9391. ‘Et obtulerunt holocausta et sacrificaverunt sacrificia pacifica Jehovae juvencos’: quod significet repraesentativum cultus Domini ex bono, et ex vero quod ex bono, constat ex repraesentatione ‘holocaustorum et sacrificiorum’ quod sint cultus Domini in genere de qua n. 922, 6905, 8936, et in specie quod ‘holocausta’ sint cultu Domini ex bono amoris, et ¹ 'sacrificia' ex vero fidei quod ex bono n. ² 8680, et ex significatione ‘juvencorum’ quod sint bonum innocentiae et charitatis in externo seu naturali homine, de qua sequitur; bestiae ³ quae sacrificabantur significabant quale boni et veri ex quibus cultus n. 922, 1823, 2180, 3519; quod bestiae ⁴ mites et utiles significent caelestia quae boni amoris et spiritualia quae veri fidei, et quod ideo in sacrificiis adhibitae fuerint, videatur n. 9280. Quod ‘juvencus’ significet bonum innocentiae et charitatis in externo seu naturali homine, est quia illa quae ex armento erant significabant affectiones boni et veri in externo seu naturali homine, et illa quae ex grege affectiones boni et veri in interno seu spirituali homine, n. 2566, 5913, 6048, 8937, 9135; quae ex grege, erant agni, caprae, oves, arietes: hirci, et quae ex armento, erant boves, juvenci, vituli; agni et oves significabant bonum innocentiae et charitatis in interno seu spirituali homine, inde vituli et juvenci, quia in teneriore aetate quam boves erant, significabant simile in externo seu naturali homine.

[2] Quod ‘juvenci et vituli’ id bonum significent, constat a locis in Verbo ubi nominantur, ut apud Ezechielem,

Pedes quattuor animalium, pes rectus, et vola pedum eorum quasi vola pedis vituli, iique micantes sicut species aeris laevigati, 1:7;

ibi de cherubis, qui describuntur per ‘quattuor animalia’; quod ‘cherubi’ sint custodia seu providentia Domini ne ad Ipsum sit aditus quam per bonum, videatur n. 9277 fin. ; bonum externum seu naturale repraesentabatur per pedem dextrum, et per volam pedum quod esset quasi vola pedis vituli; ‘pedes’ enim significant illa quae sunt naturalis hominis, ‘pes rectus’ illa quae sunt boni, et ‘vola pedum’ ⁵ quae sunt ultima, in naturali homine; quod ‘pedes’ illa significent, videatur n. 2162, 3147, 3761, 3986, 4280, 4938-4952, 5327, 5328, et calcanei, plantae, volae, et ungulae sint ultima in naturali homine, n. 4938, 7729; quod ‘volae pedum micuerint sicut species aeris laevigati’, erat ⁶ quia ‘aes’ significat bonum naturale, n. 425, 1551, et ‘aes micans sicut laevigatum’ bonum a luce caeli, quae est verum Divinum procedens a Domino, splendens; ex his patet quod per ‘vitulum’ significetur bonum externi seu naturalis hominis:

[3] similiter apud Johannem,

Circa thronum erant quattuor animalia plena oculis ante et retro; et primum animal simile leoni, alterum vero animal simile vitulo, tertium autem animal habens faciem sicut homo, quartum denique animal simile aquilae volanti, Apoc. 4:6, 7;

hic quoque per ‘quattuor animalia’, quae sunt cherubi, significatur custodia et providentia Domini ne adeatur nisi per bonum amoris; ipsa custodia fit per verum et inde bonum, et per bonum et inde verum; verum et inde bonum in externa forma significantur per ‘leonem’ et ‘vitulum’, ac bonum et inde verum in interna forma per ‘faciem hominis’ et ‘aquilam volantem’; quod ‘leo’ sit verum ex bono in sua potentia, videatur n. 6367, inde ‘vitulus’ ipsum bonum inde:

[4] apud Hoscheam,

Revertimini ad Jehovam, dicite ad Ipsum, Omnem aufer iniquitatem, , et accipe bonum, et rependemus juvencos labiorum nostrorum, 14:3 [KJV 2];

quid sit ‘retribuere juvencos labiorum’, nemo scire potest nisi sciat quid significant ‘juvenci’ et quid ‘labia’; quod sit confessio et gratiarum actio ex bono corde, patet, nam dicitur ‘revertimini ad Jehovam, et dicite ad Ipsum, Accipe bonum’, et tunc, ‘retribuemus juvencos labiorum’, pro ex bonis doctrinae Jehovam confiteri, et Ipsi gratias agere; ‘labia’ enim sunt quae doctrinae, n. 1286, 1288:

[5] apud Amos,

Attrahitis habitationem violentiae; cubant super lectis eboris, et edunt agnos de grege, et vitulos e medio saginarii, 6:3, 4;

describuntur ibi illi qui in abundantia cognitionum boni et veri sunt, et usque male vivunt; ‘edere agnos de grege’ est discere et appropriare sibi bona innocentiae quae interni seu spiritualis hominis, ‘edere vitulos e medio saginarii’ pro discere et appropriare sibi bona innocentiae quae externi seu naturalis hominis; quod ‘edere’ sit appropriare, videatur n. 3168, 3513 fin. , 3596, 3832, 4745, quod ‘agni’ sint bona innocentiae, n. 3994, 3519, 7840; quia ‘agni’ sunt bona innocentiae interiora, sequitur quod ‘vituli e medio saginarii’ sint bona innocentiae exteriora; nam in Verbo imprimis prophetico familiare est agere de vero ubi de bono, ob conjugium caeleste, n. 9263, 9314, et quoque dicere de externis ubi de internis; etiam ‘saginarium’ et ‘pingue’ significat bonum amoris interioris, n. 5943 pariter apud Malachiam, Exorietur vobis, timentes nominis Mei, sol justitiae, et sanitas in alis, ut exeatis et crescatis sicut vituli saginarii, 3:20 [KJV, 4:2]:

[6] apud Lucam, Pater de filio prodigo qui reversus paenitentiam cordis egit, Efferte stolam primariam et induite eum, et date annulum in manum ejus, et calceos in pedes; insuper adducite vitulum saginatum et mactate, ut comedentes laetemur, 15:22, 23;

qui modo sensum litterae capit ⁷ credit quod non altiora hic lateant, cum tamen singula involvunt caelestia, sicut quod induerent illum stola primaria, quod darent annulum in manum ejus, et calceos in pedes, et ⁸ adducerent vitulum saginatum et mactarent, ut comedentes laetarentur; per ‘filium prodigum’ intelliguntur qui divitias caelestes, quae sunt cognitiones boni et veri, prodegerunt, per ‘reditum ejus ad patrem, et confessionem quod non dignus esset vocari filius ejus’ significatur paenitentia cordis et humiliatio, per ‘stolam primariam qua indueretur’ significantur ⁹ communia vera, n. 4545, 5248, 5319, 5954, 6914, 6917, 9093, 9212, 9216, et per ‘vitulum saginatum’ ⁹ communia bona veris illis correspondentia ¹⁰ . Simile per ‘vitulos et juvencos’ significatur alibi, ut Esai. 11:6; Ezech. 39:18; Ps. 29:6; Ps. 69:32 [KJV Ps. 69:31]; tum in holocaustis et sacrificiis, Exod. 29:11, 12 seq. ; Lev. 4:3 seq. , 13 seq. , 8:15 seq. , 9:2, 16:3, 23:18; Num. 8:8 seq. , 15:24 seq. , 28:19, 20; Jud. 6:25-29; 1 Sam. 1:25, 16:2. ; 1 Reg. 18:23-26, 33.

[7] Quod filii Israelis fecerint sibi vitulum aureum et eum pro Jehovah coluerint, Exod. 32:1-fin. , causa fuit quia in corde eorum permansit idololatria Aegyptiaca, tametsi ore confessi ¹¹ sunt Jehovam; in Aegypto inter idola fuerunt praecipua vitulae ac vituli ex auro, ob causam quia ‘vitula’ significabat verum scientificum, quod est verum naturalis hominis, et ‘vitulus’ bonum ejus, quod est bonum naturalis hominis, tum quia aurum significabat bonum; ¹² hoc bonum et id verum in effigie sistebantur ibi per ¹³ vitulos et vitulas ex auro, ¹⁴ at cum repraesentativa caelestium ibi versa sunt in idololatrica et demum in magica, tunc ibi sicut alibi ipsae effigies quae repraesentabant factae sunt idola, et coeperunt coli; inde idololatriae veterum et ¹⁵ magiae Aegyptiacae;

[8] Antiqua enim Ecclesia, quae successit Antiquissimae, fuit Ecclesia repraesentativa, cujus omnis cultus constabat in ritibus, statutis, judiciis, et praeceptis, quae repraesentabant Divina et caelestia, quae sunt interiora Ecclesiae; illa Ecclesia post diluvium per multum orbis Asiatici extensa fuit et quoque in Aegypto ¹⁶ fuit; sed in Aegypto excolebantur scientifica illius Ecclesiae, unde illis scientia correspondentiarum et repraesentationum prae reliquis, ut constare potest ex hieroglyphicis, exque magiis et ¹⁷ idolis ibi, tum ex variis quae de Aegypto memorantur in Verbo; inde est quod per ‘Aegyptum’ in Verbo significetur scientificum in genere tam quoad verum quam quoad bonum, tum naturale, nam scientificum est naturalis hominis; hoc etiam vitula et vitulus significabant.

[9] Quod Ecclesia Antiqua, quae fuit repraesentativa, per plura regna extensa fuerit, et quoque quod fuerit in Aegypto, videatur n. 1238, 2385, 7097; quod scientifica Ecclesiae imprimis in Aegypto exculta fuerint, et quod ideo per ‘Aegyptum’ in Verbo significetur scientificum in utroque sensu, n. 1164, 1165, 1186, 1462, 4749, 4964, 4966, 5700, 5702, 6004, 6015, 6125, 6651, 6679, 6683, 6692, 6693, 6750, 7779 fin. , 7926; et quia ¹⁸ verum scientificum et ejus bonum est verum et bonum naturalis hominis, quod ideo etiam per ‘Aegyptum’ in Verbo significetur naturale, n. 4967, 5079, 5080, 5095, ¹⁹ 5160, 5276, 5278, 5280, 5288, 5301, 6004, 6015, 6147, 6252;

[10] ex his nunc patet quod vitulae et vituli inter primaria idola Aegypti fuerint, ob causam quia vitulae et vituli significabant ¹⁸ verum scientificum et ejus bonum, ²⁰ quae sunt naturalis hominis; simile ²¹ cum ipsa Aegypto, sic ut Aegyptus et vitulus ejusdem significationis essent; quapropter de ‘Aegypto’ ita dicitur apud Jeremiam,

Vitula pulcherrima Aegyptus, excidium e septentrione venit; et mercenarii ejus in medio ejus sicut vituli saginarii, 46:20, 21;

‘vitula’ est verum scientificum quod ²² naturalis hominis, ‘ ²³ mercenarii qui vituli’ sunt qui bonum propter lucrum faciunt, n. 8002; ita ‘vituli’ sunt bonum tale quod non in se bonum est, sed jucundum naturalis hominis separati a spirituali; hoc jucundum est in quo fuerunt filii ²⁴ Jacobi, quod in se idololatricum est; quapropter illis permissum fuit id notum facere et testari per adorationem vituli, Exod. 32:1-fin. ;

[11] id quoque ita describitur apud Davidem,

Fecerunt vitulum in Chorebo, et incurvaverunt se fusili, et permutarunt gloriam in effigiem bovis comedentis herbam, Ps. 106:19, 20;

per ‘facere vitulum in Chorebo et incurvare se fusili’ significatur cultus idololatricus, qui est rituum, statutorum, judiciorum, et praeceptorum, solum in externa forma et non simul in interna; quod gens illa in externis absque interno fuerit, videatur n. 9320 fin. , 9373, 9377, 9380, 9381, et quod sic corde suo idololatrica, n. 3732 fin. , 4208, 4281, 4825, 5998, 7401, 8301, 8871, 8882; quod ‘permutaverint gloriam in effigiem bovis comedentis herbam’ significat quod abalienaverint se ab internis Verbi et Ecclesiae et coluerint externum, quod modo est scientificum absque vita; ‘gloria’ enim est internum Verbi et Ecclesiae, videatur Praefatio ad Gen. xviii, n. 5922, 8267, 8427, ‘effigies bovis’ est simulacrum boni in ²⁵ forma externa, ²⁶ ‘effigies’ enim est simulacrum, ita quod absque vita, et ‘bos’ est bonum in naturali, ita in externa forma, n. 2566, 2781, 9135, ‘comedere herbam’ est appropriare sibi illud modo scientifice, ‘comedere’ enim est appropriare, n. 3168, 3513 fin. , 3596, 4745, et ‘herba’ est scientificum, n. 7571.

[12] Quia talia per ‘vitulum aureum’ qui pro Jehovah colebatur a filiis Israelis, significabantur, ideo Moscheh sequenti modo cum illo procedebat,

Peccatum vestrum quod fecistis, vitulum, sumpsi, et combussi eum igne et contudi eum molendo probe, usque dum attenuatus est in pulverem, et pulverem ejus projeci in rivum descendentem e monte, Deut. 9:21;

cur ²⁷ ita cum vitulo aureo factum sit, nemo scit nisi sciat quid significat ‘comburi igne, ²⁸ contudi, moli, et attenuari in pulverem’, et quid ‘rivus descendens e monte in quem pulvis projiciebatur’; describitur ²⁹ status illorum qui colunt externa absque interno, quod nempe sint in malis amorum sui et mundi, ac in falsis inde quoad illa quae a Divino, ita quoad Verbum; ‘ignis’ enim quo comburebatur est malum amoris sui et mundi, n. 1297, 1861, 2446, 5071, 5215, 6314, 6832, 7324, 7575, ‘pulvis in quem contusus’ est falsum inde confirmatum ex sensu litterae Verbi, et ‘rivus ex monte Sinai’ est verum ³⁰ Divinum, ita Verbum in littera, hoc enim descendit inde; qui enim in externis sunt absque interno, Verbum ad favorem suorum amorum explicant, et inibi terrestria et prorsus non caelestia vident, sicut Israelitae et Judaei olim et quoque hodie.

[13] Similia etiam repraesentata sunt per vitulos Jeroboami in Bethele et in Dane, 1 Reg. 12:26-fin. et 2 Reg. 17:16, de quibus ita apud Hoscheam,

Regem fecerunt et non a Me, principes fecerunt et non novi; argentum suum et aurum suum fecerunt sibi idola, ut excidatur; deseruit vitulus tuus, Samaria, nam ex Israel etiam ille; faber fecit eum, et non Deus ille, quia in frusta fiet vitulus Samariae, 8:4-6;

agitur ibi de perverso intellectu et prava explicatione Verbi ab illis qui in externis sunt absque interno, manent enim in Verbi ³¹ sensu litterae, quem trahunt ad favendum suis amoribus et principiis inde captis; ‘regem facere et non a Me, et principes facere et non novi’ est verum et primaria vera excludere ex proprio lumine et non a Divino, ‘rex’ enim in sensu interno est verum, n. 1672, 2015, 2069, 3009, 4581, 4966, 5044, 5068, 6148, et ‘principes’ sunt primaria vera, n. 1482, 2089, 5044,

[14] ‘argentum suum et aurum suum ³² facere idola’ est scientifica veri et boni ex Verbi sensu litterae pervertere ad favorem suarum cupiditatum, et usque illa ut sancta colere, tametsi, quia ex propria intelligentia, absque vita sunt, ‘argentum’ enim est verum et ‘aurum’ est bonum quae a Divino, ita quae sunt Verbi, n. 1551, 2954, 5658, 6914, 6917, 8932, et ‘idola’ sunt ³³ doctrinalia ex propria intelligentia, ³⁴ quae ut sancta coluntur, et tamen nullam in se vitam habent, n. 8941; inde patet quod per ‘regem et principes’, tum per ‘argentum et aurum’ significentur falsa ex malo, nam quae ex proprio sunt ex malo ³⁵ sunt, et inde falsa sunt, tametsi extrinsecus apparent ut vera, quia ex Verbi sensu ³⁶ litterae desumpta; inde patet ³⁷ quid ‘vitulus Samariae quem faber fecit et qui in frusta fiet’, significat, quod nempe bonum in naturali homine et non simul in spirituali, ita non bonum, quia applicatum ad malum; ‘faber fecit et non Deus’ est quod ex proprio et non ex Divino; ‘in frusta fieri’ est dissipari:

[15] ³⁸ similia intelliguntur per ‘vitulos’ apud Hoscheam,

³⁹ Addunt peccare, et faciunt sibi fusile ex argento suo, in intelligentia sua idola, opus artificum totum, illis dicentes, sacrificantes hominem, vitulos ⁴⁰ osculabuntur, 13:2.

Ex his nunc patet quid ‘vitulus et juvencus’ ⁴¹ significant in sequentibus his locis:

apud Esaiam,

Descendent unicornes cum illis, et juvenci cum robustis, ⁴² et ebria fiet terra eorum a sanguine, ⁴³ et pulvis eorum ab adipe pinguefiet, 34:7:

apud eundem,

Urbs munita solitaria, habitaculum dimissum et derelictum velut desertum, ibi pascet vitulus, et ibi cubabit, et consumet ramos ejus; exarescet messis ejus, 27:10 [, 11]:

apud Jeremiam,

A clamore Chesbonis usque ad Elealeh, usque ad Jahaz, ediderunt vocem suam, a Zoare usque ad Choronaim, vitula triennis, quia etiam aquae Nimrim in desolationes erunt, 48:34:

apud Esaiam,

Cor Meum super Moabo clamat; profugi ejus usque ad Zoar, vitula triennis, nam in ascensu ⁴⁴ Luchith ascendet cum fletu in eo, 15:5:

apud Hoscheam,

Ephraim vitula edocta amans triturare, 10:11: ⁴⁵

⁴⁶ apud Davidem,

Increpa feram arundinis, congregationem fortium, inter vitulos populorum, ⁴⁷ conculcans fragmenta argenti; dispersit populos, bella desiderant, Ps. 68:31 [KJV Ps. 68:30];

[16] agitur hic de arrogantia illorum qui ex scientificis intrare volunt in mysteria fidei, et non quicquam agnoscere quam quod ipsi inde excludunt; hi quia nihil ex luce caeli quae ex ⁴⁸ Domino, sed ⁴⁹ ex lumine naturae quod ex proprio vident, umbras arripiunt loco lucis, fallacias loco realium, ⁵⁰ , ⁵¹ in genere falsum loco veri; illi quia insane cogitant quoniam ex infimas, vocantur ‘fera arundinis’, et quia acriter ratiocinantur vocantur ‘congregatio fortium’, ⁵² et quia dissipant vera adhuc residua et sparsa inter bona illorum qui in veris Ecclesiae, dicitur de illis quod ‘conculcent fragmenta argenti inter vitulos populorum’, et porro quod ‘dispergant populos’, hoc est, ipsam Ecclesiam cum suis veris; cupido oppugnandi et destruendi illa intelligitur per ‘bella desiderare’; ex his iterum patet quod ‘vituli’ sint bona;

[17] apud Sachariam 12:4 ⁵³ dicitur, Omnem equum populorum percutiam caecitate, et per ‘equum populorum’ significantur intellectualia veri apud illos qui ab Ecclesia, quia ‘equus’ est intellectuale veri, n. 2761; hic autem dicitur, ‘conculcare fragmenta argenti et dispergere populos inter vitulos populorum’, ⁵⁴ et per ‘conculcare et dispergere’ significatur dejicere et dissipare, n. 258, ⁵⁵ per ‘argentum’ verum, n. 1551, 2954, 5658, 6112, 6914, 6917, 7999, 8932, et ⁵⁶ per ‘populos’ illi qui ab Ecclesia in veris, n. 2928, 7207, ita quoque vera Ecclesiae, n. 1259, 1260, 3295, 3581, ita per ‘vitulos populorum’ significantur bona quae voluntarii apud illos qui ab Ecclesia.

[18] Porro quod ‘vituli’ significent bona, constat apud Jeremiam,

⁵⁷ Dabo viros transgressos foedus Meum, qui non stabiliverunt verba foederis quod ferierunt coram Me, vituli quem conciderunt in duas, ut transirent inter partes ejus, principes Jehudae, et principes Hierosolymae, ministros regios, et sacerdotes, et omnem populum terrae, transeuntes inter partes vituli, et ⁵⁷ dabo illos in manum hostium eorum, ut sit cadaver eorum in cibum avi caelorum, et bestiae terrae, 34:18-20;

quid sit ‘foedus vituli’, et quid ‘transire inter partes ejus’, nemo scire potest nisi sciat quid significat ‘foedus’, quid ‘vitulus’, quid ‘sectio ejus in duas partes’, tum quid ‘principes Jehudae et Hierosolymae, ministri regii, ⁵⁸ sacerdotes, et populus terrae’; patet quod arcanum caeleste sit; ⁵⁹ hoc usque prodire ad intellectum potest cum scitur quod ‘foedus’ sit conjunctio, ‘vitulus’ bonum, ‘vitulus sectus in ⁶⁰ duas partes’ ⁶¹ bonum procedens a Domino ab una parte et bonum receptum ab homine ab altera, et quod ‘principes Jehudae et Hierosolymae, ac ministri regii et sacerdotes, ac populus terrae’, sint vera et bona quae Ecclesiae ex Verbo, et quod ‘transire inter partes’ sit conjungere; ex his cognitis patet quod sensus internus ⁶² horum verborum sit quod nulla esset conjunctio boni procedentis a Domino cum bono recepto ab homine ⁶³ per Verbum, et inde per vera et bona Ecclesiae, apud illam gentem, sed quod disjunctio, ex causa quia in externis erant absque interno;

[19] simile involvit foedus vituli cum ⁶⁴ Abramo, de quo ita in libro Geneseos,

⁶⁵ Jehovah dixit ad Abramum, Accipe tibi vitulam triennem, et capram triennem, et arietem triennem, et turturem, et pullum; et accepit sibi omnia illa, et partitus est illa in medium, et dedit quamvis partem suam obviam alteri; et volucrem non partitus; et descendit volatile super corpora, et abegit illa Abram; et fuit sol ad occidendum, et sopor cecidit super Abram, et ecce terror tenebrarum magnarum cadens seper illum: et in die illo pepigit Jehovah cum Abramo foedus, 15:9-12, 18; ‘terror tenebrarum magnarum cadens super Abramum’ ⁶⁶ significabat statum gentis Judaicae, quod in maximis tenebris essent quoad vera et bona Ecclesiae ex Verbo, quia in externis absque interno, et inde in cultu idololatrico; nam qui in externis absque interno est in cultu idololatrico est, quoniam cor ejus et anima ejus, cum in cultu, non est in caelo sed in mundo, et non colit sancta Verbi ⁶⁷ ex amore ⁶⁸ caelesti sed ex amore terrestri; hic status gentis illius est ⁶⁹ qui per foedus vituli quem conciderunt in duas partes, inter quas transiverunt, apud prophetam descriptus est.

Fotnoter:

8941. ‘Non aedificabis illos caesos’: quod significet quod non ex propria intelligentia, constat ex significatione ‘lapidum caesorum’ quod sint talia quae ex propria intelligentia, ‘lapides’ enim sunt vera, n. 8940, et illos secare seu aptare, est vera seu talia quae veris similia sunt excludere aut fingere ex proprio, seu ex propria intelligentia; quae enim ex proprio seu ex propria intelligentia excluduntur aut finguntur vitam habent ex homine, quae vita est nulla vita, nam proprium hominis non est nisi quam malum, n. 210, 215, 694, 874-876, 987, 1047, 5660, 5786, 8480; at ¹ quod non ex proprio sed ex Divino, id vitam in se habet, nam a Divino est omnis vita; agitur hic de cultu Domini ex vero, nam is cultus per ‘altare lapidum’ significatur, n. 8940.

[2] Vera ex quibus colendus est Dominus non nisi quam ex Verbo sumenda sunt, nam in singulis ibi ² est vita a Divino; quando vera ex proprio sumuntur, spectant illa et pro fine habent dignitatem et eminentiam super omnes in mundo, et quoque possessiones terrae ac opulentiam super omnes, quare in se habent amorem sui et mundi ita omnia mala in complexu, n. 7488, 8318; at vera quae ex Verbo spectant et pro fine ³ habent vitam aeternam, et in se habent amorem in Dominum et amorem erga proximum, ita omnia bona in complexu; quando vera ex proprio seu ex propria intelligentia excluduntur, dominantur illa super vera quae a Divino, nam applicantur haec ad confirmanda illa ⁴ ; cum tamen contrarium erit, quod nempe vera a Divino dominatura sint, et quae ex propria intelligentia servitura. Quae ex proprio seu ex propria intelligentia, dicuntur vera, sed non sunt vera, modo apparent ut vera in externa forma, nam per applicationes ex sensu litterali Verbi et per ratiocinia reddantur veris similia; in interna autem forma sunt falsa; quaenam et qualia sunt illa, videatur supra n. 8932. ⁵

[3] Sunt in mundo bina religiosa quae sunt ex propria intelligentia ⁶ ; unum in quo amor sui et mundi omne est; hoc religiosum in Verbo vocatur Babel; est intus profanum ex amore sui et mundi, et extus est sanctum ex Verbo, quod applicuerunt ad confirmandum; alterum religiosum est in quo lumen naturae omne est; qui in illo sunt nihil agnoscunt pro vero quod non capiunt; quidam ex hoc religioso agnoscunt Verbum, sed applicant ad confirmandum, ita ad serviendum; quidam autem non agnoscunt Verbum, sed hi Divinum ponunt in natura ⁷ , nam lumen eorum quia est naturae, in naturam cadit, nec illustrari potest a luce caeli, quia Verbum, unde omnis illustratio, rejiciunt; qui ex hoc aut illo religioso sunt in inferno sunt, quia ⁸ expertes vitae caelestis sunt quam nec recipere possunt quia rejecerunt Verbum ⁹ ; et qui eorum applicuerunt Verbum ad confirmandum, Verbum nihili fecerunt in corde, sed quia valuit auctoritate in vulgo, usi sunt eo pro illo servitio ut figmenta ex propria intelligentia per id valerent ¹⁰ . Ex his constare potest quid in sensu spirituali significat quod altare non ex lapidibus caesis aedificandum esset.

[4] Per ‘lapidem caesum’ etiam significatur id quod ex propria intelligentia in sequentibus locis':

apud Esaiam,

Ut cognoscant populus Ephraim, et habitator Samariae, propter elationem et superbiam cordis, dicendo, Lateres ceciderunt, et lapide caeso aedificabimus, 9:8, 9 [KJV 9, 10]:

apud Jeremiam,

Etiamsi clamo et vociferor, obstruit preces meas; circumsepsit vias meas lapide caeso, semitas meas evertit, Threni 3:8, 9:

apud Amos, Quoniam conculcatis attritum, et onus frumenti rapitis ab eo, domos lapidis caesi aedificabitis, sed non habitabitis in iis, 5:11;

ibi ‘lapis caesus’ pro talibus in rebus fidei quae ex propria intelligentia.

[5] Quia illa ¹¹ per ‘lapidem caesum’ significabantur, idcirco altare primo exstructum in terra Canaane a filiis Israelis postquam ¹² transiverunt Jordanem, a lapidibus non caesis exstructum est, nam per ‘transitum super Jordanem’ repraesentabatur introductio in regnum Domini, quae fit per vera fidei ¹³ ; de illo altari ita apud Joschuam, Aedificavit Jehoschua altare [Jehovae] Deo Israelis in monte Ebal, quemadmodum praecepit Moscheh servus Jehovae filiis Israelis, Altare lapidum integrorum super quos non moverat ferrum 8:30, 31; ¹⁴ Deut. 27:1-8.

[6] Templum Hierosolymae pariter ¹⁵ ex lapidibus integris non caesis aedificatum est, de quo ita in libro Primo Regum, Quoad ipsam domum, cum aedificaretur, lapide integro, prout allatus, aedificata est; nam malleus aut ¹⁶ securis, ulla instrumenta ferri, non audita sunt in domo cum aedificaretur, 6:7;

per ‘templum’ enim Domini ¹⁷ repraesentatus est Dominus quoad Divinum Verum; quod ¹⁸ Dominus per templum repraesentatus sit, docet Ipse, Joh. 2:19, 21, 22, et quod quoad Divinum Verum, erat quia id ibi docebatur; quare etiam aedificatum est ex lapidibus, nam per ‘lapides’ significabatur Divinum Verum ¹⁹ , n. 8940; inde etiam Ipse Dominus vocatus est ‘Lapis Israelis’, n. 6426.

[7] Ex his ²⁰ nunc patet quid lapis altaris, ut et ²¹ quid lapis templi significabat, tum quid quod lapides integri essent, et non caesi, quod nempe religio formanda sit a veris ex Domino, ita ex Verbo ²² , et non ex propria intelligentia. Quae ex propria intelligentia sunt, ita quoque describuntur apud Esaiam,

Sculptile fundit artifex, et conflator auro obducit illud: et catenas argenti conflat; artificem intelligentem quaerit ad praeparandum sculptile, 40:19, 20;

‘sculptile’ pro religioso quod ex proprio, quod datur adorandum sicut Divinum, n. 8869, ‘artifex’ pro illis qui ex proprio excludunt et fingunt; ut appareant veris ²³ similia, describitur per quod ‘auro obducat illud, [et] catenas ex argento conflet, ²⁴ artificem intelligentem quaerat’:

[8] apud eundem,

Formatores sculptilis omnes vanitas; omnes socii ejus pudefient, et fabri ipsi: fabricat ferrum forcipe, et operatur carbone, et malleis acutis format illud; sic operatur illud per brachium roboris sui: ²⁵ fabricat ligna, extendit filum, et describit illud amussi; facit illud in angulos suos, et circulo definit illud, ut faciat in forma viri, juxta pulchritudinem hominis, ad habitandum in domo, 44:9, 11-13 ²⁶ ; etiam hic describitur religiosum quod ex propria intelligentia:

similiter apud Jeremiam,

Statuta gentium vanitas illa; siquidem lignum de silva excidit, opus ²⁷ manuum fabri per securim; argento et auro exornat illud; clavis et malleis firmat, 10:3, 4:

et quoque apud Hoscheam,

Nihilominus nunc addunt peccare, et faciunt sibi fusile ex argento; in intelligentia sua idola, opus artificum totum, 13:2.

Religiosum quod ex propria intelligentia excluditur et non ex Verbo, intelligitur in sensu interno per ‘idola, deos alienos’, per ‘fusilia’, et per ‘sculptilia’, nam quae ex proprio non aliud sunt; sunt enim in se mortua, et quoque adorantur sicut viva.

Fotnoter: