თავი 5.
მთის მწვერვალზე
1. დაინახა ხალხი და ავიდა მთაზე; და როცა დაჯდა, მივიდნენ მასთან მისი მოწაფეები.
2. და გააღო პირი, ასწავლა მათ და უთხრა:
3. „ბედნიერნი არიან სულით ღარიბნი, რამეთუ მათია ცათა სასუფეველი.
4. ბედნიერნი არიან მგლოვიარენი, რამეთუ ანუგეშებენ.
5. ბედნიერნი არიან თვინიერნი, რამეთუ ისინი დაიმკვიდრებენ ქვეყანას.
6. ბედნიერნი არიან სამართალი მშიერნი და სწყურულნი, რამეთუ იკვებებიან.
7. ბედნიერნი არიან მოწყალენი, რამეთუ შეიწყალენ.
8. ბედნიერნი არიან გულით სუფთანი, რამეთუ ისინი ღმერთს იხილავენ.
9. ბედნიერნი არიან მშვიდობისმყოფელნი, რამეთუ მათ ღვთის ძეებად იწოდებიან.
10. ბედნიერნი არიან სამართლიანობისთვის დევნილები, რადგან მათია ცათა სასუფეველი.
11. ბედნიერნი ხართ თქვენ, როცა გაკიცხავთ, გდევნიან და ყოველგვარ ბოროტ სიტყვას იტყვიან თქვენს წინააღმდეგ, ტყუილს იტყვიან ჩემს გამო.
12. ხტუნეთ სიხარულით და იხარეთ, რამეთუ დიდია თქვენი საზღაური ცაში; რადგან ასე დევნიდნენ შენამდე მყოფ წინასწარმეტყველებს“.
როდესაც ხალხი იწყებს შეკრებას და მას შემდეგ, რაც უამრავი ხალხი მოდის მასთან, არა მხოლოდ გალილეიდან, არამედ დეკაპოლისიდან, იერუსალიმიდან, იუდეიდან და იორდანეს მიღმა მდებარე ტერიტორიებიდან, იესო გადაწყვეტს ავიდეს მთაზე და იქადაგოს. მისი სწავლება იწყება ამ არსებითი სწავლებით: „ნეტარ არიან სულით ღარიბნი, რადგან მათია ცათა სასუფეველი“ (5:1).
ერთი მიზანი, რომელსაც ცდუნება ემსახურება, არის გაგვაცნო ჩვენი სულიერი სიღარიბე, რათა ავირჩიოთ გულით ვაღიაროთ, რომ ყველაფერი რაც გვაქვს ღვთისგანაა. ეს არის ცდუნების ერთ-ერთი მთავარი მიზანი - შეგვახსენოს, რომ ღმერთის გარეშე ჩვენ სრულიად უმწეო ვართ. ეს არის ჩვენი ნაწილი, რომელიც მიჰყვება იესოს მთაზე, რათა მიიღოს მისი ყველაზე ცნობილი გამოსვლის საწყისი სიტყვები, რომელსაც მოიხსენიებენ როგორც „მთაზე ქადაგებას“.
იესო იწყებს სიტყვებით: „ნეტარ არიან სულით ღარიბნი, რადგან მათია ცათა სასუფეველი“ (5:3). ეს არის მთავარი იდეა, რომელიც სუფევს მთელ ქადაგებაში. იმდენად, რამდენადაც ჩვენ ვაღიარებთ, რომ მთელი სიყვარული და მთელი სიბრძნე მხოლოდ ღმერთისგან არის და არაფერი ჩვენგან, ჩვენ შეგვიძლია მივიღოთ სიყვარული და სიბრძნე, რომელიც მუდმივად მიედინება ღმერთისგან. სწორედ ეს აღიარება - ჩვენი სულიერი სიღარიბის აღიარება - იღებს ცათა სასუფეველს.
მაგრამ არის დრო, როდესაც ჩვენ გვავიწყდება ეს არსებითი სიმართლე. და როცა გვავიწყდება, რომ ყველაფერი კარგი და ჭეშმარიტი მხოლოდ უფლისგანაა, მწუხარება და ტანჯვა გარდაუვალია. ამიტომ მეორე კურთხევა საუბრობს იმაზე, თუ როგორ გვთავაზობს ღმერთი გლოვის დროს: „ნეტარ არიან მგლოვიარენი, რამეთუ ისინი ნუგეშისცემით იქნებიან“. როდესაც ლოცვით მივმართავთ უფალს და მოვუწოდებთ მის სახელს, ნუგეშისმცემელი მოდის ჩვენთან, აღადგენს დაკარგული ჭეშმარიტებებს, გვასწავლის ახალს და გვავსებს იმედითა და ნუგეშით. როდესაც ეს დაკარგული ჭეშმარიტებები კვლავ გვახსენებენ, გვახსოვს, რომ ღმერთის გარეშე ჩვენ ნამდვილად ვართ „სულით ღარიბები“. განთავისუფლებული ამპარტავნებისგან, რომელიც გვჯერა, რომ ჩვენ ვართ ჭეშმარიტებისა და სიკეთის წყარო, ჩვენ განვიცდით თავმდაბლობას. ჩვენ ვხვდებით, რომ ჩვენ ვართ კეთილგანწყობილი, კეთილგანწყობილი და მზად ვართ ვაღიაროთ ჩვენი შეცდომები. აღარ გვსურს კამათის მოგება ან საკუთარი თავის დაცვა, ჩვენი უმართავი ქვედა ბუნება („დედამიწა“) მოთვინიერებულია, დამშვიდებულია და დამორჩილებულია. მესამე კურთხევა აღწერს ამ უფრო რბილ განწყობას: „ნეტარ არიან თვინიერნი, რადგან ისინი დაიმკვიდრებენ დედამიწას“ (5:4). 1
ეს პირველი სამი კურთხევა საუბრობს იმ ადამიანების თვისებებზე, რომლებიც აღიარებენ ღმერთს, როგორც ყოველივეს მომნიჭებელს („სულით ღარიბები“), ადამიანები, რომლებსაც სწყურიათ ჭეშმარიტების ნუგეში („დამტირალნი“) და ადამიანები, რომლებიც არიან ნაზი და ზომიერი. განწყობილებაში („თვინიერი“). ამ ბუნების ადამიანები ღიაა იმ კურთხევებისთვის, რომლებიც ღვთისგან მოდის, მოყვასის მსახურების სურვილით დაწყებული. შესაბამისად, მეოთხე კურთხევა საუბრობს არა მხოლოდ თავმდაბლობაზე, თვინიერებაზე და ჭეშმარიტების მიღების სურვილზე, არამედ მათ ცხოვრებაში ამ ჭეშმარიტების გამოტანის სურვილზე. ასეთ ადამიანებს სურთ იცხოვრონ სამართლიანი ცხოვრებით. ამიტომ ვკითხულობთ: „ნეტარ არიან სიმართლის მშიერნი და მწყურვალნი, რამეთუ ივსებიან“ (5:6).
ეს აღნიშნავს შემდეგ სამ კურთხევაზე გადასვლას. მეხუთე, მეექვსე და მეშვიდე კურთხევები აჯამებს ქველმოქმედების საქმეებს, რომლებიც ქმნიან სამართლიან ცხოვრებას. როდესაც ჩვენ მივმართავთ ღმერთს ყველაფრისთვის, ჩვენ ვივსებით სხვების მიმართ მოწყალებით. და რამდენადაც ჩვენ გამოვიყენებთ ამ წყალობას, ჩვენ უფრო მოწყალეები ვხდებით. „ნეტარ არიან მოწყალენი, რამეთუ ისინი შეიწყალებენ“ (5:7). როდესაც ჩვენ ვცდილობთ მოწყალებას ყველა ჩვენს ურთიერთობაში, ჩვენი გული განიწმინდება, რაც საშუალებას გვაძლევს დავინახოთ კარგი სხვებში - მათი ღვთისგან ბოძებული თვისებები: „ნეტარ არიან წმინდანები გულით, რადგან ისინი იხილავენ ღმერთს“ (5:8)
ამას მივყავართ მეშვიდე და კულმინაციურ კურთხევამდე: „ნეტარ არიან მშვიდობისმყოფელნი, რამეთუ მათ ღვთის ძეებად იწოდებიან“ (5:9). ეს არ არის მხოლოდ ყოფნის მდგომარეობა (თავმდაბალი, თვინიერი), ის ასევე საქმის მდგომარეობაა: ნეტარ არიან მშვიდობისმყოფელნი. მაგრამ „კეთების“ სახეობა, რომელიც ხდება ამ მდგომარეობაში, არ არის ადამიანის კეთება; ეს არის ის, რასაც ღმერთი აკეთებს თითოეული ჩვენგანის მეშვეობით. ამიტომ მათ, ვინც ამ კურთხევას მოიპოვებს, უწოდებენ „ღვთის შვილებს“.
შვიდი კურთხევა მათი თანმიმდევრობით არის ღვთაებრივი სერია, რომელიც ავლენს სულიერი განვითარების პროცესს, დაწყებული ჩვენი სულიერი სიღარიბის აღიარებით და დამთავრებული იმ მდგომარეობით, როდესაც ჩვენ ვხდებით ინსტრუმენტები, რომლითაც ღმერთი მოქმედებს სამყაროში მშვიდობის მოსატანად.
მაგრამ ასევე არის მერვე კურთხევა: „ნეტარ ხარ, როცა გლანძღავენ და გდევნიან და ყოველგვარ ბოროტებას იტყვიან შენზე ტყუილად ჩემი გულისთვის“ (5:10). ეს მერვე კურთხევა გვახსენებს, რომ სულიერი ცხოვრება ციკლური ნიმუშია. როდესაც მივაღწევთ კურთხევებს, რომლებიც დაკავშირებულია სულიერი განვითარების ერთ მდგომარეობასთან, ჩვენ ერთდროულად ვემზადებით სულიერი ცხოვრების უმაღლეს და კიდევ უფრო ამაღლებულ მდგომარეობებში შესასვლელად. მაგრამ იმ უმაღლეს მდგომარეობებში შესასვლელად, უფრო დახვეწილი ბოროტება უნდა გამოაშკარავდეს, ებრძოლო და დაძლიო.
ამრიგად, განსაცდელები კვლავ დაიწყება, რადგან ნაკლებად აშკარა ბოროტება გამოვლინდება ღვთაებრივი ჭეშმარიტების ნათელი შუქით. ეს ბოროტება აღდგება ჩვენში, სასტიკად დაიცავს თავს, რადგან ისინი იბრძვიან სიცოცხლისთვის. მაგრამ თუ ჩვენ მოვითმენთ, უარს ვიტყვით დამორჩილებაზე რაციონალიზაციასა და გამართლებაზე, რომელიც მხარს უჭერს ჩვენს ეგოისტურ საზრუნავს, იქნება დიდი კურთხევა: „ნეტარ ხართ თქვენ, როცა გლანძღავთ და გდევნიან და ყოველგვარ ბოროტებას იტყვიან თქვენს წინააღმდეგ ტყუილად ჩემი გულისთვის. იხარეთ და იხარეთ, რადგან დიდია თქვენი საზღაური ზეცაში“ (5:11-12).
შვიდი კურთხევა, რომლებიც მოცემულია ღვთიური ბრძანებით, შესანიშნავად აღწერს ყოველი ადამიანის სულიერ ევოლუციას. ეს კურთხევები იწყება იმის აღიარებით, რომ ჩვენ ვერ ვაკეთებთ სიკეთეს საკუთარი თავისგან და ისინი სტაბილურად მიიწევენ უმაღლეს კურთხევამდე, რაც ღმერთს შეუძლია მოგვცეს: ჩვენ ვხდებით ღვთის შვილები, ადამიანები, რომელთა მეშვეობითაც ღმერთი მუშაობს დედამიწაზე მშვიდობის დასამყარებლად. „ნეტარ არიან მშვიდობისმყოფელნი, რამეთუ მათ ღვთის ძეებად იწოდებიან“. მერვე კურთხევა გვაბრუნებს სერიის დასაწყისში და კიდევ ერთხელ შეგვახსენებს, რომ ცდუნება გვაძლევს შესაძლებლობას მივყვეთ ღმერთს. ეს არ არის საშინელება; უფრო მეტიც, ეს სიხარულით უნდა იყოს მოსალოდნელი. იხარეთ, - ამბობს იესო, - და იხარეთ უაღრესად, რადგან დიდია თქვენი ჯილდო ზეცაში.
კარგი საქმეების კეთება
13. „შენ ხარ მიწის მარილი; მაგრამ თუ მარილი უმარილოა, რითი დამარილდება? ამის შემდეგ მას არავითარი სარგებლობა მოაქვს, გარდა იმისა, რომ განდევნიან და ფეხქვეშ აყენებენ ადამიანებს.
14. თქვენ ხართ სამყაროს ნათელი. ქალაქი, რომელიც მთაზეა გაშლილი, ვერ დაიმალება.
15. არც ლამპარს ანთებენ და არ ათავსებენ ბუჩქის ქვეშ, არამედ სასანთლეზე და ანათებს სახლში ყველასათვის.
16. მაშ, ბრწყინავდეს თქვენი ნათელი ადამიანთა წინაშე, რათა იხილონ თქვენი კეთილი საქმეები და განადიდონ თქვენი ზეციერი მამა“.
მთაზე ქადაგება შესანიშნავ ინსტრუქციას იძლევა. მაგრამ უბრალო სწავლება, ამ სწავლების სულისკვეთებით კეთილი საქმეების კეთების სურვილის გარეშე, უსარგებლოა. ის ჰგავს მარილს, რომელმაც გემო დაკარგა, როგორც კალათის ქვეშ დამალული შუქი. მთელი სიმართლე მოცემულია გამოყენებისთვის. ყოველი კურთხევა, რომელსაც ღმერთი გვაძლევს, კეთდება იმისთვის, რომ უფრო მეტი ვემსახუროთ მოყვასს. და ამ მსახურებაში არის ჭეშმარიტი კურთხევა, რადგან ყველა ზეციური ჯილდო არის ის სიამოვნება, რომელსაც განვიცდით, როცა მოყვასისადმი სიყვარულით მსახურებაში ვართ ჩართული. 2
სწორედ ამიტომ გრძელდება ღვთაებრივი სერია ამ სიტყვებით: „შენ ხარ მარილი მიწისა; მაგრამ თუ მარილს გემო დაკარგავს, როგორ უნდა იყოს სუნელი? მაშინ არაფერია კარგი, გარდა იმისა, რომ გამოგდებენ და ფეხქვეშ დაგდებენ კაცებს“ (5:13).
მარილი ძალიან სასარგებლოა როგორც სუნელი. მაგრამ მარილი, რომელმაც გემო დაკარგა, უსარგებლოა. ანალოგიურად, ადამიანი, რომელსაც არ აქვს სიკეთის კეთების სურვილი, ჰგავს მარილს არომატის გარეშე. უსარგებლოა ეგ ადამიანი. 3
სიმართლე უნდა იქნას გამოყენებული. ეს არის ქადაგების ამ მონაკვეთის მიზანი. სინათლე კარგია, მაგრამ ის უნდა იქნას გამოყენებული: „თქვენ ხართ სამყაროს ნათელი“, ამბობს იესო. „ქალაქი, რომელიც ბორცვზე დგას, ვერ დაიმალება. არც ლამპარს ანთებენ და კალათის ქვეშ დებენ, არამედ სასანთლეზე და ის ანათებს ყველას, ვინც სახლშია“ (5:14-15).
აქცენტი კეთდება არა მხოლოდ ჭეშმარიტების შესწავლაზე, არამედ მის ცხოვრებაზე. ამიტომ იესო ეუბნება თავის მოწაფეებს: „ასე გაანათოს თქვენი სინათლე ადამიანთა წინაშე, რათა იხილონ თქვენი კეთილი საქმეები და განადიდონ თქვენი ზეციერი მამა“ (5:16).
სულიერ სწავლებას სხვა დასასრული არ აქვს, გარდა კეთილი საქმეების კეთებისა. და კეთილი საქმეები ჭეშმარიტად კარგია, მხოლოდ მაშინ, როცა მათ მამა ჩვენს მეშვეობით აკეთებს. ამიტომაც ქადაგების ეს ნაწილი მოიცავს უაღრესად მნიშვნელოვან შეხსენებას, რომ როდესაც სხვები ხედავენ ჩვენს კეთილ საქმეებს, ყველა ქება, დიდება და პატივი ღმერთს უნდა მიეცეს. როგორც იესო ამბობს, დაე მათ ნახონ თქვენი კარგი საქმეები, მაგრამ დარწმუნებული იყავით, რომ ისინი ადიდებენ თქვენს მამას, რომელიც ზეცაშია. ეს ჩვენზე არ არის; საუბარია იმაზე, რომ ღმერთი მუშაობს ჩვენში. 4
იესო იწყებს წმინდა წერილის შინაგანი მნიშვნელობის გამოვლენას
17. „ნუ იფიქრებთ, რომ მოვედი რჯულის ან წინასწარმეტყველების გასაუქმებლად; მე არ მოვსულვარ გასაუქმებლად, არამედ შესასრულებლად.
18. ამინ გეუბნებით თქვენ: ვიდრე ცა და მიწა არ გადავა, არც ერთი იოდ და არც ერთი პატარა რქა არ გადავა რჯულიდან, სანამ ყველაფერი არ აღსრულდება.
19. ამიტომ, ვინც ამ უმცირეს მცნებათაგანს გაუხსნის და ასე ასწავლის ადამიანებს, უმცირესი იქნება ცათა სასუფეველში; ხოლო ვინც შეასრულებს და ასწავლის, დიდად იწოდება ცათა სასუფეველში.
20. რადგან გეუბნებით თქვენ, რომ თუ თქვენი სამართალი არ აღემატება მწიგნობართა და ფარისეველთა სამართალს, არ შეხვალთ ცათა სასუფეველში.
21. გსმენიათ, რომ ძველთაგან უთქვამთ, ნუ მოკლავთ; და ვინც მოკლავს, განკითხვას დაექვემდებარება.
22. მე კი გეუბნებით თქვენ, რომ ყოველი, ვინც უწინდებურად განრისხდება თავის ძმაზე, სასამართლოს დაექვემდებარება; და ვინც ეტყვის თავის ძმას რაქას, დაემორჩილება საბჭოს; და ვინც იტყვის: სულელო, დაემორჩილება ცეცხლის გეენას.
23. თუ შესწირავ შენს ძღვენს სამსხვერპლოზე და იქ გაგახსენდება, რომ შენს ძმას რაიმე აქვს შენს წინააღმდეგ“.
24. იქ დატოვე შენი ძღვენი სამსხვერპლოს წინ და წადი; ჯერ შეურიგდი შენს ძმას და მერე მოდი, შესთავაზე შენი საჩუქარი.
25. იყავი კეთილგანწყობილი შენს მოწინააღმდეგესთან მალე, სანამ გზაში ხარ მასთან, რათა მოწინააღმდეგემ არ გადაგცეს შენ მსაჯულს, მსაჯული კი მსახურს და ციხეში არ ჩაგდე.
26. ამინ გეუბნები შენ: არ გამოხვალ იქიდან, სანამ არ გადაიხდი უკანასკნელ ფარანს.
27. გსმენიათ, რომ ძველებს ეუბნებოდნენ: არ იმრუშოო.
28. მაგრამ მე გეუბნებით თქვენ, რომ ყველა, ვინც [სხვა] ქალს უყურებს მის სასურველად, უკვე იმრუშა მასთან თავის გულში.
29. და თუ შენი მარჯვენა თვალი გაცდუნებს, ამოიღე და გადააგდე შენგან; რადგან მიზანშეწონილია, რომ შენი ერთ-ერთი წევრი დაიღუპოს და არა მთელი შენი სხეული გეენაში ჩავარდნას.
30. და თუ შენი მარჯვენა ხელი დაგაბრკოლებს, მოიკვეთე იგი და გადააგდე შენგან; რადგან მიზანშეწონილია, რომ შენი ერთ-ერთი წევრი დაიღუპოს და არა მთელი შენი სხეული გეენაში ჩავარდნას.
31. და გამოცხადდა, რომ ვინც გაუშვებს თავის ცოლს, გაუშვას იგი.
32. ხოლო მე გეუბნებით თქვენ: ვინც გაუშვებს თავის ცოლს სკორტის გამო, მრუშობს; და ვინც გათხოვილს დაქორწინდება, მრუშობს.
33. კიდევ გსმენიათ, რომ ძველთათვის გამოუცხადეს: ტყუილად ნუ დაიფიცებ, არამედ უფალს დადე შენი ფიცი.
34. მე კი გეუბნებით თქვენ: ნუ დაიფიცებთ; არც ზეცით, რადგან ის არის ღვთის ტახტი;
35. არც მიწას, რადგან ის არის მისი ფეხების საყრდენი; არც იერუსალიმის მიერ, რადგან ის არის დიდი მეფის ქალაქი.
36. არც შენი თავი დაიფიცო, რადგან ერთი თმის გათეთრება და გაშავება არ შეგიძლია.
37. მაგრამ შენი სიტყვა იყოს, დიახ, დიახ; არა არა; და რაც მათ მიღმაა, ბოროტებისგანაა.
38. გსმენიათ, რომ გამოცხადდა: თვალი თვალის წილ და კბილი კბილის წილ.
39. მე კი გეუბნებით თქვენ: ბოროტთა წინააღმდეგ ნუ დგახართ; მაგრამ ვინც მარჯვენა ლოყაზე დაარტყამს, მეორეც მიუბრუნდი მას.
40. და თუ ვინმეს სურს, განიკითხოს და აიღოს შენი ტანისამოსი, მასაც ჰქონდეს მოსასხამი.
41. და ვინც გაიძულებს შენ გადიოდე ერთი მილი, წადი მასთან ორი.
42. მიეცი მას, ვინც გთხოვს; და ნუ აშორებ მას, ვისაც სურს შენგან სესხება.
43. გსმენიათ, რომ ნათქვამია: გიყვარდეს მოყვასი შენი და შეიძულო მტერი შენი.
44. მე კი გეუბნებით თქვენ: გიყვარდეთ თქვენი მტრები, აკურთხეთ ისინი, ვინც გწყევლიან, კარგად მოექეცით თქვენს მოძულეებს და ილოცეთ მათთვის, ვინც გალანძღავს და გდევნის.
უდავოდ მართალია, რომ სიმართლე უნდა იქნას გამოყენებული. მაგრამ სანამ ღვთის სიტყვის სრულად გამოყენება შესაძლებელი იქნება, ის სრულად უნდა იქნას გაგებული. ამიტომაც იესო ახლა თავის მოწაფეებს აძლევს მოკლე ინსტრუქციას, თუ როგორ უნდა წაიკითხონ წმინდა წერილი, დაწყებული ამ უარყოფით: „ნუ გგონიათ, რომ მე მოვედი რჯულის ან წინასწარმეტყველების დასანგრევად. დასანგრევად კი არ მოვედი, არამედ აღსასრულებლად“ (5:17).
ერთ დონეზე, იესომ შეასრულა კანონი იმით, რომ მისი მოსვლა შეასრულა ებრაული წერილების წინასწარმეტყველებები. მაგრამ ის ასევე აპირებდა რჯულის შესრულებას მისი უფრო მაღალი მნიშვნელობით შევსებით. ის განმარტავდა, თუ როგორ საუბრობს კანონი არა მხოლოდ ჩვენს გარეგნულ ქცევაზე, არამედ ჩვენს შინაგან დამოკიდებულებებზეც; ის განმარტავდა, თუ როგორ საუბრობს კანონი არა მხოლოდ ჩვენს სხეულებრივ ქმედებებზე, არამედ ჩვენი სულის სურვილებზეც. ამ გზით იესო შეავსებდა კანონს სულიერი მნიშვნელობით. ეს გამოდგება არა მხოლოდ გარე ქცევის დასარეგულირებლად, არამედ, რაც მთავარია, შინაგანი ცხოვრების რეფორმირებისთვის.
იესო იწყებს მცნებებით: „თქვენ გსმენიათ, რომ ძველებს ეთქვათ: „ნუ მოკლავთ“... მაგრამ მე გეუბნებით თქვენ, რომ ვინც უმიზეზოდ გაბრაზდება თავის ძმაზე, განკითხვის საფრთხის წინაშე აღმოჩნდება. (5:21-22). მსგავსად ამისა, ის ავლენს მრუშობის წინააღმდეგ კანონის სულიერ მნიშვნელობას: „თქვენ გსმენიათ, რომ ძველთათვის თქმულა: „არ იმრუშოო“, მაგრამ მე გეუბნებით თქვენ, რომ ვინც ქალს უყურებს მის სურნელს, უკვე იმრუშა მასთან მის გულში“ (5:27-28).
ეს არის ახალი სწავლებები, მაგრამ სრულებით არ სცილდება მის აუდიტორიას. იქნება უფრო მეტი, უფრო მეტი შინაგანი სწავლება ადამიანის სულისა და ზეცისკენ მიმავალი გზის შესახებ და დრო დასჭირდება, სანამ ადამიანები სრულად გაიაზრებენ ამ უმაღლესი გზავნილებს. თუმცა, ამ დროისთვის საკმარისი იქნება ადამიანებს მივცეთ კონკრეტული, პირდაპირი მაგალითები, რომელთა გაგებაც მათ შეუძლიათ - და არა აბსტრაქტული ჭეშმარიტებები, რომლებიც მათ გაგებას სცილდება. ამასთან დაკავშირებით, იესო ასწავლის მათ, უარი თქვან ფიცის დადებაზე (5:33-37), ლოყის მობრუნება დარტყმის დროს (5:39), მისცეს იმაზე მეტი, ვიდრე მოითხოვენ (5:40), იმაზე შორს წასვლა ვიდრე საჭიროა (5:42), მივცეთ ყველას, ვინც ითხოვს, და სესხება ვისაც სურს სესხის აღება (5:42).
ამ სწავლებების შესრულება რთული იქნებოდა, მაგრამ არა რთული გასაგები. მათში უფრო მაღალი ჭეშმარიტებაა ჩვენი პასუხის შესახებ, როდესაც ჩვენი ღრმა რწმენა შეურაცხყოფს განიცდის - არა მხოლოდ საჯარო ასპარეზზე, არამედ უფრო კონკრეტულად, როცა ჯოჯოხეთური სულები გვდევნიან. ასეთ დროს არ უნდა ინერვიულოთ, რადგან თუ ჭეშმარიტებაში დავრჩებით, ღვთის მფარველობაში დავრჩებით. 5
ერთადერთი, რაც ამ ღვთაებრივ მფარველობას აარიდებს, არის ჩვენი თავისუფალი გადაწყვეტილება, იდენტიფიცირება და დამორჩილება ჩვენი დაბალი ბუნების მოთხოვნებთან (ამპარტავნება და ამპარტავნება, წყენა და რისხვა, შფოთვა და შიში, უბედურება და სასოწარკვეთა და ა. ჯოჯოხეთიდან. 6
იმის ნაცვლად, რომ ასწავლოს ეს შინაგანი ჭეშმარიტება, იესო ინარჩუნებს მათ გონებას უფრო აშკარა საკითხებზე - როგორიცაა შურისძიების სურვილის დაძლევის აუცილებლობა: „თქვენ გსმენიათ, რომ ნათქვამია: „თვალი თვალის წილ და კბილი კბილის წილ“. მაგრამ მე გეუბნებით, რომ ბოროტ ადამიანს წინააღმდეგობა არ გაუწიოთ. მაგრამ ვინც მარჯვენა ლოყაზე დაარტყამს, მეორეც მიუბრუნე მას“.
ეს, რა თქმა უნდა, შეუძლებელი და ალოგიკური ჩანდა. აუცილებლად გაჩნდება კითხვები: „რატომ უნდა მიმართოს ლოყა თავდამსხმელს?“ "რაც შეეხება თავდაცვას?" "რაც შეიძლება ითქვას ჩვენი საყვარელი ადამიანების და ჩვენი ქვეყნის დაცვაზე?" „რა სიკეთე შეიძლება მოჰყვეს ლოყის მოტრიალებას, მით უმეტეს, თუ ეს მიგვიყვანს იმით, რომ ბოროტი ადამიანები უფრო და უფრო მეტ უპირატესობას იღებენ კარგი ადამიანებისგან? ეს არის ლეგიტიმური კითხვები და იესოს ექნება პასუხი თითოეულ მათგანზე - მოგვიანებით. 7
ადამიანებს, რომლებსაც იესო ესაუბრება, ჯერ კიდევ არ შეუძლიათ გაიგონ უფრო მეტი შინაგანი ჭეშმარიტება, რომელიც შეიცავს ამ სწავლებებს. ისინი მზად არ არიან გაიგონ, რომ „ლოყის მოქცევა“ არის ის, რასაც შინაგანად ვაკეთებთ, როცა ჩვენს რწმენას თავს დაესხნენ. ეს თავდასხმები სულაც არ ხდება სხვა ადამიანების მეშვეობით, არამედ უხილავი სულიერი ძალების მეშვეობით, რომლებიც ცდილობენ გაანადგურონ ჩვენი რწმენა ღმერთისადმი და ჩვენი ნდობა მისი ჭეშმარიტების ძალაში. ამიტომ, როცა ლოყას შიგნიდან ვაბრუნებთ, შინაგან პატიებას ვვარჯიშობთ. ჩვენ ვიცით, რომ არცერთ სიტყვას, რომელიც წარმოთქმული, ჩურჩულით ან ინსინუირებულია, არ შეიძლება დაგვამციროს ან შელახოს ჩვენი რწმენა. ეს არის ის, რაც გვაძლევს საშუალებას ვილოცოთ ჩვენი მტრებისთვის, ვაპატიოთ ისინი და გვიყვარდეს კიდეც. რადგან ჩვენ ღვთის მფარველობის ქვეშ ვართ, ვიცით, რომ ბოროტებას სულიერი ზიანი არ შეუძლია. ამიტომ ჩვენ არ გვჭირდება წინააღმდეგობა.
თუმცა ფიზიკურ პლანზე უფრო ფრთხილად უნდა ვიყოთ. ადამიანებს შეუძლიათ დიდი ფიზიკური ზიანი მიაყენონ. მაშასადამე, ჩვენ არ შეგვიძლია და არ უნდა მივცეთ ყველას, ვინც ითხოვს და არც სესხის ვაძლევთ ყველას, ვისაც სესხის აღება სურს. ასეთი განურჩეველი ქველმოქმედება დაგვტოვებს უსახსროდ და სხვებისთვის სიკეთის გასაკეთებლად რესურსების გარეშე. ანალოგიურად, ჩვენ არ უნდა მივცეთ უფლება ქურდებს, თაღლითებსა და თაღლითურ ხელოვანებს, ისარგებლონ ჩვენზე. საკუთარ თავს რომ ამგვარად შეურაცხყოფის უფლება მივცეთ, საზოგადოება განადგურდებოდა. ამიტომ, ადამიანები, რომლებიც ნადირობენ უდანაშაულო მსხვერპლზე, უნდა დაისაჯონ, დაისაჯონ და დამნაშავედ ცნობის შემთხვევაში სათანადოდ დაისაჯონ. ბოროტმოქმედს არავითარი სიკეთე არ მოაქვს, არც საზოგადოებას და არც ჩვენთვის ბოროტმოქმედების უგულებელყოფა ან მავნე ზრახვების მხარდაჭერა. ჩვენ უნდა დავიცვათ საკუთარი თავი და ჩვენი ახლობლები.
მოკლედ, თავდაცვა არ ეწინააღმდეგება საღვთო კანონს; მტრის თავდასხმის დროს არც ოჯახისა და ქვეყნის დაცვაა არასწორი. ღმერთი არასდროს გვთხოვს, რომ კარის ხალიჩები ვიყოთ. გარე პლანზე ჩვენ უნდა გავუწიოთ წინააღმდეგობა ბოროტებას. მაგრამ შიდა სიბრტყეში, წინააღმდეგობა არ არის. სამაგიეროდ არის სიყვარული, წყალობა, გაგება, თანაგრძნობა და პატიება. ეს არის ღმერთის მიერ მოცემული ცნობიერების მდგომარეობები, რომლებიც გვაიძულებს სულიერი საფრთხის წინაშე მყოფს. ასეთ მდგომარეობებში ჩვენ არ გვჭირდება წინააღმდეგობა გავუწიოთ შინაგან ბოროტებას - რადგან მხოლოდ ღმერთი ეწინააღმდეგება იმ ბოროტებას, რომელიც წაართმევს ჩვენს რწმენას და გაანადგურებს ჩვენს ბედნიერებას. 8
ეს არის უფრო მეტი შინაგანი გაკვეთილები, რომლებსაც იესო გვთავაზობს მოგვიანებით. ამ დროისთვის, იესოს ამოცანაა, გონების შენარჩუნება უბრალო, მკაფიო გაკვეთილზე: პატიების სწავლის აუცილებლობა: „თქვენ გსმენიათ, რომ გიყვარდეთ მოყვასი და გძულდეთ თქვენი მტერი. მაგრამ მე გეუბნებით: გიყვარდეთ თქვენი მტრები, აკურთხეთ ისინი, ვინც თქვენ გგინავთ, სიკეთე გაუკეთეთ თქვენს მოძულეებს და ილოცეთ მათთვის, ვინც ზიზღით გიყენებთ და გდევნით“ (5:43-44). ეს პირდაპირი სწავლებები იქნება შემაშფოთებელი, რთული, ერთი შეხედვით შეუძლებელი შესანახი. მაგრამ ამისთვის ბრძოლა მნიშვნელოვანი იქნებოდა. ეს მათ ყველაზე მნიშვნელოვან გაკვეთილს ასწავლიდა: ღმერთის გარეშე ვერასოდეს გააკეთებდნენ ამას.
„ამიტომ იყავით სრულყოფილები“
45. „რათა იყოთ ძენი თქვენი ზეციერი მამისა; რადგან ის აჩენს თავის მზეს ბოროტებსა და კეთილებს და წვიმს მართალსა და უსამართლოზე.
46. თუ გიყვართ ისინი, ვინც გიყვართ, რა ჯილდო გაქვთ? მებაჟეებიც არ აკეთებენ იგივეს?
47. და თუ ესალმებით მხოლოდ თქვენს ძმებს, რას აკეთებთ [სხვების] გარდა? მებაჟეებიც კი არ აკეთებენ ამას?
48. იყავით თქვენ სრულყოფილნი, როგორც სრულყოფილია თქვენი ზეციერი მამა“.
იმის გამო, რომ ხალხი ჯერ კიდევ არ არის მზად გასაგებად, იესოს ჯერ კიდევ არ შეუძლია გაამჟღავნოს, რომ ამ სწავლებებს აქვს უმაღლესი, უფრო შინაგანი სულიერი მნიშვნელობა - მნიშვნელობა, რომელიც მათ მოგვიანებით გამოეცხადება. 9
საბოლოოდ (და სხვა სახარებაში) ის თავის მოწაფეებს ეტყვის: „კიდევ ბევრი რამ მაქვს თქვენთვის სათქმელი, მაგრამ ახლა ვერ აიტანთ“ (იოანე16:12). თუმცა, ამ დროისთვის, ეს საწყისი სწავლებები გახდება სასიცოცხლო ნაბიჯი ადამიანური სრულყოფისკენ მიმავალ გზაზე. მათ მხოლოდ ამ შესავალი სწავლებების მიხედვით უნდა იცხოვრონ.
ამიტომ, იესოს აქცენტი, ამ ეტაპზე, არის ასწავლოს მათ საქველმოქმედო სამსახურის საფუძვლები - დაეხმაროს მათ გახდნენ სრულყოფილები ქველმოქმედების გაცემის ხელოვნებაში. ეს გულისხმობს კარგი საქმეების გაკეთებას, რომლებიც განწმენდილია ეგოისტური მოტივებისგან, სანაცვლოდ არაფრის ძიებაში. უფრო მეტიც, ეს საქველმოქმედო სამუშაოები არ უნდა შემოიფარგლოს მხოლოდ მეგობრებით და მეზობლებით. ამიერიდან მათი კარგი საქმეები მტრებზეც უნდა გავრცელდეს. ბოლოს და ბოლოს, ადვილია გიყვარდეს მეგობრები და აკეთო მათთვის კარგი საქმეები. ეს ბუნებრივია - არა სულიერი. მაგრამ იმისათვის, რომ იყვნენ „სრულყოფილნი“, მათ უნდა უყვარდეთ თავიანთი მტრები: „გიყვარდეთ თქვენი მტრები“, - ამბობს იესო, „რადგან თუ გიყვართ ისინი, ვინც გიყვართ, რა ჯილდო გაქვთ?
იესო აქ საუბრობს ზეციურ ჯილდოებზე, სულიერ სიამოვნებაზე, რომელიც შემოდის მაშინ, როდესაც ჩვენ ნამდვილად გვიყვარს სხვები - მათ შორის ჩვენი მტრები. „მაშ, იყავით სრულყოფილები, როგორც სრულყოფილია თქვენი ზეციერი მამა“ (5:45-48).
უნდა აღინიშნოს, რომ ეს ლექსი ხშირად ითარგმნება როგორც დაპირება, ვიდრე ბრძანება. იმის ნაცვლად, რომ "იყავი, მაშასადამე, სრულყოფილები" ითარგმნა, როგორც "სრულყოფილი იქნები" - არა ზუსტად ის, რასაც იესო აკეთებს. მთავარია სრულყოფილებისკენ სწრაფვა და არა სრულყოფილების მიღწევა. როგორც Swedenborg გვასწავლის, ანგელოზებიც კი არასოდეს აღწევენ საბოლოო სრულყოფილების მდგომარეობას; არც ჩვენ შეგვიძლია. მაგრამ ჩვენ შეგვიძლია მოთმინება; ჩვენ შეგვიძლია ვიბრძოლოთ; ჩვენ შეგვიძლია ვეცადოთ ვიყოთ სრულყოფილები „ისევე, როგორც ჩვენი ზეციერი მამა არის სრულყოფილი“. 10
მართალია, სრულყოფილებისკენ სწრაფვა შეიძლება რთული იყოს - არა მხოლოდ ბიბლიური დროის ადამიანებისთვის, არამედ ჩვენთვისაც კი. საკუთარი ინტერესი უნდა დაიძლიოს; წყენა უნდა გადაიდოს გვერდზე; კეთილშობილება უნდა სძლიოს სიხარბეს; პატიებამ უნდა შეცვალოს შურისძიება და სიყვარულმა უნდა გაიმარჯვოს სიძულვილზე. ღმერთის გარეშე ვერავინ შეძლებს ამის მიღწევას - და „სრულყოფილება“ მიუღწეველ მიზნად იქცევა. იქ მისასვლელი ერთადერთი გზა არის საკუთარი არასრულყოფილების აღიარება და აღიარება. მხოლოდ მაშინ, ღვთის დახმარებით, ჩვენ შეგვიძლია დავიწყოთ სწრაფვა უფრო დიდი სრულყოფილებისკენ. ამ მომენტიდან მოყოლებული ერთადერთი რაც საჭიროა არის ღვთაებრივი ჭეშმარიტების მიღებისა და მათ მიხედვით ცხოვრების სურვილი.
თუ ასე მოვიქცევით, ეს აუცილებლად მიგვიყვანს ცდუნებებთან ბრძოლამდე, რომელშიც შინაგანი ბოროტება აღდგება, რათა შეურაცხყოს და დევნიდეს ყველაფერს, რაც ღვთისგან მოდის. ეს ბოროტება ცდილობს წაართვას ჩვენი სიყვარული ჭეშმარიტების შესწავლისა და სიკეთის კეთების მიმართ. მარცხენა ლოყაზე დარტყმა წარმოადგენს მცდელობას, წაგვართვათ სიმართლის შესწავლის სურვილი, ხოლო მარჯვენა ლოყაზე დარტყმა წარმოადგენს მცდელობას, წაერთვათ სიკეთის კეთების სურვილი. 11
მაგრამ, კიდევ ერთხელ, არ უნდა ინერვიულოთ და არც წინააღმდეგობა გავუწიოთ, რადგან ბოროტებას არ შეუძლია ზიანი მიაყენოს მათ, ვინც ღვთის მფარველობის ქვეშ იმყოფება.
ყოველივე ეს მოცემულია იესოს ბრძანებაში: „მაშ, იყავით სრულყოფილები, როგორც სრულყოფილია თქვენი ზეციერი მამა“. ამგვარად, რაც უფრო და უფრო მეტად ვენდობით უფლის ხელმძღვანელობას - ვაღიარებთ, რომ ის არის ყოველი სიყვარულის გრძნობის, ყოველი კეთილშობილური აზრისა და ყოველგვარი მოქმედების წყარო - ჩვენ განუწყვეტლივ სრულყოფილები ვიქნებით. 12
სქოლიოები:
