Bible

 

Deuteronomium 13

Studie

   

1 Si surrexerit in medio tui prophetes, aut qui somnium vidisse se dicat, et prædixerit signum atque portentum,

2 et evenerit quod locutus est, et dixerit tibi : Eamus, et sequamur deos alienos quos ignoras, et serviamus eis :

3 non audies verba prophetæ illius aut somniatoris : quia tentat vos Dominus Deus vester, ut palam fiat utrum diligatis eum an non, in toto corde, et in tota anima vestra.

4 Dominum Deum vestrum sequimini, et ipsum timete, et mandata illius custodite, et audite vocem ejus : ipsi servietis, et ipsi adhærebitis.

5 Propheta autem ille aut fictor somniorum interficietur : quia locutus est ut vos averteret a Domino Deo vestro, qui eduxit vos de terra Ægypti, et redemit vos de domo servitutis : ut errare te faceret de via, quam tibi præcepit Dominus Deus tuus : et auferes malum de medio tui.

6 Si tibi voluerit persuadere frater tuus filius matris tuæ, aut filius tuus vel filia, sive uxor quæ est in sinu tuo, aut amicus, quem diligis ut animam tuam, clam dicens : Eamus, et serviamus diis alienis, quos ignoras tu, et patres tui,

7 cunctarum in circuitu gentium, quæ juxta vel procul sunt, ab initio usque ad finem terræ,

8 non acquiescas ei, nec audias, neque parcat ei oculus tuus ut miserearis et occultes eum,

9 sed statim interficies : sit primum manus tua super eum, et postea omnis populus mittat manum.

10 Lapidibus obrutus necabitur : quia voluit te abstrahere a Domino Deo tuo, qui eduxit te de terra Ægypti, de domo servitutis :

11 ut omnis Israël audiens timeat, et nequaquam ultra faciat quippiam hujus rei simile.

12 Si audieris in una urbium tuarum, quas Dominus Deus tuus dabit tibi ad habitandum, dicentes aliquos :

13 Egressi sunt filii Belial de medio tui, et averterunt habitatores urbis suæ, atque dixerunt : Eamus, et serviamus diis alienis quos ignoratis :

14 quare sollicite et diligenter, rei veritate perspecta, si inveneris certum esse quod dicitur, et abominationem hanc opere perpetratam,

15 statim percuties habitatores urbis illius in ore gladii, et delebis eam ac omnia quæ in illa sunt, usque ad pecora.

16 Quidquid etiam supellectilis fuerit, congregabis in medio platearum ejus, et cum ipsa civitate succendes, ita ut universa consumas Domino Deo tuo, et sit tumulus sempiternus. Non ædificabitur amplius,

17 et non adhærebit de illo anathemate quidquam in manu tua : ut avertatur Dominus ab ira furoris sui, et misereatur tui, multiplicetque te sicut juravit patribus tuis,

18 quando audieris vocem Domini Dei tui custodiens omnia præcepta ejus, quæ ego præcipio tibi hodie, ut facias quod placitum est in conspectu Domini Dei tui.

   

Ze Swedenborgových děl

 

Apocalypsis Explicata # 706

Prostudujte si tuto pasáž

  
/ 1232  
  

706. [Vers. 1.] "Et signum magnum visum est in caelo." Quod significet testificationem Divinam de futura ecclesia, et de receptione doctrinae ejus, et a quibus impugnabitur, constat ex significatione "signi magni in caelo", quod sit manifestatio et testificatio Divina; quod sit de ecclesia et de receptione doctrinae ejus, tum de impugnatione ejus, constat ex sequentibus: per "mulierem" enim intelligitur ecclesia, per "filium ejus masculum" doctrina, ac per "draconem et angelos", et dein per "bestias", intelliguntur qui ecclesiam et doctrinam ejus impugnaturi sunt. Quod visio illa dicatur "signum magnum" est quia per "signum", intelligitur manifestatio Divina de futuris et testificatio, hic de futura ecclesia et ejus doctrina, et quoque de impugnatione ejus ab illis qui per "draconem" et per "bestias" intelliguntur; haec vocatur "signum" ex eo, quia manifestat et intestatur. In Verbo multis in locis dicitur "signum" et "miraculum"; et per "signum" intelligitur id quod indicat, testatur et persuadet de re quaesita, at per "miraculum" intelligitur id quod excitat, percellit et stuporem inducit; ita signum intellectum et fidem movet, et miraculum voluntatem et ejus affectionem; nam voluntas et ejus affectio est quae excitatur, percellitur et obstupet, ac intellectus et ejus fides est quae persuadetur, cui indicatur, et pro qua testificatio fit.

[2] Quod signum et miraculum differant, constare potest ex eo, quod Judaei, tametsi tot miracula a Domino facta viderunt, usque ab Ipso petierint signa; et quoque ex eo, quod prodigia facta in Aegypto et in deserto dicantur nunc "signa" nunc "miracula", et quoque utrumque; ac praeterea constat ex eo, quod in Verbi singulis sit conjugium veri et boni, proinde etiam intellectus et voluntatis, nam verum est intellectus et bonum est voluntatis, et inde quoque signa ibi se referunt ad illa quae veri, ita quae fidei et intellectus sunt, ac miracula ad illa quae boni, ita quae affectionis et voluntatis sunt; inde nunc patet quid per "signa" et quid per "miracula", ubi utraque nominantur in Verbo, in specie intelligitur, ut in sequentibus locis:

- Apud Mosen,

"Obdurabo cor Pharaonis, ut multiplicem signa mea et miracula mea in tetra Aegypti" (Exod. 1 2 domo ejus" (Deuteronomius 6:22);

apud eundem,

Tentavit "Jehovah venire ad accipiendum Sibi gentem e medio gentis per miracula, per signa, et per stupenda" (Deuteronomius 4:34);

apud Davidem,

"Non meminerunt... diei, .... quo Jehovah posuit in Aegypto signa.., et prodigia.. in agro Zoanis" (Psalmuss 78:42, 43);

apud eundem,

"Posuerunt inter eos verba signorum 3 Ipsius, et miracula in terra chami" (Psalmuss 105:27);

apud eundem,

"Misit signa et miracula in medium tui, Aegypte, in Pharaonem, et omnes servos ejus" (Psalmuss 135:9);

apud Jeremiam,

"Qui posuisti signa et miracula in terra Aegypti, et usque ad diem hunc, etiam in Israele, atque in hominibus, .... et eduxisti populum tuum Israelem e terra Aegypti, per signa et per miracula" ( 4 32:20, 21).

ex his patet quod prodigia facta in Aegypto, et postea apud filios Israelis, dicantur "signa et "miracula", "signa" quia testificata sunt et persuaserunt, "miracula" quia excitaverunt et stuporem induxerunt; conveniunt tamen in eo, quod quae excitant et stuporem inducunt etiam testificentur et persuadeant, sicut illa quae excitant voluntatem etiam persuadent intellectui, aut sicut illa quae movent affectionem etiam movent cogitationem perSuadendo. Similiter apud Evangelistas,

In consummatione saeculi "surgent falsi Christi et falsi prophetae, dabunt signa magna et miracula, ac in errorem inducent, si possibile est, etiam electos" (Matthaeus 24:24; Marcus 13:22):

hic etiam per "Signa magna" et "miracula" significantur similia, nempe ut testificentur et persuadeant, ac ut percellant et stuporem inducant, ex quo persuasio fortis; quinam per "falsos Christos" et per "falsos prophetas", tum quinam per "electos" intelliguntur, videatur supra (n. 624 [b] 684 [a]).

[3] Apud Mosen,

"Si surrexerit in medio tui propheta aut somnians somnium, qui dederit tibi signum aut miraculum, et Veniat signum aut miraculum quod locutus est ad te, dicendo, Eamus ad deos alios, non obedies" (Deuteronomius 13:2-41-3]):

hic dicitur "propheta" et "somnians somnium", ac "signum" et "miraculum", quia ad prophetam refertur signum, et ad somniantem somnium miraculum, ex causa quia per "prophetam" intelligitur docens vera, et in sensu abstracto doctrina veri, et per "somniantem" excitans ad faciendum ita, et in sensu abstracto excitatio ex qua fit; hoc quoque est miraculi, et illud signi; prophetae enim viva voce a Domino instruebantur, et somniantes per repraesentativa excitantia ad faciendum; haec influebant in affectionem somniantis et inde in visum cogitationis, nam cum homo somniat, sopitur ejus intellectus naturalis, et aperitur ejus visus spiritualis, qui omne suum trahit ab affectione; hic autem visus qui trahit ab affectione mala, nam dicitur de prophetis qui docent falsa et somniant vana, nam per "deos alios" intelliguntur falsa et vana quae audiverunt et viderunt.

[4] Quod "signa" significent testificationes quae indicant et persuadent ut credant quod ita sit, constat ex sequentibus locis:

- Apud Mosen,

"Si non crediderint tibi, nec audiverint Vocem signi primi, credent tamen voci signi posterioris; et si non crediderint duobus signis his, nec audiverint vocem tuam, sumes de aquis fluvii, .... et fient sanguis" (Exod. 5

[5] Apud eundem,

"Dixit Jehovah ad Mosen, Quousque populus [hic] .... non credent in Me, propter omnia signa quae feci in medio eorum? Omnes viri qui viderunt gloriam meam, et signa quae feci in Aegypto et in deserto non videbunt" terram (Numeri 14:11, 22 [, 23]):

similiter hic miracula vocantur "signa", quia dicitur "credere"; nam, ut dictum est, miracula dicuntur signa propterea ut persuadeant et inducant fidem; et quia signa apud illos, qui noluerunt intrare in terram Canaanem propter timorem, non induxerunt fidem, ideo de illis dicitur, quod "non visuri terram." (Similia per "signa" significantur, Exodus 4:17; et cap. 10:1, 2.)

[6] Apud Evangelistas,

Scribae et Pharisaei dicebant, "Magister, volumus a Te signum videre; et Ipse respondens dixit.., Generatio prava et adultera signum quaerit, sed signum non dabitur illi nisi signum Jonae prophetae: quemadmodum fuit Jonas in ventre ceti tribus diebus et tribus noctibus, sic erit Filius hominis in 6 corde terrae tribus diebus et tribus noctibus" (Matthaeus 12:38-40; Luca 11:16, 29, 30):

quod per "signum" intelligatur testificatio ut persuadeantur et credant quod Dominus esset Messias et Filius Dei, qui venturus, patet; nam miracula quae Dominus in copia fecerat, et quae viderunt, non illis erant signa; ex causa quia miracula non sunt signa, ut supra dictum est, nisi quam apud bonos: quod "Jonas fuerit in ventre ceti tribus diebus et tribus noctibus", et id assumptum sit pro "signo", erat quia id significabat Domini sepulturam et resurrectionem, ita glorificationem Humani Ipsius ad plenum; "tres dies et tres noctes" etiam significant ad plenum.

[7] Apud Matthaeum,

"Pharisaei et Sadducaei tentantes rogarunt" Jesum "ut signum e caelis ostenderet illis; Ipse respondens dixit.., Cum vespera facta est, dicitis, Serenitas, caelum enim rubet...; et mane, Hodie tempestas, rubet enim triste existens caelum: hypocritae, faciem caeli nostis dijudicare, signa autem temporum non potestis: natio prava et adultera signum requirit, sed signum non dabitur illi nisi signum Jonae prophetae" (16:1-4):

per "signum", quod petierunt e caelo, etiam hic intelligitur testificatio ut persuadeantur et credant quod Dominus esset Filius Dei, tametsi miracula facta sunt quae non dixerunt signa; quod Dominus dixerit tunc de vespera et de mane, est quia per "vesperam et mane" significatur adventus Domini; hic quando ecclesia apud Judaeos devastata erat, quibus tunc serenitas, quia non cognoverunt Ipsum, ac secure vixerunt in falsis ex malo, hoc est "vespera"; at vero quando cognoverunt Ipsum, et propter falsa, ex malis, in quibus fuerunt, negaverunt Ipsum, et impugnarunt, significat "mane" quando "tempestas": inde est, quod Dominus dixerit, "Hypocritae, faciem caeli nostis dijudicare, signa autem temporum", nempe adventus Ipsius, "non potestis"; quia, "natio prava et adultera" erat, nempe adulterans Verbum, ideo dixit quod "non illis signum daretur."

[8] Ut quoque apud Marcum,

"Pharisaei coeperunt disputare cum Jesu", quaerentes ab Ipso signum e caelo...; qui suspirans spiritu suo dixit, Quid generatio haec signum quaerit? Amen dico vobis, non dabitur generationi huic signum" (8:11, 12):

quod "signum" hic significet testificationem, ex qua manifeste scirent, agnoscerent et crederent quod Dominus esset Messias et Filius Dei, quem ex praedictionibus apud Prophetas expectabant, constare potest ex eo, quod "suspirans in spiritu suo dixerit, Quid generatio haec signum quaerit? Amen dico vobis, non dabitur generationi huic signum": causa fuit, si ex caelo hoc illis manifeste revelatum aut dictum fuisset, et sic persuasi agnovissent et credidissent, quod usque postea rejecturi essent; et rejicere id post agnitionem et fidem est profanare, et profanatorum sors est omnium pessima in inferno.

[9] Quod ideo non illis data sit manifesta testificatio e caelo, constat ex his apud Johannem,

"Occaecavit oculos illorum, et obduravit corda illorum, ne videant oculis, et intelligant corde, et se convertant et sanem illos" (12:40):

"se convertere et sanari" hic est profanare, quod fit cum agnoscuntur vera et bona, et imprimis cum agnoscitur Dominus, et dein negatur; ita fuisset si Judaei per signum se converterint et sanati fuerint: "videre oculis et intelligere corde" significat recipere intellectu et voluntate, seu fide et amore: ex his patet quod "signum" significet manifestam testificationem. (De sorte profanatorum videatur in Doctrina Novae Hierosolymae, n. 172.)

[10] Apud Johannem,

7 Discipuli dixerunt ad Jesum, "Quodnam facis Tu signum, ut videamus et credamus Tibi? Quid operaris? Patres nostri manna comederunt in deserto, sicut scriptum est, Panem e caelo dedit illis ad edendum. Dixit illis Jesus, Amen, amen dico vobis, non Moses dedit vobis panem e caelo, sed Pater meus dat vobis panem e caelo verum: panis namque Dei est qui descendit de caelo et vitam dat mundo" (6:30-33):

hic quoque 8 discipuli voluerunt signum; quod per id significetur testificatio ut credant, constat, nam dixerunt, Ut videamus et credamus, quid operaris?" Quod tunc dixerint de "manna", et quod Dominus responderit de "pane e caelo", erat quia per "panem" significatur omne bonum et verum quod nutrit animam, et in supremo sensu Ipse Dominus, a quo omne doctrinae et omne nutritionis spiritualis, per quod testificatus est ut videant et credant. Quod usque data sit testificatio, quae est signum e caelo, tribus discipulis, Petro, Jacobo et Johanni, constat ex transformatione Domini, tunc enim viderunt gloriam Ipsius, et quoque audiverunt vocem e caelo dicentem,

"Hic est Filius meus dilectus, Ipsum audite" (Marcus 9:7; Luca 9:35; Matth. 17:5 9 ).

[11] Apud eundem,

Cum Jesus e templo ejecerat vendentes, dixerunt Judaei, "Quodnam signum.. monstras quod haec facias? Respondit Jesus, et dixit illis, Solvite Templum hoc, in tribus tamen diebus exsuscitabo illud" (Johannem 2:16, 18, 19):

quod hic per "signum monstrare" significetur testificari per aliquod stupendum aut per vocem e caelo, patet; sed quia testificatio talis illos damnavisset potius quam salvavisset, ut mox supra dictum est, ideo illis respondit de "Templo", per quod intellexit corpus suum, quod hoc solveretur, hoc est, moreretur, et glorificatum tertio die resurgeret; hoc quoque est quod Dominus intellexit per "signum Jonae in ventre ceti tribus diebus et tribus noctibus."

(Quod per "Templum" in supremo sensu significetur corpus Domini, videatur Johannes 2:21.)

[12] Apud Lucam,

Angelus dixit pastoribus, "Natus est Vobis hodie Salvator, qui est Christus Dominus, in urbe Davidis: et hoc vobis signum, invenietis Infantem fasciis involutum jacentem in praesepi" (2:11, 12, 16):

quoniam per "signum" intelligitur testificatio ut crederent quod natus esset Salvator mundi, ideo dicitur quod "invenirent Ipsum jacentem in praesepi involutum fasciis"; sed quod id testificatio esset, nemo potest scire, nisi qui scit quid intelligitur per "praesepe", et quid per "fascias"; per "praesepe" intelligitur doctrina veri ex Verbo, ex eo quod per "equos" significetur intellectus Verbi; (ut constare potest ex illis quae supra, n. 355, 3642-4, ostensa sunt;) inde per "praesepe", ubi equorum pascuum, significatur doctrina veri ex Verbo. Dicitur etiam in versu 7 illius capitis, quod hoc factum sit "quia non locus erat in diversorio", per "diversorium" enim significatur locus instructionis; (hoc etiam per "diversorium" significatur, Luca 10:34; cap. 22:2; Marcus 14:14; et alibi;) et id erat apud Judaeos, qui tunc in meris falsis per adulterationem Verbi fuerunt; hoc itaque est quod significatur per quod "non locus esset in diversorio": nam si placuerit Domino, potuisset nasci in splendidissima aula, et reponi in lecto lapidibus pretiosis ornato; sed hoc fuisset apud illos qui non in aliqua doctrina veri essent, et absque aliqua repraesentatione caelesti. Dicitur etiam, "fasciis involutus", quia "fasciae" significant vera prima quae sunt vera innocentiae, quae etiam sunt vera Divini Amoris; nam "nuditas", cum de infante, significat deprivationem veri. Ex his constare potest, unde erat quod ab angelis dictum sit, "Hoc vobis signum, invenietis Infantem fasciis involutum jacentem in praesepi."

[13] Apud Evangelistas,

Dicebant discipuli ad Jesum, "Quodnam signum adventus Tui, et consummationis saeculi?" (Matthaeus 24:3; Marcus 13:4; Luca 21:7):

per "adventum Domini" et "consummationem saeculi" significatur principium ecclesiae novae et finis ecclesiae prioris; per "adventum Domini" principium ecclesiae novae, et per "consummationem saeculi" finis ecclesiae veteris: quare Dominus in illis capitibus instruit discipulos de successiva vastatione ecclesiae prioris, et de instauratione ecclesiae novae in fine illius; sed instruit et docet illos per meras correspondentias, quae non possunt nisi quam per sensum spiritualem evolvi et sciri; et quia correspondentiae erant per quas Dominus locutus est, ideo erant omnia signa, ita testificationes. Vocantur etiam a Domino "signa":

- Ut apud Lucam,

"terribilia quoque [et] signa de caelo magna erunt. .... Erunt signa in sole, luna et astris, et super terra angustia gentium in desperatione, resonante mari et salo" (21:11, 25);

apud Matthaeum,

"Et tunc apparebit signum Filii hominis..., et tunc plangent omnes tribus terrae, et videbunt Filium hominis venientem in nubibus caeli cum virtute et gloria.." (24:30):

sed quid per haec et per reliqua in cap. 24 apud Matthaeum, in spirituali sensu significatur, explicatum est in Arcanis Caelestibus; et quid per "apparitionem signi Filii hominis in nubibus caeli" in opere De Caelo et Inferno (n. 1); quare ulterius illa explicare supersedetur.

[14] Apud Marcum,

Jesus ad discipulos, "Signa credentes haec sequentur: in nomine meo daemonia ejicient; linguis loquentur novis; serpentes tollent; etiam si letale quid biberint, non illis nocebit; super infirmos imponent manus, et bene habebunt. .... Et illi exeuntes praedicarunt ubique, Domino cooperante.... per subsequentia signa" (16:17, 18, 20):

haec tametsi miracula fuerunt usque vocantur "signa", quia testabantur de Divina potentia Domini operantis illa; quare dicitur, "Domino cooperante per illa signa." Miracula dicta fuissent, si malis applicata; apud hos enim talia modo stuporem inducunt, et animum percellunt, et usque non persuadent ad credendum: aliter apud bonos; illis enim sunt eadem testificationes quae persuadent ad credendum; quare etiam vocantur "signa", et dicitur, "Signa credentes haec sequentur." Sed quomodo illa signa persuadere ad credendum potuerunt, etiam paucis dicetur. Signa illa miraculosa, sicut quod "daemonia ejicerent", "linguis novis loquerentur", "serpentes tollerent", "non nociturum esset letale si biberint", et quod "bene haberent [infirmi] per impositionem manus", erant in sua essentia et in sua origine spiritualia, ex quibus illa profluebant et eveniebant ut effectus; erant enim correspondentiae, quae omnia sua trahunt ex spirituali mundo per influxum a Domino: sicut quod "in nomine Domini ejicerent daemonia" traxit suum effectum ex eo, quod "nomen Domini" spiritualiter intellectum sit omne doctrinae ex Verbo a Domino, et quod "daemonia" sint omnis generis falsa, quae sic per doctrinam ex Verbo a Domino ejiciuntur, hoc est, removentur; quod "linguis novis loquerentur" traxit suum effectum ex eo, quod "linguae novae" sint doctrinalia pro nova ecclesia; quod "serpentes tollerent" erat quia "serpentes" significant inferna quoad malitiam, et sic quod tuti ab infestatione ejus essent; quod "non nociturum esset letale si biberint", erat quod malitia infernorum non infectura illos; quod "bene haberent infirmi per impositionem manus", erat quod per communicationem et conjunctionem cum caelo, ita cum Domino, a morbis spiritualibus, quae vocantur iniquitates et peccata, convalescerent; impositio manuum discipulorum correspondebat communicationi et conjunctioni cum Domino, et sic remotioni iniquitatum per Divinam Ipsius potentiam.

[15] Apud Esaiam,

Dixit Jehovah ad Achasum, "Pete tibi signum a Jehovah..., in profundum dirige..., aut extolle sursum;.... dat Dominus.. vobis signum; Ecce Virgo concipiet et pariet filium, et vocabit nomen Ipsius Deus nobiscum" (7:11, 14):

quod haec dicta sint ad Achasum regem Jehudae, est quia rex Syriae et rex Israelis bellum gesserunt contra illum usque ad Hierosolymam, a quorum partibus etiam erat tribus Ephraimi, sed usque non valuerunt; ex causa quia rex Syriae ibi repraesentavit externum seu naturale eccleSiae, rex Israelis internum seu spirituale ejus, et Ephraim intellectuale ejus; ibi autem tria illa, nempe naturale, spirituale et intellectuale, perversa; quae doctrinam veri, quae per "regem Jehudae" et per "Hierosolymam" 10 significatur, impugnare voluerunt; quare non successit illis. Ut vero Achasus certus fieret de frustraneo conatus illorum, ei dicitur ut "signum peteret", hoc est, testificationem ut certus fieret; et data ei fuit optio, ut vel ex caelo vel ex inferno vellet habere; quod significatur per "In profundum dirige, vel tolle sursum"; nam rex erat malus. Sed quia non destruenda erat Hierosolyma, per quam significatur doctrina veri ex Verbo, a talibus ante adventum Domini, ideo ei datum est signum miraculosum testificans de ea re, nempe quod "Virgo concipiet et pariet Filium, cujus nomen erit Deus nobiscum." Quod postea destruetur ecclesia ea, sequitur in eo capite.

[16] Apud eundem,

"Hoc tibi signum a cum Jehovah, .... ecce retraham umbram graduum, quae descendit in gradibus Achasi pro sole, retrorsum decem gradus, ut retrocedat sol decem gradus in gradibus quos descenderat" (38:7, 8):

hoc signum datum est regi Hiskiae propter testificationem quod Dominus tutaretur eum et Hierosolymam a rege Assyriae, (ut dicitur versu 6 ibi, ) per quem "regem" significatum est rationale perversum destruens omnia ecclesiae; quare per hoc signum similiter repraesentata est nova ecclesia quae instauranda a Domino, sed hic quod tempus protraheretur ulterius quam dictum est Achaso mox supra: per "retractionem umbrae quae descendit in gradibus Achasi pro sole" significatur retractio temporis antequam id fiet; per "gradus Achasi" significatur tempus, hic usque ad Domini adventum; per "umbram" ibi significatur progressio ejus ab ortu ad occasum: per quod "retrorsum retraheretur decem gradus" significatur prolongatio temporis per plures adhuc annos, "decem" enim significant plura; per "solem", qui retrocedet, significatur adventus Domini. Sed hoc ulterius illustrandum est: adventus Domini fuit quando finis Ecclesiae Judaicae erat, hoc est, quando ibi non aliquod bonum et verum residuum esset: hoc intelligitur per "quando consummata est iniquitas", et quoque per "plenitudinem temporum" in qua Dominus venturus est: integrum tempus durationis Ecclesiae Judaicae repraesentatum est per "gradus Achasi", principium ejus per primum gradum ibi, qui est quando sol est in suo ortu, et finis ejus per ultimum gradum in occasu; inde patet quod per "retractionem umbrae" ab occasu versus ortum, intelligatur prolongatio illius temporis. Quod hoc fieret "in gradibus Achasi", erat quia Achasus rex erat malus, et profanavit sancta ecclesiae; quare si successores ejus similiter fecissent, finis illius ecclesiae brevi affuturus esset; at quia Hiskias rex probus erat, prolongatum est tempus, nam iniquitas gentis istius per id non tam cito perventura erat ad consummationem, hoc est, ad finem suum.

[17] Apud eundem,

Dicite ad Hiskiam regem, "Hoc tibi signum; comedere hoc anno sponte nascens, et anno secundo ultro crescens; at in anno tertio serite, metite et plantate vineas, et comedite fructum earum" (37:30):

hoc dictum est ad Hiskiam regem, cum Sancheribus rex Assyriae bellum ei intulit, ac fastuose locutus est de se, et contumeliose de Deo et de Israele; quare etiam percussi sunt in castris ejus 11 centum et octoginta et quinque millia, et ipse a filiis ejus occisus est. Causa cur id factum est, erat, quia per "Assyriam" significatur rationale, et simile per "regem Assyriae", ac per "Judaeam" caeleste ecclesiae, et spirituale ecclesiae per "regem ejus"; at ibi per "regem Assyriae" rationale perversum, quod per ratiocinia falsa omnia caelestia et spiritualia ecclesiae, quae sunt bona et vera ejus, destruit: et quia per "Judaeam" et per "regem ejus" significatur caeleste et spirituale ecclesiae, quod erit a Domino cum venturus est in mundum, ideo talia dicuntur, per quae describitur regeneratio illorum qui ab illa ecclesia erunt: quare per signum quod "comederent primo anno sponte nascens", significatur bonum caeleste quod a Domino illis implantabitur; per "ultro crescens secundo anno", significatur verum illius boni quod inde erit: per "serere, metere, plantare vineas, et comedere fructum earum", significantur omnia bona et vera quae inde profluunt, per "serere et metere" significatur implantatio boni et receptio ejus; per "plantare vineas" implantatio veri et receptio ejus; et per "comedere fructum 12 earum" fruitio bonorum et faustorum ex illis, quae homini regenerato: haec vocantur "signum" quia sunt testificationes de ecclesia caelesti apud illos qui per "Jehudam" in sensu spirituali intelliguntur, quorum regeneratio fit a Domino per implantationem boni caelestis, dein per implantationem boni spiritualis quod in sua essentia est verum boni caelestis, et demum per multiplicationem et fructificationem in naturali homine.

[18] Apud eundem,

"Sic dixit Jehovah, Sanctus Israelis et Formator ejus; Signa petierunt Me super filiis meis, et super opere manuum mearum praecipiunt Mihi; .... Ego excitavi Ipsum in justitia, et omnes vias Ejus rectificabo: Ipse aedificabit urbem meam, et captivitatem meam dimittet, non pretio neque munere" (45:11, 13):

agitur etiam ibi de adventu Domini, et de instauratione ecclesiae ab Ipso; Dominus intelligitur per "Jehovam, Sanctum Israelis et Formatorem ejus"; qui "Sanctus Israelis" dicitur ex Divino Vero, et "Formator ejus" ex instauratione ecclesiae per illud, et "Israel" est ecclesia; ideo per "filios Ipsius", super quibus signa petierunt, intelliguntur illi qui in veris sunt a Domino; et per "opus manuum Ipsius" intelligitur formatio illorum, et ecclesiae instauratio apud illos: "Excitavi Ipsum in justitia, et omnes vias Ejus rectificabo", significat quod Ipsi Divinum Bonum et Divinum Verum, "justitia" enim in Verbo dicitur de bono, et "viae" significant vera ducentia, hic Divina vera quia de Domino: "Ipse aedificabit urbem meam, et captivitatem meam dimittet", significat quod doctrinam veri restituet, et quod illos qui in falsis ex ignorantia sunt liberabit, "urbs" enim significat doctrinam veri, et "captivitas" falsa ignorantiae, in quibus fuerunt gentes, et per illa in captivitate spirituali: "non pretio neque munere" significat gratis ex Amore Divino.

[19] Apud eundem,

"Nuntient vobis quae contingent, priora.. illa indicate, ut ponamus cor nostrum, et sciamus posteritatem eorum, aut ventura audire facite nos; indicate signum in futurum, ut sciamus quod dii vos" (41:22, 23):

quod anteacta et futura dicere sit solius Domini, et non alicujus hominis aut alicujus spiritus, exprimitur per "indicare signum in futurum, ut sciamus quod dii sitis"; hoc concludit illa quae praecedunt, quare "indicare signum" est testificari persuadendo ut credatur.

[20] Apud Ezechielem,

"Accipe tibi sartaginem ferri, et da eam parietem ferri inter te et inter urbem, et dispones facies tuas contra illam, ut sit in obsidionem, et angustes eam; signum hoc domui Israelis" (4:3);

haec et reliqua in hoc capite sunt repraesentativa status ecclesiae apud gentem Judaicam, significantia quod illis non aliud verum esset quam falsificatum et adulteratum, quod in se est falsum; tale verum significatur per "sartaginem ferri", quam daret parietem inter se et inter urbem; et quia hoc sicut ferrum est durum, secludens et non admittens aliquod verum genuinum, dicitur "ut sit in obsidionem, et angustes eam": quod hoc signum testetur de ecclesia quod talis sit, significatur per "Signum hoc domui Israelis"; "signum" est testificatio, et "domus Israelis" est ecclesia.

[21] Apud Davidem,

"Omnia perdidit hostis in sanctuario, rugierunt hostes.. in festi tui medio; posuerunt signa sua signa. .... Signa nostra non videmus, non amplius propheta" (Psalmuss 74:3, 4, 9):

"Omnia perdidit hostis in sanctuario" significat quod malum destruxerit sancta ecclesiae; "rugierunt hostes in festi tui medio" significat quod falsa destruxerint omnia cultus; "posuerunt signa sua signa" significat quod testificati sint et persuaserint per omnia; "signa nostra non videmus" significat quod nullae testificationes veri acceptentur in ecclesia; "non amplius propheta" significat quod nulla sit doctrina veri.

[22] Apud eundem,

Jehovah, "fac mecum signum in bonum, ut videant osores mei et pudefiant, quod Tu, Jehovah, adjuveris me, et consolatus sis me" (Psalmuss 86:17):

"facere signum in bonum" significat testificationem quod Jehovah adjuvet illum et consoletur illum, ut sequitur, hoc enim est bonum, in quod Jehovah faceret signum; quia signum est testificatio de eo, ideo dicitur, "ut videant osores mei et pudefiant."

[23] Apud eundem,

Deus "qui firmat montes virtute sua, accinctus est potentia, qui cessare facit tumultum marium, tumultum fluctuum ejus, et strepitum populorum, ut timeant habitatores finium ex signis tuis" (Psalmuss 65:7, 8 [, 96-8]):

ita describitur Divina potentia Domini per testificantia ut credant; sed testificantia, quae sunt signa, non sunt quod "firmet montes", "cessare faciat tumultum marium et fluctuum, ac strepitum populorum", haec enim non talia signa sunt ut persuadeant illis qui omnia Naturae adscribunt: sed ea sunt signa testificantia Divinam potentiam Domini, quae in sensu spirituali, in quo agitur de caelo et ecclesia, intelliguntur; in eo enim sensu per "montes", quos virtute firmat, intelliguntur caeli superiores, quia angeli illorum caelorum super montibus habitant; et in sensu abstracto intelligitur amor in Dominum et charitas erga proximum; haec sunt quae Dominus, accinctus potentia, "virtute sua firmat", hoc est, facit ut in aeternum subsistant; quod "montes" talia significent, videatur supra (n. 405): per "tumultum marium" et "tumultum fluctuum" intelliguntur disceptationes et ratiocinationes illorum qui infra caelos sunt, ac naturales et sensuales; quod "maria" significent illa quae naturalis hominis sunt, ita naturales, et inde tumultus et fluctus eorum disceptationes et ratiocinationes, videatur etiam supra (n. 342): per "strepitum populorum" intelliguntur contradictiones a falsis, per "populos" enim Significantur illi qui in veris sunt, ac in oppoSito sensu, qui in falsis (videatur supra, n. 175, 331, 625): "ut timeant habitatores finium a signis tuis" significat sanctum cultum ex fide de Divina potentia apud illos qui in ultimis caeli et ecclesiae sunt; quod "timere" sit colere Dominum ex charitate et fide, supra (n. 696); et quod "habitatores finium" sint qui in ultimis caeli et ecclesiae sunt, et ibi in fide charitatis, constat ex eo, quod "fines" sint ultima caeli et ecclesiae. Ex his patet quod "signa" hic significent testificationes de Divina Domini potentia.

[24] Apud Jeremiam,

"Hoc vobis signum, quod visitaturus Ego super vos in loco hoc, ut sciatis quod consistent Verba mea super Vobis in malum; .... ecce Ego dans regem Aegypti in manum hostium ejus, et in manum quaerentium animam ejus" (44:29, 30):

agitur ibi de illis ab ecclesia qui naturales facti sunt, qui intelliguntur per eos "qui peregrinati sunt in Aegypto, et inde redierunt"; quod illi destruendi sint per mala et falsa, intelligitur per quod "daturus sit regem Aegypti in manum hostium ejus, et in manum quaerentium animam ejus": "hostes" ibi sunt qui in malis, et "quaerentes animam" qui in falsis, ita abstracte mala et falsa; (quod "Aegyptus" sit naturalis homo, videatur supra, n. 654): hoc dicitur "signum", quia est testificatio quod ita fiet; quare etiam dicitur, "ut sciatis quod consistent verba mea super vobis in malum."

[25] Quod signum sit testificatio de certitudine, constat etiam ex sequentibus locis:

- Apud Esaiam,

"Dixit Hiskias, Quodnam signum, quod ascensurus sim in domum Jehovae?" (38:22);

in Libro Judicum,

Guideon dixit ad Angelum Jehovae, "Facias mihi signum, quod tu sis qui loquitur ad me"; .... quod erat, cum attingeret baculo carnem et azyma, quae obtulit Guideon, quod ascenderet ignis e petra, et comederet illa (6:17, 21);

in Libro Primo Samuelis,

"Hoc ubi signum, quod veniet super duos filios tuos, .... uno die morientur ambo" (2:34 13 );

in eodem Libro,

"Si dixerint" Philisthaei, "Ascendite ad nos, tunc ascendemus, quia dedit Jehovah, illos in manum nostram; hoc nobis signum" (14:10).

Similia paene significantur per

"Signa Foederis" (Genesis 9:13; 17:11; Ezechiel 20:12, 20: et alibi);

nempe testificationes de conjunctione.

[26] Testificationes etiam significantur per "signa", quae apparuerunt sicut miracula, facta a malis, in sequentibus locis:

- Apud Esaiam,

Jehovah "irrita reddit signa mendacium, divinatores insanos reddit, rejiciens sapientes retro, et scientiam eorum stultam facit" (44:25);

apud Jeremiam,

"Dixit Jehovah, Viam gentium ne discite, et a signis caelorum ne consternemini, nam consternantur gentes ab illis; statuta gentium vanitas illa" (10:2, 3);

in Apocalypsi,

Bestia ascendens e terra fecit "signa magna, ut etiam ignem faciat descendere e caelo in terram coram hominibus, et 14 seducat 15 adorantes super terra, propter signa, quae data sunt illi ad faciendum" (13:13, 14);

alibi,

"Sunt spiritus daemonum facientes signa ad exeundum ad reges terrae, ad congregandos illos in bellum diei illius magni" (16:14);

et alibi,

"Comprehensa est bestia, et cum ea pseudopropheta, qui fecit signa coram illa, per quae seduxit eos, qui acceperunt characterem bestiae" (19:20).

Quid autem intelligitur per "signa super manu" et "in fronte", videatur supra (n. 427). "Signa" autem quae posita fuerunt super montibus, ad congregandum populum ad bellum, ad proelium, et sic porro, significabant indicationes ad faciendum mandata:

- Ut apud Esaiam,

"Fiet in die illo radicem Jischaji, quae stans in signum populorum, gentes quaerent, et erit quies ejus gloria. .... Cum tollet signum gentibus, et congregabit expulsos Israelis, et dispersa Jehudae a quatuor alis terrae" (11:10-12);

apud Jeremiam,

"Constitue tibi signa, pone tibi columnas, appone cor tuum ad semitam, Viam eas" (31:21);

apud eundem,

"Annuntiate inter gentes, et audiri facite, ac tollite signum, .... capta est Babel" (50:2);

apud eundem,

"Contra muros Babelis tollite signum, tenete custodiam, constituite custodes; .... tollite signum in terra, clangite buccina inter gentes" (51:12, 27);

et alibi, imprimis in historicis Verbi. Ex his et illis quae ex Verbo adducta sunt, constare potest quod per "signum magnum visum in caelo" significetur Divina manifestatio et testificatio (ut quoque in versu tertio hujus capitis, et deinde cap. 15:1).

Poznámky pod čarou:

1. The editors made a correction or note here.
2. The editors made a correction or note here.
3. The editors made a correction or note here.
4. The editors made a correction or note here.
5. The editors made a correction or note here.
6. The editors made a correction or note here.
7. The editors made a correction or note here.
8. The editors made a correction or note here.
9. The editors made a correction or note here.
10. The editors made a correction or note here.
11. The editors made a correction or note here.
12. The editors made a correction or note here.
13. The editors made a correction or note here.
14. The editors made a correction or note here.
15. The editors made a correction or note here.

  
/ 1232  
  

Ze Swedenborgových děl

 

Apocalypsis Explicata # 684

Prostudujte si tuto pasáž

  
/ 1232  
  

684. Dicitur quod "facta sunt regna mundi Domini nostri ac Christi Ipsius"; et per id significatur quod tunc recipiatur Divinum Bonum ac Divinum Verum, quando mali a bonis separati sunt, et illi in infernum conjecti; tunc enim possunt caeli tam superiores quam inferiores in illustratione esse, et inde in perceptione boni et veri, quod non fieri potest quamdiu mali conjuncti sunt bonis; nam tamdiu interiora angelorum qui in inferioribus caelis sunt non possunt aperiri, sed solum exteriora, et Dominus non regnat in externis separatis ab internis apud spiritus et homines, sed in internis et ex illis in externis; quare antequam aperta sunt interiora angelorum ultimi caeli, quae sunt spiritualia et caelestia, non illud caelum ita factum est regnum Domini sicut post separationem malorum ab illis.

[2] Dicitur quod "regna mundi facta sint Domini nostri et Christi Ipsius", ac per "Dominum" ibi intelligitur idem quod per "Jehovam" in Veteri Testamento et per "Patrem" in Novo, nempe Dominus quoad Ipsum Divinum, et quoque quoad Divinum Bonum; ac per "Christum" intelligitur idem quod per "Deum" in Veteri Testamento et per "Filium Dei" in Novo, nempe Dominus quoad Divinum Humanum, et quoque quoad Divinum Verum; nam per "Christum" simile significatur quod per "Unctum", "Messiam" et "Regem"; et per "Unctum", "Messiam" et "Regem" intelligitur Dominus quoad Divinum Verum, et quoque quoad Divinum Humanum quando fuit in mundo, nam tunc Dominus quoad Humanum suum fuit Divinum Verum: simile itaque significatur per "Unctum Jehovae"; nam Ipsum Divinum, quod "Jehovah" et "Pater" vocatur, ac in sua essentia erat Divinum Bonum Divini Amoris unxit Divinum Humanum, quod "Filius Dei" vocatur, ac in sua essentia, dum fuit in mundo, erat Divinum Verum; "unctio" enim significabat quod Divinum Humanum Domini procederet ex Ipso Divino Ipsius, proinde Divinum Verum ex Divino Bono Ipsius.

[3] Inde patet quod solus Dominus quoad Divinum Humanum fuerit "Unctus Jehovae" essentialiter, at quod reges et sacerdotes dicti sint "uncti Jehovae" repraesentative; nam "oleum", quo fiebat unctio, significabat Divinum Bonum Divini Amoris. Nunc quia Divinum Verum apud Dominum fuit quod a Divino Bono ungebatur, inde est quod per "Christum", et similiter per "Messiam" et "Unctum", et quoque per "Regem", significetur Divinum Verum procedens a Divino Bono Divini Amoris Domini: quod ita sit constare potest a locis in Verbo ubi "Christus", "Messias" et "Unctus" nominatur.

[4]): et apud eundem,

Mulier Samaritis dixit, "Scio quod Messias veniat, qui dicitur Christus" (4:25);

ex quibus patet quod Dominus sit vocatus "Christus" ex eo quod esset Messias, cujus adventus in Verbo Veteris Testamenti praedictus est; nam Unctus dicitur Christus in Graeca lingua, et Messias in Hebraea, et Unctus est Rex. Inde est quod Dominus dictus sit "Rex Israelis" et "Rex Judaeorum", quod etiam fassus est coram Pilato; unde inscriptum cruci fuit,

Rex Judaeorum" (Matthaeus 27:11, 29, 37, 41; Luca 23:1-4, 35-40):

et apud Johannem,

"Dixit Nathanael, ...Tu es Filius Dei, Rex Israelis" ( 1 1:4948]):

[5] et quia "Unctus", "Christus", "Messias" et "Rex", sunt synonyma, ideo etiam "Filius Dei"; et singula illa nomina in sensu spirituali significant Divinum Verum: quod "Rex" illud significet videatur supra (n. 31, 553, 625); quod etiam "Filius Dei", est quia "filii" in Verbo significant vera, inde "Filius Dei" significat Divinum Verum; quod "filii" significent vera, videatur supra (n. 166). Simile etiam significatur per "Christum" et per "Messiam."

[6] Quod per "Christum" significetur Divinum Verum constat apud Matthaeum,

"Nolite Vocari Rabbi; unus est vester Doctor, Christus" (23:8):

per "rabbi" et "doctorem" significatur docens Verum, ita abstracte doctrina Veri, ac in supremo sensu Divinum Verum, quod est Christus; quod solus sit Divinum Verum, intelligitur per "Nolite vocari Rabbi; unus est vester Doctor, Christus."

[7] Apud eundem,

"Videte ne quis vos seducat; multi enim venient sub nomine meo, dicentes, Ego sum Christus, et multos seducent. ...Si quis dixerit vobis, Ecce hic est Christus, aut ibi, ne credite; surgent enim falsi Christi, et falsi prophetae" (24 [4,] 5, 23, 24; Marcus 13:21-23):

haec non intelligenda sunt quod surrecturi qui se dicturi Christum aut Christos, sed qui falsificaturi sunt Verbum, et dicturi quod hoc aut illud sit Divinum Verum, cum non sit; illi qui falsa ex Verbo confirmant, intelliguntur per "pseudochristos"; et qui falsa doctrinae excludunt, per "pseudoprophetas": agitur enim in binis illis capitibus de successiva vastatione ecclesiae, ita de falsificatione Verbi, et tandem de profanatione veri inde. (Sed haec amplius explicata videantur in Arcanis Caelestibus, n. 3353-3356, et n. 3897-3901.)

[8] Et quia "Filius Dei" etiam significat Divinum Verum, ut modo dictum est, ideo aliquoties dicitur

"Christus Filius Dei" (ut Matthaeus 26:63: Marc. 14 2 61: Luca 4:41; 22:66 ad fin. : Johannes 6:69; 11:26, 27; 20:31).

In summa, quod Dominus in mundo dictus fuerit "Christus", "Messias", "Unctus" et "Rex", erat quia in Ipso Solo fuit Divinum Bonum Divini Amoris, ex quo procedit Divinum Verum; et hoc repraesentabatur per unctionem, "oleum" enim, quo unctio fiebat, significabat Divinum Bonum Divini Amoris, ac "rex", qui ungebatur, Divinum Verum; quare reges, dum uncti fuerunt, repraesentabant Dominum, ac dicti "uncti Jehovae"; at usque solus Dominus quoad Divinum Humanum fuit Unctus Jehovae, quoniam Divinum Donum Divini Amoris fuit in Ipso, et id erat Jehovah et Pater, ex quo fuit Esse Vitae Domino: nam quod a Jehovah conceptus fuerit, notum est; ita ex Divino Bono Divini Amoris, quod fuit in Ipso ex conceptione, erat Dominus quoad Humanum suum Divinum Verum, quamdiu in mundo fuit: ex quibus constare potest quod Solus Dominus fuerit Unctus Jehovae essentialiter, at quod reges dicti fuerint "uncti Jehovae" repraesentative: inde nunc est quod Dominus quoad Divinum Humanum dictus fuerit "Messias" et "Christus", hoc est, "Unctus."

[9] Hoc quoque constare potest ex sequentibus locis:

- Apud Esaiam,

"Spiritus Domini Jehovih super Me, ideo unxit Jehovah Me ad evangelizandum pauperibus, misit Me ad obligandum fractos corde, ad praedicandum captivis libertatem, vinctis, oculis capto, ad proclamandum annum beneplaciti Jehovae, et diem vindictae Deo nostro, ad consolandum omnes lugentes" (61:1 [, 2]):

haec manifeste de Domino; Divinum Humanum Ipsius intelligitur quod unxit Dominus Jehovih ad evangelizandum pauperibus, ac misit ad obligandum fractos corde, et plura; illa enim Dominus ex Humano suo peregit. (Sed singula ibi videantur supra. n. 183 [b] 375 [e (5)] , 612, explicata.)

[10] Apud Davidem,

" [Quare] tumultuatae sunt gentes, et populi meditati Vanitatem? Constiterunt reges terrae et dominatores consultarunt una contra Jehovam et contra Unctum Ipsius. .... Ego unxi regem meum super Zionem, montem sanctitatis meae. Annuntiabo de statuto, Jehovah dixit ad Me, Filius meus Tu, Ego hodie genui Te; pete a Me, et dabo gentes hereditatem tuam, et possessionem tuam fines terrae. .... Osculamini Filium, ne irascatur, et pereatis in via, quia exardebit brevi ira Ipsius, beati omnes confidentes in Ipso" (Psalmuss 2:1, 2, 6, 7, 8,] 12):

quod per "Unctum Jehovae" intelligatur Dominus quoad Divinum Humanum, patet; nam dicitur, "Jehovah dixit ad Me, Filius meus Tu, Ego hodie genui Te; osculamini Filium ne pereatis; beati omnes confidentes in Ipso: haec quidem in sensu litterae dicuntur de Davide, sed per "Davidem" in Verbo intelligitur Dominus quoad Divinum Verum, seu ut Rex (videatur supra, n. 205); et quoque patet quod agatur ibi de adventu Domini, et tandem de ultimo judicio ab Ipso, ac postea de regno Ipsius super omnia mundi.

[11] Spiritualia, quae in singulis latent, et significantur, sunt haec: "Tumultuatae sunt gentes, et populi meditati sunt vanitatem", significant statum ecclesiae et caeli prioris quod transiturus; "gentes" sunt illi qui in malis, et "populi" qui in falsis (videatur supra, n. 175, 331 [b] , 625): "Constiterunt reges terrae, et dominatores consultarunt una contra Jehovam et contra Unctum Ipsius", significant falsa ecclesiae et mala ejus, quod sint prorsus contra Divinum Bonum ac contra Divinum Verum, ita contra Dominum; "reges terrae" sunt falsa ecclesiae, et "dominatores" sunt mala ejus, et "Jehovah" est Dominus quoad Ipsum Divinum, ita quoad Divinum Bonum, et "Unctus" est Dominus quoad Divinum Humanum, ita quoad Divinum Verum:

[12] "Ego unxi Regem meum super Zionem, montem sanctitatis meae", significat Humanum Domini quoad Divinum Verum procedens ex Divino Bono Divini Amoris Ipsius, et inde regnum Ipsius super omnia caeli et ecclesiae; "Zion" et "mons sanctitatis" sunt caelum et ecclesia, proinde etiam omnia caeli et ecclesiae: "Annuntiabo de statuto" significat arcanum providentiae et voluntatis Divinae; "Jehovah dixit ad Me, Filius meus Tu, Ego hodie genui Te", significat Dominum ut Unctum, Messiam, Christum et Regem, ita quoad Humanum suum conceptum et dein natum ab Ipso Divino seu Jehovah; "hodie" significat statutum ab aeterno, et spectat inde conjunctionem et unionem factam tempore:

[13] "Pete a Me, et dabo gentes hereditatem tuam, et possessionem tuam fines terrae", significat regnum et dominium Ipsius super omnia caeli et ecclesiae, quae Ipsius erunt: "Osculamini Filium" significat conjunctionem cum Domino per amorem ("osculari" significat conjunctionem ex amore); "ne irascatur, et pereatis in via", significat ne mala vos invadant et condemnemini, "irasci" enim, ubi de Domino, significat aversionem hominum ab Ipso, ita horum iram et non Domini, et mala sunt quae se avertunt, et dein irascuntur; "quia exardebit brevi ira Ipsius" significat ultimum judicium, et dejectionem malorum in infernum: "beati omnes confidentes in Ipso" significat salvationem per amorem et fidem in Dominum.

[14] Apud eundem,

"Pulcher es longe prae filiis hominum, effusa est gratia super labia tua; .... accinge gladium tuum super femur, Potens decore tuo et honore tuo; et in honore tuo conscende, equita. super verbo veritatis et mansuetudinis justitiae, et docebit Te mirabilia dextra tua; tela tua acuta, populi cadent sub Te, ex corde hostes Regis. Thronus tuus, Deus, in saeculum et aeternum; sceptrum rectitudinis sceptrum regni tui: amasti justitiam et odio habuisti malum; propterea unxit Te Deus, Deus tuus oleo gaudii prae sociis tuis, myrrha, aloe et kesia, omnes vestes tuas: .... filiae regum inter pretiosas tuas; consistit regina ad dextram tuam in auro optimo Ophiris" (Psalmuss 45:3-10 [B.A. 2-9):

quod haec etiam de Domino dicta sint, ex singulis in eo psalmo patet; et inde quod Ipse sit de quo dicitur, "Unxit Te Deus, Deus tuus oleo gaudii, myrrha, aloe, kesia; et omnes vestes tuas"; quae quid significant, ex serie constare potest: nempe, quod Ipsi sit Divina Sapientia, et ab Ipso doctrina Divini Veri, significatur per "Pulcher es longe prae filiis hominum, effusa est gratia super labia tua"; "pulcher" significat sapientem, "filii hominum" significant intelligentes in Divinis veris, et "labia" significant doctrinalia:

[15] Ipsius omnipotentia ex Divino Vero procedente ex Divino Bono, et inde destructio falsorum et malorum, et subjugatio infernorum, significatur per "Accinge gladium super femur, Potens decore et honore, et in honore tuo conscende, equita super verbo veritatis, docebit Te mirabilia dextra tua, tela tua acuta, populi cadent sub Te, ex corde hostes Regis"; per "gladium" significatur verum pugnans contra falsum et destruens illud, per "currum" doctrina veri, similiter per "verbum veritatis", per "equitare" instruere et pugnare, per "dextram" omnipotentia, per "tela" significantur vera pugnantia, per "populos" illi qui in falsis mali, et per "hostes Regis" qui contra vera, ita inferna:

[16] quod inde Ipsi regnum et dominium in aeternum, significatur per "Thronus tuus, Deus, in saeculum et aeternum; sceptrum rectitudinis sceptrum regni tui"; "sceptrum rectitudinis" est Divinum Verum cui potentia et regnum: quia vindicavit bonos a damnatione destruendo malos, quod ideo Ipsum Divinum univerit Se Humano Ipsius, significatur per "Amasti justitiam et odio habuisti malum, propterea unxit Te Deus, Deus tuus oleo gaudii prae sociis tuis"; "amare justitiam et odio habere malum" significat vindicare bonos a damnatione destruendo malos, "ungere oleo gaudii" significat unire Se per victorias in tentationibus, "Deus, Deus tuus", significat unitionem reciprocam Humani cum Divino, ac Divini cum Humano:

[17] Divina Vera unita Divinis Bonis significantur per "Unxit myrrha, et aloe et kesia, omnes vestes tuas"; "myrrha" significat bonum ultimi gradus, "aloe" bonum secundi, et "kesia" bonum tertii, similiter ac tria illa aromata commixta oleo olivae, unde "oleum sanctitatis" per quod unctio (Exodus 30:23, 24); "oleum" illud significabat Divinum Bonum Divini Amoris, ac "vestes" quae ungebantur significant Divina vera:

[18] quod affectiones veri spirituales sint illis qui ex regno Ipsius, significatur per quod "filiae regum inter pretiosas tuas"; "filiae regum" sunt affectiones veri spirituales, quae "pretiosae" dicuntur cum vera genuina sunt: et quod caelum et ecclesia sint in tutela Ipsius et Ipsi conjuncta quia in amore in Ipsum ab Ipso, significatur per quod " [consistat] regina ad dextram tuam in auro 3 optimo Ophiris"; "regina" significat caelum et ecclesiam, "ad dextram" significat in tutela ex conjunctione cum Ipso, et "aurum optimum Ophiris" est bonum amoris in Dominum.

[19] Apud eundem,

"Pepigi foedus Electo meo, juravi Davidi servo meo, in aeternum usque firmabo semen tuum, et aedificabo in generationem et generationem thronum tuum. .... Locutus es in visione Sancto tuo, et dixisti, Posui auxilium super potentem, exaltavi electum e populo, inveni Davidem servum meum, oleo sanctitatis meae unxi Ipsum, cum quo manus mea firma erit, etiam brachium meum corroborabit Ipsum; .... Contundam coram Ipso hostes Ipsius, et osores Ipsius percutiam: .... ponam in mari manum Ipsius, et in fluviis dextram Ipsius; Ille vocabit Me, Pater meus Tu, Deus meus, et Petra salutis meae; etiam Ego Primogenitum dabo Ipsum, altum regibus terrae; .... et foedus meum stabile Illi: et ponam in aeternum semen Ipsius, et thronum Ipsius sicut dies caelorum. .... Semel juravi per sanctitatem meam, si Davidi mentiar, semen Ipsius in aeternum erit, et thronus Ipsius sicut sol coram Me, sicut luna firmus in aeternum, testis in nubibus fidelis" (Psalmuss 89:4, 5, 20-22, 24, 26-30, 36-38 [B.A. 3, 4, 19-21, 23, 25-29, 35-37]):

quod per "Davidem" hic non intelligatur David, sed Dominus quoad regium Ipsius, quod est Divinum spirituale, et vocatur Divinum Verum, patet evidenter ex illis quae ibi de Davide dicuntur; nempe, quod "semen et thronus ejus erit sicut dies caelorum, et sicut sol et luna in aeternum", quod "ponet in mari manum, et in fluviis dextram", et quod "Jehovam vocabit Patrem", quodque "Primogenitus erit altus regibus terrae", et plura quae non de Davide, ejus filiis et throno, dici possunt: quod per "Davidem" intelligitur Dominus in Verbo, videatur supra (n. 205);

[20] sed ad singula: "Pepigi foedus electo meo, juravi Davidi servo meo", significat unitionem Ipsius Divini cum Humano; "pangere foedus" significat uniri, "jurare" confirmare unionem, "electus" dicitur ex bono, et "servus" ex vero: "in aeternum usque firmabo semen tuum, et aedificabo in generationem et generationem thronum tuum", significat Divinum Verum, ac caelum et ecclesiam ab Ipso; "semen" est Divinum Verum, et sunt illi qui recipiunt; ac "thronus" est caelum et ecclesia:

[21] "Locutus es in visione Sancto tuo" significat arcanum propheticum de Domino: "Posui auxilium super potentem, exaltavi electum e populo", significat Divinum Verum per quod Divinum Bonum operatur omnia; id vocatur "auxilium super potentem", et alibi "dextra Jehovae"; Divina majestas et potentia ex eo significatur per "exaltationem electi e populo": "Inveni Davidem servum meum, oleo sanctitatis unxi Ipsum", significat Dominum quoad Divinum Humanum, ac unionem cum ipso Divino, quae unio vocatur glorificatio in Verbo Novi Testamenti; et illa unio intelligitur per "ungi oleo sanctitatis", "oleum" enim "sanctitatis" significat Divinum Bonum Divini Amoris, ac "ungi" significat uniri Divino Vero quod fuit Humani Domini in mundo:

[22] "cum quo manus mea firma erit, etiam brachium meum corroborabit Ipsum", significat inde omnipotentiam; "manus" significat omnipotentiam veri ex bono, et "brachium" omnipotentiam boni per verum: "Contundam coram Ipso hostes Ipsius, et osores Ipsius percutiam", significat pugnam cum victoria contra falsa et mala, ita contra inferna:

[23] "Ponam in mari manum Ipsius, et in fluviis dextram Ipsius", significat extensionem dominii et regni Ipsius super omnia caeli et ecclesiae; "maria" enim et "fluvii" sunt ultima caeli, et ultima significant omnia: "Ille vocabit Me, Pater meus Tu, Deus meus, et Petra salutis meae", significat Divinum Humanum quod est Filius Dei, qui ab Ipso conceptus et dein genitus est; et quia inde fuit Humano Domini Divinum Verum ac Divina Potentia, vocatur etiam "Deus" et "Petra salutis": "etiam Ego Primogenitum dabo Ipsum, altum regibus terrae", significat quod sit supra omne bonum et verum caeli et ecclesiae, quia bona et vera ibi sunt ab Ipso: "et foedus meum stabile Ipsi" significat unionem aeternam: "Ponam in aeternum semen Ipsius, et thronum Ipsius sicut dies caelorum", 4 significat hic ut supra; "dies caelorum" sunt status totius caeli, qui ex Divino Ipsius:

[24] "Semel juravi per sanctitatem meam, si Davidi mentiar", significat confirmationem aeternam, quia ex Divino, de Domino, et de unione Humani Ipsius cum Ipso Divino; "semen Ipsius in aeternum erit, et thronus Ipsius sicut sol coram Me, sicut luna firmus erit in aeternum", similiter ut supra ubi de "semine" et de "throno", "sicut sol et luna" dicitur, quoniam ex "sole" praedicatur aeternitas quoad Divinum Bonum, et ex "luna" Divinum Verum, illa enim per "solem" et "lunam" significantur; "testis in nubibus fidelis" significat agnitionem et confessionem ex Verbo de Divino in Humano Domini; quod id sit "testis in nubibus", videatur supra (n. 10, 27, 228, 392 [b-e] , 649).

[25] Apud eundem,

"Memento, Jehovah, Davidis, omne 5 laborare ejus: qui juravit Jehovae, vovit forti Jacobi, Si intravero intra tentorium domus meae, si ascendero super spondam strati mei, .... usque dum invenero locum Jehovae, habitacula forti Jacob: ecce audivimus de Ipso in Ephrata, invenimus Ipsum in agris silvae; intrabimus in habitacula Ipsius, incurvabimus nos scabello pedum Ipsius. Surge, Jehovah, ad requiem tuam, Tu et arca fortitudinis tuae: sacerdotes tui induantur justitia, et sancti tui jubilent, propter Davidem servum tuum, ne avertas facies Uncti tui." .... In Zione "germinare faciam cornu Davidi, disponam lucernam Uncto meo; hostes Ipsius induam pudore; sed super Ipso florebit corona Ipsius" (Ps. 132 [1,] 2, 3, 5-10, 17, 18):

per "Davidem" et "Unctum" seu Christum etiam hic non intelligitur David, sed Dominus quoad Divinum Humanum; nam dicitur quod "habitacula Ipsius", nempe fortis Jacobi, "inveniantur in Ephrata", quae est Bethlechem, et quod "se incurvaturi sint scabello pedum Ipsius"; sed quod ita sit, ex singulis ordine explicatis melius patet:

[26] "qui juravit Jehovae, vovit forti Jacobi", significat asseverationem irrevocabilem coram Domino, qui "Jehovah" vocatur ex Divino in primis, et "fortis Jacobi" ex Divino in ultimis, in quibus Divina potentia est in suo pleno: "Si intravero intra tentorium domus meae, si ascendero super spondam strati mei", significat quod non intraturus et sciturus illa quae ecclesiae sunt, et quae doctrinae ejus; "tentorium domus" significat sancta ecclesiae, et "sponda strati" doctrinam ejus: "usque dum invenero locum Jehovae, habitacula forti Jacobi", significat priusquam scivero adventum Domini, et arcana unionis Humani Ipsius cum Divino; haec in supremo sensu sunt "locus Jehovae" et "habitacula" Divini Humani Domini

[27] "ecce audivimus de Ipso in Ephrata, invenimus Ipsum in agris silvae", significat in spirituali sensu Verbi, et quoque in naturali; "Ephrata" enim et "Bethlechem" significant spirituale naturale, et "agri silvae" naturale, utrumque Verbi, nam ibi invenitur Dominus: "intrabimus in habitacula Ipsius, incurvabimus nos scabello pedum Ipsius", significat quod ibi inveniatur, Ipse enim est Verbum; "habitacula Ipsius" ibi sunt illa quae sensus spiritualis Verbi sunt, proinde sunt caeli, quoniam hi in sensu Verbi spirituali sunt; et "scabellum pedum Ipsius" sunt quae sensus naturalis Verbi sunt, proinde etiam est ecclesia, quoniam in ecclesia sunt Divina vera in suis ultimis, quae spiritualibus Verbi et caelorum, ita Ipsi Domino, qui in illis habitat, inserviunt pro scabello pedum:

[28] "Surge, Jehovah, ad requiem tuam, Tu et arca fortitudinis tuae", significat unitionem Ipsius Divini cum Humano in Domino, ac inde pacem omnibus in caelo et ecclesia; "requies Jehovae" est unitio illa, et "arca fortitudinis Ipsius" est caelum et ecclesia: "sacerdotes tui induantur justitia, et sancti tui jubilent", significat inde cultum ex amore illis qui in caelesti bono, et cultum ex charitate illis qui in spirituali bono, nam "sacerdotes" sunt illi qui in caelesti regno Domini, et "sancti" vocantur illi qui in spirituali regno:

[29] "propter Davidem servum tuum, ne avertas facies Uncti tui", significat ut accendantur amore et illustrentur luce veri, dum unitum est Divinum Verum Divino Bono in Domino, ita Ipsum Divinum Humano, ac Humanum Divino; nam "David" ut "servus" significat Humanum Domini quoad Divinum Verum, et "Unctus" significat hoc unitum Divino Bono, "facies Ipsius" significat Divinum Amorem et inde illustrationem: "In Zione germinare faciam cornu Davidi" significat potentiam Divini Veri ab Ipso in caelo et in ecclesia: "disponam lucernam Uncto meo" significat illustrationem Divini Veri ex unitione Divini et Humani in Domino; "lucerna" est Divinum Verum quoad illustrationem: "hostes Ipsius induam pudore" significat subjugationem infernorum, ac dissipationem malorum inde: "sed super Ipso florebit corona Ipsius" significat perpetuam et aeternam victoriam super illa.

[30] Ex adductis his locis e Verbo constare potest quod Dominus dicatur "Unctus", quod est Messias seu Christus, ex unito Divino Bono cum Divino Vero in Humano Ipsius, nam Humanum Domini ex unione illa intelligitur per "Unctum Jehovae."

[31] Similiter in Libro Primo Samuelis,

"Jehovah judicabit fines terrae, et dabit robur Regi suo, et exaltabit cornu Uncti sui" (2:10):

haec in prophetico Channae matris Samuelis, antequam super Israelem fuit aliquis rex seu unctus; quare per "Regem" et "Unctum" ibi intelligitur Dominus, cui "datur robur" et "exaltatur cornu" quando Divinum unitum est Humano; per "robur" significatur potentia boni supra malum, et per "cornu" potentia veri supra falsum, ac verum "exaltari" dicitur cum fit interius, in eo etiam gradu fit potentius.

[32] Similiter per "Unctum" in Threnis,

"Spiritus narium nostrarum, Unctus Jehovae, captus est in foveis eorum; de quo dixeramus, In umbra Ipsius vivemus inter gentes" (4:20):

per "unctum Jehovae" in sensu litterae hic intelligitur rex qui captivus factus est, sed in sensu spirituali intelligitur Dominus; quare dicitur "spiritus narium nostrarum", hoc est, vita perceptionis boni et veri: "captus in foveis" significat rejectus ab illis qui in falsis mali sunt; "foveae" sunt falsa doctrinae; "in umbra Ipsius vivere" significat in tutela Ipsius esse contra falsa mali quae sunt "gentes."

[33] Quoniam per "Unctum", "Messiam" seu "Christum", significatur Dominus quoad Divinum Humanum, ita quoad Divinum Bonum unitum Divino Vero, quare per "unctionem" significatur unitio illa: de qua ita Dominus,

"Ego in Patre sum et Pater in Me; .... credite Mihi quod Ego in Patre et Pater in Me" (Johannes 14:7-11);

et alibi,

"Pater et Ego unum sumus; .... cognoscatis et credatis quod Ego in Patre, et Pater in Me" (Johannes 10:30, 38):

et quoniam hoc repraesentabatur per unctionem Aharonis et filiorum ejus ideo

Sancta filiorum Israelis, quae erant Ipsius Jehovae, data sunt Aharoni et filiis ejus pro unctione (Numeri 18:8):

sancta, quae fuerunt Jehovae, Aharoni et filiis ejus data pro unctione, enumerantur a vers. 9 ad 19 illius capitis: sed videantur quae de unctionibus prius etiam dicta sunt; ut quod Solus Dominus quoad Divinum Humanum fuerit "Unctus Jehovae", quia in Ipso erat Divinum Bonum Divini Amoris, quod per "oleum" significabatur; et quod reliqui uncti oleo Ipsum modo repraesentaverint (n. 375 [e (iv., v.)]). Haec de "Uncto Jehovae", quia "Unctus Jehovae" est Christus, ut sciatur quod per "Dominum et Christum Ipsius" in hoc loco Apocalypseos non intelligantur duo, sed quod intelligatur unus, seu quod unum sint, sicut "Unctus Jehovae", et "Christus Domini" (Luca 2:26).

[34] Quia hic agitur de Domino, ut sciatur unde est quod dictus sit Christus, hoc est, Messias seu Unctus, interest ut explicentur quae apud Danielem leguntur de Messia,

"Septimanae septuaginta decisae sunt super populum tuum, et super urbem sanctitatis tuam, ad consummandum praevaricationem, et ad obsignandum peccata, et ad expiandum iniquitatem, et ad adducendum justitiam saeculorum, et ad obsignandum visionem et prophetam, et ad ungendum sanctum sanctorum. Scito ergo et percipito ab exitu Verbi ad usque restituendum et aedificandum Hierosolymam, usque ad Messiam Principem, septimanae septem: postea septimanis sexaginta et duabus restituetur et aedificabitur platea et fossa, sed in angustia temporum. Post autem septimanas sexaginta duas excidetur Messias, sed non Sibi: deinde urbem et sanctuarium perdet populus principis venturi, ita ut finis ejus cum inundatione, et usque ad finem belli decisae desolationes. Confirmabit tamen foedus multis septimana una; sed in medio septimanae cessare faciet sacrificium et mincham: tandem super avem abominationum desolatio, et usque ad consummationem et decisum stillabit super devastationem" (Daniel 9:24-27):

sensus horum verborum a multis eruditis pervestigatus et explicatus est, sed solum quoad sensum litteralem, at nondum quoad sensum spiritualem; hic enim sensus in orbe Christiano hactenus ignotus fuerat. In hoc sensu sequentia per illa verba significantur: "Septimanae septuaginta decisae sunt super populum tuum" significat tempus et statum ecclesiae quae tunc apud Judaeos, usque ad finem ejus; "septem" et "septuaginta" significant plenum a principio ad finem, et "populus" significat illos qui tunc ab ecclesia: "et super urbem sanctitatis tuam" significat tempus et statum finis ecclesiae quoad doctrinam veri ex Verbo; "urbs" significat doctrinam veri, et "urbs sanctitatis" Divinum Verum quod est Verbum:

[35] "ad consummandum praevaricationem, et ad obsignandum peccata, et ad expiandum iniquitatem", significat quando non nisi quam falsa et mala in ecclesia sunt, ita quando iniquitas est impleta et consummata; nam antequam id factum est, non venit finis, ex causis de quibus in opusculo De Ultimo Judicio; nam si prius, perituri essent simplices boni, qui quoad externa conjuncti sunt cum illis qui vera et bona simulant et hypocritice mentiuntur in externis; quare adjicitur, "ad adducendum justitiam saeculorum", per quae significatur ad salvandos illos qui in bono fidei et charitatis sunt: "et ad obsignandum visionem et prophetam" significat ad implendum omnia quae in Verbo: "ad ungendum sanctum sanctorum" significat ad uniendum Ipsum Divinum cum Humano in Domino, hoc enim est "sanctum sanctorum:"

[36] "Scito ergo et percipito ab exitu Verbi", significat a fine Verbi Veteris Testamenti, quia id in Domino implendum est; omnia enim Verbi Veteris Testamenti in sensu supremo agunt de Domino, et de glorificatione Humani Ipsius, et sic de dominio Ipsius super omnia caeli et mundi: "ad usque restituendum et ad aedificandum Hierosolymam" Significat quando nova ecclesia instauranda est; "Hierosolyma" significat ecclesiam illam, et "aedificare" significat e novo instaurare: "usque ad Messiam Principem" significat usque ad Dominum, et Divinum Verum in Ipso et ex Ipso; Dominus enim "Messias" dicitur ex Divino Humano, et "Princeps" ex Divino Vero:

[37] "septimanae septem" Significant tempus et statum plenum: "postea septimanis sexaginta et duabus restituetur et aedificabitur platea et fossa" significat tempus et statum plenum post Ipsius adventum usque dum instaurata est ecclesia cum ejus veris et doctrina; "sexaginta" significant tempus et statum plenum quoad implantationem veri, similia quae numerus "tria" aut "sex"; et "duo" significant illa quoad bonum; ita "sexaginta et duo" simul significant conjugium veri cum pauco bono; "platea" significat verum doctrinae, et "fossa" doctrinam: (quid "platea", videatur supra, n. 652, et quid "fossa" aut "puteus", n. 537): "sed in angustia temporum" significat aegre et difficulter, quia apud gentes, quibus parum perceptionis veri spiritualis

[38] "post autem septimanas sexaginta et duas" significat post tempus et statum plenum instauratae ecclesiae quoad verum et quoad bonum: "excidetur Messias" significat quod recedent a Domino, quod factum imprimis a Babylonicis per translationem Divinae potentiae Domini in pontifices, et sic per non agnitionem Divini in Humano Ipsius: "sed non Sibi" significat quod usque potestas Ipsi et Divinum Ipsi:

[39] "deinde urbem et sanctuarium perdet populus principis venturi" significat quod sic peritura sit doctrina et ecclesia per falsa; "urbs" significat doctrinam, "sanctuarium" ecclesiam, et "princeps venturus" falsum regnans: "ita ut finis ejus cum inundatione, et usque ad finem belli decisae desolationes", significat falsificationem veri, usque dum non aliqua inter verum et falsum sit pugna; "inundatio significat falsificationem veri, "bellum" pugnam inter verum et falsum, et "desolatio" statum ultimum ecclesiae, dum non amplius aliquod verum sed mere falsum:

[40] "confirmabit tamen foedus septimana una" significat tempus Reformationis, quando iterum lectio Verbi, et agnitio Domini, nempe Divini in Humano Ipsius; haec agnitio et inde conjunctio Domini per Verbum significatur per "foedus", et tempus Reformationis per "septimanam unam": "sed in medio septimanae cessare faciet sacrificium et mincham" significat quod usque interius apud illos qui reformati non verum et bonum in cultu; "sacrificium" significat cultum ex veris, et "mincha" cultum ex bonis; per "medium septimanae" non significatur medium temporis illius, sed intimum status apud Reformatos, "medium" enim significat intimum, ac "septimana" statum ecclesiae; causa quod non verum et bonum in cultu interius esset post Reformationem, est quia assumpserunt fidem pro essentiali ecclesiae et separarunt illam a charitate; et quando fides separata est a charitate, tunc in intimo cultus non est verum nec bonum, intimum enim cultus est bonum charitatis, et ex illo procedit verum fidei:

[41] "tandem super avem abominationum desolatio" significat exstinctionem omnis veri per fidei separationem a charitate; "avis abominationum" significat fidem solam, ita separatam a charitate, "avis" enim significat cogitationem de veris Verbi ac intellectum eorum, quae "avis abominationum" fit quando non aliqua affectio spiritualis veri est quae illustrat et docet verum, sed modo affectio naturalis quae est propter famam, gloriam, honorem et lucrum; quae affectio, quia est infernalis, est abominabilis, quoniam inde mere falsa: "et usque ad consummationem et decisum stillabit super devastationem" significat extremum ejus quando nihil veri et fidei amplius, et quando ultimum judicium.

[42] Quod haec ultima apud Danielem, praedicta sint de fine Ecclesiae Christianae, patet a Domini verbis apud Matthaeum,

"Cum videritis abominationem desolationis praedictam a Daniele propheta, stantem in loco sancto, qui legit animadvertat" (24:15);

nam in eo capite agitur de consummatione saeculi, ita de successiva vastatione Ecclesiae Christianae; quare hujus ecclesiae devastatio per illa verba apud Danielem intelligitur. (Quid autem in sensu spirituali per illa significatur, explicatum est in Arcanis Caelestibus, n. 3652.) Ex his nunc constare potest quid significatur per quod "regna mundi facta sint Domini et Christi Ipsius"; pariter quid per "Domini Christum" seu "Christum Domini" apud Lucam,

Simeoni "responsum factum est a spiritu sancto, non visurum mortem antequam videret Christum Domini" (2:26).

Poznámky pod čarou:

1. The editors made a correction or note here.
2. The editors made a correction or note here.
3. The editors made a correction or note here.
4. The editors made a correction or note here.
5. The editors made a correction or note here.

  
/ 1232