10137. ‘Et libamen quadrantis hinis vini’: quod significet verum spirituale quantum ad conjunctionem, constat ex significatione ‘vini’ quod sit verum, de qua n. 1071, 1798, 6377, hic verum spirituale correspondens bono spirituali ex caelesti, quod per ‘similam mixtam oleo’, de qua mox supra n. 10136, significatur; nam in Verbo ubi agitur de bono etiam agitur de vero, et quidem de vero ejusdem generis ex quo bonum, ex causa quia omnia et singula in caelo, et quoque in mundo, se referunt ad bonum et ad verum, et ad utrumque ut sint aliquid, nam bonum absque vero non est bonum, et verum absque bono non est verum, videantur citata n. 9263, 9314; inde est quod cum offerebatur minhah, quae erat panis, ^{1 2} offerretur etiam libamen quod erat vinum; similiter in Sancta Cena; inde est quod per ‘libamen vini’ hic intelligatur verum correspondens bono quod per minham, de qua mox supra, significatur; et ex significatione ‘quadrantis hinis’ quod sit quantum satis ad conjunctionem, de qua mox supra n. 10136.

[2] Quisque videre potest quod per minham, quae erat panis, et per libamen, quod erat vinum, non mere panis et vinum intelligatur, sed quod aliquid Ecclesiae et caeli, ita spiritualia et caelestia, quae sunt caeli et Ecclesiae ³ ; ad quid alioquin fuisset, super ignem altaris mittere panem et vinum? an hoc gratum fuisset Jehovae, seu an hoc Ipsi odor quietis, ut dicitur ⁴ ? et an hoc potuisset expiare hominem? qui sancte cogitat de Verbo, non cogitare potest quod tale terrestre beneplaceret Jehovae nisi altius et interius Divinum inesset; qui credit quod Verbum Divinum sit et spirituale ubivis, credere omnino debet quod in singulis ibi lateat arcanum caeli; sed quod hactenus non notum fuerit ubinam id arcanum latet, est causa quia non notum fuit quod sensus internus, qui spiritualis et Divinus, sit in singulis ibi; et quod angeli sint apud unumquemvis hominem, qui percipiunt cogitata ejus ⁵ , et Verbum, cum ab illo legitur, spiritualiter capiunt, et quod per illos a Domino sanctum tunc influat, et sic quod per illos conjunctio caeli sit cum homine, proinde conjunctio Domini per caelos cum illo; ob illam causam tale Verbum homini datum est, per quod ita ⁶ prospici potest ejus saluti a Domino, et non aliter.

[3] Quod ‘minhah’ quae panis, significet bonum amoris, et quod ‘libamen’, quod vinum, significet bonum fidei, et quod ita percipiantur ⁷ ab angelis, constare potest ab omnibus illis quae de minhah et de libamine memorantur in Verbo, ut apud Joelem,

Excisa est minhah et libamen e ⁸ domo Jehovae; luxerunt sacerdotes ministri Jehovae, devastatus est ager, luxit terra, quia devastatum est frumentum, exaruit mustum, languet oleum, vitis exaruit, et ficus languet; ejulate, ministri altaris ⁹ , quia prohibita est e domo Dei vestri ¹⁰ minhah et libamen; quia propinquus est dies Jehovae, et sicut devastatio a Schaddai venit, 1:9-15;

agitur ibi de ultimo tempore Ecclesiae, quando ibi non amplius est bonum amoris et verum fidei, quod ¹¹ significatur per quod ‘propinquus ¹² dies Jehovae, et sicut devastatio a Schaddai venit’;

[4] inde patet quod per minham et libamen, quae excisa e domo Jehovae, per agrum qui devastatus, per terram quae luget, per frumentum quod etiam devastatum, per mustum quod exaruit, per oleum quod languet, et quod per vitem et ficum, significentur talia quae sunt Ecclesiae et caeli; quid autem significant docet sensus internus; inde ¹³ patet quod per ‘agrum’ significetur Ecclesia quoad receptionem veri, videatur n. 3766, 4982, 7502, 7571, 9295, per ‘terram’ Ecclesia quoad bonum, citata n. 9325, per ‘frumentum’ ¹⁴ omne bonum Ecclesiae, n. 5295, 5410, 5959, per ‘mustum’ omne verum Ecclesiae, n. 3580, per ‘oleum’ bonum amoris, n. 4582, 4638, 9780, per ‘vitem’ bonum Ecclesiae spiritualis interius, n. 5113, 6376, 9277, ¹⁵ per ‘ficum’ bonum ¹⁶ exterius, n. 217, 4231, 5113; inde patet quod ‘minhah et libamen’ sint cultus ex bono amoris et ex bono fidei:

[5] apud Malachiam, Minham non acceptabo e manibus vestris; nam ab ortu solis usque ad occasum ejus magnum nomen Jehovae inter gentes; et in omni loco suffitus allatus nomini Meo, et minhah munda, 1:10, 11;

quod nec ibi per ‘minham’ intelligatur minhah, nec per ‘suffitum’ suffitus, patet, nam agitur de Ecclesia apud gentes, apud quas tamen non minhah; dicitur enim ¹⁷ , Ab ortu solis ad occasum ejus magnum nomen Jehovae inter gentes, et ¹⁸ in omni loco minhah munda et suffitus ¹⁹ ; quod ‘suffitus’ sit adoratio ex bono fidei, videatur n. 9475:

[6] similiter apud Davidem,

Acceptae sunt ²⁰ preces meae, suffitus coram Te, sublatio manuum mearum, minhah vesperae, Ps. 141:2;

[7] ‘minhah vesperae’ est bonum amoris in externo homine:

apud Esaiam,

Incaluistis in diis sub omni arbore viridi, etiam illis effudisti libamen; ascendere fecisti munus, offers munus regi in oleo; et multiplicas aromata tua; ac humilias te ad infernum, 57:5, 6, 9; agitur ibi de cultu ex malis et falsis quae ab inferno; ‘dii’ in sensu interno sunt falsa, nam qui coluerunt alios deos, quidem nomine vocabant illos, sed usque erant falsa ex malis quae colebant; ²¹ quod dii alieni in Verbo sint ²² falsa, videatur n. 4402 fin. , 8941; ‘arbor viridis’ est omne perceptivum, ²³ cognitivum, et confirmativum falsi ²⁴ , n. 2722, 2972, 4552, 7692, ²⁵ ‘viride’ est sensitivum, n. 7691, ‘incalescere’ est ardor cultus, ‘ignis’ enim, ex quo incalescentia, est amor in utroque sensu, n. 5215, 6832, 7575, ‘effundere libamen’ est cultus ex falsis mali, ‘offerre munus regi in oleo’ est colere satanam ex malis, ‘munus in oleo’ est minhah, et ‘rex’ est falsum; ‘multiplicare aromata’ est multiplicare suffitus, per quos significantur adorationes ²⁶ , n. 9475;

[8] quare etiam dicitur quod humiliet se ad infernum; ex his constare potest quod ‘minhah’, quae erat panis, et ‘libamen’, quod erat vinum, significent talia quae sunt Ecclesiae et caeli ²⁷ , nempe cibum et potum caelestem, similia quae ²⁸ panis et vinum in Sancta Cena; ob causam supra dictam ²⁹ , ut caelum se conjungat cum homine per Verbum, consequenter Dominus per caelum mediante Verbo ³⁰ ; cum ³¹ Divinum Verbi in talibus consistit, tunc id ³² non solum nutrit mentes humanas sed etiam mentes angelicas, et facit ut caelum et mundus unum sint.

[9] Ex his ³³ constare quoque potest quod omnia et singula quae de minhah et libamine, seu de pane et vino, in Verbo dicta et mandata sunt, intus in se contineant Divina arcana; sicut quod minhah esset similago super quam oleum, et quoque tus, et quod omnino saliretur, et quod esset azyma seu infermentata; quodque alia ratio compositionis ejus esset cum sacrificabatur agnus, alia cum aries, alia cum juvencus, et quoque alia in sacrificiis reatus et peccati, quam in sacrificiis reliquis; similiter alia ratio vini in libamine ³⁴ ; nisi singula involvissent arcana caeli, nequaquam talia applicate ad varia cultus mandata fuissent.

[10] Ut haec varia sub unum intuitum sistantur, licet offerre illa in suo ordine, In sacrificiis et holocaustis ³⁵ eucharisticis erat ⁴ pro unoquovis agno minhah ex una decima ephae similaginis mixtae quarta hinis olei; et vinum in libamen quarta hinis. Pro unoquovis ariete erat ³⁶ minhah ex duabus decimis similaginis, et tertia hinis olei; ex vino in libamen tertia hinis. Pro unoquovis juvenco erat ³⁶ minhah ex duabus decimis similaginis mixtae oleo, dimidio hinis, et ex vino in libamen dimidium hinis, Num. 15:4-12, xxviii [9, ] 10-12, 20, 21, 28, 29, 29:3, 4, 9, 10, 14, 15, 18, 21, 24, 27, 30, 33, 37; quod pro agno alia ratio quantitatis similaginis, olei, et vini esset quam pro ariete et juvenco, erat causa quia agnus significabat bonum innocentiae intimum, aries bonum innocentiae medium, et juvencus bonum innocentiae ultimum seu externum; sunt enim tres caeli, intimum, medium, et ultimum, inde quoque tres gradus boni innocentiae sunt; ejus crescentia a primo ad ultimum per crescentem rationem similaginis, olei, et vini, significatur; sciendum est quod bonum innocentiae sit ipsa anima caeli, quia id bonum est solum receptivum amoris, charitatis, et fidei, quae faciunt caelos; quod ‘agnus’ sit bonum innocentiae intimum, videatur n. 3994, 10132, quod ‘aries’ sit bonum innocentiae medium seu interius, n. 10042, et quod ‘juvencus’ sit bonum innocentiae ultimum seu externum, n. 9391, 9990.

[11] In sacrificiis autem pro confessione erat minhah ex placentis azymis mixtis oleo, ex ³⁷ laganis azymis unctis oleo, ex similagine bullata placentae mixtae oleo; praeter placentas panis fermentatas, Lev. 7:11, 12;

et in sacrificiis reatus ac peccati, erat minhah ex decima ephae similaginis ³⁸ , sed non oleum et tus super illam, Lev. 5:11;

quod non oleum et tus super minham sacrificii peccati et reatus daretur, erat causa quia per ‘oleum’ significatur bonum amoris, et per ‘tus’ verum illius boni, et per ‘sacrificium peccati et reatus’ significatur purificatio et expiatio a malis et inde falsis ³⁹ , quae ideo non cum bono et inde vero commiscenda erant.

[12] Praeterea de minhah Aharonis et filiorum ejus die quo ungerentur, videatur Lev. 6:13-15 [KJV 20-22], de minhah primitiarum messis, Lev. 2:14, 15, 23:10, 12, 13, 17, de minhah Naziraei, Num. vi, de minhah zelotypiae, Num. v, deque minhah mundati a lepra, Lev. xiv, deque minhah cocta in clibano ⁴⁰ , de minhah sartaginis, et de minhah cacabi, Lev. 2:4-7;

quod nullum fermentum erit in minhah, nec ullum mel, et quod minhah omnino saliretur, ibid. vers. ⁴¹ 11, 13; quod non fermentum et mel esset in minhah, erat causa quia ‘fermentum’ in sensu spirituali est falsum ex malo, et ‘mel’ ⁴² jucundum externum ita commixtum cum jucundo amoris mundi, per quod etiam fermentant bona et vera caelestia, et sic dissipantur; et quod omnino saliretur, erat causa quia ‘sal’ significabat verum desiderans bonum, ita conjungens utrumque; quod ‘fermentum’ sit falsum ex malo, videatur n. 2342, 7906, 8051, 9992, quod ‘mel’ sit jucundum externum, ita amoris in utroque sensu ⁴³ , n. 5620, et quod ‘sal’ sit verum desiderans bonum, n. 9207.

Poznámky pod čarou:

2576. Quod ‘ecce illud tibi velamen oculorum omnibus qui tecum’ significet quod vera rationalia sint instar velaminis aut amictus veris spiritualibus, constat a significatione ‘velaminis’, de qua mox sequitur, et a significatione ‘oculorum’ quod sint intellectualia, ut patet a perplurimis locis in Verbo; tum a significatione ‘videre’ quod sit intelligere, n. 2150, 2325; quisque videre potest quod in singulis in hoc versu arcana sint, quae non patefieri possunt nisi a sensu quodam interiore; ut, quod ‘dederit mille argenti’, et hoc dicatur non marito sed ‘fratri ejus’, quod illud esset ‘velamen oculorum’, et ‘ei et omnibus qui cum illa’, tum ‘cum omnibus’ et quod ‘sic vindicata’; plures quidem conjecturae historicae ex sensu litterae deduci possent, sed omnes illae non habent aliquid spirituale, minus Divinum, quale tamen est Verbum.

[2] Quod vera rationalia sint instar velaminis seu amictus veris spiritualibus, ita se habet: quae intima sunt hominis, illa sunt ejus animae, quae autem exteriora sunt, illa sunt ejus corporis; intima hominis sunt bona et vera ex quibus anima suam vitam habet, alioquin anima non esset anima; exteriora inde ¹ trahunt suam vitam, et sunt omnia corporis instar, seu quod idem est, sunt velaminis aut amictus instar; quod imprimis constare potest ab illis quae in altera vita apparent, ut ab angelis cum sistuntur videndi, eorum interiora elucent a facie, exteriora repraesentantur tam in corpore quam in amictu eorum, usque adeo ut quilibet ibi ex solo amictu scire possit quales sunt; sunt enim reales substantiae, ita essentiae in forma; cum angelis qui visi, et quoad facies et amictus descripti in Verbo, similiter se habet, ut qui visi in sepulcro Domini, Matth. 28:3; Marcus 16:5;

et viginti quatuor seniores circum thronum, Apoc. 4:4 ² , et alii nec solum cum angelis, sed etiam cum omnibus reliquis tametsi inanimata, quae memorantur in Verbo; eorum exteriora sunt velamen aut amictus, sicut cum arca foederis et cum tentorio quod circumcirca; ‘arca’ ibi, quae intimum, repraesentabat Ipsum Dominum, nam ibi testimonium, at ‘tentorium’ quod extra, repraesentabat regnum Domini; ‘velamina’ ibi, seu vela et tegumenta, omnia et singula repraesentabant exteriora caelestia et spiritualia in Ipsius regno, nempe in tribus caelis; quod constare potest inde quod forma ejus ostensa sit Mosi in monte Sinai, Exod. 25:9; 26:30;

inde sanctitatem suam habuit, non autem ab auro et argento et a sculpturis quae ibi:

[3] quia nunc agitur de veris rationalibus quod sint instar velaminis aut amictus veris spiritualibus, et apud Mosen describitur tentorium, quoad ‘velamina’ ejus aut tegumenta, etiam quoad vela quae ante introitus, licet illustrationis causa exponere quid in specie per ‘vela’ ibi significatum sit; quid autem per tegumenta circumcirca, alibi, ex Divina Domini Misericordia, dicetur: vela ibi fuerunt tria, primum, quod fecit discrimen inter Sanctum et Sanctum sanctorum; alterum, quod vocatur tegumentum pro janua tentorii;

[4] tertium, quod tegumentum pro porta atrii: de ipso velo, quod primum, ante arcam, ita apud Mosen;

Facies velum ex hyacinthino et purpura, et coccineo dibapho et xylino intertexto, opus excogitationis, facies illud cum cherubis et dabis illud super quatuor columnis shittim, obductis auro, e unci earum ex auro; super quatuor basibus argenti; et dabis velum sub ansulis; et inferes eo, intra velum, arcam testimonii, et distinguet velum vobis inter Sanctum et Sanctum sanctorum Exod. 26:31-34, 36:35, 36;

hoc velum repraesentabat apparentias proximas et intimas boni et veri rationalis, in quibus sunt angeli tertii caeli, quae apparentiae descriptae sunt per ‘hyacinthinum, purpuram, coccineum dibaphum, et xylinum intertextum’, in quibus color ruber repraesentabat bona amoris, et albus vera ejus; similiter etiam aurum et argentum quibus obducebantur columnae, et ex quibus unci et bases; quod ‘colores’ repraesentent, videatur n. 1042, 1043, 1053, 1624; quod ‘aurum’ sit bonum amoris, n. 113, 1551, 1552; quod ‘argentum’ sit verum, n. 1551, 2048;

[5] inde constare potest quid significat, quod Velum templi discissum sit, Matth. 27:51; Marcus 15:38; Luc. 23:45,

nempe quod Dominus intraverit in Ipsum Divinum omnibus apparentiis discussis, et quod simul aperuerit aditum ad ipsum Divinum per Suum Humanum Divinum factum.

[6] De altero, seu tegumento pro janua tentorii, ita apud Mosen,

Facies tegumentum ad ostium tentorii, ex hyacinthino et purpura, et coccineo dibapho, et xylino intertexto, opus acupictoris: et facies ad tegumentum quinque columnas shittim, et obduces eas auro, unci earum ex auro, et fundes iis quinque bases aeris, Exod. 26:36, 37; 36:37, 38;

per hoc tegumentum repraesentatae sunt apparentiae boni et veri, quae prioribus inferiores seu exteriores sunt, seu mediae rationalis, in quibus sunt angeli secundi caeli; quae apparentiae paene similiter descriptae sunt, cum differentia tamen quod pro illo tegumento ‘quinque columnae et quinque bases’ essent, per quem numerum significatur parum respective, nam hae apparentiae non ita cohaerent aut ita caelestes sunt ac apparentiae intimi seu tertii caeli; de numero ‘quinque’ quod parum, videatur n. 649, 1686; et quia hae apparentiae spectant naturalia, mandatum quod ‘bases funderentur ex aere’, per aes enim repraesentabatur et significabatur bonum naturale ³ , n. 425, 1551.

[7] De tertio, seu tegumento pro porta atrii, ita apud Mosen,

Portae atrii tegumentum, viginti cubitorum, ex hyacinthino et purpura, et coccineo dibapho, et xylino intertexto, opus acupictoris; columnae eorum quatuor, bases harum quatuor, omnes columnae atrii circumcirca cinctae argento, unci earum ex argento, sed bases earum ex aere, Exod. 27:16, 17; 38:18, 19;

per hoc tegumentum repraesentatae sunt apparentiae boni et veri adhuc inferiores seu exteriores, quae sunt infimae rationalis, in quibus sunt angeli primi caeli; hae apparentiae quia correspondent interioribus, descriptae sunt similiter, cum differentia tamen quod columnae non obductae auro, sed cinctae argento et quod unci essent ex argento, quibus significantur vera rationalia ex scientificis ortum immediate ducentia, et bases ex aere, quibus significantur bona naturalia: inde constare potest quod nihil non ibi repraesentativum caelestium et spiritualium regni Domini fuerit, seu quod ad omnem typum caelestium et spiritualium in tribus caelis facta sint; tum quod velamina seu tegumenta significaverint illa quae instar corporis seu amictus sunt circum seu extra intimum.

[8] Praeterea quod velamina, tegumenta, amictus seu vestes significent vera inferiora respective, constare potest a multis locis in Verbo; ut apud Ezechielem,

Byssus in acupictura ex Aegypto fuit expansum tuum, hyacinthinum et purpura ex insulis Elisha [fuit] tegumentum tuum, 27:7;

ubi de ‘Tyro’ per quam significantur cognitiones interiores caelestium et spiritualium, proinde qui in illis sunt, n. 1201; ‘acupictura ex Aegypto’ pro scientifico; quod ‘Aegyptus’ sit scientificum, n. 1164, 1165, 1186, 1462; ‘hyacinthinum et purpura ex insulis Elisha, quod tegumentum’ pro ritualibus correspondentibus cultui interno, n. 1156:

[9] apud eundem,

Descendent desuper soliis suis omnes principes malis, et removebunt amicula sua, et vestes acupicturae suae exuent, terroribus induentur, super terra sedebant, 26:16;

etiam de ‘Tyro’, ‘amicula et vestes acupicturae’ pro cognitionibus ex scientificis, ita pro veris inferioribus:

[10] apud eundem,

Vestivi te acupicto, et calceavi te taxo, et accinxi te bysso: et obtexi te serico, et ornavi te ornamento, et dedi armillas super manus tuas, et torquem super guttur tuum.... Sumpsisti de vestibus tuis, et fecisti tibi excelsa variegata, et scortata es super illis; ... sumpsisti vestes acupicti [tui], et texisti eas, 16:10, 11, 16, 18; de ‘Hierosolyma’ quae est Ecclesia spiritualis, descripta qualis antiquitus, et qualis postea cum perversa; ejus spiritualia inferiora et doctrinalia sunt ‘vestes acupicti, byssi, serici’:

[11] apud Esaiam,

Dominus Jehovah Zebaoth removens ex Hierosolyma et ex Jehuda ⁴ ... omnem baculum panis, et baculum aquae; ... tunc apprehendet vir fratrem suum domus patris sui, ⁵ Vestis tibi princeps eris nobis:... excipiet in die isto, dicendo, Non ero alligans, et in domo mea non panis, et non vestis; ne ponatis me principem populi.... Scabie afficiet Dominus verticem filiarum Zionis; ... et in die illo removebit Dominus ornatum compedum, et reticulorum, et lunularum, et collariorum, et catenularum, et bracteolarum: et tiaras, et periscelides, et alligamenta, et domos animae, et inaures: annulos, et ornamenta nasi, mutatorias vestes, et amicula, et pepla, et aciaria, specula, et sindones, et cidares, et palliola, 3:1, 6, 7, 17-24;

‘Hierosolyma’ pro Ecclesia spirituali, ‘Jehuda’ pro Ecclesia caelesti, ‘baculus panis, et baculus aquae qui removebitur’ pro bono et vero; ‘vestis quae principi’ pro veris quae sunt doctrinae; ‘amictus ⁶ et ornatus varii filiarum Zionis’ qui enumerantur, sunt omnes et singuli genera et species boni et veri quibus privarentur; nisi singula quae memorantur, aliquid peculiare Ecclesiae ⁷ significarent, non forent Verbi, in cujus unaquavis voce Divinum; praedicantur de ‘filiabus Zionis’, per quas quod illa quae Ecclesiae sunt, significentur, videatur n. 2362:

[12] apud eundem,

Excitare, excitare, indue robur tuum, Zion, indue vestes decoris tui, Hierosolyma, civitas sanctitatis; quia non addet, veniat in te amplius praeputiatus et immundus, 52:1, 2;

‘Zion’ pro Ecclesia caelesti, ‘Hierosolyma’ pro spirituali, ‘vestes decoris’ pro sanctis fidei:

apud eundem,

Telae eorum non sunt ad vestem, neque teguntur operibus eorum, opera eorum, opera iniquitatis, 59:6;

‘telae’ pro fictis veris quae non sunt ad vestem, ‘vestis’ pro veris exterioribus ⁸ doctrinae et cultus; inde dicitur ‘neque teguntur operibus’:

[13] apud eundem,

Gaudendo gaudebo in Jehovah, exsultabit anima mea in Deo meo, quia induet me vestibus salutis, amiculo justitiae texit me, 61:10;

‘vestes salutis’ pro veris fidei, ‘amiculum justitiae ⁹ ’ pro bono charitatis:

apud Johannem, Habes pauca nomina etiam in Sardibus, quae non polluerunt vestimenta sua, et ambulabunt Mecum in albis, quia digni sunt: qui vicerit, is induetur vestimentis albis, Apoc. 3:4, 5:

apud eundem,

Beatus qui vigilat, et servat vestimenta sua, ut non ambulet nudus, Apoc. 16:15:

apud eundem,

Super thronis vidi viginti et quatuor seniores sedentes, indutos vestimentis albis, Apoc. 4:4 ¹⁰ ; ubi quod ‘vestimenta’ non sint vestimenta, patet, sed spiritualia quae sunt veri:

[14] similiter quod Dominus dixit de consummatione saeculi quod ‘non reverterentur retro ad tollendum vestimenta’, Matth ¹¹ 24:18; Marcus 13:16, ubi quod ‘vestimenta’ sint vera, videatur n. 2454: tum quod de ‘non induto veste nuptiarum’, Matth 22:11, 12;

et quod de Johanne, Quid exivistis videre, num hominem splendidis vestimenti indutum? qui splendida gerunt, in domibus regum sunt, Matth 11:8; Luc. 7:25;

pro quod non in externis doctrinae et cultus, sed in internis, quare addit, Quid exivistis videre, num prophetam? Dico vobis, etiam magis quam propheta, ¹² Matth. 11:9;

[15] ‘propheta’ pro externis doctrinae et cultus. Quia ‘vestes’ vera omni generis significabant, mandatum erat quod filii Israelis cum exirent Aegypto ‘mutuo peterent aurum et argentum, et vestes, et ponerent super filiis’, Exod. 3:22; 12:35, 36, tum quod ‘vestes plurium generum seu mixtae non induerentur’, Lev. 19:19; Deut. 22:11;

[16] et quo ‘facerent sibi peniculamenta in oris vestium, ponerent ibi filum hyacinthinum, et cum id viderent, recordarentur praeceptorum, et facerent ea’, Num. 15:38-40;

discindebant etiam olim vestes, ut patet ¹³ Jos. 7:6; Jud. 11:35; 1 Sam. 4:12; 2 Sam. 1:2, 11, 12; 3:31; 13:30, 31; 15:32; 2 Reg. 21:27; 2 Reg. 5:7, 8; 6:30; 22:11, 14 ¹⁴ , 19; Esai. 36:22; 37:1; quod significabat zelum pro doctrina ‘ac vero, quod si laceratum; tum humiliationem, quod nihil apud eos, quod significatur per ornatum vestium’.

[17] Quod per velamina, tegumenta, amictus aut vestes talia significentur, etiam a prophetia Jacobi, tunc Israelis, patet ¹⁵ ,

Ligabit ad vitem pullum suum, et ad vitem nobilem filius asinae suae; lavabit in vino vestimentum suum, et in sanguine uvarum velamen suum, Gen. 49:11;

quid haec significant, nemo scire potest nisi ex sensu interno, qui nempe ‘vitis, vitis nobilis, pullus, filius asinae, vinum, sanguis uvarum, vestimentum, et velamen’; quod de Domino Qui ibi vocatur Shiloh manifestum est; agitur ibi de ‘Jehudah’ per quem repraesentatur Divinum caeleste Domini; per ‘vestimentum quod lavaret in vino’ per ‘velamen quod in sanguine uvarum’, significatur Ipsius Rationale et Naturale, quod Divinum faceret:

[18] similiter apud Esaiam,

Quis hic veniens ex Edom, infectus vestes ex Bozra, hic honorabilis in vestitu suo, incedens in multitudine roboris sui?... Quare rubicundus quoad vestem tuam, et vestes ¹⁶ tuae sicut calcantis in torculari? Et torcular calcavi solus ego, et de populis non quisquam mecum:... sparsa est victoria eorum super vestes meas, et omne indumentum meum pollui, 63:1-3;

ubi etiam ‘vestes et indumentum’ pro Humano Domini, quod per pugnas tentationum et victorias Divinum ex propria potentia fecit, quare dicitur ‘torcular calcavi solus ego, et de populis non quisquam mecum’: quod ‘Isacus odoraretur odium vestium Esavi, et sic benediceret’, Gen. 27:27, simile involvit.

[19] Ipsum Sanctum Divini Humani Domini etiam fuit vestimentum quod apparuit sicut lux, et sicut album fulgurans cum transformatus, de quo ita apud Matthaeum, Cum Jesus transformatus, splenduit facies Ipsius sicut sol, vestimenta Ipsius facta sunt sicut lux, 17:2:

apud Lucam, Jesus cum oraret, facta est species faciei Ipsius alia, Ipsius vestimentum album fulgurans, 9:29:

et apud Marcum, Cum Jesus transformatus, vestimenta Ipsius facta splendentia, alba valde sicut nix, cujusmodi fullo super terra non potest dealbare, 9:3.

Vestes sanctitatis quibus indutus Aharon, cum intraret intra velum, quae erant lini, simile ¹⁷ repraesentabant, Lev. 16:2, 4;

pariter vestes sanctitatis quae ad gloriam et decus, ac ministerii, de quibus' Exod. 28:2 ad fin; xxxix ¹⁸ ad fin. ; in illis ne illum erat quod non repraesentabat.

Poznámky pod čarou: