197. Inde est, quod in Verbo per loca et spatia, et per omnia quae a spatio aliquid trahunt, significentur talia quae status sunt sicut per "distantias," "propinquum," "longinquum," "vias," "itinera," "peregrinationes," per "milliaria," "stadia," per "campos," "agros," "hortos," "urbes," "plateas," per "motus," per "mensuras" varii generis, per "longum," "latum," "altum," et "profundum," et per innumerabilia alia: nam pleraque, quae apud hominem in cogitatione ejus e mundo sunt, aliquid a spatio et tempore trahunt. Velim solum in medium afferre, quid in Verbo significant "longitudo," "latitudo," et "altitudo."

[2] In mundo id longum et latum dicitur quod longum et latum spatio est, similiter altum sed in caelo, ubi non cogitatur ex spatio, per longitudinem intelligitur status boni, per "latitudinem" status veri, et per "altitudinem" discrimen illorum secundum gradus (de quibus 38). Causa quod talia per tres illas dimensiones intelligantur, est quia longum in caelo est ab oriente ad occasum, ac ibi sunt qui in bono amoris sunt et latum in caelo est a meridie ad septentrionem, ac ibi sunt qui in vero ex bono (videatur supra, 148); ac altum in caelo est utrumque secundum gradus. Inde est, quod in Verbo per "longitudinem," "latitudinem," et "altitudinem" talia significentur ut apud Ezechielem, a capite 40 ad 48, ubi per mensuras quoad longum, latum et altum describitur Novum Templum et Nova Terra, cum atriis, conclavibus, portis, januis, fenestris, suburbiis, per quae significatur nova ecclesia, ac bona et vera quae ibi ad quid alioqui omnes illae mensurae? Similiter describitur Nova Hierosolyma in Apocalypsi his verbis:

"Civitas illa quadrangularis sita est, cujus longitudo tanta est quanta est latitudo mensusque est civitatem calamo ad stadiorum duodecim millia suntque longitudo, latitudo, et altitudo aequales," (21:16):

ibi quia per Novam Hierosolymam significatur nova ecclesia, ideo per mensuras illas significantur illa quae ecclesiae sunt per "longitudinem" bonum amoris ejus, per "latitudinem" verum ex illo bono, per "altitudinem" bonum et verum quoad gradus, per "duodecim millia stadiorum" omne bonum et verum in complexu quid alioqui foret, quod altitudo esset duodecim millia stadiorum, sicut longitudo et latitudo? Quod in Verbo per "latitudinem" significetur verum, patet apud Davidem:

Jehovah "non conclusisti me in manum inimici, stare fecisti in latitudine pedes meos," (Psalmus 31:8);

"Ex angustia invocavi Jah, respondet ¹ mihi in latitudine," (Psalmus 118:5):

praeter alibi, ut apud Esaiam 8:8, et apud Habakuk 1:6, ita quoque in reliquis.

Fotnoter:

4482. ‘Et terra ecce lata spatiis coram illis’: quod significet extensionem, nempe veri quod est doctrinae, constat a significatione ‘terrae’ quod sit Ecclesia, de qua mox supra n. 4480; et ex significatione ‘lata spatiis’ quod sit extensio quoad vera, ita quoad illa quae sunt doctrinae: in Verbo quae describuntur secundum mensuras, in sensu interno non significant mensuras sed qualia status; mensurae enim involvunt spatia, et in altera vita non sunt spatia sicut nec tempora, sed illis correspondent status, videatur n. 2625, 2837, 3356, 3387, 3404, 4321; et quia ita, longitudines, latitudines et altitudines, quae ¹ sunt spatii mensurati, significant talia quae sunt status; quod longitudo significet ² sanctum, altitudo bonum, et latitudo verum, videatur n. 650, 1613, 3433, 3434; inde est ³ quod per ‘terram latam spatiis’ significetur extensio veri quod est doctrinae in Ecclesia.

[2] Qui non novit dari in Verbo ⁴ aliud spirituale quam quod exstat in sensu litterali, non potest aliter quam mirari quod dicatur per ‘terram latam spatiis’ significari extensionem veri quod est doctrinae in Ecclesia; sed quod usque se ita habeat, constare potest a locis ubi latitudo in Verbo nominatur:

ut apud Esaiam,

Asshur ibit per Jehudam, inundabit et transibit, usque ad collum pertinget, et erunt extensiones alarum ejus plenitudo latitudinis terrae, 8:8:

apud Davidem,

Jehovah non conclusisti me in manum inimici, stare fecisti in latitudine pedes meos, Ps. 31:9 [KJV Ps. 31:8]:

apud eundem,

Ex angustia invocavi Jah, respondet mihi in latitudine, ⁵ Ps. 118:5:

apud Habakkuk, Ego exsuscitans Chaldaeos, gentem amaram et celerem, ambulantem in latitudines terrae, 1:6;

per ‘latitudines’ ibi non aliud significatur quam verum Ecclesiae:

[3] causa quod latitudo id significet, est quia in mundo spirituali, seu in caelo, est Dominus centrum omnium, Ipse enim est Sol ibi; qui in statu boni sunt, interiores sunt secundum quale et quantum boni in quo sunt; inde praedicatur ‘altitudo’ de bono; qui sunt ⁶ in simili gradu boni, etiam sunt ⁷ in simili gradu veri, et sic quasi in simili distantia aut, ut ita dicatur, in eadem peripheria, inde praedicatur ‘latitudo’ de veris; quapropter non aliud per latitudinem intelligitur ab angelis qui apud hominem sunt cum Verbum legit; ut in historicis ejus, ubi ⁸ agitur de arca, de altari, de templo, de spatiis extra urbes, tunc per dimensiones ibi quoad longitudines, latitudines et altitudines, percipiuntur status boni et veri; similiter ubi de nova terra, Nova Hierosolyma, et de novo templo, apud Ezechielem 40-48; per quae quod significetur caelum et Nova Ecclesia, ex singulis ibi constare potest: ita etiam apud Johannem ubi de Nova Hierosolyma dicitur, Quod erit quadrangularis, et ⁹ ejus longitudo tanta quanta latitudo, Apoc. 21:16.

[4] Quae interiora sunt in mundo spirituali, describuntur per superiora et quae exteriora, per inferiora, n. 2148, homo ^{10 11} enim non aliter capit interiora et exteriora cum est in mundo, quia est in spatio et in tempore, et quae spatii et temporis sunt, ejus cogitationis ideas intrarunt, et plerasque imbuerunt; inde etiam patet quod illa quae sunt mensurarum, quae ¹² sunt limitationes spatii, sicut altitudines, longitudines et latitudines, sint in sensu spirituali illa quae determinant status affectionum boni et affectionum veri.

Fotnoter: