2913. I reče sinovima Hetovijem, govoreći, označava one kod kojih je bila jedna nova duhovna Crkva. Ovo je vidljivo iz značenja Heta i Hetićana. U Hananu je bilo puno stanovnika, koji su nabrojani u Reči; među njima su Hetićani (vidi PostanjeXV. 20; Izlazak 3:8, 17; 13:23; Pon. Zak. (7:1; 20:17; Jošua 3:10; 11:3; 12:11; 1 o Carevima 9:20; i na drugim mestima); većina njih pripadala je Drevnoj Crkvi, koja je bila rasprostrta u nekoliko zemalja, i po celom Hananu (vidi br. 1238, 2385). Svi koji su pripadali toj crkvi, priznavali su ljubav ka bližnjemu kao glavno načelo Crkve, i ceo se nauk odnosio na ljubav ka bližnjemu i na život. Oni koji su gajili nauk o vere nazivali su se Hananejci, i bili su odvojeni od drugih stanovnika zemlje Hananske (Brojevi 13:29; vidi br. 1062; 1063, 1076). Hetiti (Hetićani) su bili među boljom vrstom u zemlji Hananskioj, što može da se vidi iz toga što je Avram boravio među njima, a posle i Isak i Jakov; kao i po tome što su oni tamo imali mesto za ukapanje, i po tome što su se oni odnosili sa skromnošću i pobožnošću prema Avramu, što je vrlo jasno iz onoga što je izneseno o njima u ovome poglavlju, osobito u stihovima 5, 6, 10, 14, 15. Otuda je ovim narodom, kao narodom s dobrim naklonostima, bila predstavljena i označena duhovna Crkva, ili istina Crkve. Ali dogodilo se s ovim kao i s drugim narodima u Drevnoj Crkvi, da su se u toku vremena udaljili od ljubavi ka bližnjemu ili dobra vere, i otuda je to da je kasnije njima bila označena obmana Crkve (kao kod Jezikilja ?? 16:45, i na drugim mestima). Ali ipak da su Hetiti bili među časnijima, može se videti iz toga, da su Hetiti služili Davidu, kao Abimeleh, 1 Samuilova 26:6, i Urija, koji je bio Hetićanin, 1 Samuilova 11:3, 6, 17, 21; čija je žena bila Betšeba, od koje je David imao Salamona, 2 Sam. (12:24. Da Hetićanin označava spoljašnja poznavanja koja se odnose na život, i koja su spoljašnje istine duhovne Crkve, vidi br. 1203. Predmet o kom se govori u ovome stihu je jedna nova Crkva, koju je Gospod ustanovio kad je pređašnja izdahnula; a predmet o kome se govori u sledećem stihu je primanje vere muđu ljudima te Crkve. Ne govori se o nekoj Crkvi među sinovima Hetovijem, nego uopšte o tome kako se Gospod podigao duhovnu Crkvu, pošto je pređašnja nestala ili bila završena; sinovi Hetovi su samo oni koji predstaljaju i označavaju. Vidi što je bilo rečeno o Crkvama; naime, da Crkva tokom vremena opada, ida je kao zaražena (br. 494, 501, 137, 2422).

Da s daljava od ljubavi ka bližnjem, i samo stvara zla i obmane (vidi br. 1834, 1836).

Da se tada kaže za Crkvu da je opustošena i razorena (br. 407, 411, 2243).

Da je Crkva ustanovljena među Neznabošcima, i zašto (br. 1366).

Da se uvek sačuva nešto u Crkvi, u Crkvi koja se pustoši, kao nukleus (br. 468, 637, 931, 2422).

Da bi ljudska rasa nestala da nema Crkve na zemlji (isto mesto). Da je Crkva srce i pluća u najvećem telu, to jest, u ljudskoj rasi (br. 637, 931, 2054, 2853). O tome kakva je duhovna Crkva (br. 765, 2669).

Da ljubav ka bližnjem, a ne vera odvojena od ljubavi ka bližnjem, sačinjava Crkvu (br. 809, 916).

Da bi Crkva bila jedna kad bi svi imali ljubav ka bližnjemu, bez obzira da li se razlikuju po nauku i po bogoštovanju (br. 1285, 1316, 1798, 1799, 1834, 1844, 2385).

Da svi ljudi na zemlji, koji su u Gospodovoj crkvi, bez obzira što su raspršeni po celoj kugli, da svi čine jednu (Crkvu), kao što je to u nebima (br. 2853).

Da je svaka Crkva i unutrašnja i spoljašnja, i da ovo zajedno sačinjava jedno (br. 409, 1083, 1098, 1100, 1242).

Da spoljašnja Crkva nije ništa, ako nema unutrašnju (br. 1795).

Da se Crkva upoređuje s izaskom i zalaskom sunca, s godišnjim dobima, i sa vremenima dana (br. 1837). I da je poslednji sud posledje vreme Crkve (br. 900, 931, 1850, 2117, 2118).

1285. „Na cijeloj zemlji bijaše jedan jezik“. Da ovo označava da je svuda bila ista doktrina, jasno je iz značenja „jezika“ u Reči, o čemu će se uskoro govoriti. U ovome stihu, i s ovih nekoliko reči, opisuje se kakva je bila Drevna Crkva, da je imala svuda jednu doktrinu; ali se već u sledećem stihu opisuje kako se bil očela iskrivljavati i kvariti; a odatle do devetog stiha, kako je sasvim bila izokrenuta, tako da u njoj nije bilo više unutrašnjeg bogoštovanja. Tada se, malo dalje, govori o drugoj Drevnoj Crkvi, da je počela s Everom; i na kraju, o trećoj Drevnoj Crkvi, koja je bila početak Jevrejske Crkve. Jer posle potopa postojale su redom tri crkve. Ovako stoji stvar što se tiče prve Drevne Crkve: da iako rasprostrta po celoj zemlji, imala je jedan jezik i iste reči, to jest, jednu doktrinu uopšte i posebno, iako je njeno bogoštovanje, kako u opštem tako i u posebnom, bilo svuda različito – kao što je pokazano u prethodnom poglavlju, gde se svakim narodom označava jedno različito razumevanje I obred. Naime, u nebu ima bezbroj društava, i sva se razlikuju, a ipak sačinjavaju jedno (nebo), jez njih sve Gospod vodi, o čemu je bilo govora ranije (br. 457, 551, 684, 685, 690). U ovome postoji sličnost sa čovekom, kod kojega postoje mnoga tkiva, a mnoga tkiva u ovima, kao i u organima, i udovima, gde svaki deluje drugačije, ali se njima upravlja kao celinom, kao jednom dušom; a tako isto se može uporediti s ljudskim telom, gde su svi pokreti i sva snage različite, ali srce i pluća stavljaju u pokret sve, i tako čine jedinstvo. Da ovi deluju kao jedno, to dolazi od toga što u nebu postoji samo jedan jedini uticaj (influks), koji se svak prima prema svom posebnom karakteru (geniju); a to je uticaj osećanja koja dolaze od Gospoda, od Njegove milostii i od Njegovog života; a uprkos toga što postoji samo jedan uticaj (influks), svi mu se poviniju i slede ga kao jedan. Ovo dolazi od toga što se svi u nebu uzajamno vole. Tako je bilo i prvoj Drevnoj Crkvi; jer iako je bilo toliko vrsta bogoštovanja – od kojih su neka bila unutrašnja a neka spoljašnja – kao što je bilo onoliko naroda koliko je bilo porodica u narodima, kao i ljudi u crkvi, ii pored toga su imali isti jezik i iste reči; to jest, na isti način su razumevali Reč Božiju, kako u opštem tako i u posebnom. Razumevanje je isto kada se ljudi uzajamno vole. Uzajamna ljubav i milosrđe ih sjedinjavaju, iako su različiti, te tako od raznorodnog prave jedinstvo. Sve ljudi ma koliko da ih je, mirijade mirijada, ako su milosrdni i ako se uzajamno vole, imaju jedan cilj, a to je zajedničko dobro, to jest Gospodovo carstvo, i Sami Gospod. Razlike u razumevanju i u bogoštovanju su kao razlike među čulima i tkivima u čoveku, kao što je rečeno, a što doprinosi savršenstvu celine. Jer tada, preko samilosti, Gospod utiče i deluje na razne načine, prema karakteru svakoga pojedinca; te tako, kako uopšte i u posebnom, On sve raposređuje, kako na zemlji tako i u nebu. I tada se vrši volja Gospodova, kao što On sam naučava, kako u nebima tako i na zemlji.