70. Quod pedes dicti sint "similes chalcolibano", est quia chalcolibanum est aes levigatum micans ex quodam igneo, et "aes" in Verbo significat bonum naturale. Sunt metalla aeque significativa ac reliqua in Verbo; "aurum" ibi significat bonum caeleSte, quod est bonum intimum; "argentum" significat verum ejus, quod est bonum spirituale; "aes" bonum naturale, quod est bonum ultimum; et "ferrum" verum ejus, quod est verum naturale. Quod metalla significent illa, est ex correspondentia; apparent enim in caelo plura fulgentia sicut ex auro et argento, et quoque plura sicut ex aere et ferro, et notum est ibi quod per illa significentur memorata bona et vera. Inde est, quod antiqui, qui in scientia correspondentiarum fuerunt, appellaverint saecula secundum illa metalla; primum saeculum, "Aureum", quia tunc regnabat innocentia, amor, et inde sapientia; secundum autem saeculum, "Argenteum", quia tunc regnabat verum ex illo bono, seu bonum spirituale, et inde intelligentia; tertium saeculum, "Aeneum" seu "Cupreum", quia tunc regnabat modo bonum naturale, quod est justum et sincerum moralis vitae; ultimum autem saeculum vocabant "Ferreum", quia tunc regnabat modo verum absque bono, et cum id regnat, tunc quoque regnat falsum: haec omnia ex significatione spirituali illorum metallorum.

[2] Ex his constare potest quid significatur per statuam Nebuchadnezari in somnio visam

Cujus "caput erat ex auro, pectus et brachia ex argento, venter et latus ex aere; crura ex ferro, et pedes partim ex ferro partim ex luto" (Daniel 2:32, 33);

quod nempe status ecclesiae quoad bonum et Verum, a primo tempore usque ad ultimum ejus; ultimum ejus fuit quando Dominus in mundum venit. Quando scitur quod "aurum" significet bonum caeleste, "argentum" bonum spirituale, "aes" bonum naturale, et "ferrum" verum naturale, sciri possunt plura arcana in Verbo ubi illa metalla nominantur:

Ut quid significatur apud Esaiam,

"Pro aere adducam aurum, pro ferro adducam argentum, et pro lignis aes, et pro lapidibus ferrum; et ponam praefecturam tuam pacem, et exactores tuos justitiam" (60:17).

[3] Sed quia de significatione "aeris", quod sit bonum naturale, hic agitur, velim modo aliqua loca adducere, ubi "aes" nominatur et id bonum significat.

Apud Mosen,

"Ascher acceptus fratribus suis, et intingens in oleum pedem suum; ferrum et aes calceus tuus, et sicut dies tui fama tua" (Deuteronomius 33:24, 25);

"Ascher" ut una tribus significat felicitatem vitae et jucundum affectionum (n. 3938, 3939, 6408); "intingere in oleum pedem" significat jucundum naturale, "oleum" jucundum, (n. 9954), "pes" naturale (ut mox supra, n. 69); "ferrum et aes calceus", significat infimum naturale ex vero et bono, "calceus" est infimum naturale (n. 1748, 1860, 6844), "ferrum" est verum ejus et aes est bonum ejus (ut supra).

(Apud eundem, )

"Jehovah Deus tuus introducturus est te in terram opimam terram e cujus lapidibus ferrum et e cujus montibus excides aes" (Deuteronomius 8:7, 9).

Apud Jeremiam,

"Dabo te populo huic in murum aeris munitum, ut oppugnent te, et non praevaleant tibi" (15:20 ¹ ).

Apud Ezechielem,

" ² Javan, Thubal et Meschech mercatores tui, cum anima hominis et vasis aeris dederunt negotiationem tuam" (27:13):

agitur in eo capite de mercaturis Tyri, per quas significantur cognitiones boni et veri; per nomina "Javan, Thubal et Meschech" significantur talia quae boni et veri sunt, de quibus cognitiones; "anima hominis" est verum vitae; "vasa aeris" sunt scientifica boni naturalis. (Quid per "Tyrum" significatur, videatur n. 1201: quid per "mercaturas", n. 2967, 4453: quid per "Thubal et Meschech", n. 1151: quid per "Javan", n. 1152, 1153, 1155: quid per "animam hominis", n. 2930, 9050, 9281: quid per "vasa", n. 3068, 3079, 3316, 3318.)

Apud eundem,

Pedes cheruborum erant "micantes sicut species aeris levigati" (1:7):

quid "cherubi", et quid "pedes", vide mox supra (n. 69).

[4] Apud eundem,

Vidi, et "ecce vir cujus aspectus sicut aspectus aeris, et filum lini in manibus... is stans in porta" (40:3):

ille angelus, quia mensus est murum et portas Domus Dei, quae significant externa ecclesiae, visus est aspectus ejus sicut aspectus aeris. Qui scit quod "aes" significet externum ecclesiae, quod in se est naturale, is aliquantum scire potuit cur

Altare holocausti obductum fuit ex aere, ac cribrum ex aere circum illud, et vasa ex aere (Exodus 27:1-4);

ut et cur

Magnum vas, quod mare vocabatur, cum duodecim bovibus sub illo, ac decem labra cum basibus, ut et omnia vasa tabernaculi pro Domo Dei, a Salomone facta sunt ex aere polito ( ³ 1 Reg. 7:43-47).

[5] Qui scit quid "aes" significat, is in id arcanum etiam venire potest, cur mandatum fuit quod serpens aeneus poneretur ad aspiciendum a populo, de quo ita apud Mosen:

"Misit Jehovah serpentes in populum, qui momorderunt populum;... et dixit ad Mosen, Fac tibi serpentem, et pone eum super signum, et fiet, omnis qui morsus fuerit et aspexerit illum vivet. Et fecit Moses serpentem aeris, et posuit eum super signum; et factum est cum momordit serpens virum, et aspexit serpentem aeris, revixit" (Numeri 21:6, 8, 9).

Quod ille significaverit Dominum, docet Ipse apud Johannem:

"Sicut Moses exaltavit serpentem in deserto, ita Oportet exaltari Filium hominis, ut omnis qui credit in Ipsum non pereat, sed habeat vitam aeternam" (3:14, 15).

Per "serpentem" significatur id quod est ultimum vitae apud hominem, et vocatur sensuale externum, quod est naturale; hoc ultimum, quia in Domino erat Divinum, ideo serpens aeris apud filios Israelis, apud quos omnia erant repraesentativa, factus est, et significabat quod si aspicerent in Divinum Humanum Domini, reviverent; hoc est, si crederent in Ipsum, vitam aeternam haberent, ut quoque Ipse Dominus docet.

(Quod "videre" in sensu spirituali sit credere, videatur etiam supra, n. 37, 68; et quod "serpens" sit sensuale externum, quod est ultimum vitae hominis, in Arcanis Caelestibus, n. 195, 196, 197, 6398, 6949, 10313.)

Quod "aes" et "ferrum" in Verbo etiam significent durum (Ut Esaias 48:4; Daniel 7:19; et alibi), videbitur in sequentibus.

Poznámky pod čarou:

2686. Quod ‘arcus’ sit doctrina veri, constat a significatione 'ejus; in Verbo ubicumque agitur de bellis et memorantur bella, in sensu interno non alia significantur bella quam spiritualia, n. 1664; fuerunt etiam libri in Antiqua Ecclesia qui inscripti Bella Jehovae, ut constat apud Mosen, Num. 21:14-16, quae prophetico stilo conscripta ¹ sensum internum habuerunt, et egerunt de Domini pugnis et tentationibus, tum de Ecclesiae, et illorum qui ab Ecclesia; quod exinde patet quia aliqua inde desumpta sunt a Mose; tum quoque a libris aliis Ecclesiae istius, qui vocati Libri Enuntiatorum propheticorum, de quibus Num. 21:27-30, in quibus eadem paene verba sunt quae apud Jeremiam, conferantur Num. 21:28 et Jer. 48:45: ex quibus etiam concludi potest quod Antiquae Ecclesiae fuerint scripta tam historica quam prophetica, quae Divina et inspirata, et quae in interno sensu agebant de Domino ac Ipsius regno, et quod illa iis Verbum, sicut nobis libri historici et prophetici, qui in sensu litterae agunt de Judaeis et Israelitis, sed in sensu interno de Domino et de illis quae Ipsius sunt.

[2] Quia ‘bellum’ in Verbo, sicut etiam in Antiquae Ecclesiae libris, significabat bellum spirituale, ita omnia arma, ut gladius, hasta, clypeus, scutum, tela, sagittae, et arcus significabant talia in specie quae sunt belli in spirituali sensu intellecti; de singulis armis, quid in specie significent, ex Divina Domini Misericordia, alibi dicetur; hic nunc quid ‘arcus’, quod nempe doctrinam veri, et hoc a telis, sagittis, seu ² jaculis, quae sunt doctrinalia ex quibus et cum quibus pugnant illi imprimis qui spirituales sunt, qui inde olim dicti [sunt] jaculatores arcus:

[3] quod ‘arcus’ significet doctrinam veri, constare potest ab his locis:

apud Esaiam,

Jehovae tela acuta, et omnes arcus Ipsius tensi, ungulae equorum Ipsius sicut rupes reputantur, et rotae Ipsius sicut procella ³ , 5:28;

ibi de veris doctrinae agitur; ‘tela’ sunt vera spiritualia, ‘arcus’ doctrina, ‘ungulae equorum’ vera naturalia, ‘rotae’ doctrina eorum; quae quia talia significant, ideo Jehovae tribuuntur, Cui non tribui possunt nisi in sensu spirituali, aliter forent verba inania et non decentia:

apud Jeremiam,

Dominus tetendit arcum quum sicut inimicus ⁴ , constitit dextra Ipsius sicut hostis ⁴ , et occidit omnia desiderabilia oculi in tentorio filiae Zionis, effudit sicut ignem iram Suam Thren. 2:4;

‘arcus’ pro doctrina veri, quae apparet illis qui in falsis sicut ^{5 6} inimicum et hostile, non alius arcus praedicari potest de Domino:

apud Habakkuk, Jehovah equitas super equis Tuis, currus Tui salus, denudando denudabitur arcus Tuus, 3:8, 9;

ibi ‘arcus’ etiam est doctrina boni et veri:

apud Mosen,

Exacerbabunt eum, et jaculabuntur, odio habebunt eum sagittarii, sedebit in firmo arcus sui, et roborabuntur brachia manuum ipsius a manibus fortis Jacobi, inde pastor, lapis Israelis, Gen. 49:23, 24;

[4] ubi de Josepho; ‘arcus’ pro doctrina boni et veri:

apud Johannem, Vidi, cum ecce equus albus, et sedens super illo habens arcum, cui data est corona, Apoc. 6:2;

‘equus albus’ pro sapientia, ‘sedens super illo’ pro Verbo, ut dicitur manifeste, 19:13, ubi de equo albo iterum agitur; et quia ‘sedens super illo’ est Verbum, constat quod ‘arcus’ sit doctrina veri:

apud Esaiam,

Quis excitavit ab oriente justitiam, vocavit eum ad sequelam Sui, dedit coram Ipso gentes, et regibus dominari fecit? dedit sicut pulverem gladio Suo, sicut stipulam propulsam arcu Suo, 41:2;

ubi agitur de Domino, ‘gladius’ pro vero, ⁷ ‘arcus’ pro doctrina ab Ipso apud eundem,

Ponam in eis signum, et mittam ex eis evasores, ad gente Tarshish, Pul et Lud trahentes arcum, Tubal et Javan, 66:19;

‘trahentes arcum’ pro docentes doctrinam, quid Tarshish, videatur n. 1156; quid Lud, n. 1195, 1231; quid Tubal, n. 1151; quid Javan, n. 1152, 1153, 1155:

[5] apud Jeremiam,

Prae voce equitis et jacientis arcum, fugiens tota urbs, intrarunt in nubes, et in rupes ascenderunt, tota urbs deserta est, 4:29;

‘eques’ pro illis qui veram dicunt, ‘arcus’ pro doctrina veri, quam fugiunt seu timent illi qui in falsis:

apud eundem,

Disponite aciem contra Babelem circumcirca; omnes tendentes arcum jacite ad eam, ne parcatis telo, quia Jehovae peccavit, 50:14 ⁸ , 50:29; 51:2, 3;

ubi ‘jacientes et tendentes arcum’ pro dicentibus et docentibus doctrinam veri:

[6] apud Zachariam, Exscindam currum ex Ephraimo, et equum ex Hierosolyma, et exscindetur arcus belli, et loquetur pacem gentibus, 9:10;

‘Ephraimus’ pro intellectu veri Ecclesiae, ‘arcus’ pro doctrina:

apud Samuelem, Lamentatus David lamentationem super Shaule, et super Jonathane, filio ejus, et dixit ad docendum filios Jehudae arcum, 2 Sam. 1:17 [18];

ubi de ‘arcu’ non agitur, sed de doctrinalibus fidei:

apud Ezechielem,

Dictum Domini Jehovih, Hic dies de quo locutus sum, et exibunt habitatores urbium Israelis, et succendent et comburent arma, et scutum, et clypeum, arcum et tela, et baculum manus et hastam, et succendent in illis ignem septem annis, 39:9;

arma ibi nominata sunt omnia arma belli spiritualis; ‘arcus cum telis’ pro doctrina et ejus veris: ipsa etiam vera separata a bonis apparent in altera vita, cum repraesentantur ad visum, sicut tela.

[7] Prout ‘arcus’ significat doctrinam veri, etiam in opposito sensu significat doctrinam falsi; similia in Verbo ut plurimum sensum oppositum habent, ut passim dictum et ostensum; ut apud Jeremiam,

Ecce populus veniens e terra septentrionis, et gens magna excitabitur e lateribus terrae, arcum et hastam prehendunt, crudelis illa, et non miserebuntur, vox eorum sicut mare tumultuabitur, super equis equitabunt, instructus tanquam vir ad bellum, contra te filia Zionis, 6:22, 23;

ubi ‘arcus’ pro doctrina falsi:

apud eundem,

Ecce populus veniens e septentrione, et gens magna, ac reges multi excitabitur a lateribus terrae, arcum et hastam tenent, crudeles illi, et non miserentur, 50:[41], 42;

similiter: apud eundem,

Tendunt linguam suam, arcus eorum mendacium, et non ad veritatem, praevalent in terra, quia e malo in ⁹ malum egressi sunt, et Me non noverunt, 9:1, 2 [KJV 2, 3];

quod ‘arcas’ sit doctrina falsi, patet manifeste, nam dicitur quod ‘tendant linguam, arcus eorum mendacium, et non ad veritatem’:

[8] apud eundem,

Dixit Jehovah Zebaoth, Ecce Ego frangens arcum Elami, principium fortitudinis ejus, 49:35:

apud Davidem,

Ite, videte opera Jehovae, qui ponit desolationes ¹⁰ in terra, cessare faciens bella usque ad extremitatem terrae, arcum frangit, concidit hastam, plaustra comburit igne, Ps. 46:9, 10 [KJV Ps. 46:8, 9]:

apud eundem,

Notus in Jehuda Deus, in Israele magnum nomen Ipsius, et erit in Shalem tabernaculum Ipsius, et habitaculum Ipsius in Zione, ibi fregit jacula ignita arcus, scutum, et gladium, et bellum, Ps. 76:2-4 [KJV Ps. 76:1-3]:

apud eundem,

Ecce impii tendunt arcum, praeparant sagittas suas super nervo, ad jaculandum in tenebris rectos corde, Ps. 11:2;

hic manifeste ‘arcus et sagittae’ pro doctrinalibus falsi.

Poznámky pod čarou: