1384. Wat de eerste soort betreft, die de engelen eigen is, en daarin bestaat, dat zij innerlijk gewaarworden, wat waar en goed is, en gewaarworden wat van de Heer komt, en wat van henzelf, en verder ook van waar en hoedanig datgene is wat zij denken, spreken en doen, wanneer het uit henzelf komt. Het werd mij gegeven met de zonen van de Oudste Kerk te spreken over hun innerlijke gewaarwording; zij zeiden dat zij niets uit zichzelf denken of denken kunnen, en niets uit zichzelf willen, maar dat zij bij alles, wat zij in het algemeen en in het bijzonder denken en willen en gewaarworden, wat van de Heer en wat van elders komt, en dat zij niet alleen gewaarworden, hoeveel van de Heer en hoeveel als van henzelf komt, maar ook, wanneer iets als van henzelf komt, waar het dan vandaan komt, van welke engelen, en verder van welke aard die engelen zijn, van welke aard hun gedachten, met alle verscheidenheid, en zo dus welke invloed het is, en ontelbare andere dingen meer. De innerlijke gewaarwording van deze soort zijn van een grote verscheidenheid; bij de hemelse engelen, die in de liefde tot de Heer zijn, bestaat een innerlijke gewaarwording van het goede en vandaar van al wat tot het ware behoort, en omdat zij uit het goede het ware gewaarworden, laten zij niet toe dat er gesproken, nog minder dat er geredeneerd wordt over het ware, maar zij zeggen: zo is het of zo is het niet. De geestelijke engelen echter, die ook innerlijke gewaarwording hebben, maar niet van dien aard als de hemelse engelen, spreken over het ware en het goede; niettemin worden zij het ware en het goede gewaar, maar met onderscheid, want de verscheidenheden van deze innerlijke gewaarwording zijn ontelbaar. De verscheidenheden rusten hierop, dat zij gewaarworden of iets komt van de wil van de Heer, of dat Hij het vergunt, of dat Hij het toelaat, waartussen een scherp onderscheid ligt.

1920. 'Behold, your servant-girl is in your hand' means that this rational was conceived from the controlling power of the affection for truth allied to good. This is clear from the meaning of 'hand' as power, dealt with already in 878, and from the meaning of 'Hagar the Egyptian' as the affection for knowledge, also dealt with already. Following the conception of the rational by means of the internal man flowing into the life belonging to the exterior affection for knowledge, 'servant-girl' is used to mean that tender embryonic rational which however is represented, when born and developed, by Ishmael, who is the subject below. That the Lord had control over the rational residing with Him and that He subdued it by His own power will be clear from what is to be stated next.

3393. 'And Abimelech called Isaac and said' means the Lord's perception from doctrine. This is clear from the representation of 'Abimelech' as doctrine which has regard to rational concepts, dealt with in 2504, 2509, 2510, 2533, 3391; from the representation of 'Isaac' as the Lord's Divine Rational, dealt with above; and from the meaning of 'laying' as perceiving, dealt with in 1898, 1919, 2080, 2862. And because 'Abimelech' means that doctrine, in which the Divine was now perceived, 3392, Abimelech also represents the Lord in regard to that doctrine. For every single thing in the Word refers in the highest sense to the Lord. Indeed the Lord is doctrine itself, that is, the Word, not only as to the highest sense there, but also as to the internal sense, and even as to the literal sense.

[2] For the literal sense is the representative of, and carries all that is meant in the internal sense, and the internal sense in turn is representative of and carries all that is meant in the highest sense In the Word every representative or meaningful sign is in essence that which is represented or meant by it, and for that reason is the Lord's Divine. For a representative is nothing else than an image of the one who is being represented, and the image holds within itself the one who is presented. This may be seen from a person's speech and also from his gestures; that is to say, his speech and gestures are merely images of the things that are going on inwardly in that person's thought and will, so that speech and gestures are the thought and will expressed in outward form. Take away thought and will from them and you would be left with something wholly lifeless, and so with nothing human at all. From this one may see the true nature of the Word - that it is Divine, even in the letter.