8092. ‘Et fuit in dimittere Pharao populum’: quod significet cum illi qui infestarunt relinquerent illos qui ab Ecclesia spirituali, constat ex significatione ‘dimittere’ quod sit relinquere; ex ¹ repraesentatione ‘Pharaonis’ quod sint qui per falsa infestarunt, de qua n. 7107, 7110, 7126, 7142, 7220, 7228, 7317; et ex significatione ‘filiorum Israelis’, qui hic sunt ‘populus’, quod sint qui ab Ecclesia spirituali, de qua supra n. 8044.

Poznámky pod čarou:

1062. Quod ‘Shem’ significet Ecclesiam internam, ‘Ham’ Ecclesiam corruptam, ‘Japheth’ Ecclesiam externam, etiam a sequentibus constat, nam describuntur quales sunt. Sicut in omni Ecclesia, ita fuit in Antiqua, nempe quod fuerint qui interni homines, qui corrupti interni, et qui externi: qui interni, sunt qui principale fidei faciunt charitatem; qui corrupti interni, sunt qui principale fidei faciunt fidem absque charitate; et qui externi, sunt qui de interno homine parum cogitant, sed usque opera charitatis praestant et ritu Ecclesiae sancte observant: praeter haec tria genera hominum non dantur alii qui dicendi homines Ecclesiae spiritualis; et quia homines Ecclesiae fuerunt omnes, dicuntur ‘egressi arca’. Qui interni homines fuerunt in Ecclesia Antiqua, hoc est, qui principale fidei fecerunt charitatem, dicti fuerunt ‘Shem’; at qui corrupti interni fuerunt, qui nempe principale fidei fecerunt fidem absque charitate, in Ecclesia Antiqua, vocati sunt ‘Ham’; at qui externi fuerunt et de interno homine parum cogitarunt, sed usque opera charitatis praestiterunt et ritus Ecclesiae sancte observarunt, in Ecclesia Antiqua, appellati sunt ‘Japheth’: de singulis quales fuerunt, agitur in sequentibus.

1162. Quod per ‘filios Hami’ significentur quae fidei separatae sunt, inde sequitur; ut sciri possit quid Ham, et inde quid filii Hami sciendum est quid fides separata a charitate; fides separata a charitate est nulla fides; ubi nulla fides, nullus est cultus, neque internus neque externus; si aliquis cultus, est cultus corruptus, quare per ‘Hamum’ pariter significatur cultus internus corruptus: in falsa opinione sunt qui fidem vocant solam scientiam caelestium et spiritualium separatam a charitate, nam scientiam habent prae aliis quandoque omnium pessimi, ut qui in continuis odiis et vindictis inque adulteriis vivunt, proinde qui infernales sunt et post vitam corporis fiunt diaboli; inde constare potest quod scientia non sit fides, sed fides est agnitio illorum quae sunt fidei, et agnitio nusquam est externa sed interna; estque solius Domini operatio per charitatem apud hominem, et agnitio nusquam est oris sed est vitae; ex vita cujusvis sciri potest qualis agnitio. ‘Filii Hami’ dicuntur omnes qui scientiam cognitionum fidei habent et non charitatem; sive scientiam cognitionum interiorum Verbi ipsorumque ejus mysteriorum; sive scientiam omnium quae in Verbi sensu litterali sunt; sive scientiam aliarum veritatum, a quibus illas spectare possunt, quocumque nomine sint; sive cognitionem omnium ritualium cultus externi; si non charitatem habent, sunt ‘filii Hami’; quod tales sint qui vocantur filii Hami, constat ex gentibus de quibus nunc.