9818. 'Quos implevi spiritu sapientiae': quod significet quibus inscriptum est Divinum Verum, constat ex significatione ‘spiritus sapientiae’ cum de illis qui in caelesti bono, quod sit Divinum Verum, de qua sequitur; illo impleri dicitur, cum inscriptum manet. Cum hoc ita se habet: qui in caelesti regno Domini sunt, illi sciunt vera non ex scientia et inde fide, sed ex perceptione interna; sunt enim illi in bono amoris a Domino, et ei bono omnia vera insita sunt; ipsum bonum implantatum est parti eorum voluntariae, et verum inde parti intellectuali; ac pars voluntaria et intellectualis apud illos prorsus unum agunt, secus ac apud illos qui in regno spirituali sunt; inde ¹ est quod illi qui in regno caelesti Domini sunt, ex parte sua intellectuali non sciant sed percipiant vera; bonum enim implantatum voluntati sistitur in suo quali et in sua forma in intellectu, et ibi in luce sicut flammea; forma boni et quale ejus est illis verum, quod non videtur sed percipitur ex bono; inde est quod illis nusquam aliqua disceptatio sit de veris, usque adeo ut cum de veris sermo ² incidit, dicant, Ita, vel, Non ita, nec ultra, nam si ultra non est ex bono; hi sunt qui intelliguntur apud Matthaeum,

Esto sermo vester, Ita ita, non non; quod ultra haec est, ex malo est, 5:37;

quod illi qui in caelesti Domini regno ³ tales sint, videatur n. 2715, 2718, 3246, 4448, 5113, 6367, 7877, 9166 fin. , 9543; quae differentia sit inter illos qui in caelesti regno et inter illos qui in regno spirituali, videantur loca citata n. 9277; ex his nunc constare potest quid intelligitur per quod Divina Vera inscripta sint.

[2] ⁴ Multis in locis in Verbo dicitur spiritus, et cum de homine, per ⁵ spiritum ejus significatur bonum et verum inscriptum parti intellectuali, proinde hujus vita; quod spiritus cum praedicatur de homine, id sit, est quia homo quoad interiora sua est spiritus, ⁶ etiam quoad interiora una cum spiritibus; de qua re videantur quae prius copiose ostensa sunt, nempe, quod spiritus et angeli sint apud hominem, et quod homo ⁷ regatur per eos a Domino, n. 50, 697, 986, 2796, 2886, 2887, 4047, 4048, 5846-5866, 5976-5993, quod homo sit inter spiritus et angelos tales, qualis ipse est, n. 4067, 4073, 4077, 4111, quod unicuique homini sit spiritus, per quem vita ejus corpori, n. ⁸ 4622.

[3] Inde ⁹ sciri potest quid per spiritum cum de Domino, intelligitur, quod nempe sit Divinum Verum procedens a Divino Bono Ipsius et quod hoc Divinum cum influit apud hominem, et recipitur ab illo sit ¹⁰ Spiritus veritatis, Spiritus Dei, et Spiritus sanctus, influit enim immediate a Domino, et quoque mediate per angelos et spiritus videantur citata n. 9682; quod ¹⁰ Spiritus veritatis, Spiritus Dei, et Spiritus sanctus id sit, videbitur in sequentibus; primo enim ostendendum est quod spiritus in Verbo cum de homine, sit bonum et verum inscriptum ejus parti intellectuali, proinde quod sit hujus vita; est enim vita partis intellectualis, et vita partis voluntariae; vita partis intellectualis est scire, videre, et intelligere verum esse verum, et bonum esse bonum; vita autem partis voluntariae est velle et amare verum propter verum, et bonum propter bonum; haec vita in Verbo vocatur cor, illa autem spiritus.

[4] Quod ita sit, constat a locis in Verbo quae sequuntur:

apud Ezechielem,

Facite vobis cor novum, et spiritum novum; quare moriemini domus Israelis? 18:31:

et apud eundem,

Dabo vobis cor novum, et spiritum novum dabo in medio vestri: 36:26;

‘cor novum’ pro nova voluntate, et ‘spiritus novus’ pro novo intellectu apud Sachariam, Jehovah extendit caelos, et fundat terram, et format spiritum hominis in medio ejus, 12:1;

‘extendere caelos et fundare terram’ pro novam Ecclesiam; quod ¹¹ haec sit caelum et terra, videatur n. 1733, 1850, 2117, 2118, fin. , 3355 fin. ; 4535; 'formare spiritum hominis in medio ejus' pro regenerare quoad intellectum veri et boni:

[5] apud Davidem,

Cor mundum crea mihi, Deus, et spiritum firmum innova in medio mei: ne abjice me a coram Te, et spiritum sanctitatis Tuae ne aufer a me; reduc mihi gaudium salutis Tuae; et spiritus ingenuus sustentet me: sacrificia Dei spiritus infractus; cor infractum et contritum Deus non ¹² spernit, Ps. 51:12-14, 19 [KJV 10-12, 17];

‘cor mundum’ pro voluntate aversante ¹³ mala, quae sunt immunda, ‘spiritus firmus’ pro intellectu et fide veri, ‘spiritus infractus et cor infractum’ pro ¹⁴ tentationis statu et inde humiliatione utriusque vitae; quod ‘spiritus’ sit vita, ex singulis ibi patet; Divinum Verum, ex quo illa vita, est ‘Spiritus sanctitatis’ apud eundem,

Generatio, non rectum ¹⁵ fecit cor ejus, nec constans cum Deo spiritus ejus, Ps. 78:8;

‘non rectum cor’ pro quod non recta voluntas, ‘non constans spiritus cum Deo’ pro quod non constans intellectus et fides veri Divini:

apud Moschen,

[6] Aggravaverat Jehovah Deus spiritum Sichonis regis Chesbonis, et obfirmaverat cor ejus, Deut. 2:30;

ibi etiam ‘spiritus’ et ‘cor’ pro utraque vita, quae ‘obfirmata’ dicitur, cum nulla voluntas intelligendi verum et bonum est, nec faciendi illa:

apud Ezechielem,

Liquescet omne cor, et remittentur omnes manus, et contrahetur omnis spiritus, 21:12 ¹⁶ [KJV 7];

similiter:

apud Esaiam,

Jehovah dans animam populo super terra, et spiritum ambulantibus in ea, 42:5;

‘dare animam populo’ pro vitam fidei; quod ‘anima’ sit vita fidei, videatur n. 9050, et ‘dare spiritum’ pro intellectum veri:

apud eundem,

Anima mea desideravi Te in nocte; etiam spiritu meo in medio mei exspectavi Te mane, 26:9;

similiter:

apud eundem,

[7] Concipite quisquilias, parite stipulam, spiritum vestrum ignis comedet, 33:11 ¹⁷ ; ‘spiritus quem ignis ¹⁸ comedet’ pro intellectu veri, ita pro intelligentia, ‘ignis’ pro concupiscentia, quae quia ex malo, destruit:

apud Ezechielem,

Vae prophetis stultis, qui abeunt post spiritum suum! 13:3:

apud eundem,

Quod ascendit super spiritum vestrum, non fiet unquam, 20:32:

apud Malachiam, Non fecit unus et reliqui quibus spiritus, quid ergo unus, quaerens ¹⁹ semen Dei; quare observate vos per spiritum vestrum, ut contra uxorem juventutis Tuae non agat perfide, 2:15:

apud Davidem,

Beatus homo cui non imputat Jehovah iniquitatem modo non in spiritu ejus dolus, ps 32:2:

apud Matthaeum, Beati pauperes spiritu, quia eorum est regnum caelorum, 5:3:

apud eundem,

Jesus ad discipulos, Vigilate et orate ne ingrediamini in tentationem; quidem spiritus promptus est, caro vero infirma, 26:41.

[8] Quod in his locis per ‘spiritum’ ipsa vita hominis intelligatur, ²⁰ manifeste patet; quod vita intellectualis, seu vita veri, constare potest ex eo quod per 'spiritum' in naturali sensu intelligatur vita respirationis hominis; et respiratio, quae est pulmonum, correspondet vitae veri, quae est vita ²¹ fidei et inde intellectus, dum pulsus, qui est cordis, correspondet vitae voluntatis, ita amoris; quod illa correspondentia pulmonum et cordis sit, videatur n. 3635, 3883-3896, 9300, ²² 9495; inde constare potest quae vita in spirituali sensu intelligitur per ‘spiritum’.

[9] Quod ‘spiritus’ in ²³ communi sensu sit vita respirationis hominis, ²⁴ evidenter patet apud Davidem,

Abscondis facies Tuas, conturbantur; colligis spiritum eorum, exspirant: emittis spiritum Tuum, creantur, Ps. 104:29, 30:

apud eundem,

Responde mihi, Jehovah, consumptus est spiritus meus, ne absconde facies Tuas a me, Ps. 143:7:

apud Hiobum,

Spiritus meus consumptus est, dies mei sunt exstincti, 17:1:

apud Lucam,

Jesus apprehendens manum puellae mortuae, dicens, Puella surge; reversus itaque est spiritus ejus, et surrexit extemplo, 7:54, 55:

apud Jeremiam,

Stultus factus omnis homo scientia, mendacium sculptile ejus, neque spiritus in eo, 10:14, 51:17:

apud Ezechielem,

Eduxit me in spiritu Jehovae, et collocavit me in medio vallis; et ibi dixit Dominus Jehovih ossibus aridis, Ecce Ego adducens spiritum in vos ut vivatis: sic dixit Dominus Jehovih, A quattuor ventis veni, spiritus, et inspira in occisos hos; et venit in eos spiritus, et revixerunt, xxxvii [1, ] 5, 9, 10: in Apocalypsi, Duo testes occisi a bestia ascendente ex abysso; sed post tres dies et dimidium spiritus vitae a Deo intravit in illos, ut consisterent super pedes suos, 11:7, 11;

[10] ex his locis manifeste patet quod ‘spiritus’ ²⁵ sit vita hominis: quod in specie sit vita veri, quae est vita partis intellectualis in homine, et vocatur intelligentia, ²⁶ liquet apud Johannem, Venit hora et nunc est quando veri adoratores adorabunt Patrem in spiritu et veritate: Spiritus Deus est, ideo eos qui adorant Ipsum, in spiritu et veritate oportet adorare, 4:23, 24:

apud Danielem,

Quod in eo esset spiritus excellens, et scientiae et intelligentiae, 5:12, 14:

apud Lucam,

Johannes crevit, et corroboratus est spiritu, 1:80:

et de Domino ²⁷ ,

Jesus puer crevit, et corroboratus est spiritu, et impletus sapientia, 2:40:

apud Johannem,

Quem Pater misit, verba Dei loquitur, non enim ex mensura dedit Deus Ei spiritum, 3:34;

hic ‘spiritus’ pro intelligentia et sapientia, ‘verba Dei loqui’ est Divina Vera.

[11] Ex his nunc patet quid per ‘spiritum’ significatur apud Johannem,

Jesus dixit Nicodemo, Nisi quis generatus fuerit ex aqua et spiritu, non potest ingredi in regnum Dei; quod natum est ex carne caro ²⁸ est, sed quod generatum est a spiritu spiritus est, 3:5, 6;

‘generari ex aqua’ est per verum, et ‘generari ex spiritu’ est inde vita ex Domino, quae vita spiritualis vocatur; quod ‘aqua’ sit verum, per quod regeneratio, videatur n. 2702, 3058, 3424, 4976, 5668, 8568, 9323, ‘caro’ autem est proprium hominis, in quo nihil vitae spiritualis, n. 3813, 8409.

[12] Simile per ‘spiritum’ et ‘carnem’ significatur apud eundem,

Spiritus est qui vivificat, caro non prodest quicquam; verba quae Ego loquor vobis, spiritus sunt et vita sunt, 6:63;

‘verba quae Dominus locutus est’ sunt Divina Vera, vita inde est ‘spiritus’:

apud Esaiam,

Aegyptus homo, non Deus, et equi ejus caro et non spiritus, 31:3;

‘Aegyptus’ pro scientia in communi, ‘equi ejus’ pro scientifico ex intellectuali, quod dicitur ‘caro et non spiritus’ cum nihil vitae spiritualis inest; quod ‘Aegyptus’ sit scientia, videantur citata n. 9340, 9391, quod ‘equi’ sint intellectuale, n. 2761, 2762, 3217, 5321, et quod ‘equi Aegypti’ sint scientifica ex intellectuali, n. 6125, 8146, 8148; qui non scit quid Aegyptus, quid equi ejus, tum quid caro et spiritus, nusquam scire potest quid illa verba involvunt.

[13] Cum notum est quid significat ‘spiritus’ ²⁹ apud hominem, sciri potest quid significatur per ‘spiritum’ cum dicitur de Jehovah seu Domino, ³⁰ Cui tribuuntur omnia quae homini, sicut facies, oculi, aures, bracchia, manus, ut et cor, anima; ita quoque Spiritus, qui in Verbo vocatur Spiritus Dei, Spiritus Jehovae, Spiritus oris Ipsius, Spiritus sanctitatis seu Spiritus sanctus; quod per illum intelligatur Divinum Verum procedens a Domino, constat ex pluribus in Verbo locis; causa quod Divinum Verum procedens a Domino per ‘Spiritum Dei’ significetur, est quia omnis vita hominis inde est, ac vita caelestis illis qui Divinum illud Verum fide et amore recipiunt; quod id sit ‘Spiritus Dei’, Dominus Ipse docet apud Johannem,

Verba quae Ego loquor vobis, spiritus sunt et vita sunt, 6:63;

‘verba quae Dominus locutus est’ ³¹ sunt Divina Vera:

[14] apud eundem,

Jesus magna voce clamavit, dicens, Si quis sitiverit, venito ad Me et bibito; quisquis credit in Me, sicut dixit Scriptura, flumina e ventre illius fluent aquae viventis; hoc dixit de Spiritu, quem accepturi erant credentes in Ipsum; nondum enim erat Spiritus sanctus, quia Jesus nondum glorificatus erat, 7:37-39;

quod per Spiritum, quem recepturi a Domino credentes in Ipsum, intelligatur vita quae a Domino quae est vita fidei et amoris, patet a singulis ibi; 'sitire' enim et ‘bibere’ significat desiderium sciendi et percipiendi verum, ‘flumina aquae viventis quae ex ventre fluent’ ³² sunt vera Divina; inde ³³ constat quod spiritus, quem accepturi qui etiam vocatur ‘Spiritus sanctus’, sit vita ex Divino Vero procedente a Domino, quae vita vocatur, ut mox dictum est, vita fidei et amoris, estque ipsa vita spiritualis et caelestis apud hominem; quod dicatur quod Spiritus sanctus nondum esset, quia Jesus nondum glorificatus, est quia Dominus cum in mundo fuit, docuit ipse Divinum Verum, at cum glorificatus, quod fuit post resurrectionem, docuit illud per angelos et spiritus; sanctum illud quod procedit a Domino, ac influit per angelos et spiritus apud hominem, sive manifeste sive non manifeste, est ibi Spiritu sanctus; Divinum enim Verum procedens a Domino ³⁴ est quod vocatur ‘sanctum’ in Verbo, n. 9680;

[15] inde est quod spiritus sanctus dicatur Spiritus veritatis, et quod ducturus in omnem veritatem, et quod non locuturus sit a se, sed quae audiverit a Domino, et quod a Domino accepturus sit quae annuntiaturus esset, Joh. 16:13, 14; tum quod Dominus cum abiret a discipulis, inspiraverit in illos, et dixerit, Accipite Spiritum sanctum, Joh. 20:21, 22; ³⁵ respiratio significat vitam fidei, n. 9229, 9281; inde inspiratio Domini, donatam facultatem percipiendi Divina Vera, et sic recipiendi illam vitam; unde quoque nomen Spiritus a ³⁶ flatu et a vento, quia a respiratione, quapropter spiritus aliquoties vocatur ventus; quod respiratio, quae pulmonum, correspondeat vitae fidei, et pulsus qui cordis vitae amoris, videatur n. 3883-3896, 9300, ³⁷ 9495;

[16] simile per inspirationem significatur in libro Geneseos, Et Jehovah inspiravit in nares hominis animam vitarum, 2:7;

inde Dominus dicitur Spiritus narium nostrarum, Threni 4:20 ³⁸ ; et quia Divinum Verum consumit et vastat malos, ^{39 40} inde dicitur apud Davidem,

Revelata sunt fundamenta orbis a flatu spiritus nasi Tui, Ps. 18:16 [KJV Ps. 18:15]:

⁴¹ et apud Hiobum, Ab halitu Dei pereunt, et a Spiritu nasi Ipsius consumuntur, 4:9:

apud Davidem,

Per Verbum Jehovae caeli facti sunt, et per Spiritum oris Ipsius omnis exercitus illorum, Ps. 33:6;

‘Verbum Jehovae’ est Divinum Verum, similiter ‘Spiritus oris Ipsius’: quod id sit Dominus, constat apud Johannem, In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum; omnia per Ipsum facta sunt: et Verbum caro factum est, et habitavit inter nos, 1:1-3, 14.

[17] Quod Divinum Verum, a quo vita caelestis ⁴² homini, sit Spiritus sanctus, patet etiam a sequentibus his locis: apud Esaiam,

Exibit virga de trunco ⁴³ Jischaji, quiescet super Eo Spiritus Jehovae, Spiritus sapientiae et intelligentiae, Spiritus consilii et virtutis, Spiritus scientiae et timoris Jehovae, 11:1, 2;

dicuntur illa de Domino, in Quo Divinum Verum; ⁴⁴ proinde Divina Sapientia et Intelligentia vocatur ‘Spiritus Jehovae’, ⁴⁵ et hic 'Spiritus sapientiae et intelligentiae, consilii, virtutis, et scientiae' ⁴⁶ :

apud eundem,

Dedi Spiritum Meum super Illum; judicium gentibus proferet; 42:1;

ibi etiam de Domino; ‘Spiritus Jehovae super illo’ est Divinum Verum proinde Divina Sapientia et Intelligentia; Divinum ⁴⁷ Verum etiam vocatur judicium, n. 2235

[18] apud eundem,

Venturus sicut flumen angustum, Spiritus Jehovae signum inferet in Ipsum, 59:19:

apud eundem,

Spiritus Domini Jehovih super Me, ideo unxit Me Jehovah ad evangelizandum pauperibus, 61:1;

ibi etiam de Domino, ⁴⁸ Divinum Verum quod in Domino cum in mundo, et quod Ipse tunc fuit, est ‘Spiritus Jehovae’.

[19] Quod ‘Spiritus Jehovae’ sit Divinum Verum, et inde vita caelestis homini qui illud recipit, patet adhuc ex his locis: apud Esaiam,

Donec effundetur super ⁴⁹ nos Spiritus ex alto; tunc desertum erit in arvum, habitabit tunc in deserto judicium, 32:15, 16;

agitur ibi de regeneratione; ‘Spiritus ex alto’ est vita a Divino, nam quod ‘desertum erit in arvum’ et quod ⁵⁰ judicium habitabit in deserto' significat intelligentiam ubi nulla prius, ita vitam novam:

[20] similiter apud Ezechielem,

Ut cognoscatis quod daturus Spiritum Meum in vobis ut vivatis, 37:14:

apud eundem,

Tunc non abscondam amplius facies Meas ab illis, quia effundam Spiritum Meum super domum Israelis, 39:29:

apud Joelem,

Effundam Spiritum Meum super omnem carnem, et super servos, et super ancillas, in diebus illis effundam Spiritum Meum, 3:1, 2 [KJV 2:28, 29]:

apud Micham, Ego impletus sum virtute cum Spiritu Jehovae, et judicio et robore ad annuntiandum Jacobo praevaricationem, et Israeli peccatum ejus, 3:8:

apud Sachariam, Equi exuentes in terram ⁵¹ septentrionis, quiescere fecerunt Spiritum Meum in ⁵² terra septentrionis, 6:8:

apud Esaiam,

Effundam aquas super sitientem, et rivulos super aridam; effundam Spiritum Meum super semen tuum, 44:3;

quod in his locis ‘Spiritus Jehovae’ sit Divinum Verum, et per id vita fidei et amoris, patet; quod id immediate a Domino, et mediate per spiritus et angelos ab Ipso influat, videatur n. 9682 fin. :

[21] similiter alibi apud Esaiam,

In die illo erit Jehovah Zebaoth in coronam ornatus, et in cidarim decoris reliquis populi sui, et in Spiritum judicii sedent super judicio, et in fortitudinem iis, 18:5, 6 ⁵³ ;

'corona ornatus' pro sapientia quae boni, ‘cidaris decoris’ pro intelligentia quae veri, ‘Spiritus judicii’ pro Divino Vero, nam ‘judicium’ praedicatur de vero, n. 2235, 6397, 7206, 8685, 8695, 9260, 9383:

[22] apud eundem,

Angelus facierum Jehovae liberavit eos, ob amorem Suum et clementiam Suam hic redemit illos; illi tamen rebellarunt, et exacerbarunt Spiritum sanctitatis Ipsius, inde conversus est illis in hostem. Posuit in medio ejus Spirituali sanctitatis Suae; Spiritus Jehovae duxit eum, ⁵⁴ 63:9-11, 14;

‘Spiritus sanctitatis’ ibi est Dominus quoad Divinum Verum, ita Divinum Verum quod a Domino, ‘angelus ⁵⁵ facierum’ est Dominus quoad Divinum Bonum, nam ‘facies Jehovae’ est amor, misericordia, bonum: ⁵⁶ in Apocalypsi, Testimonium Jesu est Spiritus prophetiae, 19:10;

‘Testimonium Jesu’ est Divinum Verum quod ab Ipso et de Ipso, n. 9503

[23] apud ⁵⁷ Davidem, Jehovah Deus facit angelos Suos Spiritus, et ministros ignem ⁵⁸ flammantem, Ps. 104:4 ⁵⁹ ; ‘facere angelos spiritus’ pro receptiones Divini Veri, ‘facere illos ignem flammantem’ pro receptiones Divini Boni seu Divini Amoris: apud Matthaeum,

Johannes dixit, Ego vos baptizo aqua in paenitentiam; qui vero post me venturus, ille vos baptizabit Spiritu sancto et igne, 3:11;

‘baptizare’ est regenerare, ‘Spiritu sancto’ est per Divinum Verum, et ⁶⁰ 'igne' est ⁶¹ ex Divino Bono Divini Amoris; quod ‘baptizare’ sit regenerare, videatur n. 5120 fin. , ⁶² 9088, et quod ‘ignis’ sit Divinum Bonum Divini Amoris, n. 4906, 5215, 6314, 6832, 6834, 6849, 7324:

[24] apud Lucam,

Si vos pravi existentes scitis bona dona dare liberis vestris, quanto magis Pater Qui in caelo, dabit Spiritum sanctum petentibus Ipsum? 11:13;

‘dare Spiritum sanctum’ est illustrare Divino Vero, et donare vita inde, quae est vita intelligentiae et sapientiae: in Apocalypsi, Septem lampades ignis ardentes coram throno sunt septem spiritus Dei, 4:5: et porro, In medio seniorum Agnus stans, habens cornua septem, et oculos septem, qui sunt septem Dei spiritus emissi in omnem terram, 5:6;

quod ‘spiritus’ ibi non sint spiritus, ⁶³ patet ex eo quod lampades et oculi Agni dicantur spiritus Dei; ‘lampades’ enim sunt Divina Vera, n. ⁶⁴ 4638, 7072, ⁶⁵ 'oculi' sunt intellectus veri, et cum de Domino, Divina Intelligentia et Sapientia, n. 2701, 4403-4421, 4523-4534, 9051; ⁶⁶ 'cornua' sunt potentia veri ex bono, n. 2832, 9081, 9719-9721; inde patet quod ‘Spiritus Dei’ ⁶⁷ significent Divina Vera.

[25] Cum itaque notum est quod Spiritus sanctus sit Divinum Verum procedens a Domino, quod est ipsum Sanctum, sciri potest sensus Verbi Divinus ubicumque ‘Spiritus Dei’ et ‘Spiritus sanctus’ nominatur, ut in sequentibus his locis: apud Johannem,

Ego rogabo Patrem, ut alium Paracletum det vobis, ut maneat vobis cum in aeternum, ⁶⁸ Spiritum veritatis, quem mundus non potest accipere, quoniam non videt Illum nec cognoscit Illum; vos autem cognoscitis Illum, quia apud vos manet et in vobis erit: non relinquam vos orphanos. Paracletus, Spiritus sanctus, quem mittet Pater in nomine Meo, Ille vos docebit omnia, et commonefaciet vobis de omnibus quae dixi vobis, 14:16-18, 26:

et alibi,

[26] Quando venerit Paracletus, ⁶⁹ quem Ego missurus sum vobis a Patre, Spiritus veritatis, qui ex Patre exit, Ille testabitur de Me, et vos testabimini, 15:26: et adhuc alibi, Ego veritatem vobis dico, prodest vobis ut Ego abeam; si non abivero, Paracletus non veniet ad vos; si vero abivero, mittam: Illum ad vos, 16:7; ex his iterum patet quod Divinum Verum procedens a Divino Bono quod est Pater, sit Paracletus et Spiritus sanctus, quapropter etiam vocatur Spiritus veritatis; et dicitur de eo quod mansurus in illis quod docebit omnia, ⁷⁰ quod testabitur de Domino; ‘testari ⁷¹ de Domino’ in ‘spirituali sensu’ est docere Illum; quod dicatur quod Paracletus qui Spiritus sanctus, mittatur a Patre in nomine Domini, et dein quod Dominus missurus sit Illum a Patre, et postea quod Ipse Dominus missurus, est quia Pater significat ipsum Divinum quod in Domino, et inde quod Pater et Ipse unum sint, prout Dominus manifeste ⁷² dicit apud Johannem 10:30, 14:9-11:

[27] apud Matthaeum,

Omne peccatum et blasphemia remittetur hominibus, Spiritus vero blasphemia non remittetur hominibus; si quis dixerit verbum contra Filium hominis, remittetur illi, qui vero dixerit contra Spiritum sanctum, non remittetur illi, neque in hoc saeculo neque in futuro, 12:31, 32;

‘dicere verbum contra Filium hominis’ est contra verum Divinum nondum implantatum seu inscriptum vitae hominis; quod ‘Filius hominis’ sit Divinum Verum, videatur supra n. 9807, at ‘dicere verbum contra Spiritum sanctum’ est contra Divinum Verum implantatum seu inscriptum vitae hominis, imprimis contra Divinum Verum de Ipso Domino; dicere contra id ⁷³ seu negare illud, cum semel est agnitum, est profanatio, et profanatio talis est ut prorsus destruat interiora hominis; inde dicitur quod id ⁷⁴ peccatum non remitti possit; quid profanatio, videatur n. 3398, 3898, 4289, 4601, 6348, 6960, 6963, 6971, 8394, 8882, 9298:

[28] et apud eundem,

Jesus dixit discipulis, Euntes baptizate in nomen Patris et Filii et Spiritus sancti, 28:19;

‘Pater’ ibi est ipsum Divinum, ‘Filius’ est ipsum illud Divinum in forma humana, et ‘Spiritus sanctus’ est Divinum procedens, ⁷⁵ ita est unum Divinum, et usque trinum: quod Dominus sit ipsum Divinum sub forma humana, ⁷⁶ Ipse docet apud Johannem,

Ex his cognovistis Patrem, et vidistis Illum; qui videt Me, videt Patrem: Ego in Patre et Pater in Me, 14:7, 9, 10.

Poznámky pod čarou:

2702. ‘Et vidit puteum aquae’: quod significet Verbum Domini: e quo vera, constat a significatione ‘putei aquae’ et ‘fontis’ quod sit Verbum, tum doctrina ex Verbo, consequenter etiam ipsum verum de qua mox sequitur, et a significatione ‘aquae’ quod sit verum: quod ‘puteus’ in quo aqua, et ‘fons’, sit Verbum Domini, tum doctrina ex Verbo, consequenter etiam ipsum verum, constare potest a plurimis locis; hic quia agitur de Ecclesia spirituali, dicitur ‘puteus’, non fons sicut etiam in sequentibus hujus capitis, Redarguit Abraham Abimelechum ob causas putei ¹ , quem eripuerunt servi Abimelechi, vers. 25;

tum Gen. xxvi, Omnes puteos, quos foderunt servi patris Jishaki, in diebus Abrahami patris ejus, obturaverunt Philistaei.... Et reversus Jishak, et fodit puteos aquae, quos foderant in diebus Abrahami, patris ejus ² , et obturabant eos Philistaei post mortem Abrahami.... Et foderant servi Jishaki in valle, et invenerunt ibi puteum aquarum vivarum.... Et foderunt puteum alium, [et rixati sunt etiam super eo, ... et transtulit inde et fodit puteum alium, ] et non rixati sunt super eo. Et factum est in die illo, et venerunt servi Jishaki, et indicarunt illi super causas putei, quem foderunt, et dixerunt illi, Invenimus aquas, vers. 15, 18-22, 25, 32; ibi per ‘puteos’ non aliud significatur quam doctrinalia, de quibus rixati, et de quibus non rixati; alioquin quod puteos foderint, et rixati sint toties de illis, non tanti foret ut memoraretur in Verbo Divino.

[2] ‘Puteus’ similiter Verbum seu doctrinam significat, de quo apud Mosen,

Profecti sunt in Beer; hic puteus, de quo dixit Jehovah Mosi, Collige populum, et dabo illis aquas: tunc cecinit Israel canticum hoc; Ascende putee, respondete ex eo; puteum foderunt eum principes, effoderunt spontanei populi, in legislatore ³ , baculis suis, Num. 21:16-18;

quia ‘puteus’ significabat illa, ideo canticum propheticum Israelis, in quo agitur de doctrina veri, ut ex singulis in sensu interno constat: inde nomen Beer, et inde nomen Beersheba, et ejus significatio in sensu interno quod sit ipsa doctrina:

[3] doctrina autem in qua non vera, vocatur ‘fovea’, seu puteus in quo non aqua, ut apud Jeremiam,

Illustres eorum miserunt minores suos ad aquam, venerunt ad foveas, non invenerunt aquam, reversi sunt vasis suis vacuis, 14:3;

ubi ‘aquae’ pro veris, ‘foveae ubi non invenerunt aquas’ pro doctrina in qua non verum: apud eundem,

Duo mala fecit populus Meus, Me deseruerunt venam ⁴ aquarum vivarum, ad excidendum sibi foveas, foveas fractas, quae non continere possunt aquas, 2:13;

ubi similiter ‘foveae’ pro doctrinis non veris, ‘foveae fractae’ pro doctrinalibus compilatis.

[4] Quod ‘fons’ sit Verbum, tum doctrina, proinde verum, apud Esaiam,

Afflicti et egeni quaerentes aquas, et nullae; lingua eorum siti defecit: Ego Jehovah exaudiam eos, Deus Israelis non relinquam ⁵ eos, aperiam super clivis fluvios, et in medio vallium fontes; ponam desertum in lacum aquarum, et terram siccam in exitus aquarum, 41:17, 18;

ubi de desolatione veri, quae significatur per quod ‘afflicti et egeni quaererent aquas et ⁶ nullae’, et per quod ‘lingua eorum siti deficeret’; dein de consolatione, recreatione, et instructione post desolationem ut in his versibus ubi de Hagare, quae significantur per quod ‘Jehovah aperiet super clivis fluvios, poneret in medio vallium fontes, desertum in lacum aquarum, et terram siccam in exitus aquarum’, quae omnia sunt doctrinae veri et affectionis inde:

[5] apud Mosen,

Habitavit Israel confidenter solitarius ad fontem Jacobi ad terram frumenti et musti, etiam caeli ejus stillant rorem, Deut. 33:28;

‘fons Jacobi’ pro Verbo, et doctrina veri inde: quia fons Jacobi, significabat Verbum, et doctrinam veri inde, ideo cum Dominus venit ad fontem Jacobi, locutus est cum muliere e Samaria, et docuit quid per fontem, et per aquam significatur; de quibus ita apud Johannem, Jesus venit in urbem Samariae dictam Sichar; ... erat ibi fons Jacobi; Jesus itaque fessus ex itinere, consedit sic apud fontem; ... venit mulier ex Samaria ad hauriendum aquas, cui dicit Jesus, Da Mihi bibere:... dixit Jesus, Si scires donum Dei, et quis sit qui dicit tibi, Da Mihi bibere, tu peteres ab Eo, ut daret tibi aquam viventem; ... omnis qui bibit ex aqua hac, sitiet iterum; qui vero biberit ex aqua, quam Ego dabo ei, non sitiet in aeternum, sed aqua quam Ego dabo ei, fiet in eo fons aquae salientis in vitam aeternam, 4:5-7, 10, 13, 14; quia ‘fons Jacobi’ significabat Verbum, ‘aqua’ verum, et Samaria Ecclesiam spiritualem, ut pluries in Verbo, ideo locutus est Dominus cum muliere e Samaria, et docuit quod doctrina veri sit ab Ipso, et quod cum ab Ipso, seu quod idem, a Verbo Ipsius, sit ‘fons aquae salientis in vitam aeternam’, et quod ipsum verum ‘aqua vivens’:

[6] similiter apud eundem,

Jesus dixit, Si quis sitiverit, venito ad Me, et bibito, quisquis, credit in Me, sicut dicit scriptura, flumina e ventre illius fluent aquae viventis, 7:37, 38:

et apud eundem,

Agnus, qui in medio throni, pascet eos, et deducet eo ad vivos fontes aquarum, et delebit Deus omnem lacrimam ab oculis eorum, Apoc. 7:17:

apud eundem,

Ego sitienti dabo ex fonte aquae vitae gratis, Apoc. 21:6;

‘flumina aquae viventis’, et ‘vivi fontes aquarum’ pro veris quae a Domino, seu a Verbo ipsius, nam Dominus est Verbum; bonum amoris et charitatis, quod unice a Domino, est vita veri; ‘sitiens’ dicitur qui in amore et affectione veri, alius non sitire ⁷ potest.

[7] Vera illa vocantur etiam ‘fontes salutis’ apud Esaiam,

Haurietis aquas in laetitia ex fontibus salutis, et dicetis in die illo, Confitemini Jehovae, invocate nomen Ipsius, 12:3, 4: quod ‘fons’ sit Verbum, seu doctrina inde, patet etiam apud Joelem,

Fiet in die illo, stillabunt montes mustum, et colles ibunt lacte, et omnes rivi Jehudae ibunt aquis, et fons e domo Jehovae exibit, et irrigabit flumen Shittim, 4:18;

ubi ‘aquae’ pro veris, ‘fons e domo Jehovae’ pro Verbo Domini:

[8] apud Jeremiam,

Ecce Ego adducens eos e terra septentrionis, et congregabo eos e lateribus terrae, inter eos caecus et claudus; ... in fletu venient, et in precibus adducam eos ad fontes aquarum in via recti, non impingent in ea, 31:8, 9;

‘fontes aquarum in via recti’ manifeste pro doctrinalibus veri; ‘terra septentrionis’ pro ignorantia seu desolatione veri, ‘fletus et preces’ pro eorum doloris et desperationis statu; ‘adduci ad fontes aquarum’ pro recreatione et instructione in veris; sicut hic ubi de Hagare et filio ejus:

[9] de iisdem quoque ita apud Esaiam,

Gaudebunt iis desertum et siccitas; et exsultabit solitudo, et florebit sicut rosa; germinando germinabit, et exsultabit etiam exsultatione et cantando; gloria Libani data est illi, honor Carmeli et Sharonis; illi videbunt gloriam Jehovae, honorem Dei nostri; confirmate manus remissas, et genua labentia roborate.... Aperientur oculi caecorum, et aures surdorum ⁸ patebuntur; ... erumpent in deserto aquae, et fluvii in solitudine, et erit aridus locus in lacum, et siticulosus in scaturigines aquarum, 35:1-3, 5-7;

ubi ‘desertum’ pro desolatione veri; ‘aquae, fluvii, lacus, scaturigines aquarum’ pro veris quae recreationi et gaudio, illis qui in vastatione fuerunt, quorum gaudia ibi multis describitur:

[10] apud Davidem,

Jehovah emittit fontes in vallibus, inter montes ibunt; potum praebebunt omni ferae agrorum, frangent onagri sitim suam:... irrigat montes e conclavibus suis, Ps. 104:10, 11, 13; ‘fontes’ pro veris; ‘montes’ pro amore boni et veri; ‘potum praebere’ pro instruere; ‘ferae agrorum’ pro illis qui inde vivunt, videatur n. 774, 841, 908; ‘onagri’ pro illis qui solum in vero rationali sunt, n. 1949-1951:

[11] apud Mosen,

Filius fecundae Josephus, filius fecundae juxta fontem, Gen. 49:22;

‘fons’ pro doctrina a Domino:

apud eundem,

Jehovah Deus tuus introducet te in terram bonam, terram fluviorum aquarum ⁹ , fontium, abyssorum exeuntium in valle et in monte, Deut. 8:7;

‘terra’ pro regno Domini et Ecclesia, n. 662, 1066, 1067, 1262, 1413, 2571, quae ‘bona’ dicitur ex bono amoris et charitatis; ‘fluvii ¹⁰ , aquae fontes et abyssi’ pro veris inde:

apud eundem,

Terra Canaan, terra montium et vallium, ad pluviam caeli ¹¹ imbibit aquas, Deut. 11:11.

[12] Quod ‘aquae’ sint vera tam spiritualia quam rationalia, ut et scientifica, patet ab his locis, apud Esaiam,

Ecce Dominus Jehovah Zebaoth, removens a Hierosolymae et a Jehudah, ... omnem baculum panis, et omnem baculum aquae, 3:1:

apud eundem,

Obviam sitienti adferte aquas, cum pane ejus praevenite vagantem, 21:14

apud eundem,

Beati vos seminantes juxta omnes aquas, 32:20:

apud eundem,

Qui ambulat in justitiis, et loquitur rectitudines, ... in altis habitabit, ... panis illius dabitur, aquae illius fideles, 33:15, 16:

apud eundem,

Tunc non sitient, in deserto ducet eos, aquas e petra effluere faciet illis; et findit petram, et effluunt ¹² aquae, 48:21; Exod. 17:1-8; Num. 20:11, 13 ¹³ :

apud Davidem,

Diffindit petras in deserto, et bibere fecit ut abyssos multum, eduxit ¹⁴ fluenta e petra, et descendere fecit sicut flumen aquas Ps. 78:15, 16;

ubi ‘petra’ pro Domino, ‘aquae, flumina et abyssi inde’ pro veris ab ipso:

[13] apud eundem Jehovah ponit fluvios in desertum, et exitus aquarum in siccitatem:... ponit desertum in lacum aquarum, et terram siticulosam exitus aquarum, Ps. 107:33, 35:

apud eundem,

Vox Jehovae super aquis; Jehovah super aquis multis, Ps. 29:3:

apud eundem,

Fluvius, rivi ejus laetificabunt civitatem Dei, sanctum habitaculorum Altissimi, Ps. 46:5 [KJV Ps. 46:4]:

apud eundem,

Per verbum Jehovae caeli facti sunt, et per spiritum oris Ipsius omnis exercitus eorum; colligens sicut cumulum aquas maris, dans in thesauris abyssos, Ps. 33:6, 7:

apud eundem,

Visitas terram, et delectaris ea, plurimum ¹⁵ ditas eam, rivus Dei plenus aquis, Ps. 65:10 [KJV Ps. 65:9]:

apud eundem,

Viderunt Te aquae Deus, viderunt Te aquae, ... commotae sunt abyssi; effuderunt aquas nubes; ... in mari via Tua, et semita Tua in aquis multis, ¹⁶ 77:17, 18, 20 [KJV 16, 17, 19];

hic quod non ‘aquae’ significent aquas, nec quod ‘abyssi commotae sint’, et quod ‘Jehovae via in mari, et semita in aquis’, cuivis patet, sed quod aquae spirituales sint, hoc est, spiritualia quae sunt veri; alioquin esset cumulus vocum inanium:

apud Esaiam,

Heu omnis sitiens ite ad aquas, et cui non argentum, ite, emite, 55:1:

apud Zachariam, Fiet in die illo, exibunt aquae vivae ex Hierosolyma, dimidia pars earum ad mare orientale, et dimidia pars earum ad mare posterius, 14:8.

[14] Praeterea ubi de Ecclesia plantanda et plantata agitur in Verbo, et illa describitur per paradisum, hortum, lucum, aut per arbores, sollemne est ut quoque describatur per aquas aut fluvios qui irrigant, per quos significantur spiritualia, rationalia aut scientifica, quae sunt veri; sicut paradisus, Gen. 2:8, 9, qui quoque describitur per ‘fluvios’ ibi vers. 10, per quos significantur illa quae sunt sapientiae et intelligentiae, videatur n. 107-121; similiter pluries alibi in Verbo; ut apud Mosen,

Sicut valles plantantur, sicut horti juxta fluvium, sicut santalos plantavit Jehovah, sicut cedros juxta aquas; defluent aquae e situlis ejus, et semen ejus in aquis multis, Num. 24:6, 7:

apud Ezechielem,

Accepit de semine terrae, et posuit id in agro sementis, accepit juxta aquas multas, ... germinavit, et factum est in vitem luxuriantem, 17:5, 6;

quod ‘vitis et vinea’ significet Ecclesiam spiritualem, videatur n. 1069:

apud eundem,

Mater tua, sicut vitis in similitudine tui, juxta aquas plantata, frugifera et ramosa facta est ab aquis multis, 19:10 ¹⁷ :

apud eundem,

Ecce Asshur in Libano, ... aquae crescere fecerunt eam, abyssus altam fecit eam, cum fluviis suis vadens circumcircaplantam ejus, et aquaeductus suos emisit ad omnes arbores agri, 31:4 [KJV 3]:

[15] apud eundem,

Ecce ad ripam fluvii arbor multa valde, hinc et illinc; dixit ad me, Aquae hae exeuntes ad terminum orientalem, et descendunt super planitiem, ac veniunt versus mare, in mare emissae, et sanantur aquae; et erit, omnis anima vivens quae reptat, ad omne quo venit duorum fluviorum, vivet; et erit piscis multus valde, quia veniunt illuc aquae hae, et sanantur, ut vivat omne quo venit fluvius.... Coenosa ejus et paludes ejus, et non sanantur, in Salem dabuntur, 47:7-9, 11; ibi de Nova Hierosolyma, seu regno spirituali Domini; ‘aquae exeuntes ad terminum orientalem’ significant spiritualia quae a caelestibus, quae sunt vera ex origine caelesti, hoc est, fidem ex amore et charitate, n. 101, 1250; ‘descendere in planitiem’ significant ¹⁸ doctrinalia quae rationalis, n. 2418, 2450; ‘venire versus mare’ significat ad scientifica, ‘mare’ est collectio eorum, n. 28; ‘anima vivens quae reptat’ significat oblectamenta eorum, n. 746, 909, 994, quae vivent ‘ex aquis fluvii’, hoc est, a spiritualibus ex origine caelesti; ‘piscis multus’ pro scientificorum applicabilium abundantia, n. 40, 991; ‘coenosa et paludes’ pro inapplicabilibus et impuris; ‘abire in salem’ pro vastari, n. 2455:

apud Jeremiam,

Benedictus vir, qui confidit in Jehovah, ... erit sicut arbor plantata juxta aquas, et juxta rivum emittit radices suas, 17:7, 8:

apud Davidem,

Erit sicut arbor plantata juxta rivos aquarum, quae fructum suum dabit in tempore suo, Ps. 1:3:

apud Johannem, Ostendit mihi purum fluvium aquae vitae, splendidum sicut crystallum, exeuntem e throno Dei et Agni; in medio plateae ejus et fluvii hinc et illinc arbor vitae, faciens fructus duodecim, Apoc. 22:1, 2.

[16] Quia nunc ‘aquae’ significant vera in sensu interno Verbi, ideo in Ecclesia Judaica ¹⁹ , repraesentationis causa coram angelis, apud quos ritualia spectata sunt spiritualiter, mandatum est, ut sacerdotes et Levitae aquis se lavarent ²⁰ , cum accederent ad ministrandum, et quidem ex labro inter tentorium et altare, et postea ex mari aeneo, et ceteris labris circa templum, quae erant loco fontis. Similiter propter repraesentationem institutum de ‘aqua peccati seu purgationis quae spargeretur super Levitas’, Num. 8:7. Tum de ‘aqua separationis ex cinere vaccae rufae’, Num. 19:2-19. Quod ‘spolia a Midianitis mundarentur per aquam’, Num. 31:19-25.

[17] ‘Aquae quae datae ex petra’, Exod. 17:1-8; Num. 20:1-13; ²¹ , repraesentabant et significabant abundantiam spiritualium seu verorum fidei a Domino; ‘aquae amarae quae sanatae per lignum’, Exod. 15:22-25, repraesentabant et significabant vera quae non placent, quod ex bono seu ejus affectione, accepta et grata fiant; quod ‘lignum’ significet bonum quod affectionis seu voluntatis, videatur n. 643. Ex illis nunc sciri potest quid ‘aqua’ in Verbo, et inde quid ‘aqua in baptismo’, de quo Dominus ita apud Johannem, Nisi quis generatus fuerit ex aqua et spiritu, non potest ingredi in regnum Dei, 3:5,

quod nempe ‘aqua’ sit spirituale fidei, et ‘spiritus’ caeleste ejus, ita quod baptismus sit symbolum regenerationis hominis a Domino per vera et bona fidei; non quod per baptismum sit regeneratio, sed per vitam significatam in baptismo, in quam Christiani qui vera fidei, quia Verbum, habent, intrabunt.

Poznámky pod čarou: