4300. Stih 31. I sunce mu se rodi. Da ovo označava povezivanje dobara, vidi se iz značenja sunce se rodi, što je povezanost dobara. Da zora puca označava da je povezivanje blizu, ili da počinje (br. 4283). Iz ovoga sledi da sunce muse rađa označava povezivajesamo; jer u unutrašnjem smislu, sunce označava nebesku ljubav, br. 1529, 1530, 2441, 2495, 3636, 3643, 4969; sledstveno, to označava dobra, jer ova pripadaju toj ljubavi. Kada se nebeska ljubav pojavi kod čoveka, to jest kada se primeti, za sunce se kaže da mu se rađa; jer dobra te ljubavi se tada kod njega povezuju.

2441. A kad sunce ogranu po zemlji: da ovo označava poslednje vreme, koje se naziva Poslednji Sud, vidi se iz značenja sunce ogranu, kada se govori o vremenima i stanjima crkve. Da vremena dana, kao i vremena godine, označavaju, u unutrašnjem smislu, izastopna stanja crkve, bilo je gore pokazano, br. 2323; i da zora ili jutro označava dolazak Gospoda, ili približavanje Njegovoga carstva, bilo je pokazano u br. 2405; tako se ovde izlazak sunca ili granjanje po zemlji, označava samo Gospodovo prisustvo, i to zbog toga što sunce i istok označavaju Gospoda. Da sunce ima ovo značenje, može se videti, br. 31, 32, 1053, 1521, 1529-1531, 2120; i da istok ima isto značenje, br. 101. Razlog da je Gospodovo prisustvo isto što i poslednje vreme, koje se naziva Poslednji Sud, je to što Njegovo prisustvo razdvaja dobre od zlih, i što se završava na taj način što se dobri uzdižu u nebo a zli sami bacaju u pakao. Je vako je u drugom životu:- Gospod je sunce sveukupnom nebu, vidi br. 1053, 1521, 1529-1531; jer to dolazi od toga što se Božansko nebesko Negove ljubavi pokazuje tako pred očima, i što ono čini samu svetlost neba. Pa koliko su oni u nebeskoj ljubavi, toliko se uzdižu u nebesko svetlo koje je od Gospoda; ali onoliko koliko su udaljeni od nebeske ljubavi, toliko se bacaju sami od sebe iz svetla u paklenu tminu. Otuda to da izlazak sunca, kojim se označava Gospodovo prisustvo, obuhvata kako spasenje dobri i propast zlih; i otuda se ovde prvo kaže da je Lot došao u Segor, a odmah zatim da je Jehova pustio dažd (kišu) od sumpora i ognja na Sodomu i Gomoru, to jest, da su zli bili osuđeni. Onima koji su u zlima ljubavi prema sebi i svetu, to jest, koji su u mržnji protivu svih stvari ljubavi ka Gospodu i ljubavi ka bližnjemu, svetlost neba izgleda kao mrkla tama, pa se stoga i kaže u Reči da je ovakvima sunce pomrčalo (potamnilo), čime je označeno da su oni odbacili sve što pripada ljubavi i milosrđu, i da su primili sve ono što je tome suprotno; kao kod Jezikilja: I kad te ugasim, zastrijeću nebo, i zvbijezde na njemu pomrčati, sunce ću zakloniti oblakom, i mjesec neće svjetljeti svetlošću svojom. Sva ću svijetla vidjela na nebu pomrčati za tobom, i pustiću tamu na tvoju zemlju Jezekilj 32:7? 32:8), gde svako može videti da pokrivanje neba, zatamnjivanje zvezda, pomračavanje sunca, i gašenje svetila, da se tu izražava nešto drugo nego što je označeno u slovu. Slično kod Isaije: Jer zvijezde nebeske i prilike nebeske neće pustiti svjetlossti svoje, sunce će pomrčati o rođaju svome, i mjesec ne će pustiti svjetlosti svoje (Isaija 13:9, 10). A kod Joila: Sunce će i mjesec pomrknuti, i zvijezde će ustegnuti svjetlost svoju Joilo 2:2, 10). Tako se može videti i šta je označeno Gospodovm rečima kod Mateje, kad govori o poslednjem vremenu crkve, koje se naziva Sud: I odmah će po nevolji dana tijeh sunce pomrčati, i mjesec svjetlost svoju izgubiti, i zvijezde s neba pasti, i sile nebeske pokrenuće se Mateju 24:29. , gde se pod suncem ne misli na sunce, niti pod mesecem mesec, niti pod zvezdama na zvezde, nego je suncem označena ljujbav i milosrđe, a mesecem vera koja potiče od toga, a zvezdama poznavanja dobra i istine, koja će tada da potamne, da izgube svetlo, i da padnu s neba, kada više ne bude priznavanja Gospoda, ili ljubavi prema njemu, ili ljubavi prema bližnjem; i kada ove stvari nestanu, tada ljubav prema sebi s obmanama koje otuda potiču, obuzmu čoveka, jer jedno je posledica drugoga. Otuda se može ideti šta treba razumeti pod ovim rečima u Otkrovenju:

I četvrti anđeo izli čašu svoju na sunce, i dano mu bi da žeže ljutim ognjem. I opališe se ljudi od velike vrućine, i huliše na Boga, koji ima oblast nad zlima ovima, i ne pokajaše se da mu dadu slavu Otkrivenju 16:8, 9), gde je predmet poslednje vreme crkve, kada se bude ugasila ljubav ka bližnjem ili, kako se obično kaže, kad ne bude više vere. Gašenje ljubavi i vere označeno je čašom kojom je sunce zaliveno; a ljubav prema sebi i njihove požude, koje se tada pojavljuju, označene su ljudima koji se opališe vatrom i koji trpe veliku vrućinu; huljenje na Bga je samo posledica svega ovoga. U Drevnoj Crkvi suncem je bio označen samo Gospod, i Bnožansko nebesko Njegove ljubavi i otuda je došao običaj da se mililo s licem okrenutim prema izlazećem suncu, pri čemu se nije mislilo o suncu. Ali kada se kod njihovog potomstva ovo bilo izgubilo, zajedno s osalim saobraznostima i značenjima, oni su počeli da se klanjaju samom suncu i mesecu, koje bogoštovanje se bilo proširilo po mnogim narodima, tako da su posvećivali hramove suncu i mesecu, i postavlajli likove (kipove) kojima su se klanjali; tada su sunce i mesec dobili novo značenje, jer si uznačavali ljubav prema sebi i prema svetu, što je suprotno nebeskoj i duhovnoj ljubavi; otuda se u Reči klanjanjem suncu i mesecu označava ljubav prema sebi i svetu. Kao kod Mojsija: i da ne bi podigavši oči svoje k nebu i vidjevši sunce i mjesec i zvijezde, svu vojsku nebesku, prevario se i klanjao im se i služio im (Ponovljeni Zakoni 4:19).

I opet:

I otide i služi drugim bogovima i klanja im se, ili suncu i mjesecu. . . Izvedi onoga čovjeka ili onu ženu, koji učiniše ono zlo, na vrata svoja, i zaspi ih kamenjem da poginu (Ponovljeni Zakoni 17:3, 5). Drevno bogoštovanje bilo se promenilo u ovakvo, kada ljudi nisu više verovali da je bilo šta unutrašnje označeno u obredima crkve, nego su verovali samo u ono što je spoljašnje.

Slično kod Jeremije:

U to vrijeme, izvadiće se iz grobova kosti careva Judinijeh i kosti svećeničke. . . i razmetnuće se prema suncu i mjesecu i svoj vojsci nebeskoj, koje ljubiše i kojima služiše i za kojima idoše (Jeremija 8:1, 2),

gde sunce stoji za ljubav prema sebi i njegove požude; razmetanje kostiju označava unutrašnje stvari koje pripadaju ovome.

Opet kod istog Proroka:

I izlomiće stupove (kipove) u domu sunčanom što je u zemlji Egipatskoj, i kuće bogova Egipaskih popaliće ognjem (Jeremija 43:1),

gde stupovi (kipovi, slike) doma sunčanog označavaju klanjnje samome sebi.