5223. I poslav sazva sve gatare u Egiptu i mudrace. Ovo označava iskati savet od spoljašnjih-znanja (scientifica, znanja-reči), i spoljnih i unutarnjih sppljašnjih-znanja, što se vidi iz značenja gatara, naime, u dobrom smislu, spoljašnjih -znanja koja su unutarnja; i iz značenja mudraca, naime, spoljašnjih- znanja koja su unutarnja. (prim. prev. Latinski izraz scientifica, koji označava najniža doslovna značenja u Reči, prevodi se sa spoljašnja-znanja ali i sa reči-znanja. Međutim, i ta najniža znanja imaju svoju unutarnju stranu koja se odnosi na dobro i spoljnu koja se odnosi na istinu. Kada treba da se označi spoljna strana spoljašnjih-znanja, dolazi do dupliranja prideva i do pometnje. Žao mi je, ali ne znam kako da ovo rešim na za čitaoca razumljiviji način). Razlog da gatari (magovi) i mudraci Egipatski označavaju znanje, je to što je Egipat bio jedno od carstava gde je postojala reprezentativna Drevna Crkva (br. 1238, 2385). Ali u Egiptu obraćala se pažnja najviše spoljašnjim-znanjima te crkve, koja su se odnosila na korespondencije, predstave, i značenja; i pomoću ovih (znanja) oni su otkrivali (objašnjavali) stvari napisane u knjigama te crkve, kao i one koje su bile povezane s njihovim bogosluženjem (br. 4749, 4964, 4966). Otuda je došlo to da Egipat i Faraon, njegov car, označavaju spoljašnja-znanja u opšte (br. 1164, 1165, 1462). Glavni među ovima, koji su bili vešti i koji su učili druge ovim znanjima, zvali su se gatari i mudraci; oni, koji su bili vešti mističnim spoljašnjim-znanjima, nazivali su se gatarima, a oni vešti u onim koja nisu bila mistična, zvali su se mudracima; stoga su se oni koji su učili druge unutarnjim spoljašnjim-značenjima zvali gatari , dok su se oni koji su učili druge spoljnim, zvali mudracima. To je razlog da se takva znanja u Reči označavaju gatarima i mudracima. Ali kad su počeli da zloupotrebljavaju unutarnja spoljašnja-znanja (znanja-reči) te crkve, i da ih okreću u magiju, tada su Egipat i gatari Egipatski i mudraci počeli da označavaju spoljašnje-znanje koje se izokreće.

2. Gatari toga vremena razumevali du stvari duhovnoga sveta, koje bi naučili preko korespondencija i predstava crkve; pa su stoga mnogi od njih bili u vezi sa duhovima, i naučili su veštine obmanjivanj reko kojih su izvodili magijska čuda. Ali oni koji se nazivali mudracima, ti nisu marili za tave veštine, nego su rešavali teška pitanja i učili uzroke prirodnih stvari. U ovakvim stvarima kao što su ove sastojala se mudrost toga vremena, a veština u tome se nazivala mudrost, kao što se vidi iz onoga što se kaže za Salamuna u prvoj knjizi o Carevima: A mudrost Salamunova bješe veća od mudrosti svijeh istočnijeh naroda i od sve mudrosti Egipatske. Mudriji bješe od svakog čovjeka i od Etana Ezrahita i od Hemana i od Halkola i od Dorde, sinova Maholovijeh; i razglasi se ime njegovo po svijem narodima unaokolo. I izgovri tri tisuće priča, i bijaše pjesama njegovijeh tisuća i pet. Govorio je o drveću, od cedra na Libanu do isopa koji niče iz zida; govorio je i o stoci i o pticama i o bubinama i o ribama. I dolažahu iz svijeh naroda da čuju mudrost Salamunovu, od svijeh careva na zemlji, koji čuše za mudrost njegovu 1. Kraljevima 4:30-34. Vidi i ono što se iznosi o carici od Sabe (Sapskoj) u istoj knjizi: A carica Sapska ču glas o Salamunu i o imenu Jehovinu, i dođe da ga iskuša zagonetkama. I dođe u Jerusalim sa silnom pratnjom i kamilama koje nošahu mirisa i zlata vrlo mnogo i dragoga kamenja, i došavši Salamunu govoraše o svemu što joj bijaše u srcu. A Salamun joj odgovori na sve riječi njezine; ne bješe od cara ništa skriveno što joj ne bi odgovorio 1. Kraljevima 10:1-3).

3. Ovo pokazuje šta se nazivalo mudrošću u to vreme, i ko su bili oni koji su se nazivali mudrima; ne samo u Egiptu, nego i drugde, kao u Siriji, Arabiji, i u Vavilonu; ali u unutrašnjem smislu mudrost Egipta označava ništa drugo nego znanje o prirodnim stvarima; a gatarsko znanje (magijsko) je označavalo duhovne stvari; stoga mudraci označavaju unutarnja spoljašnja-znanja, a Egipat znanje u opšte (br. 1164, 4749, 4964). Egiptom i njegovim mudracima samo se to označava kod Isaije: Doista, knezovi su Soanski bezumni, i savjet mudrijeh savjetnika Faraonovijeh lud je. Kako možete govoriti Faraonu: ja sam sin mudrijeh, sin starijeh careva? Gdje su? Gdje su mudraci tvoji? Neka ti kažu ako znadu šta je naumio za Egipat Jehova nad vojskama (Isaija 19:11, 12).

4. Da su se gatarima ili magovima (vračima) nazivali oni koji su imali znanje o duhovnim stvarima kao i otkrovenja iz njih, vidi se po Magovima koji su došli s istoka u Jerusalim, pitajući gde će se roditi car Jevreja, rekavši da su Njegovu zvezdu videli na istoku, i da su došli da Mu se poklone (Mateja 2:1, 2). Isto se vidi i iz Danila, koji je bio nazvan poglavarem vračarima (Danilo 4:9). Ima čovjek u tvom carstvu u kome je duh svetijeh bogova, i u vrijeme oca tvojega nađe se u njega vidjelo i razum i mudrost, kakova je u bogova, i car Nabuhodonosor otac tvoj, care, postavi ga glavarem vračarima, zvijezdarima, Haldejima i gatarima (Danilo 5:11).

Opet: I govori car s njima. I ne nađe se među svjema njima ni jedan kao Danilo, Ananija, Mizael i Azarija; i stajahu pred carem. I u svemu čemu treba mudrost i razum, za što ih car zapita, nađe da su deset puta bolji od svijeh vrača u zvijezdara što ih bješe u carstvu njegovu (Danilo 1:19, 20).

5. Poznato je da se u obrnutom smislu gatarima (magovima, vračarima), kakvi se pominju u Izlasku 7:11, 12; 8:7, 18, 19; 9:11, označavaju oni koji izokreću duhovne stvari i koji se na taj način bave se magijskim veštinama. Jer magija je samo izokrenutost i obrnuta primena stvari koje se odnose na red u duhovnom svetu; od toga potiče magija. Ali se takva magija danas naziva prirodnom, jer se ne priznaje ništa što je iznad prirode; a ono što je duhovno, to se poriče, osim kada se pod tim razume unutrašnje Prirodno. li u e gatari ili magovi, ili mudraci; oni koji su bili vešti u mističnim spoljašnjim-znanjima, oni su nazivali gatarima, i mudrcima; isto tako, oni koji su naučavali unutarnje stvari, njih su nazivali gatarima, a one koji su naučavali spoljne stvari, nazivali su mudrim ljudima. Iz toga razloga se oni koji su znali i učili druge ovakvim znanjima, u Reči su označeni gatarima i mudracima. Ali kad su počeli da zloupotrebljavaju unutarnja znanja-reči crkve, i kada su ih pretvarali u magiju, tada su gatari i mudraci Egipta počeli da predstavljaju spoljašnja-znanja koja su izokrenuta.

2. Gatari su u to vreme razumevali stvari duhovnoga sveta, koje su naučili iz korespondencija i predstava crkve; a preko toga su mnogi od njih bili povezani s duhovima , i naučili veštine varanja, uz koja su naučili da izvode magijska čuda. Međutim, oni koji su bili nazvani mudracima, oni se nisu starali za ovakve stvari, nego su rešavali teške probleme i naučavali o uzrocima prirodnih stvari. U takvim stvarima se uglavnim sastojala njihva mudrost; a ta se veština nazivala mudrost, što se vidi iz onoga što se kaže o Salamunu u prvoj knjizi o Carevima: Jer mudrost Salamunova bijaše veća od mudrosti svijeh istočnijeh naroda, i od sve mudrosti Egipatske. Mudriji bijaše od svakoga čovjeka, i od Etana Erzahita i od Hemana od Halkola i od Dorde, sinova Malohovijeh. i razglasi se ime njegovo po svijem narodima naokolo. I izgovori tri tisuće priča, a bijaše pjesama njegovijeh tisuća i pet. Govorio je o drveću, od cedra na Libanu do isopa koji niče iz zida; govorio je i o stoci i o pticama i o bubinama i o ribama. I dolažahu iz svijeh naroda da čuju mudrost Salamunovu, od svijeh careva na zemlji, koji čuše z udrost njegovu (4:30-34). Vidi i ono što se kaže o carici od Sabe u istoj knjizi: Ali carica Sapska ču glas o Salamunu, i dođe da ga iskuša zagonetkama. A Salamun joj odgovori na sve riječi njezine 1. Kraljevima 10:1, 3).

3. Ovo pokazuje šta se u to vreme nazivalo mudrošću, i ko su bili mudraci; i ne samo u Egiptu, nego i na drugim mestima, kao u Siriji, Arabiji, i Vavilonu; ali u unutrašnjem smislu mudrost Egipatska označava samo poznavanja prirodnih stvari, a gatari (magovi), poznavanja duhovnih stvari; stoga mudraci označavaju spoljne reči-znanja, a gatari, unutarnje reči-znanja, a Egipat, znanje u opšte (br. 1164, 1165, 1186, 1482, 4749, 4964, 4966). Egiptom i njegovim mudracima upravo se to označava kod Isaije: Doista, knezovi su Soanski bezumni, i savjet mudrijeh savjetnika Faraonovijeh lud je. Kako možeš govoriti Faraonu: ja sam sin mudrijeh, ja sam sin starijeh careva? Gdje su? gdje su mudraci tvoji? Neka ti kažu ako znadu šta je naumio za Egipat Jehova nad vojskama (Isaije 19:11, 12).

4. Da su oni nazivani vračarima (gatarima) ili vračima, koji su imali znanja o duhovnim stvarima, kao i koji su iz toga imali otkrovenja, jasno je po Magovima (zvezdarima, vračima) koji su došli od istoka u Jerusalim, pitajući gde je rođen car Jevreja, govoreći da su videli na istoku njegovi zvezdu, i da su došli da Mu se poklone (Mateja 2:1, 2), a što je očito i iz Danila, koji je bio nazvan poglavarem vračarima (Danilo 4:9); i opet: Carica reče caru: Ima čovjek u tvome carstvu, u kome je duh svetijeh bogova; i u vrijeme oca tvojega nađe se u njega vidjelo i razum i mudrost, kakva je u bogova, i car Nabukodnezar otac tvoj, care, postavi ga glavarem vračarima, zvijezdarima, Haldejima, i gatarima (Danilo 5:11).

Opet: I govori car s njima , i ne nađe se među njima ni jedan kao Danijel, Ananija, Mizrael, i Azarija; i stajahu pred carem. I u svemu čemu treba mudrost, za što ih car zapita, nađe da su deset puta bolji od svijeh vrača i zvjezdara što bijahu u svemu carstvu njegovu. I osta Daniel do prve godine cara Cika (Kira) (1:19, 20).

5. Poznato je da u obrnutom smislu gatari (vračari), kao oni koji se pominju u Izlasku 7:11, 12; 8:7, 18, 19; 9:11, da su to oni koji izokreću duhovne stvari i bave se magijskim veštinama. Jer magija nije ništa drugo nego izokrenutost, i izokenuta primena stvari koje se odnose na duhovni svet; iz toga je došla magija. Ali takva se magija danas naziva prirodnom, jer se sada ne priznaje ništa što je iznad prirode; a poriče se i ono što je duhovno, ako se ne naziva unutarnjim Prirodnim.

4966. Zapovjednik stražarski. Ovo označava ono što je suštinsko kod tumačenja, a što se vidi iz značenja zapovjednika stražarskog, naime, da su to stvari suštinske pri tumačenju (br. 4790); stvari suštinske za tumačenje su pre svega one koje služe za tumačenje Reči, a to znači za razumevanje doktrinarnih stvari ljubavi ka Bogu i ljubavi ka bližnjemu, koje pripadaju Reči. Neka se zna da su spoljašnja znanja kod Drevnih bila sasvim različita od onih u naše vreme. Kao što je pre rečeno, spoljašnja znanja kod Drevnih razmatrala su korespondenciju stvari u prirodnom svetu sa stvarima u duhovnom svetu. Znanja koja se danas nazivaju filosofskim, kao ona koja dolaze od Aristotela i drugih kao što je on, njima su bila nepoznata. To se vidi iz knjiga drevnih ljudi, od kojih je većina napisana jezikom koji se označavao, predstavljao i bio saobrazan unutarnjim stvarima, kao što se vidi u sledećim primerima, da ne pominjemo ostale.

2. Za Helikon su govorili da je na vrhu planine, i da se njime označava nebo; Parnasu su dodelili mesto ispod jednog brega, čime su označili spoljašnja znanja, gde su govorili da postoji krilati konj, nazvan Pegazus, a koji je otvorio studenac svojom potkovom (kopitom); znanja (nauke) su nazvana devicama, i tako dalje. Jer su znali iz korespondencija i reprezentativa da planina označava nebo; za breg, koji je bio niže, da je to ono št e kod čoveka; za konja, da je to razumevanje; za krila, uz pomoć kojih su leteli, da su to duhovne stvari; za potkove (kopita), da je to prirodni um; za studenac, da je to inteligencija; za tri device, koje su nazivali Gracijama, da su to osećanja za dobro; a za tri device koje su zvali Muzama, da su to osećanaj za istinu. Tako isto, suncu su pripisivali konje, čiju su hranu nazivali ambrozijom, a čije su piće nazivali nektarom; jer su znali da sunce označava nebesku ljubav, konji intelektualne stvari iz te ljubavi; i da hrana označava nebeske stvari, a piće duhovne stvari.

3. Od drevnih je preživeo običaj za careve da prilikom krunisanja sede na srebrnm tronu, da se zaogrću skrletnim ogrtačem, da se pomazuju uljem, da nose krunu na glavi, da drže žezlo, mač i ključeve u rukama, da jašu u carskoj svečanosti na belom konju čije su potkove od srebra, da ga poslužuju kod stola kneževi carstva, i tako dalje; jer su znali da car predstavlja Božansku istinu od Božanskog dobra, a otuda su znali i za značenje srebrnog trona (prestola), grimiznog ogrtača, pomazivanja uljem, krune, žezla, mača, i ključeva, beloga konja čija su kopita iskovana od srebra, i da cara poslužuju knezovi. Ko danas zna ova značenja, i gde su znanja koja to uče? Ljudi ove stvari nazivaju emblemima (znakovima), ne znajući ništa o njihovim korespondencijama i reprezentaciji. Sve ovo pokazuje prirodu znanja drevnih (ljudi), i kako su preko njih bili upoznati sa duhovnim i nebeskim stvarima za koje se danas jedva zna i da postoje.

4. Znanja koja su sledila ovim znanjima drevnih, a koja su zapravo nazvana filosofskim, odvraćaju um od znanja o ovakvim stvarima, jer se ona mogu koristiti i da se potvrde obmane; pored toga, kada se istine potvrđuju ovakvim znanjima, one bacaju um u tamu, jer se one sastoje uglavnom od samih fraza iz kojih se izvače zaključci, koje malo njih razumeju, a o kojima se ni ovaj mali broj ne slaže. Iz ovoga se vidi koliko se čovečanstvo udaljilo od učenja drevnih, čije je znanje vodilo mudrosti. Neznabošci su primili ova znanja od Drevne Crkve, čije se bogoštovanje sastojalo u reprezentativima i značenjima, i kod kojih je unutrašnje bilo predstavljeno i označeno. Ovo su znanja koja su se u istinskom smislu nazivala Egiptom.