503. "Et facta est grando et ignis mixta sanguine." - Quod significet falsum et malum infernale destruens, commixtum veris et bonis Verbi, quibus violentia illata, constat ex significatione "grandinis", quod sit falsum infernale destruens (de qua sequitur); ex significatione "ignis", quod sit malum infernale destruens (de qua etiam sequitur); et ex significatione "sanguinis", quod sit Divinum Verum, hic cui violentia illata, ita Divinum Verum falsificatum, quia dicitur "grando et ignis mixta sanguine." Quod, "sanguis" significet Divinum Verum procedens a Domino, et receptum ab homine, et in opposito sensu destructionem ejus per falsa mali, et sic violentiam ei illatam, videatur supra (n. 329).

[2] Quod "grando" et "ignis" significent falsum et malum destruens, est quoque ex apparentiis in mundo spirituali, quando ibi Divinum Verum e caelo defluit, ac influit in sphaeram ubi illi qui in falsis ex malo sunt, et cupiunt destruere vera et bona ecclesiae; tunc apparet illis qui e longinquo stant sicut depluitio grandinis et ignis, ex falsis apud illos sicut depluitio grandinis, et ex malis sicut depluitio ignis: causa est quia Divinum Verum, cum influit in sphaeram ubi falsa et mala sunt, mutatur in simile quod in sphaera; nam omnis influxus mutatur in subjecto recipiente secundum quale ejus, sicut lux solis in subjecta nigra, et calor solis in subjecta putida; ita Divinum Verum, quod est lux caeli, et Divinum Bonum, quod est calor caeli, in subjecta mala, quae sunt spiritus qui in falsis ex malo sunt; exinde est apparentia illa: ex eo est quod "grando" et "ignis" in Verbo talia significent, nam sensus litterae Verbi quoad maximam partem est ex apparentiis in mundo spirituali.

[3] Quod "grando" significet falsum infernale destruens verum ecclesiae, constare potest ex Verbo alibi, ubi destructio veri per "grandinem" describitur:

Ut in Aegypto, cum Pharao non voluit dimittere populum Israelem, de qua re ita apud Mosen,

Dixit Moseh ad Pharaonem quod plueret grando gravis valde, qualis non fuerat in Aegypto, ... "et erit grando super hominem et super bestiam, et super omnem herbam agri in terra Aegypti. Et extendit Moseh baculum ad caelum, et Jehovah dedit Voces et grandinem; et ambulavit ignis ad terram; et pluere fecit Jehovah grandinem super terram Aegypti, et fuit grando, et ignis simul ambulans in medio grandinis gravis valde.... ; et percussit grando, .... omne quod in agro, ab homine usque ad bestiam; et omnem herbam agri percussit grando, et omnem arborem agri confregit; tantum in [terra] Goschen, ubi erant filii Israelis, non erat grando:.... et linum et hordeum percussum est, quia hordeum spica maturescens, et linum culmus: et triticum et zea non percussa sunt, quia abdita illa" (Exodus 9:18-35):

similia per "grandinem in Aegypto" significantur, quae per "grandinem" hic in Apocalypsi; quare etiam plura similia dicuntur; ut quod "grando et ignis simul ambulaverint", quod "percussa sit herba agri et confractae arbores": quod plura similia hic memorentur, est quia similia per plagas Aegypti significantur quae per plagas in Apocalypsi factas dum septem angeli clanxerunt; per "Aegyptios" enim significabantur mere naturales homines, per "filios Israelis" spirituales homines, per "plagas Aegypti" illae mutationes quae praecedunt ante ultimum judicium, similiter ut hic in Apocalypsi; nam per immersionem Pharaonis et Aegyptiorum in Mare Suph repraesentabatur ultimum judicium et damnatio. Inde nunc est quod per "grandinem" et "ignem" ibi etiam significentur falsa et mala destruentia ecclesiam. (Sed illa videantur explicata in Arcanis Caelestibus n. 7553-7619.)

[4] Simile itaque significatur per "grandinem" et "prunas" seu ignem, apud Davidem,

"Percussit grandine vitem eorum, et sycomoros eorum grandine gravi, et conclusit grandine bestiam eorum, et pecora eorum prunis: misit in eos excandescentiam irae suae, .... immissionem angelorum malorum" ( ¹ Ps. 78:47-49):

quia "grando" significat falsum destruens vera ecclesiae, ideo dicitur "Percussit grandine vitem eorum, et sycomoros grandine gravi"; nam per "vitem" significatur verum spirituale ecclesiae, et per "sycomorum" verum naturale ejus: et quia per "prunas" seu ignem significatur amor mali et ejus ardor destruendi bona ecclesiae, ideo dicitur Conclusit grandine bestiam eorum, et pecora eorum prunis"; per "bestiam" et "pecora" significantur affectiones malae seu cupiditates ex amore malo oriundae, et per "prunas" seu ignem cupiditas et ardor destruendi: per "immissionem angelorum malorum " significatur falsum mali ex inferno.

[5] Apud eundem,

"Dedit pluVias eorum grandinem, ignem flammarum in terra eorum, et percussit vitem eorum et ficum eorum, et confregit arborem termini eorum" (Psalmuss 105:32, 33):

etiam haec de "grandine Aegypti", per quam significatur falsum infernale destruens vera ecclesiae; et per "vitem" et "ficum" hic quoque similia significantur quae supra per "vitem" et "sycomoros"; per "vitem " verum spirituale, et per "ficum" verum naturale, utrumque ecclesiae: et per "arborem" significantur perceptiones et cognitiones veri et boni.

[6] Simile per "grandinem" etiam significatur apud Josuam, cum pugnavit contra quinque reges Emorraeorum, de quibus ita,

"Factum est, cum fugerent" reges "coram Israele, illi in descensu Bethchoronis, et Jehovah projecit super eos lapides grandinis magnos e caelis ad Asekam.... ; et plures mortui sunt ex lapidibus grandinis quam quos occiderunt filii Israelis gladio" (Joshua 10:11):

quoniam historica Verbi aeque repraesentativa sunt, ac sensum internum continent, ac prophetica, ideo etiam quae memorantur de quinque regibus Emorraeorum, et de pugna filiorum Israelis cum illis per "gentes" enim e terra Canaane expulsas significabantur mali qui e regno Domini ejiciendi; et per "filios Israelis" illi quibus daretur regnum possidendum; nam per "terram Canaanem" significabatur caelum et ecclesia, ita regnum Domini: inde per "quinque reges Emorraeorum" significabantur illi qui in falsis mali sunt, ac volunt destruere vera boni ecclesiae; propterea factum est quod illi per "lapides grandinis e caelo occiderentur." hoc est, per suamet falsa mali destruerentur et perirent; nam mali per sua mala et falsa, per quae destruere volunt vera et bona ecclesiae, ipsi pereunt.

[7] Apud Davidem,

"A splendore ante Ipsum nubes Ejus transiverunt, grandine et prunis ignis; tonavit in caelis Jehovah, et Altissimus dedit vocem suam, grandinem et prunas ignis: et misit tela sua, et dispersit illos, et fulmina multa, et conturbavit illos" (Psalmuss 18:13-15 [B.A. 12-14]):

hic per "grandinem" et "ignem" similia significantur quae per "grandinem" et "ignem" hic in Apocalypsi, nempe falsa et mala destruentia vera et bona ecclesiae: quod dicatur quod illa "a Jehovah", est quia Divinum Verum descendens e caelo vertitur in falsa infernalia apud malos, ut supra dictum est; ex qua conversione existunt plures apparentiae, sicut quod defluat grando et ignis, cum tamen haec non e caelo a Domino, sed ab illis qui in falsis mali sunt, qui convertunt influxum Divini Veri et Boni in falsum mali. Datum etiam est mihi conversiones illas appercipere, quando Divinum Verum e caelo in aliquod infernum defluxit; vertebatur in via successive in falsum mali, quale fuit apud illos; prorsus sicut calor solis dum cadit in stercorea, et lux solis in subjecta quae radios ejus vertunt in tetros colores; aut sicut lux et calor solis in terris putidis paludinosis producit herbas noxias quae nutriunt serpentes, at in terris bonis producit arbores et gramina, quae nutriunt homines et utiles bestias; lux et calor solis non in causa sunt quod in putidis terris producantur tales effectus, sed sunt ipsae quae tales, et tamen effectus illi adscribi possunt solis igni et aestui. Ex his constare potest ex qua origine apparet grando et ignis in mundo spirituali, et unde quod dicatur quod "Jehovah pluere faciat illa", cum tamen a Jehovah non nisi quam bonum; et quando Jehovah, hoc est, Dominus, fortem reddit influxum, non est ut perdat malos, sed ut eripiat ac tutetur bonos; conjungit enim sic bonos Sibi arctius et interius, et inde separantur a malis, ac mali pereunt; nam si non separarentur mali, perirent boni, ac interiret caelum angelicum.

[8] Similia per "grandinem" et per "pluviam grandinis" significantur in sequentibus locis:

- Apud Esaiam,

"Vae coronae superbiae, ebriis Ephraimi;.... ecce fortis et robustus Dominus, sicut inundatio grandinis, procella caedis" (28:1, 2);

apud eundem,

"Evertet grando refugium mendacii et latibulum aquae inundabunt" (28:17);

apud eundem,

"Tunc audiri faciet Jehovah gloriam vocis suae, et quietem brachium Ejus videre faciet, in indignatione irae et flamma ignis comedentis, dispersione et inundatione, et lapide grandinis" (30:30, 31);

apud eundem,

"Grandinabit, donec descenderit silva, et cum humilitate humiliaverit se urbs" (32:19);

apud Ezechielem,

"Disceptabo cum" Gogo "peste et sanguine, et pluviam inundantem et lapides grandinis, ignem et sulphur faciam pluere super eum" (38:22);

in Apocalypsi,

"Tunc apertum est templum Dei in caelo, et visa est arca foederis in templo Ejus, et facta sunt fulgura et voces et tonitrua, et terrae motus, et grando magna" (11:19);

et alibi,

"Grando magna quasi talenti pondo descendit e caelo super homines; quare blasphemarunt homines Deum prae plaga grandinis, quia magna erat plaga ejus valde ([Apoc.] 16:21).

[9] Inde illi qui in falsis mali sunt, vocantur "lapides grandinis" apud Ezechielem,

"Dic ad incrustantes ineptum quod cadet; fiet pluvia inundans, qua vos, lapides grandinis, cadent" (13:11):

per "incrustantes ineptum" significantur qui falsa confirmant, ut extrinsecus appareant sicut vera; illi dicuntur "lapides grandinis", quia sic destruunt vera; dispersio talium falsorum significatur per "pluviam inundantem."

[10] Apud Hiobum,

"Num venisti ad thesauros nivis, et thesauros grandinis vidisti? Quae inhibeo in tempus... proelii et belli; quae via qua diffunditur lux?" (38:22-24):

quaeritur Hiob a Jehovah de pluribus num illa sciat; sed illa de quibus quaeritur, significant talia quae caeli et ecclesiae sunt; et per "Num venisti ad thesauros nivis, et vidisti thesauros grandinis?" significatur num sciat unde deprivatio veri et destructio ejus per falsa mali, quae in mundo spirituali apparet sicut lapsus nivis et grandinis e caelis ibi; quod talia appareant quando mali dispergendi, significatur per "quae inhibeo in tempus proelii et belli"; inde etiam dicitur, "quae via qua diffunditur lux", per quod significatur quo progressu verum insinuatur ("lux" est verum).

[11] Quod "grando" significet falsum mali, ac "pluvia grandinis" destructionem veri, est quia grando in se frigida est, et non sustinet calorem caeli, ac "frigidum" significat deprivationem boni amoris, et "calor" in caelo angelico est bonum amoris (videatur in opere De Caelo et Inferno n. 126-140); tum quia "lapides" in Verbo significant vera, ac in opposito sensu falsa, et grando magna apparet consistere sicut ex lapidibus e caelo dejectis, qui destruunt messes et herbas agri, tum etiam animalia minora, sicut forent lapides; inde etiam dicitur "lapis grandinis."

(Quod "lapides" in Verbo significent vera, ac in opposito sensu falsa, videatur in Arcanis Caelestibus n. 640, 1298, 3720, 6426, 8609, 10376.)

Poznámky pod čarou:

277. "Et in medio throni et circum thronum quatuor Animalia plena oculis ante et retro." - Quod significet custodiam et providentiam Domini ne interiores caeli adeantur nisi a bono amoris et charitatis, ut inferiora, quae inde pendent, in ordine sint, constat ex significatione "e medio throni", quod sit a Domino ("Sedens" enim "super throno" erat Dominus, videatur supra, n. 268); et ex significatione "circum thronum", quod sint caeli interiores seu superiores, illi enim sunt circum Dominum proxime; ex significatione "quatuor Animalium", quae erant cherubi, quod sint Divina custodia et providentia ne caeli interiores seu superiores adeantur nisi a bono amoris et charitatis (de qua sequitur); et ex significatione "oculorum" quibus erant "plena ante et retro", quod sint Divina providentia Domini; "oculi" enim, cum de homine, significant intellectum, qui est visus ejus internus; cum autem "oculi" dicuntur de Deo, significant Divinam providentiam (videatur supra, n. 68 et 152): et quia per "oculos" ibi significatur Divina providentia Domini, ne caeli superiores adeantur nisi a bono amoris et charitatis, ideo visi sunt cherubi illi "pleni oculis ante et retro": quod ex illa providentia Domini pendeant inferiora, quae sunt caeli inferiores et quoque ecclesia in terris, ut in ordine sint, est quia influxus Domini est immediatus a Se et quoque mediatus per caelos superiores in caelos inferiores et in ecclesiam; quare nisi caeli superiores in ordine sint, inferiores nec possent in ordine esse. (De quo Influxu videatur in Doctrina Novae Hierosolymae, n. 277, 278.)

[2] Quod cherubi sint qui hic intelliguntur per "quatuor Animalia", constat apud Ezechielem, cui similia visa sunt ad fluvium Kebar, quae describuntur ab illo in capite 1 et capite 10, et in hoc ultimo vocantur "cherubi" (vers. 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 14, 16, 18, 19), et de illis dicitur,

"Sustulerunt se cherubi; haec Animalia quae vidi ad fluvium Kebar. ... Haec Animalia quae vidi sub Deo Israelis ad fluvium Kebar, intellexi quod cherubi illi" (cap. 10:15, 20).

Quatuor Animalia, quae cherubi, ita describuntur apud illum prophetam:

Juxta fluvium Kebar apparuit similitudo quatuor Animalium, quorum hic erat aspectus: similitudo hominis illis, et quatuor facies cuique, et quatuor alae cuique illorum:... similitudo facierum eorum; facies hominis et facies leonis ad dextram quatuor illis, et facies bovis ad sinistram quatuor illis, ac facies aquilae quatuor illis:.... aspectus eorum sicut prunae ignis ardentes juxta aspectum lampadum: idem incedens inter Animalia, ita ut splendor igni, et ex igne exiens fulgur.... Super capitibus Animalis expansum, juxta speciem crystalli mirabilis:.... super expanso, quod super capite eorum, quasi aspectus lapidis sapphiri, similitudo throni; et super similitudine throni, similitudo ut aspectus Hominis super illo:.... ab aspectu lumborum Ejus et deorsum vidi quasi aspectum ignis, cui splendor circumcirca, sicut aspectus iridis quae est in nube; sic aspectus splendoris" Jehovae "circumcirca; hic aspectus similitudo gloriae Jehovae" (Ezechiel 1:5, 6, 10, 13, 22, 26-28);

per haec repraesentativa describitur Divinum Domini in caelis superioribus, ac providentia Ipsius ne adeantur nisi a bono amoris et charitatis; et in descriptione illa continentur omnia quae in hoc capite Apocalypseos de ordinatione caelorum dicta sunt, et significata per "thronum super quo Sedens similis aspectu lapidi jaspidi et per "iridem circum thronum", per "lampades ignis ardentes coram throno", et per reliqua, quae ideo singillatim explicare supersedeo:

[3] nunc solum ostendetur, quod per "cherubos" in Verbo significentur custodiae et providentia Domini ne caeli superiores adeantur nisi a bono amoris et charitatis, ut inferiora in ordine sint. Hoc patet evidenter ex cherubis positis ante hortum Edenis, quando homo inde expulsus est; de quibus ita apud Mosen:

"Cum" Jehovah Deus "expulisset hominem, habitare fecit ab oriente Edenis cherubos, et flammam gladii hinc inde vertentis se, ad custodiendum viam arboris vitae" (Genesis 3:24);

quid per "hominem" et ejus "uxorem" in iis capitibus intelligitur, videatur explicatum in Arcanis Caelestibus; quod nempe per "hominem" ibi intelligatur Ecclesia Antiquissima, quae erat ecclesia caelestis; et ecclesia caelestis distinguitur ab ecclesia spirituali in eo, quod illa sit in bono amoris in Dominum, haec autem in bono charitatis erga proximum (videatur in opere De Caelo et Inferno 20-28). Ex hominibus qui faciunt binas illas ecclesias in terris formantur bini caeli superiores. Quando itaque ecclesia caelestis, quae fuit Antiquissima et primaria in hac tellure, declinavit et incepit recedere a bono amoris, tunc dicitur quod "cherubi habitare facti sint ab oriente Edenis, et flamma gladii vertentis se hinc inde, ad custodiendum viam ad arborem vitae"; et per "orientem Edenis" significatur ubi intrat bonum amoris caelestis; per "flammam gladii vertentis se hinc inde", significatur verum ex illo bono tutans; et per "arborem vitae" significatur Divinum quod a Domino in caelis superioribus, quod est bonum amoris et charitatis et inde gaudium caeleste. Inde patet quod per "cherubos" significentur custodiae ne adeantur illi caeli nisi per bonum amoris et charitatis; quare etiam de illis dicitur, "ad custodiendum viam arboris vitae."

(Quod "oriens" significet bonum amoris, videatur n. 1250, 3708; quod "Eden" sapientiam inde, n. 99, 100; quod "gladius" significet verum pugnans contra falsum et id dispergens, ita verum tutans, (supra, ) n. 73, 131(a); quod "flamma" verum ex bono caelesti, n. 3222, 6832, 9570; quod "arbor vitae" sit bonum amoris a Domino, et inde gaudium caeleste, supra, n. 109, 110.)

[4] Quia hoc significatur per "cherubos", ideo bini cherubi ex auro solido positi fuerunt super propitiatorio quod super arcam, de quibus ita apud Mosen:

"Facies cherubos, ex auro solido facies illos, a duabus extremitatibus propitiatorii..., ex propitiatorio facies cherubos:... et sint cherubi expandentes alas sursum, obtegentes alis suis propitiatorium.... versus propitiatorium erunt facies cheruborum; et dabis propitiatorium super arcam .... conveniam te ibi, et loquar tecum... Inter duos cherubos" (Exodus 25:18-22; 37:7-9);

per arcam et tentorium repraesentabantur caeli superiores; per arcam, in qua Testimonium seu Lex, repraesentabatur caelum intimum seu tertium per habitaculum, quod extra velum, caelum medium seu secundum; per propitiatorium auditio et receptio omnium cultus quae ex bono amoris et charitatis; per cherubos custodiae, ac per aurum ex quo illi, bonum amoris: inde etiam patet quod bini cherubi repraesentaverint custodias ne adeantur caeli superiores nisi per bonum amoris et charitatis. (Quod per Tabernaculum in genere repraesentatum sit caelum ubi Dominus, videatur n. 9457, 9481, 10545; per arcam, intimum seu tertium caelum, n. 3478, 9485; per Testimonium seu Legem in arca, Dominus quoad Verbum, n. 3382, 6752, ¹ 7463; quod per habitaculum, quod extra velum, caelum medium seu, secundum, n. 3478, 9457, 9481, 9485, 9594, 9596, 9632; quod per propitiatorium, auditio et receptio omnium cultus quae ex bono amoris et charitatis a Domino, n. 9506; et quod per aurum, bonum amoris, n. 113, 1551, 1552, 5658, 6914, 6917, 9510, 9874, 9881.)

[5] Quia illae custodiae per "cherubos" significatae sunt,

Ideo etiam cherubi erant super aulaeis habitaculi, et super velo (Exodus 26:1, 31);

Ac ideo Salomo fecit in adyto Templi cherubos ex ligno olei, et posuit eos in medio Domus interioris, et obduxit illos auro: et quoque sculpsit omnes parietes Domus sculpturis cheruborum, et quoque super fores (1 Reg. 6:23, 29, 32, 35 ² );

per "Templum" etiam significabatur caelum et ecclesia; et per "adytum" ejus, intimum caeli et ecclesiae; per "lignum olei" ex quo cherubi significatur bonum amoris, similiter per "aurum" quo obducti erant; per "parietes" super quibus sculpti erant cherubi, significantur ultima caeli et ecclesiae, ac per "cherubos" ibi custodiae: per "fores" super quibus etiam erant cherubi, significatur aditus in caelum et ecclesiam: inde patet quod "cherubi" significaverint custodias ne adeatur caelum nisi per bonum amoris et charitatis; et quia "cherubi" significaverunt custodias illas, etiam significant Divinam providentiam Domini, nam custodiae illae sunt a Domino, et sunt Divina Ipsius providentia.

(Quod "Templum" et "Domus Dei" significent caelum et ecclesiam, videatur supra, n. 220; inde "adytum" significat intimum eorum.

Quod "lignum olei" significet bonum amoris, in Arcanis Caelestibus, n. 886, 3728, ³ 4582, 9780, 9954, 10261; similiter "aurum", supra, n. 242.

Quod "fores" significent aditum et intromissionem, etiam supra, n. 248.)

[6] Similiter cherubis ornatum describitur Templum novum, de quo apud Ezechielem:

"Facti cherubi et palmae, ita ut palma inter cherubum et cherubum:.... ita factum ad omnem Domum circumcirca a terra usque ad supra ostium, cherubi et palmae facti; et paries Templi" (41:18-20);

"palma" significat bonum spirituale, quod est bonum charitatis (videatur n. 8369 ⁴ ).

[7] Quoniam Divinum Verum ex Divino Bono protegit, ideo Rex Tyri vocatur "cherubus"; per "regem" enim significatur Divinum Verum, et per "Tyrum" cognitiones, et inde per "Regem Tyri" intelligentia; de quo ita apud Ezechielem:

Rex Tyri, "in Eden horto Dei fuisti; omnis lapis pretiosus tegumentum tuum;.... tu cherubus expansio protegentis, posui te in monte sanctitatis Dei, in medio lapidum ignis ambulaveras, perfectus in viis tuis ⁵ in die quo creatus es" (28:12, [13,] 14, 15).

(Quod per "regem" significetur Divinum Verum, videatur supra, n. 31(d): et quod per "Tyrum" cognitiones, in Arcanis Caelestibus, n. 1201; quod per "lapides pretiosos" vera et bona caeli et ecclesiae, n. 9863, 9865, 9868, 9873, 9905; qui vocantur "lapides ignis", quia "ignis" significat bonum amoris, n. 934, 4906, 6314, 5215, 6832.) Quia per "Regem Tyri" significatur intelligentia ex Divino Vero, et hoc custodit seu protegit, ideo Rex Tyri vocatur "cherubus expansio protegentis."

[8] Quoniam non adiri possunt caeli superiores nisi per bonum amoris et charitatis, hoc est, per cultum et per preces nisi quae procedunt ex illo bono, ideo

Dominus locutus est cum Mose et Aharone, cum intraverunt habitaculum, inter binos cherubos qui super arca (Exodus 25:22);

ut quoque constat apud Mosen:

"Quando ingressus est Moses in Tentorium conventus, ... audivit vocem loquentem ad illum desuper propitiatorio quod super arca testimonii ab inter duos cherubos" (Numeri 7:89).

Quia est Divinum procedens a Domino quod providet et custodit, ideo de Domino dicitur,

Quod sedeat super cherubis (Esaias 37:16: Psalmuss 18:10, 11 [B.A. 9, 10); Psalmuss 80:2 [B.A. 1); Psalmuss 99:1; 1 Samuelis 4:4; 2 Samuelis 6:2).

[9] Quoniam in hoc capite agitur de ordinatione omnium ad judicium, ideo etiam agitur hic de cherubis, hoc est, de custodia et providentia Domini ne caeli superiores adeantur nisi per bonum amoris et charitatis; nam nisi hoc factum fuisset ante judicium, periclitati fuissent ipsissimi caeli in quibus veri angeli, ex causa quia illi caeli qui perituri (de quibus Apoc. cap. 21:1) non in bono amoris et charitatis fuerunt, sed modo in aliquibus veris. Fuerunt enim ibi ex Christiano orbe illi qui in doctrina de sola fide, quam aliqui confirmarunt ex nonnullis locis e Verbo, et per id aliquam conjunctionem nacti sunt cum ultimo caelo: sed conjunctio illa disrupta est, quando id caelum, quod (Apocalypsis 21:1) vocatur "prius caelum", dissipatum est; et tunc ordinatum est a Domino ne posthac aliquis conjungatur caelis nisi qui in bono amoris in Dominum et in charitate erga proximum est. Hoc in specie est quod intelligitur per illa quae nunc sequuntur in hoc capite. Qui itaque credit quod caeli posthac adiri possint per cultum et per preces ab iis qui in sola fide sunt et non simul in bono charitatis, multum fallitur: cultus eorum non amplius recipitur nec preces audiuntur, sed attenditur modo ad amorem vitae eorum; quare si amor sui et mundi regnat, qualitercunque in cultu externo sunt, conjuncti sunt infernis, et quoque illuc post mortem feruntur, et non prius ad aliquod caelum quod periturum, ut hactenus factum est.

Poznámky pod čarou: