9954. ‘Et unges eos’: quod significet repraesentativum Domini quoad bonum amoris, constat ex significatione ‘ungere’ quod sit inauguratio ad repraesentandum, de qua n. 9474; quod sit ad repraesentandum Dominum quoad bonum amoris, seu quod simile, ad repraesentandum bonum amoris quod a Domino, est quia per ‘oleum’, per quod unctio fiebat, significatur bonum amoris, n. 886, 4582, 4638, 9780. Quomodo cum his se habet, interest scire quoniam unctio ab antiquo tempore ad hodiernum in usu permansit, ¹ unguntur enim reges, ac unctio similiter pro sancta habetur hodie sicut olim; apud antiquos, quando omnis cultus externus per repraesentativa fiebat, ² nempe per talia quae repraesentabant interiora, ³ quae sunt fidei et amoris a Domino et in Ipsum, ita quae Divina sunt, unctio instituta est, ex causa quia ‘oleum’, per quod unctio peragebatur, significabat bonum amoris; sciebant enim quod bonum amoris esset ipsum essentiale a quo omnia quae ⁴ Ecclesiae sunt et quae ⁵ cultus vivunt, est enim Esse vitae; ⁶ nam influit Divinum per ⁷ bonum amoris apud hominem et facit vitam ejus, ac vitam caelestem ubi ⁸ vera recipiuntur in ⁹ bono inde patet quid unctio repraesentabat; quapropter quae uncta erant dicebantur sancta, et quoque pro sanctis habebantur, ac inserviebant Ecclesiae ad repraesentandum Divina et caelestia, ac in supremo sensu Ipsum Dominum, Qui est ipsum bonum, ita ad repraesentandum bonum amoris quod ab Ipso, et quoque verum fidei quantum id bono ⁹ amoris vivit; inde nunc est quod eo tempore unxerint lapides erectos in statuas: tum quoque arma belli, ut scuta et clypeos; ac postea altare et omnia ejus vasa: tum tentorium conventus, et omnia quae inibi: ac praeterea illos qui sacerdotio fungerentur, eorumque vestes: et quoque prophetas: et tandem reges, qui inde uncti Jehovae dicebantur: usu communi etiam receptum fuit semet et alios ungere, ad testificandum animi laetitiam ac benevolentiam.

[2] Quod primum attinet, quod unxerint lapides erectos in statuas: constat in libro Geneseos,

Mane surrexit Jacob in matutino, et sumpsit lapidem quem ¹⁰ posuit sub capitalia sua, et posuit illum statuam, et fudit oleum super caput ejus, 28:18;

causa quod ita unxerint lapides, erat quia per ‘lapides’ significabantur vera, ac vera absque bono non vitam caeli, hoc est, vitam a Divino, in se habent; cum itaque lapides oleo uncti erant, tunc repraesentabant vera a bono, ac in supremo sensu Divinum Verum procedens a Divino Bono Domini, ita Ipsum Dominum, Qui inde dictus est lapis Israelis, n. 6426; quod ‘lapides’ sint vera, videatur n. 643, 1298, 3720, 3769, 3771, 3773, 3789, 3798, 6426, 8941, 9476, similiter ‘statuae’, n. 3727, 4580, 9388, 9389; et quod ‘ungere statuas’ sit facere ut vera ex bono sint, ita quod sint vera boni, proinde bona, n. 3728, 4090, 4582; quod lapides erecti in statuas dein pro sanctis habiti fuerint, constat ex eodem capite Geneseos, ubi

Jacob ¹¹ vocavit nomen loci illius Bethel, et dixit, Si rediero in pace ad domum patris mei, lapis hic quem posui statuam, erit domus Dei, vers. 19, [21, ] 22;

‘Bethel’ est domus Dei, et domus Dei est Ecclesia, estque caelum, et in supremo sensu Ipse Dominus, n. 3720.

[3] Secundo, quod unxerint arma belli, sicut scuta et clypeos, constat apud Esaiam,

Surgite, principes, ungite scutum, 21:5:

et in libro 2 Schemuelis,

Pollutus est clypeus heroum, clypeus Schaulis non unctus oleo, 2 Schemuel 1:21;

quod arma belli uncta fuerint, erat causa quia significabant vera pugnantia contra falsa, ac vera ex bono sunt quae valent contra illa, non autem vera absque bono, quapropter arma belli uncta repraesentabant vera procedentia a bono quod a Domino, ita vera per quae Ipse Dominus pugnat apud homines pro illis contra falsa ex malo, hoc est, contra inferna; quod arma belli sint vera pugnantia contra falsa, videatur n. 1788, 2686; ‘bellum’ enim in verbo significat pugnam spiritualem, n. 1664, 2686, 8273, 8295, ac ‘hostes’ significant inferna, in genere mala et falsa, n. 2851, 8289, 9314.

[4] Tertio, quod unxerint altare et omnia ejus vasa; tum tentorium conventus, et omnia quae inibi, constat apud Moschen,

Dixit Jehovah ad Moschen, Unges altare et sanctificabis illud, Exod. 29:36:

apud eundem,

Facies oleum unctionis sanctitatis, quo unges tentorium conventus, et arcam testimonii, et mensam, et omnia vasa ejus, ac candelabrum, et omnia vasa ejus, et altare suffimenti, et altare holocausti, et omnia vasa ejus, ¹² et labrum et basin ejus; ita sanctificabis ea, ut sint sanctum sanctorum; omnis qui tetigerit ea sanctificabit se, Exod. 30:25-29:

apud eundem,

Sumes oleum unctionis, et unges habitaculum, et omne quod in eo, et sanctificabis illud, et omnia vasa ejus, ut ¹³ sit sanctum; unges etiam altare holocausti, et omnia vasa ejus, et sanctificabis altare, ut altare sit sanctum sanctorum, et unges labrum et basin ejus, et sanctificabis illud, Exod. 40:9-11:

[5] apud eundem,

Moscheh unxit habitaculum et omnia quae in eo, deinde aspersit de oleo super altare et omnia vasa ejus, et labrum et scapum ejus, ad sanctificandum illa, Lev. 8:10-12; Num. 7:1; causa quod ungeretur altare ¹⁴ et habitaculum cum omnibus ibi, erat ut repraesentarent Divina ac sancta caeli et Ecclesiae, consequenter sancta cultus, nec repraesentare illa potuerunt nisi inaugurata fuissent per tale quod repraesentabat bonum amoris, nam Divinum per bonum amoris intrat, et per illud adest in caelo et in Ecclesia, proinde etiam in cultu; et absque illo Divinum non intrat nec adest, sed proprium hominis, et cum ¹⁵ proprio infernum, ac cum infernum ¹⁶ malum et falsum, nam proprium hominis non aliud est; inde patet cur unctio fiebat per oleum, oleum enim in sensu repraesentativo est bonum amoris, videatur n. 886, 4582, 4638, 9780, et altare erat ¹⁷ praecipuum repraesentativum Domini, ac inde cultus ex bono amoris, n. 2777, 2811, 4489, 4541, 8935, 8940, 9388, 9389, 9714, et habitaculum cum area erat ¹⁷ praecipuum repraesentativum caeli ubi Dominus, n. 9457, 9481, 9485, 9594, 9596, ¹⁸ 9632, 9784; quod proprium hominis non sit nisi quam malum et falsum, ita infernum, n. 210, 215, 694, 874-876, 987, 1047, 3812 fin. , 5660, 8480, 8941, 8944; quod quantum proprium hominis removetur, tantum Dominus adesse possit, n. 1023, 1044, 4007 fin.

[6] Quarto, quod unxerint illos qui sacerdotio fungerentur eorumque vestes, constat apud Moschen, Sume oleum unctionis, ac effundes super caput Aharonis, ac unges eum, Exod. 29:7, 30:30:

apud eundem,

Indue Aharonem vestibus sanctitatis, et unges eum, et sanctificabis eum, ut sacerdotio fungatur Mihi, et filios ejus unges quemadmodum unxisti patrem, et erit ut sit illis unctio eorum in sacerdotium saeculi, in generationes eorum, Exod. 40:13-15:

apud eundem,

Moscheh effudit de oleo super caput Aharonis, et unxit illum, ad sanctificandum illum. Dein sumpsit de oleo unctionis, et de sanguine qui super altari, et sparsit super Aharonem, super vestes ejus, super filios ejus, et super vestes filiorum ejus cum eo, et sanctificavit Aharonem, vestes ejus, filiosque ejus, et vestes filiorum ejus cum eo, Lev. 8:12, 30;

[7] causa quod ungeretur Aharon, et quod ungeretur filii ejus, ipsaeque illorum vestes, erat ut repraesentarent Dominum quoad Divinum Bonum, ac quoad Divinum Verum inde, ¹⁹ Aharon Dominum quoad Divinum Bonum, et filii ejus quoad Divinum Verum inde, ac in genere ut sacerdotium repraesentaret Dominum quoad omne opus salvationis; ²⁰ quod in ungerentur vestibus, Exod. 29:29, erat quia vestes Aharonis repraesentabant regnum spirituale Domini adjunctum regno caelesti Ipsius; regnum caeleste est ubi bonum amoris in Dominum a Domino regnat, ²¹ ita influxus Divini in ²² regnum spirituale fit per bonum amoris; ideo inauguratio ad repraesentandum fiebat per oleum, quod in sensu spirituali est bonum amoris; quod Aharon ²³ repraesentaverit Dominum quoad Divinum Bonum, videatur n. 9806, quod filii ejus repraesentaverint Dominum quoad Divinum Verum ex Divino Bono procedens, n. 9807, quod sacerdotium in genere repraesentaverit Dominum quoad omne opus salvationis n. 9809, ²⁴ quod vestes Aharonis repraesentaverint regnum spirituale Domini adjunctum regno caelesti Ipsius, n. 9814 quod vestes filiorum ejus repraesentaverint illa quae inde procedunt, n. 9946, 9950, quod in caelesti regno bonum amoris in Dominum regnet, citata n. 9277.

[8] Quia inauguratio ad repraesentandum fiebat per unctionem, et per Aharonem et filios ejus repraesentabatur Dominus, et quod ab Ipso, ideo Aharoni et filiis ejus dabantur sancta filiorum Israelis, ²⁵ quae erant dona data Jehovae et vocabantur sublationes, et dicitur quod sint unctio, tum pro unctione, hoc est, quod sint repraesentatio seu pro repraesentatione Domini, et quod ab Ipso, ut constat ab his apud Moschen, Pectus motitationis, et armum sublationis accepi a cum filiis Israelis de ²⁶ sacrificiis pacificorum, dedi ea Aharoni et filiis ejus; haec unctio Aharonis et unctio filiorum ejus de ignitis Jehovae, quae praecepi dare illis, quo die unxerat illos a cum filiis Israelis, Lev. 7:34-36:

et alibi apud eundem,

Locutus est Jehovah ad Aharonem, Ecce dedi tibi custodiam sublationum Mearum quoad omnia sancta filiorum Israelis, tibi dedi ea pro unctione, et filiis tuis, in statutum aeternitatis; omne munus eorum, quoad omnem minham eorum, quoad omne sacrificium peccati et reatus, omnem agitationem filiorum Israelis, omnem adipem olei puri, et omnem adipem musti et frumenti primitias eorum quas dabunt Jehovae, tibi dedi eas; tum omne devotum in Israele, omnem aperturam uteri, ita omnem sublationem sanctorum. In terra eorum non habebis hereditatem, nec pars tibi erit in medio eorum; Ego pars tua et hereditas tua in medio filiorum Israelis, ²⁷ Num. 18:8-20;

ex his patet quod ‘unctio’ sit repraesentatio, quoniam per unctionem inaugurabantur ad repraesentandum, et quod per id significatum sit quod omnis inauguratio ²⁸ in sanctum caeli et Ecclesiae sit per bonum amoris quod a Domino, et quod ²⁹ bonum amoris sit Dominus apud illos; quia ita est, dicitur quod Jehovah sit ‘pars et hereditas ejus’.

[9] Quinto, quod unxerint etiam prophetas, constat ex libro i Regum,

Dixit Jehovah ad Eliam, Unge Chasaelem in regem super Syros, et Jehu unge in regem super Israelem, et Elischam unge in prophetam pro te, 19:15, 16:

et apud Esaiam,

Spiritus Domini Jehovih super Me, ideo unxit Jehovah Me ad evangelizandum pauperibus; misit Me ad obligandum fractos corde, ad praedicandum captivis libertatem, 61:1;

quod ungerentur prophetae, erat causa quia prophetae repraesentabant Dominum quoad ³⁰ doctrinam Divini Veri, proinde quoad Verbum, nam hoc est ³⁰ doctrina Divini Veri, quod prophetae ³¹ Verbum repraesentaverint, videatur n. 3652, 7269, in specie Elias et Elischah, n. 2762, 5247 fin. , 9372; et quod Dominus quoad Divinum Humanum sit Qui repraesentatur, ita Qui intelligitur ³² per quem unxit Jehovah, docet Ipse Dominus apud Luc. 4:18-21.

[10] Sexto, quod postea unxerint reges, et quod illi dicti fuerint uncti Jehovae, constat ex pluribus locis in Verbo, ut 1 Sam. 10:1, 15:1, 17, ³³ 16:3, 6, 12, 24:7, 11 [KJV 24:6, 10], 26:9, 11, 16, ³⁴ 23; 2 Samuelis 1:16, 2:4, 7, 5:3, 19:22 [KJV 21]; 1 Reg. 1:34, ³⁵ 1 Reg. 1:45, 19:15, 16; 2 Reg. 9:3, 11:12, 23:30; Threni 4:20; Hab. 3:13; Ps. 2:2, 6; Ps. 20:7 ³⁶ [KJV 6]; Ps. 28:8; Ps. 45:8 ³⁷ [KJV 7]; Ps. 84:10 ³⁸ [KJV 9]; Ps. 89:21 ³⁹ , 39, 52 [KJV 20, 38, 51]; Ps. 132:17; et alibi; causa quod unxerint reges, erat ut repraesentarent Dominum quoad judicium ex Divino Vero, quapropter in Verbo per ‘reges’ significantur vera Divina, videatur n. 1672, 2015, 2069, 3009, 3670, 4575, 4581, 4966, 5044, 5068, 6148.

[11] Quod reges dicti fuerint uncti Jehovae, et quod ideo sacrosanctum fuerit laedere illos, erat causa quia per unctum Jehovae ⁴⁰ intelligitur Dominus quoad Divinum Humanum, tametsi quoad sensum litterae applicatur regi qui oleo unctus, Dominus enim cum in mundo fuit, fuit ipsum Divinum Verum quoad Humanum, et fuit ipsum Divinum Bonum quoad ipsum Esse vitae Suae, quod apud hominem vocatur anima ex patre, conceptus enim ⁴¹ fuit ex Jehovah; Jehovah in Verbo est Divinum Bonum Divini Amoris, quod est Esse omnium vitae; inde est quod solus Dominus fuerit Unctus Jehovae ipsa essentia et ipso actu, quoniam Divinum Bonum fuit in Ipso, et Divinum Verum procedens ex illo Bono in Humano Ipsius cum fuit in mundo, videantur loca citata n. 9194, 9315 fin. , reges autem terrae non fuerunt uncti Jehovae, sed repraesentarunt Dominum, Qui solus Unctus Jehovae, ac ideo sacrosanctum fuit laedere reges terrae propter unctionem; at unctio regum terrae fiebat per oleum, unctio autem Domini quoad Divinum Humanum facta est per ipsum Divinum Bonum Divini Amoris ⁴² quod oleum ⁴³ repraesentabat; inde est quod dictus fuerit Messias et Christus, Messias in lingua ⁴⁴ Hebraea significat unctum, similiter Christus in lingua Graeca, Joh. 1:42 [KJV 41], 4:25;

[12] ex his constare potest quod ubi in Verbo dicitur ‘Unctus Jehovae’, intelligatur, Dominus, ut apud Esaiam,

Spiritus Domini Jehovih super Me, ideo unxit Jehovah Me ad evangelizandum pauperibus; misit Me ad obligandum fractos corde, ad praedicandum captivis libertatem, 61:1;

quod Dominus quoad Divinum Humanum sit Quem unxit Jehovah constat apud Lucam, ⁴⁵ ubi Dominus id aperte dicit his verbis, Traditus est Jesu liber Esaiae prophetae; et revolvit librum, et invenit locum ubi erat scriptum, Spiritus Domini super Me, propter quod unxit Me ad evangelizandum pauperibus misit Me, ad sanandum contritos corde, ad evangelizandum vinctis remissionem, et caecis visum, ad dimittendum sauciatos cum remissione, ad praedicandum annum Domini acceptum; postea convolvens librum, dedit ministro, ac consedit, omnium autem in synagoga oculi erant detenti in Ipsum; coepit dicere ad illos, Hodie impleta est scriptura haec in auribus vestris, Luc. 6:17-21:

[13] ⁴⁶ apud Danielem,

Scito ergo et percipito, ab exitu Verbi usque ad restituendum, et ad aedificandum Hierosolymam usque ad Messiam principem, septimanae septem, 9:25;

‘aedificare Hierosolymam’ est instaurare Ecclesiam, ‘Hierosolyma’ enim est Ecclesia, n. 3654; ‘Messias princeps’ seu Unctus est Dominus quoad Divinum Humanum:

apud eundem,

Septimanae septuaginta decisae sunt ad obsignandum visionem et prophetam, et ad unguendum sanctum sanctorum, 9:24;

‘obsignare visionem et prophetam’ est concludere illa quae in Verbo de Domino dicta fuerunt ac complere illa, ‘ungere sanctum sanctorum’ est ⁴⁷ Divinum Humanum Domini in Quo fuit Divinum Bonum Divini Amoris, seu Jehovah.

[14] Per ‘Unctum Jehovae’ in sequentibus locis ⁴⁸ etiam intelligitur Dominus: apud Davidem,

Constiterunt reges terrae, et dominatores consultarunt una contra Jehovam et contra Unctum Ipsius: Ego unxi regem Meum super Zionem montem sanctitatis Meae, Ps. 2:2, 6;

‘reges terrae’ sunt falsa, et ‘dominatores’ sunt mala, quae ab infernis, contra quae Dominus cum fuit in mundo, pugnavit, et quae vicit ac subjugavit; ‘Unctus Jehovae’ est Dominus quoad Divinum Humanum, ex illo enim pugnavit; ‘Zion mons sanctitatis’ super quem dicitur ‘unctus in regem’ est regnum caeleste, quod est in bono amoris; hoc regnum est intimum caeli et intimum Ecclesiae:

[15] apud eundem,

Inveni Davidem servum Meum, oleo sanctitatis unxi eum, Ps. 89:21 [KJV Ps. 89:20];

per ‘Davidem’ ibi intelligitur Dominus, ut quoque alibi, videatur n. 1888;

‘oleum sanctitatis quo Jehovah unxit Eum’ est Divinum Bonum Divini Amoris, n. 886, 4582, 4638;

quod sit Dominus Qui per ‘Davidem’ ibi intelligitur, patet ab illis quae ibi praecedunt, et quae ibi sequuntur, dicitur enim, Locutus es in visione de Sancto tuo; ponam in mari manum Ejus, et in fluviis dextram Ejus; Ille vocabit Me, Pater meus Tu; etiam Ego primogenitum dabo Eum, altum regibus terrae; ponam in aeternum semen Ejus, et thronum Ejus sicut dies caelorum, vers. 20, 26-30 [KJV 19, 25-29];

praeter plura:

[16] similiter alibi apud eundem,

In Zione germinare faciam cornu Davidi, disponam lucem Uncto Meo; hostes ejus induam pudore, et super Ipsum florebit corona Ipsius, Ps. 132:17, 18;

quod etiam ibi Dominus per Davidem intelligatur, patet ab illis quae ibi praecedunt, ubi dicitur, Ecce audivimus de Eo in Ephrata, invenimus Eum in agris silvae; intrabimus in habitacula Ejus, incurvabimus nos scabello pedum Ejus; sacerdotes Tui induentur justitia, et sancti Tui jubilabunt, propter Davidem servum Tuum, ne avertas facies Uncti Tui, vers. 6-9 seq. ;

ex quibus constare potest quod Dominus quoad Divinum Humanum Suum ibi intelligatur per Davidem, Unctum Jehovae:

[17] apud Jeremiam,

Super montibus insectati sunt nos, in deserto insidiati sunt nobis; spiritus narium nostram, Unctus Jehovae; captus est in foveis eorum, de quo dixeramus, In umbra ⁴⁹ Illius vivemus inter gentes, Threni 4:19, 20; ibi etiam per ‘Unctum Jehovae’ intelligitur Dominus, agitur enim ibi de impugnatione Divini Veri a falsis et malis, quod significatur per quod super montibus insectati sint, et in deserto insidiati ⁵⁰ ; ‘spiritus narium’ est ipsa vita caelestis quae a Domino, ⁵¹ n. 9818.

[18] ⁵² Ex his nunc sciri potest cur tam sacrosanctum ⁵³ fuit laedere Unctum Jehovae, ut etiam patet ex Verbo, ut in libro 1 Schemuelis,

Dixit David, Absit a Jehovah mihi, si fecero verbum hoc Domino meo, uncto Jehovae, et mittam manum meam in eum, quia unctus Jehovae Ille, ⁵⁴ 1 Schemuelis 24:7, 11 [KJV 6, 10]:

et alibi,

Dixit David ad Abischaium, Ne perde eum, ⁵⁵ nam quis miserit manum in unctum Jehovae, et innocens sit? 26:9:

in libro 2 Schemuelis,

Dixit David ad illum qui dixit se occidisse Schaulem, Sanguis tuus super capite tuo, quia dixisti, Occidi unctum Jehovah, 1:16:

et alibi,

Dixit ⁵⁶ Abischai, Num propter hoc non occidetur Schimei quod maledixit uncto Jehovae, 19:22 [KJV 21];

quod Schimei ideo ⁵⁷ Schelomonis jussu interfectus sit, videatur 1 Reg. 2:36-fin.

[19] Septimo, quod usu communi receptum fuerit semet et alios ungere ad testificandum animi laetitiam ac benevolentiam, constat a sequentibus his locis: apud Danielem,

Ego Daniel fui lugens tribus septimanis, panem desideriorum non comedi, ac caro et vinum non venit ad os meum, et ⁵⁸ ungendo non unctus sum, usque dum implerentur tres septimanae dierum, Daniel 10 [2, ] 3:

apud Matthaeum,

Tu quando jejunas, unge caput tuum, et faciem tuam lava, ne appareas hominibus jejunare, sed Patri tuo in occulto, 6:17;

‘jejunare’ est in luctu esse: apud Amos,

Qui bibunt ex scyphis vini, et ex primitiis oleorum se ungunt, sed super confractione Josephi non afficiuntur dolore, 6:6:

apud Ezechielem,

Lavi te aquis, et ablui sanguines tuos, et unxi te oleo, 16:9;

ibi de Hierosolyma, per quam significatur Ecclesia: apud Micham,

Calcabis olivam, sed non unges te oleo, 6:15:

apud Moschen,

Oleae erunt tibi in omni termino tuo, sed oleo non unges te, quia excutietur oliva tua, Deut. 28:40:

[20] apud Esaiam,

Ad dandum illis cidarim pro cinere, oleum gaudii ⁵⁹ pro luctu, 61:3:

apud Davidem,

Unxit te Deus tuus oleo laetitiae ⁶⁰ prae sociis tuis, Ps. 45:8 [KJV Ps. 45:7]:

apud eundem,

Disponis ante me mensam coram inimicis meis; pinguefacis oleo caput meum, Ps. 23:5:

apud eundem,

Exaltabis sicut monocerotis cornu meum, consenescam in oleo viridi, Ps. 92:11 [KJV 10]:

apud eundem,

Vinum ⁶¹ laetificat cor hominis, ad exhilarandum facies oleo, Ps. 104:15:

apud Marcum,

Discipuli exeuntes unxerunt oleo multos infirmos, ac sanaverunt, 6:13:

apud Lucam,

Jesus ad Simonem, Ingressus sum in domum tuam; et oleo caput Meum non unxisti, haec vero unguento unxit pedes Meos, 7:[44, ] 46;

ex his patet quod usu receptum fuerit ungere semet et alios oleo; non oleo sanctitatis, quo ungebantur ⁶² sacerdotes, reges, altare, et tabernaculum, sed oleo communi, ex causa quia hoc oleum significabat laetum et faustum quod est amoris boni; oleum autem sanctitatis significabat Divinum Bonum, de quo dicitur,

Super carnem hominis non fundetur, et in qualitate ejus non facietis sicut illud, sanctum erit vobis: vir qui praeparaverit sicut illud, aut qui dederit ex eo super alienum, excidetur e populis suis, Exod. 30:32, 33, 38.

Poznámky pod čarou:

2702. ‘Et vidit puteum aquae’: quod significet Verbum Domini: e quo vera, constat a significatione ‘putei aquae’ et ‘fontis’ quod sit Verbum, tum doctrina ex Verbo, consequenter etiam ipsum verum de qua mox sequitur, et a significatione ‘aquae’ quod sit verum: quod ‘puteus’ in quo aqua, et ‘fons’, sit Verbum Domini, tum doctrina ex Verbo, consequenter etiam ipsum verum, constare potest a plurimis locis; hic quia agitur de Ecclesia spirituali, dicitur ‘puteus’, non fons sicut etiam in sequentibus hujus capitis, Redarguit Abraham Abimelechum ob causas putei ¹ , quem eripuerunt servi Abimelechi, vers. 25;

tum Gen. xxvi, Omnes puteos, quos foderunt servi patris Jishaki, in diebus Abrahami patris ejus, obturaverunt Philistaei.... Et reversus Jishak, et fodit puteos aquae, quos foderant in diebus Abrahami, patris ejus ² , et obturabant eos Philistaei post mortem Abrahami.... Et foderant servi Jishaki in valle, et invenerunt ibi puteum aquarum vivarum.... Et foderunt puteum alium, [et rixati sunt etiam super eo, ... et transtulit inde et fodit puteum alium, ] et non rixati sunt super eo. Et factum est in die illo, et venerunt servi Jishaki, et indicarunt illi super causas putei, quem foderunt, et dixerunt illi, Invenimus aquas, vers. 15, 18-22, 25, 32; ibi per ‘puteos’ non aliud significatur quam doctrinalia, de quibus rixati, et de quibus non rixati; alioquin quod puteos foderint, et rixati sint toties de illis, non tanti foret ut memoraretur in Verbo Divino.

[2] ‘Puteus’ similiter Verbum seu doctrinam significat, de quo apud Mosen,

Profecti sunt in Beer; hic puteus, de quo dixit Jehovah Mosi, Collige populum, et dabo illis aquas: tunc cecinit Israel canticum hoc; Ascende putee, respondete ex eo; puteum foderunt eum principes, effoderunt spontanei populi, in legislatore ³ , baculis suis, Num. 21:16-18;

quia ‘puteus’ significabat illa, ideo canticum propheticum Israelis, in quo agitur de doctrina veri, ut ex singulis in sensu interno constat: inde nomen Beer, et inde nomen Beersheba, et ejus significatio in sensu interno quod sit ipsa doctrina:

[3] doctrina autem in qua non vera, vocatur ‘fovea’, seu puteus in quo non aqua, ut apud Jeremiam,

Illustres eorum miserunt minores suos ad aquam, venerunt ad foveas, non invenerunt aquam, reversi sunt vasis suis vacuis, 14:3;

ubi ‘aquae’ pro veris, ‘foveae ubi non invenerunt aquas’ pro doctrina in qua non verum: apud eundem,

Duo mala fecit populus Meus, Me deseruerunt venam ⁴ aquarum vivarum, ad excidendum sibi foveas, foveas fractas, quae non continere possunt aquas, 2:13;

ubi similiter ‘foveae’ pro doctrinis non veris, ‘foveae fractae’ pro doctrinalibus compilatis.

[4] Quod ‘fons’ sit Verbum, tum doctrina, proinde verum, apud Esaiam,

Afflicti et egeni quaerentes aquas, et nullae; lingua eorum siti defecit: Ego Jehovah exaudiam eos, Deus Israelis non relinquam ⁵ eos, aperiam super clivis fluvios, et in medio vallium fontes; ponam desertum in lacum aquarum, et terram siccam in exitus aquarum, 41:17, 18;

ubi de desolatione veri, quae significatur per quod ‘afflicti et egeni quaererent aquas et ⁶ nullae’, et per quod ‘lingua eorum siti deficeret’; dein de consolatione, recreatione, et instructione post desolationem ut in his versibus ubi de Hagare, quae significantur per quod ‘Jehovah aperiet super clivis fluvios, poneret in medio vallium fontes, desertum in lacum aquarum, et terram siccam in exitus aquarum’, quae omnia sunt doctrinae veri et affectionis inde:

[5] apud Mosen,

Habitavit Israel confidenter solitarius ad fontem Jacobi ad terram frumenti et musti, etiam caeli ejus stillant rorem, Deut. 33:28;

‘fons Jacobi’ pro Verbo, et doctrina veri inde: quia fons Jacobi, significabat Verbum, et doctrinam veri inde, ideo cum Dominus venit ad fontem Jacobi, locutus est cum muliere e Samaria, et docuit quid per fontem, et per aquam significatur; de quibus ita apud Johannem, Jesus venit in urbem Samariae dictam Sichar; ... erat ibi fons Jacobi; Jesus itaque fessus ex itinere, consedit sic apud fontem; ... venit mulier ex Samaria ad hauriendum aquas, cui dicit Jesus, Da Mihi bibere:... dixit Jesus, Si scires donum Dei, et quis sit qui dicit tibi, Da Mihi bibere, tu peteres ab Eo, ut daret tibi aquam viventem; ... omnis qui bibit ex aqua hac, sitiet iterum; qui vero biberit ex aqua, quam Ego dabo ei, non sitiet in aeternum, sed aqua quam Ego dabo ei, fiet in eo fons aquae salientis in vitam aeternam, 4:5-7, 10, 13, 14; quia ‘fons Jacobi’ significabat Verbum, ‘aqua’ verum, et Samaria Ecclesiam spiritualem, ut pluries in Verbo, ideo locutus est Dominus cum muliere e Samaria, et docuit quod doctrina veri sit ab Ipso, et quod cum ab Ipso, seu quod idem, a Verbo Ipsius, sit ‘fons aquae salientis in vitam aeternam’, et quod ipsum verum ‘aqua vivens’:

[6] similiter apud eundem,

Jesus dixit, Si quis sitiverit, venito ad Me, et bibito, quisquis, credit in Me, sicut dicit scriptura, flumina e ventre illius fluent aquae viventis, 7:37, 38:

et apud eundem,

Agnus, qui in medio throni, pascet eos, et deducet eo ad vivos fontes aquarum, et delebit Deus omnem lacrimam ab oculis eorum, Apoc. 7:17:

apud eundem,

Ego sitienti dabo ex fonte aquae vitae gratis, Apoc. 21:6;

‘flumina aquae viventis’, et ‘vivi fontes aquarum’ pro veris quae a Domino, seu a Verbo ipsius, nam Dominus est Verbum; bonum amoris et charitatis, quod unice a Domino, est vita veri; ‘sitiens’ dicitur qui in amore et affectione veri, alius non sitire ⁷ potest.

[7] Vera illa vocantur etiam ‘fontes salutis’ apud Esaiam,

Haurietis aquas in laetitia ex fontibus salutis, et dicetis in die illo, Confitemini Jehovae, invocate nomen Ipsius, 12:3, 4: quod ‘fons’ sit Verbum, seu doctrina inde, patet etiam apud Joelem,

Fiet in die illo, stillabunt montes mustum, et colles ibunt lacte, et omnes rivi Jehudae ibunt aquis, et fons e domo Jehovae exibit, et irrigabit flumen Shittim, 4:18;

ubi ‘aquae’ pro veris, ‘fons e domo Jehovae’ pro Verbo Domini:

[8] apud Jeremiam,

Ecce Ego adducens eos e terra septentrionis, et congregabo eos e lateribus terrae, inter eos caecus et claudus; ... in fletu venient, et in precibus adducam eos ad fontes aquarum in via recti, non impingent in ea, 31:8, 9;

‘fontes aquarum in via recti’ manifeste pro doctrinalibus veri; ‘terra septentrionis’ pro ignorantia seu desolatione veri, ‘fletus et preces’ pro eorum doloris et desperationis statu; ‘adduci ad fontes aquarum’ pro recreatione et instructione in veris; sicut hic ubi de Hagare et filio ejus:

[9] de iisdem quoque ita apud Esaiam,

Gaudebunt iis desertum et siccitas; et exsultabit solitudo, et florebit sicut rosa; germinando germinabit, et exsultabit etiam exsultatione et cantando; gloria Libani data est illi, honor Carmeli et Sharonis; illi videbunt gloriam Jehovae, honorem Dei nostri; confirmate manus remissas, et genua labentia roborate.... Aperientur oculi caecorum, et aures surdorum ⁸ patebuntur; ... erumpent in deserto aquae, et fluvii in solitudine, et erit aridus locus in lacum, et siticulosus in scaturigines aquarum, 35:1-3, 5-7;

ubi ‘desertum’ pro desolatione veri; ‘aquae, fluvii, lacus, scaturigines aquarum’ pro veris quae recreationi et gaudio, illis qui in vastatione fuerunt, quorum gaudia ibi multis describitur:

[10] apud Davidem,

Jehovah emittit fontes in vallibus, inter montes ibunt; potum praebebunt omni ferae agrorum, frangent onagri sitim suam:... irrigat montes e conclavibus suis, Ps. 104:10, 11, 13; ‘fontes’ pro veris; ‘montes’ pro amore boni et veri; ‘potum praebere’ pro instruere; ‘ferae agrorum’ pro illis qui inde vivunt, videatur n. 774, 841, 908; ‘onagri’ pro illis qui solum in vero rationali sunt, n. 1949-1951:

[11] apud Mosen,

Filius fecundae Josephus, filius fecundae juxta fontem, Gen. 49:22;

‘fons’ pro doctrina a Domino:

apud eundem,

Jehovah Deus tuus introducet te in terram bonam, terram fluviorum aquarum ⁹ , fontium, abyssorum exeuntium in valle et in monte, Deut. 8:7;

‘terra’ pro regno Domini et Ecclesia, n. 662, 1066, 1067, 1262, 1413, 2571, quae ‘bona’ dicitur ex bono amoris et charitatis; ‘fluvii ¹⁰ , aquae fontes et abyssi’ pro veris inde:

apud eundem,

Terra Canaan, terra montium et vallium, ad pluviam caeli ¹¹ imbibit aquas, Deut. 11:11.

[12] Quod ‘aquae’ sint vera tam spiritualia quam rationalia, ut et scientifica, patet ab his locis, apud Esaiam,

Ecce Dominus Jehovah Zebaoth, removens a Hierosolymae et a Jehudah, ... omnem baculum panis, et omnem baculum aquae, 3:1:

apud eundem,

Obviam sitienti adferte aquas, cum pane ejus praevenite vagantem, 21:14

apud eundem,

Beati vos seminantes juxta omnes aquas, 32:20:

apud eundem,

Qui ambulat in justitiis, et loquitur rectitudines, ... in altis habitabit, ... panis illius dabitur, aquae illius fideles, 33:15, 16:

apud eundem,

Tunc non sitient, in deserto ducet eos, aquas e petra effluere faciet illis; et findit petram, et effluunt ¹² aquae, 48:21; Exod. 17:1-8; Num. 20:11, 13 ¹³ :

apud Davidem,

Diffindit petras in deserto, et bibere fecit ut abyssos multum, eduxit ¹⁴ fluenta e petra, et descendere fecit sicut flumen aquas Ps. 78:15, 16;

ubi ‘petra’ pro Domino, ‘aquae, flumina et abyssi inde’ pro veris ab ipso:

[13] apud eundem Jehovah ponit fluvios in desertum, et exitus aquarum in siccitatem:... ponit desertum in lacum aquarum, et terram siticulosam exitus aquarum, Ps. 107:33, 35:

apud eundem,

Vox Jehovae super aquis; Jehovah super aquis multis, Ps. 29:3:

apud eundem,

Fluvius, rivi ejus laetificabunt civitatem Dei, sanctum habitaculorum Altissimi, Ps. 46:5 [KJV Ps. 46:4]:

apud eundem,

Per verbum Jehovae caeli facti sunt, et per spiritum oris Ipsius omnis exercitus eorum; colligens sicut cumulum aquas maris, dans in thesauris abyssos, Ps. 33:6, 7:

apud eundem,

Visitas terram, et delectaris ea, plurimum ¹⁵ ditas eam, rivus Dei plenus aquis, Ps. 65:10 [KJV Ps. 65:9]:

apud eundem,

Viderunt Te aquae Deus, viderunt Te aquae, ... commotae sunt abyssi; effuderunt aquas nubes; ... in mari via Tua, et semita Tua in aquis multis, ¹⁶ 77:17, 18, 20 [KJV 16, 17, 19];

hic quod non ‘aquae’ significent aquas, nec quod ‘abyssi commotae sint’, et quod ‘Jehovae via in mari, et semita in aquis’, cuivis patet, sed quod aquae spirituales sint, hoc est, spiritualia quae sunt veri; alioquin esset cumulus vocum inanium:

apud Esaiam,

Heu omnis sitiens ite ad aquas, et cui non argentum, ite, emite, 55:1:

apud Zachariam, Fiet in die illo, exibunt aquae vivae ex Hierosolyma, dimidia pars earum ad mare orientale, et dimidia pars earum ad mare posterius, 14:8.

[14] Praeterea ubi de Ecclesia plantanda et plantata agitur in Verbo, et illa describitur per paradisum, hortum, lucum, aut per arbores, sollemne est ut quoque describatur per aquas aut fluvios qui irrigant, per quos significantur spiritualia, rationalia aut scientifica, quae sunt veri; sicut paradisus, Gen. 2:8, 9, qui quoque describitur per ‘fluvios’ ibi vers. 10, per quos significantur illa quae sunt sapientiae et intelligentiae, videatur n. 107-121; similiter pluries alibi in Verbo; ut apud Mosen,

Sicut valles plantantur, sicut horti juxta fluvium, sicut santalos plantavit Jehovah, sicut cedros juxta aquas; defluent aquae e situlis ejus, et semen ejus in aquis multis, Num. 24:6, 7:

apud Ezechielem,

Accepit de semine terrae, et posuit id in agro sementis, accepit juxta aquas multas, ... germinavit, et factum est in vitem luxuriantem, 17:5, 6;

quod ‘vitis et vinea’ significet Ecclesiam spiritualem, videatur n. 1069:

apud eundem,

Mater tua, sicut vitis in similitudine tui, juxta aquas plantata, frugifera et ramosa facta est ab aquis multis, 19:10 ¹⁷ :

apud eundem,

Ecce Asshur in Libano, ... aquae crescere fecerunt eam, abyssus altam fecit eam, cum fluviis suis vadens circumcircaplantam ejus, et aquaeductus suos emisit ad omnes arbores agri, 31:4 [KJV 3]:

[15] apud eundem,

Ecce ad ripam fluvii arbor multa valde, hinc et illinc; dixit ad me, Aquae hae exeuntes ad terminum orientalem, et descendunt super planitiem, ac veniunt versus mare, in mare emissae, et sanantur aquae; et erit, omnis anima vivens quae reptat, ad omne quo venit duorum fluviorum, vivet; et erit piscis multus valde, quia veniunt illuc aquae hae, et sanantur, ut vivat omne quo venit fluvius.... Coenosa ejus et paludes ejus, et non sanantur, in Salem dabuntur, 47:7-9, 11; ibi de Nova Hierosolyma, seu regno spirituali Domini; ‘aquae exeuntes ad terminum orientalem’ significant spiritualia quae a caelestibus, quae sunt vera ex origine caelesti, hoc est, fidem ex amore et charitate, n. 101, 1250; ‘descendere in planitiem’ significant ¹⁸ doctrinalia quae rationalis, n. 2418, 2450; ‘venire versus mare’ significat ad scientifica, ‘mare’ est collectio eorum, n. 28; ‘anima vivens quae reptat’ significat oblectamenta eorum, n. 746, 909, 994, quae vivent ‘ex aquis fluvii’, hoc est, a spiritualibus ex origine caelesti; ‘piscis multus’ pro scientificorum applicabilium abundantia, n. 40, 991; ‘coenosa et paludes’ pro inapplicabilibus et impuris; ‘abire in salem’ pro vastari, n. 2455:

apud Jeremiam,

Benedictus vir, qui confidit in Jehovah, ... erit sicut arbor plantata juxta aquas, et juxta rivum emittit radices suas, 17:7, 8:

apud Davidem,

Erit sicut arbor plantata juxta rivos aquarum, quae fructum suum dabit in tempore suo, Ps. 1:3:

apud Johannem, Ostendit mihi purum fluvium aquae vitae, splendidum sicut crystallum, exeuntem e throno Dei et Agni; in medio plateae ejus et fluvii hinc et illinc arbor vitae, faciens fructus duodecim, Apoc. 22:1, 2.

[16] Quia nunc ‘aquae’ significant vera in sensu interno Verbi, ideo in Ecclesia Judaica ¹⁹ , repraesentationis causa coram angelis, apud quos ritualia spectata sunt spiritualiter, mandatum est, ut sacerdotes et Levitae aquis se lavarent ²⁰ , cum accederent ad ministrandum, et quidem ex labro inter tentorium et altare, et postea ex mari aeneo, et ceteris labris circa templum, quae erant loco fontis. Similiter propter repraesentationem institutum de ‘aqua peccati seu purgationis quae spargeretur super Levitas’, Num. 8:7. Tum de ‘aqua separationis ex cinere vaccae rufae’, Num. 19:2-19. Quod ‘spolia a Midianitis mundarentur per aquam’, Num. 31:19-25.

[17] ‘Aquae quae datae ex petra’, Exod. 17:1-8; Num. 20:1-13; ²¹ , repraesentabant et significabant abundantiam spiritualium seu verorum fidei a Domino; ‘aquae amarae quae sanatae per lignum’, Exod. 15:22-25, repraesentabant et significabant vera quae non placent, quod ex bono seu ejus affectione, accepta et grata fiant; quod ‘lignum’ significet bonum quod affectionis seu voluntatis, videatur n. 643. Ex illis nunc sciri potest quid ‘aqua’ in Verbo, et inde quid ‘aqua in baptismo’, de quo Dominus ita apud Johannem, Nisi quis generatus fuerit ex aqua et spiritu, non potest ingredi in regnum Dei, 3:5,

quod nempe ‘aqua’ sit spirituale fidei, et ‘spiritus’ caeleste ejus, ita quod baptismus sit symbolum regenerationis hominis a Domino per vera et bona fidei; non quod per baptismum sit regeneratio, sed per vitam significatam in baptismo, in quam Christiani qui vera fidei, quia Verbum, habent, intrabunt.

Poznámky pod čarou: