6075. Mi i stari naši (očevi naši). Da ovo označava da je ovako od drevnih, vidi se iz značenja otaca, a to su oni koji su pripadali drevnim crkvama (vidi br. 6050). U mnogi odlomcima Reči, gde se govori o Jevrejima i o Izraelićanima, njihovi se očevi pominju s pohvalom. Oni koji se drže smisla slova, u ovim odlomcima podrazumevaju Abrahama, Isaka , i Jakova, kao i Jakovljeve sinove. Ali u unutrašnjem smislu se pod očevima, kad se o njima govori u dobrom značenju, misli na one koji su pripadali Pradrevnoj Crkvi koja je bila pre potopa, i na one koji su pripadali Drevnoj Crkvi koja je bila posle potopa. Ljudi iz obe te crkve nazivani su očevima, jer od njih je potekla crkva i ono što crkvi pripada: očevima su označeni oni koji su pripadali Drevnim Crkvama, kao kod Mojsija: Jehovi samo tvoji omilješe, i izabra sjeme njihovo nakon njih, vas između svijeh naroda (Zak. Ponovljeni 90:15).

Opet: Opomeni se negdašnjih dana, pogledajte dane svakoga vjeka, pitaj oca svojega i on će ti javiti, starije svoje i kazaće ti. Kada Višnji razdava našljedstvo narodima, kad razdijeli sinove Adamove, postavi međe narodima po broju sinova Izrailjevih. Ali se Izrailj ugoji, pa se stade ritati, i utio si i udebljao i zasalio, pa ostavi Boga koji ga je stvorio, i prezre stijenu spasenja svlojega. Prinosiše žrtve đavolima, ne Bogu, nego bogovima, kojih nijesu znali (Zak. Ponovljeni 32:7, 8, 1517). Ovaj se odlomak nalazi u proročkoj Mojsijevoj pesmi, u kojoj se govori o Drevnoj Crkvi od sedmog do petnaestog stiha, a o Jakovljevom potomstvu od petnaestog do četrdeset petog stiha. Stanje Pradrevne Crkve koja je bila pre potopa, opisuje se negdašnjim danima , a stanje Drevne Crkve koja je bila posle potopa, sa godine svakoga vijeka ; stanje njihovog dobra, sa našljedstvo koje je Višnji razdijelio narodima, a njeno stanje u pogledu istine, sa postavio međe prema broju sinova Izrailjevih. (Da ovaj broj ili dvanaest označava sve istine vere zajedno, može se videti gore, br. 577, 3858, 3915). Iz ovoga je jasno da su očevima označeni oni koji su pripadali Drevnim Crkvama. Slično i u sledećim odlomcima.

Kod Isaije: Dom naše svetinje i naše krasote, u kom te slaviše oci naši, izgorje ognjem, i sve što nam bješe drago potrveni je (64:11).

Kod Jeremije: Hoćeš li carovati kad se miješaš s cedrom? Otac tvoj nije li jeo i pio? kad činjaše sud i pravdu, tada mu bijaše dobro Jeremija 22:15).

Opet: Ko ih nađe, proždiraše ih, i deprijatelji njihovi govoriše, ne ćemo biti krivvi, jer zgriješiše Jehovi, stanu pravde, Jehovi, nadu otaca njihovijeh Jeremija 50:7).

Kod Davida: Bože, svojim ušima slušasmo, oci nam naši pripovijedaše djela koja si učinio u njihovo vrijeme (Psalam 44:1). Ocevi imaju ovde isto značenje kao kod Danila 11:24, 37, 38).

Da se pod ocevima misli na one koji su pripadali Drevnkim Crkvama, ne vidi se u smislu slova, nego samo u unutrašnjem smislu u kojemu se govori o crkvi i o njenim dobrima i o istinama. Osim toga, pošto je crkva sama nebeski brak, to jest, brak dobra i istine, to se ona u Reči naziva ocem u pogledu dobra a majkom u pogkledu istine (br. 3703, 5581).

2821. Ali anđeo Jehovin viknu s neba: da ovo označava utehu od Božanskog Samog u to vreme, može se videti iz značenja viknuti (zovnuti) s neba, što označava tešenje, što je jasno i iz onoga što prethodi i što sledi; i iz značenja anđela Jehovinog. Anđelima, ma koje da im je ime u Reči, označava se nešto u Gospodu, a šta je to, vidi se iz nizova, vidi br. 1925. Isto tako čitamo o Gospodu, kad je podnosio najteža iskušenja u Getsemanskom vrtu, da mu se tamo pokazao jedan anđeo iz neba tešeći Ga (Luka 22:43); gde se pod anđelom iz neba, u unutrašnjm smilsu, misli na Božansko koje je bilo u Njemu.

2822. . A on reče: Avrame, Avrame; a on reče: evo me: da ovo označava opažanje utehe u Božanskom dobru Racionalnog posle iskušenja, može se videti iz značenja reći u istorijskim delovima Reči, gde znači opaziti, o čemu se gore puno govorilo; da u ovom slučaju to označava opažanje u Božanskom dobru Racionalnog, je iz razloga što se Avramom označava Božansko dobro Racionalnog (koje pripada Racionalnom), ili Gospodovog Ljudskog (koje prikpada Gospodovom Ljudskom). Šta je označeno opažanjem u Božanskom dobru Racionalnog ne može se objasniti da bi se sasvim razumelo, jer pre no se to objasni, treba oblikovati ideju Gospodovog Božanskog Ljudskog prema stanjima o mnogim stvarima; a ako se ova ideja prvo ne oblikuje, sve što je s tim povezano palo u prazne ili mrče ideje, koje bi ili izokrenule istine, ili bi ih dovelo u dodir s nepodobnim stvarima. Predmet o kome se ovde govori je Gospodovo prvo stanje posle iskušenja, a to je uteha, pa se stoga više ne koristi ime Bog nego Jehova; jer se ime Bog koristi kada se radi o istini, od koje se vodi borba, ali ime Jehova se koristi kada se radi o dobru, od kojega dolazi uteha, vidi br. 2769; sva se uteha posle iskušenja uliva u dobro, jer od dobra dolazi svaka radost, od dobra prelazi u istinu; ovde se stoga Avramom označava Božansko dobro koje pripada Racionalnom, kao što je to označeno na mnogo drugih mesta, kao kada se Jehova pominje u istom stihu.