10406. ‘Et formavit illud caelo’: quod significet ex propria intelligentia, constat ex significatione ‘formare caelo’ cum de idolo, quod sit concinnare falsum doctrinale ex propria intelligentia, quod fit per applicationem sensus litterae Verbi ad favorem amorum sui et mundi; cum enim hi regnant, tunc homo non in aliqua illustratione est e caelo, sed ex sua intelligentia desumit omnia, ac eo confirmat ex sensu litterae Verbi, quem falsificat per sinistram applicationem et perversam interpretationem, ac postea favet illis quia ex se.

[2] In Verbo passim memorantur sculptilia et fusilia; qui Verbum modo secundum litteram capiunt putant quod solum idola per illa ibi intelligantur; verum non idola intelliguntur ¹ sed falsa doctrinalia Ecclesia, talia quae formantur ab ipso homine, ducente quodam amore ejus; formatio falsorum illorum, ut cohaereant et appareant sicut forent vera, ² significatur per ‘sculptile’; conjunctio eorum ad favorem amorum externorum, ut mala appareant sicut bona, significatur per ‘fusile’; quia utrumque per vitulum aureum intelligitur, ideo hic dicitur quod Aharon formaverit illum caelo, per quod intelligitur formatio falsorum ut appareant sicut vera, et ³ per quod fecerit ⁴ aurum vitulum fusilis, ac postea quod projecerit ⁵ id in ignem et exiverit vitulus, vers. 24, ⁶ intelligitur conjunctio ad favorem amorum externorum ut mala appareant sicut bona. Ita quoque se habet cum omni doctrinali quod fit ex homine et non ex Domino; et tunc fit ex homine cum ille pro fine habet suam gloriam aut suum lucrum, at ex Domino cum pro fine habetur bonum proximi ac bonum regni Domini.

[3] Talia significantur per ‘sculptilia’ et ‘fusilia’ in sequentibus locis:

apud Esaiam,

Immundum judicabitis tegmen sculptilium argenti tui, et amictum fusilis auri tui, 30:22;

‘tegmen sculptilium argenti’ est apparentia falsorum sicut forent vera' ‘amictas fusilis auri’ est apparentia malorum sicut forent bona, ‘tegmen’ enim et ‘amictus’ sunt apparentiae externae, quae inducuntur, seu quibus investiuntur; ‘argentum’ est verum, et ‘aurum’ bonum, ideo ‘sculptilia’ dicuntur ‘argenti’, et ‘fusile’ ‘auri’; quod ‘argentum’ sit verum, et ‘aurum’ bonum, videatur n. 1551, 1552, 5658, 6914, 6917, 9874, 9881:

apud eundem,

[4] Sculptile fundit artifex, ac conflator auro obducit illud, et catenas argenti conflat; artificem sapientem quaerit sibi, ad praeparandum sculptile quod non commovetur, 40:19, 20;

describitur hic formatio falsorum ut cohaereant et appareant sicut forent vera; ‘sculptile’ est id falsum, ‘artifex’ est homo qui ex propria intelligentia id format, ‘conflator auro obducit’ est cum facit ut appareat sicut bonum, ‘catenas argenti conflat’ est per cohaerentiam, ‘quod non commovetur’ est quod non infirmari ac destrui potest propterea ⁷ :

apud eundem,

[5] Formatores sculptilis vanitas, et desideratissima eorum non prosunt; quis formavit deum, et fusile fudit, ut non prosit? omnes socii ejus pudefient, et fabri ipsi; fabricat ferrum forcipe, et operatur carbone, et malleis acutis format illud, sic operatur per bracchium roboris sui, fabricat lignum, extendit filum, et describit illud amussi, facit illud in angulos suos, et circulo definit illud, et facit in formam viri, juxta pulchritudinem hominis, ad habitandum in domo, 44:9-14;

describitur etiam hic quomodo falsa doctrinalia formantur, ut cohaereant et appareant sicut vera et sicut bona; per singula ibi describitur ⁸ quomodo id fit cum ⁹ ex propria intelligentia, ducente voluptate, cupiditate, et amore; quod ita sit, videre possunt illi qui sciunt quod omnia in Verbo sensum internum ¹⁰ habeant, per quem spiritualiter intelliguntur; ad quid alioquin talis descriptio formationis sculptilis? ut appareat sicut verum et sicut bonum, significatur per quod faciat in forma viri juxta pulchritudinem hominis, ‘vir’ enim in sensu interno est verum, et ‘homo’ ¹¹ bonum illius veri:

[6] apud Jeremiam,

Stultus factus est omnis homo a scientia, pudore affectus est omnis conflator a sculptili, quia mendacium fusile ejus, neque spiritus in eis, 10:14, 51:17;

quod hic ‘sculptile’ sit quod ex propria intelligentia, et ‘fusile’ quod secundum amorem, patet manifeste, nam dicitur ‘stultus factus est ¹² homo a scientia’ ac ‘pudore affectus est omnis conflator a sculptili’, ac quod ¹³ fusile mendacium sit; ‘scientia’ ibi est propria intelligentia, et ‘mendacium’ est falsum mali; quia non Divinum in illis, dicitur ‘neque spiritus in ¹⁴ illis’:

[7] apud eundem,

Gladie contra equos ejus, et contra currus ejus, contra thesauros ejus, ut diripiantur; siccitas super aquas ejus ut exarescant, quia terra sculptilium illa, 50:37, 38;

quod ‘terra sculptilium’ sit Ecclesia ubi falsa regnant, constat etiam manifeste ex singulis ibi in ¹⁵ sensu spirituali intellectis, sine quo sensu quid foret quod gladius esset contra equos, contra currus, contra thesauros, et siccitas super aquas, nisi verba sonantia absque aliquo spiritu in illis? at ex singulis in ¹⁶ sensu interno intellectis patet quod describatur ibi destructio Ecclesiae quoad vera, et sic quod falsa ibi regnatura sint, quae sunt ‘terra sculptilium’, ‘gladius’ enim est falsum pugnans ac destruens vera, ‘equi’ sunt intellectuale quod illustratur, ‘currus’ sunt doctrinalia, ‘thesauri’ sunt cognitiones veri et boni, ‘aquae super quas siccitas’ sunt vera ¹⁷ quod non amplius sint, et ‘terra’ est Ecclesia; quod ‘gladius’ sit verum pugnans contra falsum, ac in opposito sensu falsum pugnans contra ¹⁸ vera, ac destruens illa, videatur n. 2799, 6353, 7102, 8294, quod ‘equi’ sint intellectuale quod illustratur, n. 2760-2762, 3217, 6534, quod ‘currus’ sint doctrinalia, n. 5321, 8146, 8148, 8215, quod ‘thesauri’ sint cognitiones veri et boni, n. 10227, ¹⁹ quod ‘aquae’ sint vera, n. 2702, 3058, 3424, 4976, 5668, 8137, 8138, 8568, 9323, 10238, et quod ‘terra’ sit Ecclesia, in locis citatis n. 9325; inde patet quid ‘siccitas super aquas ut exarescant’ et quid ‘terra sculptilium ²⁰ ’:

[8] apud Habakuk,

Quid prodest sculptile, quia sculpsit illud fabricator, et fusile et doctor mendacii; quia fabricator figmenti sui confidit super hoc, 2:18; ex his etiam patet quod per ‘sculptile et fusile’ non intelligantur sculptile et fusile sed falsum quod fingitur, ac malum cui falsum patrocinatur, dicitur enim ‘fabricator figmenti sui, et doctor mendacii’.

[9] Similia per ‘sculptile’ et ‘fusile’ significantur in his sequentibus: apud Esaiam,

Cecidit Babel, et omnia sculptilia deorum ejus projecit in terram, 21:9:

apud eundem,

Pudefient pudore ²¹ confidentes sculptili, dicentes fusili, Vos dii nostri, 42:17:

apud eundem,

Indicavi tibi, et audire feci te, ne diceres, Idolum meum fecit hoc; sculptile meum et fusile meum praecepit ea, 48:5:

apud Hoscheam,

Vocaverunt seipsos, et iverunt e faciebus suis; balibus ²² sacrificarunt, et sculptilibus ²³ suffierunt, 11:2:

apud Micham,

Omnia sculptilia Samariae contundentur, et omnes mercedes meretriciae ejus comburentur igne; et omnia idola ejus ponam vastitatem, 1:7.

[10] Quoniam falsa et mala doctrinae, quae per ‘sculptilia et fusilia’ significantur, a propria hominis intelligentia fabricantur ducente amore ejus, ideo etiam in Verbo vocantur ‘opus manuum hominis’, ‘opus manuum artificis’, et ‘opus manuum fabri’, ut in his locis:

apud Hoscheam,

Nunc addunt peccare, faciunt sibi fusile ex argento suo, in intelligentia sua idola, opus artificum totum, 13:2:

apud Moschen,

Maledictus vir qui fecerit sculptile aut fusile, abominationem Jehovae, opus manuum artificis, Deut, 27:15:

apud Davidem,

Idola eorum argentum et aurum, opus manuum hominis, Ps. 115:4; Ps. 135:15:

apud Jeremiam,

Suffiverunt diis aliis, et incurvaverunt se operibus manuum suarum, 1:16:

apud eundem,

Filii Israelis provocarunt Me ad iram per opus manuum eorum, 32:30, 44:8:

et apud eundem,

Lignum de silva excidit, opus manuum fabri per securim; argento et auro exornant illud, clavis et malleis firmant illa, 10:3, 4;

[11] ‘opus manuum’ est quod ex proprio hominis, ita quod ex proprio ejus intellectu, et ex propria ejus voluntate, et illa sunt ex proprio utriusque quae sunt amoris sui, inde origo omnium falsorum in Ecclesia. Quia ex proprio hominis omnia falsa sunt, et per ‘opus manuum’ significatur id quod inde est, ideo vetitum fuit movere ferrum, securim, aut caelum super lapides, ex quibus altare, et quoque templum, ut patet apud Moschen, Si altare lapidum facias Mihi, non aedificabis illos caesos, quia si caelum tuum moveris super illo, et profanabis illud, Exod. 20:22 [KJV 25]:

tum alibi, Si aedificaveris Jehovae altare lapidum, non movebis super eos ferrum, Deut. 27:5: et in libro 1 Regum, Aedificata est domus lapide integro, prout allatus, nam malleus et securis, ulla instrumenta ferri, non audita sunt in domo, cum aedificabatur, 6:7.

Haec allata sunt ut sciatur quid intelligitur per quod Aharon formaverit aurum caelo et fecerit illud vitulum fusilis.

Fotnoter:

9325. ‘Non erit abortiens et sterilis in terra [tua]’: quod significet quod bona et vera suo ordine in continua progressione procedent, constat ex significatione ‘non abortiens et ¹ sterilis esse’ quod sit regenerationis progressivum in suo ordine, proinde quod bona et vera suo ordine in continua progressione procedent, de qua sequitur, et ex significatione ‘in terra’ quod sit in Ecclesia; quod ‘terra’ in Verbo sit Ecclesia, videatur n. 566, 662, 1066, 1067, 1262, 1413, 1607, 1733, 1850, 2117, 2118 fin. , 2571, 2928, 3355, 3368, 3379, 4447, 4535, 5577, 8011, 8732; quod ‘terra’ significet Ecclesiam ² , est quia intelligitur terra Canaan, ubi ³ Ecclesia erat, et ab antiquissimis temporibus fuerat, n. 3686, 4447, 4454, 4516, 4517, ⁴ 5136, 6306, 6516, 8317; et in spirituali mundo cum nominatur terra, non percipitur terra, sed gentis quale ibi quoad ⁵ suum religiosum; inde cum terra nominatur ⁶ in Verbo et per eam intelligitur terra Canaan, percipitur Ecclesia; ex his ⁷ constare potest quid in propheticis Verbi intelligitur per novum caelum et novam terram, quod nempe Ecclesia interna et externa, n. 1850, 3355, 4535, sunt enim ⁸ homines interni et homines externi.

[2] Quod ‘non erit abortiens et sterilis in terra’ significet quod bona et vera suo ordine in continua progressione procedant ⁹ , est quia per omnia quae sunt ‘partus’ in Verbi sensu interno intelligantur talia quae sunt partus spiritualis, ita quae sunt regenerationis, n. 2584, 3860, 3868, 3905, 3915; quae sunt partus spiritualis seu ¹⁰ regenerationis, sunt vera fidei et bona charitatis, nam per haec homo e novo concipitur et nascitur; quod talia per ‘partus’ significentur, patet a pluribus locis in Verbo, et manifeste a Domini verbis ad Nicodemum, Jesus dixit illi, Amen, amen, dico tibi, Nisi quis generatur denuo, non potest videre regnum Dei; dixit Nicodemus, Quomodo potest homo ¹¹ generari' cum senex est? num potest in uterum matris suae secundo ingredi, et generari? respondit Jesus, Amen, amen, dico tibi, Nisi quis generatus fuerit ex aqua et Spiritu, non potest ingredi in regnum Dei; quod natum est ex carne, caro est, sed quod generatum est a Spiritu, spiritus est; dixit Nicodemus, Quomodo possunt haec fieri? respondit Jesus, Tune es magister in Israel, et haec non nosti? Joh. 3:3-6, 9, 10; ‘generari per aquam et Spiritum’ est per vera fidei et bonum amoris, videantur loca citata n. 9274;

[3] quod talia significentur per ‘partus’ in Verbo, est ex correspondentia conjugiorum in terris cum conjugio caelesti, quod est conjugium boni et veri, de qua correspondentia videatur n. 2727-2759; sed quod inde amor vere conjugialis descendat, vix hodie aliquis novit, et forte vix aliquis agnoscere vult, quia terrena et corporea ante oculos sunt, quae exstinguunt et suffocant ¹² , quando ¹³ de tali correspondentia cogitant; quia amor vere conjugialis inde est, ideo quoque per ‘partus et ¹⁴ generationes’ in sensu Verbi interno ‘significantur’ quae sunt partus et generationis novae a Domino; inde quoque est quod pater, mater, filii, filiae, generi, nurus, nepotes, et plures qui sunt ex conjugiis, significent bona et vera ac derivationes eorum, de quibus pluries in explicationibus. Ex his nunc constare potest quod per ‘non erit abortiens et sterilis in terra’ significetur quod bona et vera suo ordine in continua progressione procedent.

[4] Quod ‘abortiens et sterilis’ significent ¹⁵ illa quae sunt abortus et sterilitatis in sensu spirituali, quae sunt perversiones boni et veri, tum vastationes et negationes eorum, patet ea sequentibus his locis:

apud Hoscheam, Ephraim quando vidi usque ad Tyrum, plantata in pulchro; et Ephraim ad educendum ad occisorem filios suos; da illis, Jehovah, vulvam abortientem et ubera arentia: propter malitiam operum illorum expellam illos e domo Mea, 9:13-15;

nisi sciatur quid significatur per ‘Ephraim’, per ‘Tyrum’, per ‘occisorem’, per ‘filios’, per ‘vulvam abortientem’, per ‘ubera arentia’, in sensu interno, prorsus non sciri potest quid prophetica illa involvunt; quod ‘Ephraim’ sit intellectuale Ecclesiae, quod est intellectuale illustratum de veris et bonis fidei ex Verbo, videatur n. 3969, 5354, 6222, ¹⁶ 6234, 6238, 6267, quod ‘Tyrus’ sint cognitiones veri et boni, n. 1201, inde patet quid significatur per ‘Ephraim quando vidi usque ad Tyrum, plantatum in pulchro’; quod ‘occisor’ sit qui deprivat vita spirituali seu vita ex vero et bono ¹⁷ , n. 3607, 6767, 8902, et quod ‘filii’ sint vera fidei, n. 489, 491, 533, 1147, 2623, 2813, 3373, 3704, 4257, inde patet quid significatur per ‘Ephraim ad educendum ad occisorem filios suos’; quod ‘ubera’ sint affectiones boni et veri, n. 6432, inde ‘ubera arentia’ sunt nullae affectiones sed loco earum cupiditates pervertendi; inde patet quid ‘vulva abortiens’, quod nempe sit perversio boni et veri; quod illa quae vitae spiritualis sunt per ¹⁸ omnia ea significentur, constat ¹⁹ , nam dicitur ‘propter malitiam operum expellam eum e domo Mea’; ‘e domo Jehovae’ est ex Ecclesia et ex caelo, n. 2233, 2234, ²⁰ 3720, 5640:

[5] apud Malachiam, Increpabo vobis absumentem ut non corrumpat vobis fructum terrae, neque abortiverit vobis vitis in agro; praedicabunt vos beatos omnes gentes, et eritis vos terra beneplaciti, 3:11, 12;

quod non abortiret vitis in agro, significat ²¹ quod vera et bona fidei apud illos qui in Ecclesia suo ordine procedent, ‘vitis’ enim est verum et bonum Ecclesiae spiritualis, n. 1069, 6375, 6376, 9277, et ‘ager’ est Ecclesia, n. 2971, 3766, 7502, 9139, 9295; ‘terra beneplaciti’ est Ecclesia Domino grata, nam unusquisque intra Ecclesiam qui regeneratus est per verum et bonum, est Ecclesia; inde patet quid sit quod ‘eritis ²² terra beneplaciti’; quod ‘terra’ sit Ecclesia, videatur supra:

[6] apud Moschen, Si audiveritis judicia Mea, ut custodiatis et faciatis ea, benedictus eris prae omni populo ²³ , non erit in te infecundus nec sterilis, et in bestia; removebit Jehovah a te omnem morbum, et omnes languores Aegypti malos, Deut. 7:12, 14, 15 ²⁴ ; ‘non erit infecundus et sterilis’ pro non absque vita ex vero et bono, ita quod erunt spiritualiter vivi: quia ‘sterilis’ id significabat, ideo mulieres in antiquis Ecclesiis reputabant se non vivas cum steriles, prout Rachel, quae de se ita dixit ad Jacobum,

²⁵ Vidit Rachel quod non pareret Jacobo; et dixit ad Jacobum, Da mihi filios, et si non, mortua ego, Gen. ²⁶ 30:1; n. 3908.

[7] Per ‘steriles’ etiam significantur qui non in bono sunt quia non in veris, et usque desiderant vera ²⁷ ut in bono sint, prout gentes probae quae extra Ecclesiam, ut apud Esaiam,

Canta, sterilis non ²⁸ pepererat; persona cantu et jubila non parturivit, quia multi filii desolatae prae filiis maritatae, 54:1:

apud Davidem,

Jehovah erigit ex pulvere attritum, e sterquilinio exaltat egenum, ad collocandum cum principibus populi Sui, Qui habitare facit sterilem domus, matrem filiorum laetam, Ps. 113:7-9 ²⁹ :

[8] in prophetico Channae postquam pepererat Samuelem, Saturi conducti sunt, et famelici cessarunt, usque dum sterilis peperit septem, multiprolis autem defecit, 1 Sam. 2:5;

in illis locis per ‘steriles’ intelliguntur gentes quae arcessuntur ad Ecclesiam, et ad quas transfertur Ecclesia quando vetus ³⁰ desiit, hoc est, quando illi qui prius ab Ecclesia fuerunt non amplius in fide sunt quia in nulla charitate; haec Ecclesia est quae intelligitur per ‘multiprolem quae defecit’ et per ‘maritatam’, illa autem, nempe nova gentium, per ‘sterilem et desolatam cui ³¹ erunt multi filii’, et per ‘sterilem domus matrem filiorum laetam’; ‘parere septem’ est regenerari ad plenum, nam ‘septem’ ibi non significant septem sed ad plenum, n. 9228; ex his patet quid intelligitur per haec Domini verba, Venient dies in quibus dicent, Beatae steriles, et ventres qui non genuerunt, et ubera quae non lactarunt, Luc. 23:29;

agitur ibi de consummatione saeculi, quae est ultimum tempus Ecclesiae.

[9] In libro 2 Regum, Viri Jerichuntis dicebant ad Elisaeum, Ecce sedes urbis bona, at aquae malae et terra sterilis; tunc Elisaeus dixit ut ³² mitterent in paropside nova salem, et projicerent inde salem ad exitum aquarum; et sanatae aquae, nec venit amplius mors aut sterilitas, 2:19-21;

quid haec involvunt, nemo scire potest nisi ex sensu interno; omnia enim miracula quae in Verbo, involvunt talia quae in regno Domini seu in Ecclesia, n. 7337, 7465, 8364, 9086; quapropter sciendum est quid repraesentabat ‘Elisaeus’, quid significabat ‘urbs Jericho’, quid ‘aquae malae et terra sterilis’, quid ‘paropsis nova et sal in ea’, tum quid ‘exitus aquarum in quem projicerent salem’; quod ‘Elisaeus’ repraesentaverit Dominum quoad Verbum, videatur n. 2762, quod ‘aquae’ significent vera fidei, n. 28, 2702, 3058, 3424, 4976, 5668, ³³ 6346, 7307, 8137, 8138, 8568; inde ‘aquae malae’ ³⁴ significant vera absque bono, et ‘terra sterilis’ bonum Ecclesiae inde non vivum ³⁵ , ‘paropsis nova’ seu vas novum scientifica et cognitiones boni et veri, n. 3068, 3079, 3316, 3318, ‘sal’ desiderium veri ad bonum, n. 9207, ‘exitus aquarum’ significat naturale hominis quod recipit cognitiones veri et boni, et quod emendatur per desiderium veri ad bonum;

[10] ex his patet quid miraculum illud involvebat, quod nempe emendationem Ecclesiae et vitae per Verbum a Domino, et per desiderium veri ad bonum inde; et quod emendatio fiat cum naturale hominis ex tali desiderio recipit vera ³⁶ ex Verbo; quod hoc factum sit ad urbem Jericho, erat quia illa urbs non procul a Jordane sita est, et per ‘Jordanem’ significatur id apud hominem Ecclesiae quod primum recipit vera, ita naturale, n. 1585, 4255; quod naturale hominis sit primum quod recipit vera ex Verbo a Domino, et quod ultimo regeneratur, et quod cum id regeneratum est, totus homo regeneratus sit, significatum est per Domini verba ad Petrum cum lavit pedes discipulorum, Dixit Jesus, Qui lotus est non opus habet nisi ut quoad pedes lavetur, et mundus est totus, Joh. 13:10;

quod ‘pedes’ sint illa quae sunt naturalis hominis, in genere naturale, videatur n. 2162, 3147, 3761, 3986, ³⁷ 4280, 4938-4952, 5327, 5328. Quod naturalis seu externus homo in correspondentia ³⁸ debeat esse cum spirituali seu interno ut homo regeneratus sit, ita quod ³⁹ non prius regeneratus sit quam cum naturale regeneratum est, videatur n. 2850, 3167, 3286, 3321, 3470, 3493, 3508, 3509, 3518, 3573, 3576, 3579, 3620, 3623, 3671, 3882, 3969, 4353, ⁴⁰ 4588, 4612, 4618, 5168, 5326, 5373, 5651, 6299, 6454, 7442, 7443, 8742-8747, 9043, 9046, 9061.

Fotnoter: