska nebeska stajaše mu s desne i s ljeve strane. Jedan reče na jedan način, a drugi na drugi (22:19, 20). Tako i u Apokalipsi: I vojske nebeske iđahu za njim na konjma bijelim, obučeni u svilu bijelu i čistu (19:14). I opet: I vidjeh zvijer i careve zemaljske i vojnke njihove skupljene da se pobiju s onijem što sjedi na konju i s vojskama njegovijem (19:19). Razlog da se anđeli sakupljeni ili udruženi nazivaju vojskama, je to što anđeli, kao vojska, označavaju Božanske istine i dobra, jer su oni prijemnici ovih od Gospoda, o čemu vidi gore (br. 130, 200, 202).

6. Iz istoga se razloga sinovi Izraljevi nazivaju vojskama, jer označavaju istine i dobra crkve. Tako kod Mojsija: Izvedite sinove Izrailjeve iz zemlje Egipatske u četama nihovijem (Izlazak 6:16). Ponovo: I ja ću metnuti ruku svoju na Egipat. I izvešću narod svoj, sinove Izrailjeve iz zemlje Egipatske sudovima velikim (Izlazak 7:4;12:17). Ponovo: U isti dan izađoše sve vojske Jehovine iz zemlje Egipatske (12:41). I opet: i izbrojaćeš svako koji ide u vojsku (Brojevi 1:3). Opet se kaže: da se okol (logor) postavi oko šatora od sastanka, i da bude po četama njihovim (Brojevi 2:3, 9, 24); i opet: da se Leviti biraju da služe službu u šatoru od sastanka (Brojevi 4:3, 32, 30, 39). Sinovi Izrailjevi su se nazivali vojskama Jehovinim, jer su predstavljali crkvu, i označavali sve istine i dobra, kao što se može videti u Tajnama Nebeskim (br. 5414, 5801, 5803, 8805, 9340). Nazivali su se vojskama u množini, jer se svako pleme nazivalo vojskom, kao što se vidi kod Mojsija, jer kad je bilo naloženo da se izbroje prema svojim četama, bili su izbrojani po svojim plemenima (Brojevi 1:3), i sledeći stihovi). Slično i kad je okol postavljen pored šatora od sastanka prema plemenima, pa se kaže: po četama njihovijem (Brojevi 2:3, 9 i sledeći stihovi). Plemena su se nazivala vojskama, jer su predstavljala sve istine 7 dobra crkve, a svako pleme neko sveopšte suštinsko u tom: vidi gore br. 431). Iz ovih se razmatranja vidi da su istine i dobra neba i crkve bila označena vojskma u Reči; iz ovih je stvari savršeno jasan razlog da se Jehova u Reči naziva Jehovom Savaotom, Jehovom Bogom Savaotom, to jest, od vojska (kao kod Isaije, 9, 24; 2:12; 3:1, 15; 5:7) 17:3:31:4, 5; 37:16;38:17; 36:16; Jeremija 5:14; Zaharija 1:3; Malahija 2:12; i mnoga druga mesta.

8. Iz ovih se stvari sada vidi da vojske označavaju istine i dobra neba i crkve u svoj njihovoj širini; a pošto sve stvari u Reči imaju i obrnuto značenje, tako ga imaju i vojske, u kojem smislu označavaju obmane i zla u svoj njihovoj širini. Ovo će se pokazati iz sledećih odlomaka u Reči. Tako kod Jeremije: Na krovovima kuća kadiše svoj vojsci nebeskoj i ljevaše naljeve drugim bogovima (19:13). Kod Sofonije: Klanjaju će vojsci nebeskoj na krovovima (1:5). I kod Mojsija: Da se ne bi klanjao suncu, i mjesecu, i zvijezdama, i svoj vojsci nebeskoj (Zak. Ponov. 4:19; 17:3). I kod Jeremije: I prostrće se prema suncu i svoj vojsci nebeskoj, koje ljubiše i kojima služiše (8:2). Ovde se pod vojskom nebeskom misli na sunce, mesec, i zvezde, jer označavaju sva dobra i istine u skupu; jer sunce, u obrnutom smislu, kao ovde, označava svo zlo koje izvire iz ljubavi prema sebi, mesec, obmane vere, dok zvezde označavaju obmane uopšte. Da se suncem, mesecem, i zvezdama, u prirodnom svetu, kad im se klanja umesto suncu i mesecu anđeoskoga neba, označavaju odvratna zla i obmane, vidi se u Nebu i Paklu (br. 122, 123), i gore (br. 401, 402, 525). I pošto se istine od dobra bore protivu obmana od zla, i u suprotnom, obmane od zla protivu istina od dobra, stoga se nazivaju vojskama. Postoji neprestana borba, jer zla i obmane neprestanu odišu iz paklova, i nastoje da razruše istine od dobra koja su u nebu, i koja pružaju otpor. Jer svuda u duhovnom svetu postoji ravnoteža između neba i pakla, a tamo gde je ravnoteža, gde dve sile deluju jedna protiv druge, jedna deluje, druga se odupire, tada postoji neprestano delovanje i reagovanje, a to je ono što se naziva borbom; i za tu se ravnotežu Gospod neprekidno stara, kao što se može videti u Nebu i Paklu (br. 589-596, i597-6039. I pošto postoji takva neprestana borba između neba i pakla, stoga, se sve stvari u nebu nazivaju vojskama, i isti tako se nazivaju i sve stvari u paklu. 9. Sve stvari u nebu odnose se na bra i istine, a sve stvari u paklu, na zla i obmane. Otuda u sledećim odlomcima vojske označavaju obmane od zla. Tako kod Isaije: Jer se Jehova razgnjevio na sve narode, i razljutio se na svu vojsku njihovu, zatrće ih, i predati ih na pokolj (34:2). Ovde narodi označavaju zla, a vojska, obmane od zla, potpuno razbijanje ovih označeno je sa, da će iz istrebiti i da ih je predao na pokolj. 10 Ponovo: Vika stoji ljudstva na gorama kao da je velik narod, vika i vreva carstva skupljenih naroda; Jehova nad vojskama pregleda vojsku ubojitu (13:4). Ovde vika naroda na gorama označava obmane d zla, a ljudstvo označava obmane, dok gore označavaju zla. Kao od velikoga ljudstva, označava izgled kao da je to glas istine od dobra, a narodi označavaju obmane, a gore, zla. Kao od velikoga mnoštva, označava izgled da je to od istine od doba, dok reči, kao od, označavaju da je to samo izgled; narod označava one koji su u istinama, pa stoga istine, dok se velik koristi u odnlosu na dobro. Glas ljudstva i vreva carstava naroda sakupljenih, označava protivljenje u crkvi koje izvire iz zala i obmana u njoj, a vika mnoštva označava neslaganje u crkvi koje izvire iz zala i obmana u njoj, gde vika označava neslaganje u crkvi, koje izvire iz zla i obmane, dok vika mnoštva označava protivljenje, a carstva crkvu u odnosu na istine i obmane, a narodi skupljeni zajedno, u pogledu zala i obmana, koji se udružuju protiv dobara i istina crkve. Jehova Savaot koji vodi vojske, označava da je to učino Gospod, jer se ovo pripisuje Gospodu, kao što je jasno iz stiha koji odmah sledi, u kojemu se kaže: Jehova dolazi oružan gnjevom svojim, da sruši svu zemlju. To se pripisuje Gospodu, kao i zlo, da je to kazna za zlo, pa se i razbijanje crkve tako isto pripisuje Njemu u 11 drugim odlomacima Reči, jer je izgled takav, jer je smisao slova Reči napisan u izgledima. Ali u duhovnom smislu. Ovakve stvari znače da ih čini čovek crkve. Opet kod Jeremije: I ne žalite mladića njegovih; potrite mu svu vojsku (51:5). Predmet o kome se ovde govori je Vavilon, a ne poštedeti njegovih mladića, označava razaranje potvrđenih obmana; potiranje vojske označava potpuno razaranje obmana od zala koja mu pripadaju, stoga razaranje Vavilona. Obmane od zla označene su mnogom vojskom Haldejskom, i vojskom Faraonovom (Jeremija 37:7-11, i sledeći stihovi); i kod Mojsija: I vrativši se voda potopi kola i konjike sa svom vojskom Faraonovom (Izlazak XOV 28; 15:4); ovo je objašnjeno gore (br. 355:37), i u Tajnama Nebeskim (br. 8230, 8275).

12. Tako kod Danila: Jer će car sjeverni opet dignuti vojsku veću od prve; i poslije nekoliko godina doći će s velikom vojskom i velikim blagom. Po tom će podignuti i silu svoju i srce svoje na cara južnoga s velikom vojskom, car će južni doći u boj s velikom i vrlo silnom vojskom, ali neće odoljeti (11:13, 25).

Ovde se govori o ratu između cara severnoga i cara južnoga, a carem severnim označavaju se oni u crkvi koji su u obmanama od zla, a carem južnim oni u crkvi koji su u istinama od dobra; njihov sukob i borba na kraju crkve, u duhovnom smislu, opisuju se njihovim ratom; stoga se vojskom severnoga cara označavaju obmane svake vrste, a vojskom cara južnoga istine svake vrste. Tako kod Luke: I kad vidite da Jerusalim opkoli vojska, onda znajte da se približilo vrijeme da opusti (21:20). U tome poglavlju Gospod govori o svršetku vremena, što označava kraj crkve, dok Jerusalim označava crkvu u pogledu doktrine; kad bude opkoljen vojskom, označava da će biti obuzeta obmanama. Da tada dolazi pustošenje, a odmah i poslednji sud, označeno je sa, da se vreme približilo da opusti. Smatra se da se ovime misli na rušenje Jeruslima od strane Rimljana, ali se iz pojedinosti u tome poglavlju vidi da se radi o razaranju crkve i o njenom kraju; slično kod Mateja XXIV, od prvog do poslednjeg stiha, kao što se vidi iz objašnjenja datog u Tajnama Nebeskim. Ali ovo nije nasuprot doslovnom značenju razaranja Jerusalima, nego znači da razaranje predstavlja kraj; ovo se potvrđuje svakom pojedinosti u poglavlju, ako se 14 razmotri u duhovnom smislu. Opet, kod Davida: Bog nas je povrgao i posramio. Obraćaš nas te bježimo ispred neprijatelja (Psalam 44:9, 10). Ovde Bog koji ne ide s vojskom, znači da ih nije branio, jer su bili u obmanama od zla, jer vojske označavaju obmane od zla; zbog toga se kaže da su povrgnuti (odbačeni) i posramljeni, i da su morali da okrenu 15 leđa neprijatelju, gde neprijatelj označava zlo iz pakla. Ponovo, kod Joila: I naknadiću vam godine koje izjede skakavac, hrušt i crv i gusjenica, velika vojska moja, koju slah na vas (2:25). Da velika vojska označava obmane i zla svake vrste, vidi se iz toga što se onim malim razornim stvorenjima, skakavcem, hruštom, crvom i gusenicom, označavaju obmane i zla koja pustoše ili ruše istine i dobra crkve, kao što se može videti gore (br. 543:9), gde je objašnjen ovaj odlomak, i gde je pokazano da se skakavcem i hruštom označavaju obmane (i zla) čulnoga čoveka. Značenje vojski u Reči u oba smisla u istorijskim delovima Reči slično je. Jer ovi delovi, isto kao i proročki, sadrže duhovni smisao; ali ovaj ne sija tako jasno jer um, zaokupljen u istorijskim okolnostima, teško se uzdiže iznad zemaljskih stvari da bi video duhovne stvari koje su u ovima pohranjene.

283. (s. 8) I svaka od četiri životnje imaće po šest krila naokolo. Da ovo označava izgled duhovnog Božanskog na svakoj strani okolo nebeskog Božanskog, vidi se iz značenja četiri životinje, koje su bili heruvimi, a to su Božanska straža i proviđenje Gospodovo da se višim nebesima ne može prilaziti osim preko dobra ljubavi i ljubavi prema bližnjem. I zato što je to označeno sa četiri životinje u pogledu njihovih tela, to se time označava i nebesko Božansko, o kojemu ćemo ubrzo govoriti; i iz značenja šest krila naokolo, o čemu ćemo isto tako govoriti u onome što sledi. Razlog da heruvim, svojim telom, označava nebesko Božansko, a svojim krilima duhovno Božansko, je to što sve stvari kojima se predstavljaju nebeske stvari, svojim telima, označavaju stvari suštinske, a stvarima koje su okolo njih, one označavaju stvari forme. Otuda i čovek kao telo označava dobro u suštini, a stvarima koje ga okružuju, dobro u formi; a to je iz razloga što je volja, u kojoj dobro obitava, sam čovek, ili čovjek u suštini, a razum, u kome je istina, koja je forma dobra, je čovek iz toga, stoga čovek u formi; ovo poslednje je okolo pređašnjeg. Ali ćemo prvo objasniti šta je nebesko Božansko, i šta duhovno Božansko. Nebesa se dele u dva carstva, od kojih se jedno naziva nebeskim carstvom, a drugo duhovnim carstvom. Razlika je u tome što oni koji su u nebeskom carstvu, ti su u dobru ljubavi prema Gospodu, a oni koji su u duhovnom carstvu, ti su u dobru ljubavi rema bližnjem; otuda to, da je nebesko Božansko dobro ljubavi prema Gospodu, a duhovno Božansko je dobro ljubavi prema bližnjem. A u skladu s ovim dobrima nebesa su i raspoređena: najviše ili treće nebo sastoji se od onih koji su u nebeskom dobru, ili u dobru ljubavi prema Gospodu; a nebo koje ga sledi, i koje se naziva srednjim ili drugim nebom, sastoji se od onih koji su u duhovnom dobru, ili u dobru ljubavi prema bližnjem; i pošto je nebesko dobro dobro na najvišem mestu, a duhovno dobro je dobro na drugome mestu, stoga je drugo okolo onoga prvoga, jer ono što je iznad, to je isto tako unutra, a ono što je ispod, to je izvana, a no što je izvana, to je okolo. Otuda to da se u Reči višim stvarima, i stvarima koje su u sredini, označavaju unutrašnje stvari, a nižim stvarima, i stvarima koje su naokolo, označavaju se spoljašnje stvari.

Sada, pošto i nebesko i duhovno dobro stražare, i pošto se samim životinjama, ili heruvimima, to jest, njihovim telima, označava nebesko Božansko, a njihovim se telima označava i duhovno Božansko, to je jasno da, to što su bili viđeni sa šest krila, označava izgled duhovnog Božanskog na svakoj strani okolo nebeskog Božanskog. (Ali, o ovim se stvarima može steći punija ideja iz onoga što je rečeno i pokazano u delu, Nebo i Pakao. Prvo, iz članka u kojemu se pokazuje da Gospodovo Božansko čini nebo, br. 7-12; posle iz članka, da je Gospodovo Božansko u nebu ljubav prema Njemu i ljubav prema bližnjemu, br. 13-19; i konačno, u članku da se nebo deli u dva carstva, nebesko carstvo i duhovno carstvo, br. 20-28.) Razlog da su heruvimi viđeni kao životinje je to, što se nebeske stvari predstaljaju na razne načine u poslednjim stvarima, kao što se može videti iz mnogih odlomaka u Reči; kao, da se Sveti Duh pokazao kao golubica iznad Isusa kad je bio krštavan (Mat. 3:16, 17), i da se Gospodovo Božansko pokazalo kao jagnje (Apok. 5:6, 8, 13); zbog čega se Gospod i nazivao jagnjetom (Apok. 6:1, 16; 7:9, 10, 14, 17; 12:11; 13:8; 14:1, 4; 19:7, 9; 21:22, 23, 27). Razlog zbog čega je bilo četiri heruvima, što je svaki imao po šest krila, je to što se sa četiri označava nebesko dobro, a sa šest duhovno dobro, jer broj četiri označava povezanost, i najdublja povezanost sa Gospodom ostvaruje se kroz ljubav prema Njemu; dok broj šest označava komunikaciju, a komunikacija sa Gospodom se postiže kroz ljubav prema bližnjemu.

Da krila označavaju duhovno Božansko, koje je u svojoj suštini istina od dobra, vidi se iz sledećih odlomaka.

Kod Davida:

Smirivši se u svojim krajevima, vi ste kao golubica, krila su joj posrebrena a perje joj se zlati. Kad je Svemogući rasipao careve po zemlji, ona se blistala kao snijeg na Selmonu (Psalam 68:13, 14).

Šta je označeno onima koji su se smirili, krilima golubice koja su bila kao posrebrena, i njenim perjem koje je bilo kao pozlaćeno, i carevima, koje je Svemogući rasipao okolo, niko ne može razumeti osim preko unutrašnjeg smisla. U tome smislu, smiriti se, označava živjeti po uredbama; krilima golubice kao pokrivene srebrom, označavaju se duhovne istine; njenim perjem kao pozlaćenim, označava se duhovno dobro iz kojega su izvedene one istine. Svemogući označava stanje iskušenja; carevi u njemu, označavaju istine u tome stanju i posle toga. Da se krilima golubice, čija su krila bila kao posrebrena, označavaju duhovne istine, je to što se krilima označava ono što je duhovno, golubicom se označava istina od dobra a srebrom istina sama. Razlog da se perjem, kao pozlaćnim, označava duhovno dobro od kojega potiču je to što perje označava duhovno dobro iz kojega su istine, a slično se označava i pozlaćenim. Razlog da se Svemogućim koji rasipa okolo, označava stanje iskušenja, je to što Svemogući Bog označava iskušenja, i utehu posle njih; a pošto se istine od dobra usađuju u čoveka preko iskušenja, stoga se kaže, careve po njoj (po zemlji), jer se carevima označavaju istine od dobra, kao što se može videti gore (br. 31).

Kod istoga:

Bog sjede na heruvima i podiže se, i poletje krilima vjetrenijem (Psalam 18:10).

Bogom koji sjede na heruvima označava se Njegovo Božansko proviđenje; letom, označava se Njegovo sveprisustvo u duhovnom svetu; nošen na krilima vetrenijem, označava Njegovo sveprisusvo u prirodnom svetu; krila vetrena označvaju duhovne stvari od kojih su prirodne stvari. Ponovo:

Jehova će te perjem svojim osjeniti, i pod krila svoja zakloniti; istina je njegova štit i ograda (Psalam 91:4).

Oseniti krilima označava biti zaštićen Božanskom istinom, koja je duhovno Božansko; a zakloniti se označava znanje-sećanje, ili prirodno Božansko. A pošto i jedno i drugo označavaju istinu, a biti pokriven označava zaštitu uz pomoć toga, stoga se kaže, istina je štit i ograda. Iz ovih se razmatranja može videti šta je označeno sa,

sjenom krila svojih zakloni me (Psalam 17:8).

Sinovi ljudski u sjenu krila tvojih ne boje se (Psalam 36:7; 57:1);

a isto tako

U sjenu krila tvojim veselim se (pjevam) (Psalam 63:7).

Da krilo, kada se govori o Gospodu, označava duhovno Božansko, dalje se vidi iz sledećih odlomaka,

Kod Jezekilja:

Idući mimo tebe, pogledah te, i gle, godine ti bijahu godine za ljubljenje, i raširih krilo svoje na te i pokrih golotinju tvoju (16:8).

Ovde se govori o crkvi i njenoj obnovi, a ona je označena Jerusalimom; vreme za ljubljenje je stanje kada se može popraviti; raširiti krilo na tebe, označava duhovnu istinu pomoću koje se vrši obnova; pokrih nagotu tvoju, označava sakrivati zla na taj način; jer zlo koje čovek ima od nasledne prirode a posle od propriuma, skriveno je, to jest, ono se uklanja pomoću duhovnih istina, koje su istine od dobra.

Kod Davida:

Jehova se obukao u svjetlost kao u haljinu, razapeo nebo kao šator; vodom si pokrio dvorove svoje, oblake učinio da su ti kola, i ideš na krilima vjetrenijem (Psalam 14:2, 3.

Svetlošću kojom se Jehova obukao, označena je Božanska istina u nebesima, koja se naziva Njegovom haljinom, jer proizlazi od Njega kao Sunca, i tako je izvan i okolo Njega. Značenje ovoga odlomka slično je značenju onih koja govore o Gospodovom preobraženju, i o svetlosti koja je tada sijala s Njegovog lica i iz njegovih haljina (Mat. 17:2; Marko 9:3; Luka 9:28-37). Razapinjanje neba kao šatora, označava Jehovino ispunjavanje neba i njegovih stanovnika Božanskom istinom, a stoga i inteligencijom. Vodom pokriva dvorove svoje, označava Njegovo ispunjavanje poznavanjima istine i dobra, one koji su u poslednjem nebu i koji su u crkvi; od oblaka pravi kola svoja, označava doktrinu istine iz doslovnog smisla Reči. Ide na krilima vetrenim, označava duhovni smisao Reči koji je sadržan u doslovnom smislu.

Kod Malahije:

A vama, koji se bojite imena Mojega, Sunce pravde ustaće i donijeti zdravje na krilima svojim (4:2).

Ovde se pravi upoređenje s orlom, jer orao označava inteligenciju, a krila označavaju duhovno Božansko, koje je Božanska istina, iz koje potiče inteligencija Kod Isaije:

Ali koji čekaju Jehovu, dobijaju novu snagu, podižu se na krilima kao orlovi (40:31).

Podizati se na krilima kao orlovi označava uzdizanje u svetlost neba, koja je Božanska istina, ili duhovno Božansko od kojega je inteligencija.

Kod Jezekilja:

Na visokoj gori posadiću je, i pustiće grane, i rodiće, postaće krasan kedar, pod njim će nastavati ptice svakojakoga krila (17:23).

Krasnim se kedrom označava duhovna crkva; pticom svakoga krila, označavaju se intelektualne stvari koje potiču od duhovnih istina.

Iz ovih se razmatranja vidi da heruvimova krila, i ovde i na drugim mestima u Reči, označavaju duhovno Božansko, koje je Božanska istina koja poučava, preporađa i štiti. Kao i kod Jezekilja:

Bila su četiri lica u svakoga heruvima, i četiri krila u svakoga; njihova krila podignuta jedna prema drugima; svaki od njih pokrivaše krilima njihova tijela; i čuh huku krila njihovijeh koja bješe kao huka velike vode, i kao glas Svemogućeg: kad su išli, čuo se glas kao huka u okolu; kad bi stali, spuštali su krila svoja. Čuh glas krila njihovijeh koja ljubljahu jedni druge, i huku točkova njihovijeh; glas krila njihovijeh čuo se u trijemu izvanjskom, kao glas Svemogućega; a nešto slično rukama bješe ispod krila njihovijeh (1:4, 6, 23; 10:5, 21).

Da krila ovdj označavaju duhovno Božansko, koje je Gospodova Božanska istina u Njegovom nebeskom carstvu, vidi se iz svake pojedinosti gornjega opisa. Četvora krila označavaju duhovno Božansko u tome carstvu; njihova uzdignuta krila jedna prema drugima, označava udruživanje i povezanost svih koji su u tome carstvu preko Gospoda; krila koja pokrivaju njihova tela, označavaju duhovno Božansko koje okružava nebesko Božansko; zvuk krila njihovih čuo se kao glas voda velikih, a glas kola njihovih kao glas Svemogućega, a glas krila njihovih čuo se u tremu izvanjskom, što označava kvalitet duhovnog Božanskog, ili Božanske istine u poslednjem nebu; glas se kaže za istinu. A vode označavaju istine, i njihovo opažanje; točkovi označavaju istine svih doktrinarnih stvari, jer kola označavaju doktrinu. Svemogući označava istinu koja kara u iskušenju, a posle teši; izvanjski trem označava poslednje nebo; nešo slično rukama ispod krila označava moć Božanske istine.

Iz ovih se razmatranja može videti šta je označeno krilima heruvima koji su bili na zaklopcu milosti iznad kovčega, o čemu se ovako piše kod Mojsija:

I načini heruvima jednog na jednom kraju, a drugoga na drugom kraju, na zaklopcu načinite dva heruvima na oba kraja. I neka heruvimi rašire krila u vis da zaklanjaju krilima zaklopac. I neka budu licem okrenuti jedan drugom, prema zaklopcu neka su okrenuta lica njihova. I metnućeš zaklopac ozgo na kovčeg, i u kovčeg ćeš metnuti svjedočanstvo, koje ću ti dati (Izlazak 25:19-21).

Ovde se heruvimima na sličan načn označava Gospodovo proviđenje kao zaštita da se višim nebesima, ili nebeskom carstvu, ne može približiti osim kroz dobro ljubavi prema Gospodu od Gospoda i prema Gospodu. Svjedočanstvom, ili zakonom, koje je stavljeno u kovčeg, označava se Gospod Sam; kovčegom, najdublje ili najviše nebo; zaklopcem, slušanje i primanje svih stvari bogoštovanja koje su od dobra ljubavi, i ispaštanje u isto vreme; krilima heruvima označava se duhovno Božansko u tome nebu, ili u tome carstvu. Krilima koja su ispužena u vis, i njihovim pokrivanjem zaklopca, i njihovim licima okrenutim oprema njemu (prema zaklopcu), označeno je primanje samo i slušanje (ali ove se stvari mogu videti potpunije objašnjene u Nebeskim Tajnama, br. 9506-9546).

Zato što se krilima heruvima i njihovim krajevima označava Božanska istina koja se sluša i prima od Gospoda, stoga se nastavlja kod Mojsija:

I tu ću se sastajati s tobom i govoriću ti sa zaklopca između dva heruvima, koji će biti na zaklopcu od svjedočanstva, sve to ću ti zapovijediti za sinove Izrailjeve (stih 22 u istome poglavlju, i u Brojevima 7:89).

Zato što većina izraza u Reči imaju i suprotno značenje, tako i krila, kada označavaju obmane i umovanja iz njih (iz obmana); kao u Apokalipsi:

Iziđe dim iz stuenca kao dim velike peći, i pocrnje nebo i sunce od dima studenčeva; i iz dima iziđoše skakavci na zemlju. I glas krila njihovijeh bješa kao glas kola sa mnogo konja koji jure u boj.

Kod Osije:

Jefrem se udružio s likovima (lažnim bogovima). Piće se njihovo pokvari (prevrnu); jednako se kurvaju. Vjetar će ih stegnuti krilima svojim, i oni će se posramiti od žrtava svojih (4:17-19).

Jefremom se označava Intelektualno, onakvo kakvo je kod onih u crkvi koji su prosvetljeni kada čitaju Reč. Lažnim bogovima (likovima) označavaju se obmane doktrine, pa se stoga Jefremom, koji se udružio s lažnim bogovima, označava izopačeno Intelektualno, i koje je zahvaćeno obmanama; pićem koje se prevrnu označava se kvalitet istine crkve, gde vino označava tu istinu; njihovim kurvanjem označava se njihovo falsifikovanje istine; vetrom koji ih steže u njihovim krilima, označavaju se umovanja od zabluda, od čega dolazi do obmana. (Šta su zablude u duhovnim stvarima, može se videti u Nauku Novoga Jerusalima, b. 53). Isto je označeno i vetrom u krilima žena pomenutim kod Zaharije 5:9.