9325. ‘Non erit abortiens et sterilis in terra [tua]’: quod significet quod bona et vera suo ordine in continua progressione procedent, constat ex significatione ‘non abortiens et ¹ sterilis esse’ quod sit regenerationis progressivum in suo ordine, proinde quod bona et vera suo ordine in continua progressione procedent, de qua sequitur, et ex significatione ‘in terra’ quod sit in Ecclesia; quod ‘terra’ in Verbo sit Ecclesia, videatur n. 566, 662, 1066, 1067, 1262, 1413, 1607, 1733, 1850, 2117, 2118 fin. , 2571, 2928, 3355, 3368, 3379, 4447, 4535, 5577, 8011, 8732; quod ‘terra’ significet Ecclesiam ² , est quia intelligitur terra Canaan, ubi ³ Ecclesia erat, et ab antiquissimis temporibus fuerat, n. 3686, 4447, 4454, 4516, 4517, ⁴ 5136, 6306, 6516, 8317; et in spirituali mundo cum nominatur terra, non percipitur terra, sed gentis quale ibi quoad ⁵ suum religiosum; inde cum terra nominatur ⁶ in Verbo et per eam intelligitur terra Canaan, percipitur Ecclesia; ex his ⁷ constare potest quid in propheticis Verbi intelligitur per novum caelum et novam terram, quod nempe Ecclesia interna et externa, n. 1850, 3355, 4535, sunt enim ⁸ homines interni et homines externi.

[2] Quod ‘non erit abortiens et sterilis in terra’ significet quod bona et vera suo ordine in continua progressione procedant ⁹ , est quia per omnia quae sunt ‘partus’ in Verbi sensu interno intelligantur talia quae sunt partus spiritualis, ita quae sunt regenerationis, n. 2584, 3860, 3868, 3905, 3915; quae sunt partus spiritualis seu ¹⁰ regenerationis, sunt vera fidei et bona charitatis, nam per haec homo e novo concipitur et nascitur; quod talia per ‘partus’ significentur, patet a pluribus locis in Verbo, et manifeste a Domini verbis ad Nicodemum, Jesus dixit illi, Amen, amen, dico tibi, Nisi quis generatur denuo, non potest videre regnum Dei; dixit Nicodemus, Quomodo potest homo ¹¹ generari' cum senex est? num potest in uterum matris suae secundo ingredi, et generari? respondit Jesus, Amen, amen, dico tibi, Nisi quis generatus fuerit ex aqua et Spiritu, non potest ingredi in regnum Dei; quod natum est ex carne, caro est, sed quod generatum est a Spiritu, spiritus est; dixit Nicodemus, Quomodo possunt haec fieri? respondit Jesus, Tune es magister in Israel, et haec non nosti? Joh. 3:3-6, 9, 10; ‘generari per aquam et Spiritum’ est per vera fidei et bonum amoris, videantur loca citata n. 9274;

[3] quod talia significentur per ‘partus’ in Verbo, est ex correspondentia conjugiorum in terris cum conjugio caelesti, quod est conjugium boni et veri, de qua correspondentia videatur n. 2727-2759; sed quod inde amor vere conjugialis descendat, vix hodie aliquis novit, et forte vix aliquis agnoscere vult, quia terrena et corporea ante oculos sunt, quae exstinguunt et suffocant ¹² , quando ¹³ de tali correspondentia cogitant; quia amor vere conjugialis inde est, ideo quoque per ‘partus et ¹⁴ generationes’ in sensu Verbi interno ‘significantur’ quae sunt partus et generationis novae a Domino; inde quoque est quod pater, mater, filii, filiae, generi, nurus, nepotes, et plures qui sunt ex conjugiis, significent bona et vera ac derivationes eorum, de quibus pluries in explicationibus. Ex his nunc constare potest quod per ‘non erit abortiens et sterilis in terra’ significetur quod bona et vera suo ordine in continua progressione procedent.

[4] Quod ‘abortiens et sterilis’ significent ¹⁵ illa quae sunt abortus et sterilitatis in sensu spirituali, quae sunt perversiones boni et veri, tum vastationes et negationes eorum, patet ea sequentibus his locis:

apud Hoscheam, Ephraim quando vidi usque ad Tyrum, plantata in pulchro; et Ephraim ad educendum ad occisorem filios suos; da illis, Jehovah, vulvam abortientem et ubera arentia: propter malitiam operum illorum expellam illos e domo Mea, 9:13-15;

nisi sciatur quid significatur per ‘Ephraim’, per ‘Tyrum’, per ‘occisorem’, per ‘filios’, per ‘vulvam abortientem’, per ‘ubera arentia’, in sensu interno, prorsus non sciri potest quid prophetica illa involvunt; quod ‘Ephraim’ sit intellectuale Ecclesiae, quod est intellectuale illustratum de veris et bonis fidei ex Verbo, videatur n. 3969, 5354, 6222, ¹⁶ 6234, 6238, 6267, quod ‘Tyrus’ sint cognitiones veri et boni, n. 1201, inde patet quid significatur per ‘Ephraim quando vidi usque ad Tyrum, plantatum in pulchro’; quod ‘occisor’ sit qui deprivat vita spirituali seu vita ex vero et bono ¹⁷ , n. 3607, 6767, 8902, et quod ‘filii’ sint vera fidei, n. 489, 491, 533, 1147, 2623, 2813, 3373, 3704, 4257, inde patet quid significatur per ‘Ephraim ad educendum ad occisorem filios suos’; quod ‘ubera’ sint affectiones boni et veri, n. 6432, inde ‘ubera arentia’ sunt nullae affectiones sed loco earum cupiditates pervertendi; inde patet quid ‘vulva abortiens’, quod nempe sit perversio boni et veri; quod illa quae vitae spiritualis sunt per ¹⁸ omnia ea significentur, constat ¹⁹ , nam dicitur ‘propter malitiam operum expellam eum e domo Mea’; ‘e domo Jehovae’ est ex Ecclesia et ex caelo, n. 2233, 2234, ²⁰ 3720, 5640:

[5] apud Malachiam, Increpabo vobis absumentem ut non corrumpat vobis fructum terrae, neque abortiverit vobis vitis in agro; praedicabunt vos beatos omnes gentes, et eritis vos terra beneplaciti, 3:11, 12;

quod non abortiret vitis in agro, significat ²¹ quod vera et bona fidei apud illos qui in Ecclesia suo ordine procedent, ‘vitis’ enim est verum et bonum Ecclesiae spiritualis, n. 1069, 6375, 6376, 9277, et ‘ager’ est Ecclesia, n. 2971, 3766, 7502, 9139, 9295; ‘terra beneplaciti’ est Ecclesia Domino grata, nam unusquisque intra Ecclesiam qui regeneratus est per verum et bonum, est Ecclesia; inde patet quid sit quod ‘eritis ²² terra beneplaciti’; quod ‘terra’ sit Ecclesia, videatur supra:

[6] apud Moschen, Si audiveritis judicia Mea, ut custodiatis et faciatis ea, benedictus eris prae omni populo ²³ , non erit in te infecundus nec sterilis, et in bestia; removebit Jehovah a te omnem morbum, et omnes languores Aegypti malos, Deut. 7:12, 14, 15 ²⁴ ; ‘non erit infecundus et sterilis’ pro non absque vita ex vero et bono, ita quod erunt spiritualiter vivi: quia ‘sterilis’ id significabat, ideo mulieres in antiquis Ecclesiis reputabant se non vivas cum steriles, prout Rachel, quae de se ita dixit ad Jacobum,

²⁵ Vidit Rachel quod non pareret Jacobo; et dixit ad Jacobum, Da mihi filios, et si non, mortua ego, Gen. ²⁶ 30:1; n. 3908.

[7] Per ‘steriles’ etiam significantur qui non in bono sunt quia non in veris, et usque desiderant vera ²⁷ ut in bono sint, prout gentes probae quae extra Ecclesiam, ut apud Esaiam,

Canta, sterilis non ²⁸ pepererat; persona cantu et jubila non parturivit, quia multi filii desolatae prae filiis maritatae, 54:1:

apud Davidem,

Jehovah erigit ex pulvere attritum, e sterquilinio exaltat egenum, ad collocandum cum principibus populi Sui, Qui habitare facit sterilem domus, matrem filiorum laetam, Ps. 113:7-9 ²⁹ :

[8] in prophetico Channae postquam pepererat Samuelem, Saturi conducti sunt, et famelici cessarunt, usque dum sterilis peperit septem, multiprolis autem defecit, 1 Sam. 2:5;

in illis locis per ‘steriles’ intelliguntur gentes quae arcessuntur ad Ecclesiam, et ad quas transfertur Ecclesia quando vetus ³⁰ desiit, hoc est, quando illi qui prius ab Ecclesia fuerunt non amplius in fide sunt quia in nulla charitate; haec Ecclesia est quae intelligitur per ‘multiprolem quae defecit’ et per ‘maritatam’, illa autem, nempe nova gentium, per ‘sterilem et desolatam cui ³¹ erunt multi filii’, et per ‘sterilem domus matrem filiorum laetam’; ‘parere septem’ est regenerari ad plenum, nam ‘septem’ ibi non significant septem sed ad plenum, n. 9228; ex his patet quid intelligitur per haec Domini verba, Venient dies in quibus dicent, Beatae steriles, et ventres qui non genuerunt, et ubera quae non lactarunt, Luc. 23:29;

agitur ibi de consummatione saeculi, quae est ultimum tempus Ecclesiae.

[9] In libro 2 Regum, Viri Jerichuntis dicebant ad Elisaeum, Ecce sedes urbis bona, at aquae malae et terra sterilis; tunc Elisaeus dixit ut ³² mitterent in paropside nova salem, et projicerent inde salem ad exitum aquarum; et sanatae aquae, nec venit amplius mors aut sterilitas, 2:19-21;

quid haec involvunt, nemo scire potest nisi ex sensu interno; omnia enim miracula quae in Verbo, involvunt talia quae in regno Domini seu in Ecclesia, n. 7337, 7465, 8364, 9086; quapropter sciendum est quid repraesentabat ‘Elisaeus’, quid significabat ‘urbs Jericho’, quid ‘aquae malae et terra sterilis’, quid ‘paropsis nova et sal in ea’, tum quid ‘exitus aquarum in quem projicerent salem’; quod ‘Elisaeus’ repraesentaverit Dominum quoad Verbum, videatur n. 2762, quod ‘aquae’ significent vera fidei, n. 28, 2702, 3058, 3424, 4976, 5668, ³³ 6346, 7307, 8137, 8138, 8568; inde ‘aquae malae’ ³⁴ significant vera absque bono, et ‘terra sterilis’ bonum Ecclesiae inde non vivum ³⁵ , ‘paropsis nova’ seu vas novum scientifica et cognitiones boni et veri, n. 3068, 3079, 3316, 3318, ‘sal’ desiderium veri ad bonum, n. 9207, ‘exitus aquarum’ significat naturale hominis quod recipit cognitiones veri et boni, et quod emendatur per desiderium veri ad bonum;

[10] ex his patet quid miraculum illud involvebat, quod nempe emendationem Ecclesiae et vitae per Verbum a Domino, et per desiderium veri ad bonum inde; et quod emendatio fiat cum naturale hominis ex tali desiderio recipit vera ³⁶ ex Verbo; quod hoc factum sit ad urbem Jericho, erat quia illa urbs non procul a Jordane sita est, et per ‘Jordanem’ significatur id apud hominem Ecclesiae quod primum recipit vera, ita naturale, n. 1585, 4255; quod naturale hominis sit primum quod recipit vera ex Verbo a Domino, et quod ultimo regeneratur, et quod cum id regeneratum est, totus homo regeneratus sit, significatum est per Domini verba ad Petrum cum lavit pedes discipulorum, Dixit Jesus, Qui lotus est non opus habet nisi ut quoad pedes lavetur, et mundus est totus, Joh. 13:10;

quod ‘pedes’ sint illa quae sunt naturalis hominis, in genere naturale, videatur n. 2162, 3147, 3761, 3986, ³⁷ 4280, 4938-4952, 5327, 5328. Quod naturalis seu externus homo in correspondentia ³⁸ debeat esse cum spirituali seu interno ut homo regeneratus sit, ita quod ³⁹ non prius regeneratus sit quam cum naturale regeneratum est, videatur n. 2850, 3167, 3286, 3321, 3470, 3493, 3508, 3509, 3518, 3573, 3576, 3579, 3620, 3623, 3671, 3882, 3969, 4353, ⁴⁰ 4588, 4612, 4618, 5168, 5326, 5373, 5651, 6299, 6454, 7442, 7443, 8742-8747, 9043, 9046, 9061.

Poznámky pod čarou:

2162. Quod ‘lavate pedes vestros’ significet quod indueret aliquid naturale, ut in statu illo in quo tunc fuit, melius perciperet, constare potest a significatione ‘pedum’ quod sint naturalia, tum similiter ex serie rerum; quod arcana hic lateant, aliquantum constare potest ex eo quod Abrahamus precatus tres viros, ut acciperent parum aquae et lavarent pedes, utque inniterentur sub arbore, cum tamen novit quod Dominus seu Jehovah esset; etiam ex eo quod talia alioquin non memorata fuissent.

[2] Quod ¹ ‘pedes’ significent naturalia, constare potest a repraesentativis in altera vita, et inde repraesentativis apud antiquissimos, ac ita in Verbo; caelestia et spiritualia repraesentantur per ‘caput’, et per quae capitis sunt; per ‘pectus’ et quae pectoris sunt, rationalia et quae rationalium sunt; per ‘pedes’ et quae pedum sunt, naturalia et quae naturalium ² ; inde est quod ‘planta et calcaneum pedis’ significet infima naturalia, de quibus videatur n. 259; et quod ‘calceus’ omnium infima quae sordent, de quo n. 1748.

[3] Similia significantur per illa quae ³ repraesentata sunt in somniis et visionibus apud Prophetas, Ut statua visa Nebuchadnezzari, cujus caput aurum bonum, pectus et brachia argentum, venter et femora aes, crura ferrum, pedes ex parte ferrum et ex parte argilla; Dan. 2:32, 33;

ubi ‘caput’ significat caelestia, quae intima, et ⁴ sunt aurum, ut ostensum n. 113, 1551, 1552; ‘pectus et brachia’, spiritualia seu rationalia, quae sunt argentum, ut ostensum n. 1551: ‘pedes’ autem inferiora quae sunt' naturalia, quorum vera significantur per ‘ferrum’, et bona per ‘argillam seu lutum’, quod ferrum sit verum ⁵ , videatur n. 425, 426, et quod lutum sit bonum ⁶ , n. 1300, utrumque hic naturale'; ita quoque sibi succedunt in regno Domini in caelis, inque Ecclesia quae est regnum Domini in terris, tum in unoquovis qui est ⁷ regnum Domini.

[4] Similiter se habet cum visione, quae Danieli, de qua haec, Sustuli oculos meos et vidi, ecce vir unus indutus linteis, e lumbi illius cincti auro Uphasi, et corpus sicut Tarshish, et facie illius sicut aspectus fulguris, ac oculi illius sicut lampades igni et brachia et pedes illius, sicut splendor aeris levigati, 10:5, 6;

per haec significantur in specie interiora Verbi quoad bona et vera ‘brachia et pedes’ sunt ejus exteriora, quae sunt sensus litterae, quia ibi naturalia, a naturalibus enim desumpta [sunt]: praeterea quid unum quodvis significat, nempe lumbi, corpus, facies ⁸ , oculi, et plura qua' apud hominem, constare potest a repraesentativis in altera vita, de quibus, ex Divina Domini Misericordia, dicetur ubi de Maximo Homine, qui est caelum Domini, ac de repraesentativis inde in mundo spirituum.

[5] Quod legitur De Mose, Aharone, Nadab, Abihu, et septuaginta senioribus quod viderint Deum Israelis, sub Cujus pedibus erat quasi opus lapidis sapphiri, et quasi substantia caeli quoad puritatem, Exod. 24:9, 10,

significant ⁹ quod viderint modo externa Ecclesiae, repraesentata in naturalibus; tum etiam sensum litteralem Verbi, in quo etiam externa repraesentantur per naturalia, ut dictum; quae sunt ‘pedes’, sub quibus sicut opus lapidis sapphiri, et quasi substantia caeli; quod Dominus fuerit Qui illis visus, sed solum in illis inferioribus seu naturalibus constat, nam dicitur ‘Deus Israelis’, Quem omnia Ecclesiae repraesentabant, et omnia Verbi in sensu interno significabant; nam Dominus sistitur videndus secundum illa quae tunc significantur, sicut apud Johannem, sicut ¹⁰ vir super equo albo, ibi ¹¹ quod significaverit Verbum, claris verbis dicitur, Apoc. 19:11, 13.

[6] Animalia visa Ezechieli qua fuerunt cherubi, sunt descripti ¹² quoad caelestia et spiritualia, per facies et alas, ut et plura, at quoad naturalia ita, Pedes eorum, pes rectus, et planta pedum illorum, quasi planta pedis vituli, et micantes sicut splendor aeris levigati, Ezech. 1:7;

quod pedes dicantur ‘micuisse instar aeris levigati’, hoc est, naturalia, est quia ‘aes’ significat bonum naturale, de quo n. 425, 1551. Similiter quod apparuit Johanni, Ut Filius hominis, ... cujus oculi essent sicut flamma ignis, et pedes similes chalcolibano, Apoc. 1:14, 15; 2:18.

Quod ‘pedes’ significent naturalia, porro patet a sequentibus;

[7] apud Johannem, Vidit ¹³ angelum fortem descendentem e caelo, circumdatum nube, et iris circum caput, et facies illius sicut sol, et pedes illius sicut columnae ignis; habentem in manu sua libellum apertum, et ponentem pedem suum dextrum super mare, sinistrum super terram, Apoc. 10:1, 2;

per quem angelum similiter significatur Verbum: quale est in interno sensu, per ‘iridem circum caput, et per faciem sicut sol’; at sensus externus seu litterae, per ‘pedes’; ‘mare’ sunt naturalia vera, ‘terra’ naturalia bona; inde constat quid significat quod ‘posuerit pedem dextrum super mare, et sinistrum super terram’.

[8] Memoratur passim in Verbo ‘scabellum pedum’, sed ignoratur quid in sensu interno significat; ut apud Esaiam,

Dixit Jehovah, Caeli thronus Meus, et terra scabellum pedum Meorum; ubi illa domus, quam aedificabitis Mihi, et ubi ille locus quietis Meae? 66:1;

‘caeli’ sunt caelestia et spiritualia, ita intima, tam regni Domini in caelis, quam regni Domini in terris ¹⁴ , seu in Ecclesia, tum apud unumquemvis hominem qui est regnum Domini seu Ecclesia; ita ¹⁵ etiam caelestia et spiritualia in se spectata quae sunt amoris et charitatis et inde fidei, ita omnia quae sunt cultus interni, similiter omnia quae sunt sensus interni Verbi, haec sunt ‘caeli’, et vocantur ‘thronus Domini’: ‘terra’ autem sunt inferiora omnia illis correspondentia, ut sunt inferiora rationalia et naturalia, de quibus ex correspondentia etiam caelestia et spiritualia praedicantur, qualia sunt illa quae in caelis inferioribus, tum quae in Ecclesia, quaeque in cultu externo, tum quae in sensu litterali Verbi; verbo omnia quae procedunt ab internis et sistuntur in externis, haec quia naturalia, vocantur ‘terra’, et ‘scabellum pedum Domini’; quid caelum et terra in sensu interno [Verbi, ] videatur etiam n. 82, 1733: ¹⁶ quid novum caelum et nova terra, n. 2117, 2118 fin. '; et quod homo sit exiguum caelum, n. 911, 978, 1900:

[9] similiter apud Jeremiam,

Obnubilat in ira Sua Dominus filiam Zionis, projicere fecit e caelis in terram decorem Israelis, et, non recordatus scabelli pedum Suorum in die irae Suae, Thren. 2:1:

tum etiam ¹⁷ apud Davidem,

Exaltate Jehovam Deum nostrum, et incurvate vos scabello pedum Ipsius, sanctus Ille, Ps. 99:5:

alibi apud eundem,

Intrabimus in habitacula Ipsius, incurvabimus nos scabello pedum Ipsius, Ps. 132:7;

putarunt in Ecclesia repraesentativa, ita Judaei, quod domus Dei et templum esset scabellum pedum nescientes quod per ‘domum Dei et templum’ significatus sit ¹⁸ cultus repraesentativus externus; quid interna Ecclesiae quae significabantur ¹⁹ per ‘caelum’, seu thronum Dei, prorsus ignorabant:

[10] apud eundem,

Dictum Jehovae Domino meo, Sede ad dextram Meam, usque dum posuero inimicos tuos scabellum pedibus tuis, Ps. 110:1; Matth. 22:42 [KJV 44]; Marcus 12:36; Luc. 20:42, 43;

per ‘scabellum pedum’ hic similiter significantur naturalia, tam sensualia quam scientifica, et inde rationalia hominis, quae ‘inimici’ dicuntur quando pervertunt cultum, et hoc ex sensu litterali Verbi; sic ut sit cultus solum in externis, et nullus seu foedus internus, de quo n. 1094, 1175, 1182 ²⁰ ; cum ita perversa sunt et foedata, vocantur ‘inimici’; at quia in se spectata se referunt ad cultum internum, qui cum restituitur, fiunt, ut prius dictum, tam illa quae sunt cultus externi quam quae sunt sensus litterae Verbi, ‘scabellum pedum’:

[11] apud Esaiam,

Gloria Libani ad te veniet; abies, taeda, buxus simul, ad decorandum locum sanctuarii Mei, et locum pedum Meorum honorabilem reddam, 60:13;

ibi agitur de regno Domini et Ecclesia, cujus caelestia spiritualia sunt ‘gloria Libani seu cedri’, caelestia autem naturalia sunt ‘abies, taeda, buxus’, sicut etiam alibi in Verbo; ita quae externa cultus sunt, de quibus dicitur quod ‘locum pedum Meorum honorabilem reddam’, qui non honorabilis fieri potest per abietem, taedam, buxum, sed per illa quae significant;

[12] quod ‘pedes’ illa significent, constat quoque ex repraesentativis in Ecclesia Judaica, ut per quod Lavarent Aharon et filii ejus manus et pedes, antequam intrarent in tabernaculum ²¹ , Exod. 30:19, 20; 40:31, 32;

quae quod repraesentaverint arcana, nullus non videre potest, nam quid lavatio manuum et pedum nisi externum quid, quod nihil facit nisi internum sit mundum et purum? Nec internum per lavationem illam mundari et purificari potest; sed quia omnes ritus istius Ecclesiae significabant interna quae sunt caelestia et spiritualia, ita hic quoque, nempe munditiem ²² externi cultus, qui tunc mundus est quando in externo internus est ²³ ; inde lavacra eorum fuerunt ex aere, ut quoque magnum ²⁴ illud quod ‘mare aeneum’ dictum, cum decem labris minoribus ex aere, circa templum Salomonis, 1 Reg. 7:23, 38;

quia aes repraesentabat bonam externi cultus, quod idem est ac bonum naturale, de qua ‘aeris’ significatione 'videatur n. 425, 1551.

[13] Similiter repraesentativam fuit quod Vir, in quo esset fractura pedis aut fractura manus, ... e semine Aharonis, non accederet ad offerendum ignita Jehovae, Lev. 21:19, 21;

per fractos pedibus et manibus repraesentabantur illi qui in cultu perverso externo sunt;

[14] quod ‘pedes’ significent naturalia, patet etiam alibi passim apud Prophetas, ut prophetica haec apud Mosen,

Benedictus prae filiis Asher, sit acceptus fratrum suorum, et intingens in oleam pedem suum, ferrum et aes calcei tui, Deut. 33:24, 25;

haec nulli intellecta erant nisi sciatur quid in sensu interno significant oleum, pes, ferrum, aes, calceus; quod ‘pes’ sit naturale, ‘calceus’ adhuc inferius naturale, quale est sensuale corporeum, videatur ²⁵ n. 1748; et quod ‘oleum’ sit caeleste, n. 886; ‘ferrum’ verum naturale, n. 425, 426; et ‘aes’ bonum naturale, n. 425, 1551, inde patet quid involvunt:

[15] apud Nahum,

Jehovae in procella et tempestate via, et nubes pulvis pedum Ipsius, Nahum 1:3;

ubi ‘pulvis pedum’ significat naturalia et corporea quae apud hominem, ex quibus nubes. Idem etiam apud Davidem significatur per haec, Jehovah inclinavit caelos, atque descendit, et caligo sub pedibus Ipsius, Ps. 18:10 [KJV Ps. 18:9].

[16] Quando bona et vera fidei per naturale lumen, ut vocant, pervertuntur, in Verbo describitur per pedes, et ungulas ²⁶ bestiae, quibus turbantur aquae, et quibus cibi proculcantur, ut apud Ezechielem,

Prodiisti in flumina, et turbasti quas pedibus tuis, et proculcavit flumina earum; ... perdam omnem bestiam ejus desuper aquis multis, et non conturbabit eas pes hominis amplius, nec ungula bestiae, 32:2, 13;

agitur hic de Aegypto per quam quod significatae sint scientiae, ostensum est n. 1164, 1165, 1462; ita per ‘pedes et ungulas, quibus turbantur flumina et aquae’, scientifica ex sensualibus et ex naturalibus, ex quibus ratiocinantur de arcanis fidei, nec prius quam per illa capiuntur, credunt, quod est nusquam credere, nam quo magis ratiocinantur tales, eo minus credunt; videantur quae n. 128-130, 215, 232, 233, 1072, 1385. Ex his omnibus nunc patet quod per ‘pedes’ in Verbo significentur naturalia; sed quid significatur amplius, ex serie rerum patet.

Poznámky pod čarou: