730. [Vers. 6.] "Et mulier fugit in desertum." - Quod significet ecclesiam inter paucos, quia apud illos qui non in bono sunt et inde nec in veris, constat e, significatione "mulieris", quod sit ecclesia (de qua supra, n. 707); et ex significatione "deserti", quod sit ubi non vera sunt quia non bonum (de qua sequitur); et ex significatione "fugere illuc", quod sit commorari apud illos qui non in veris sunt, quia non in bono; et quia in fine ecclesiae pauci sunt qui in veris ex bono sunt, significatur inter paucos. Ex his constare potest quid illa verba involvunt, nempe quod Nova Ecclesia, quae Sancta Hierosolyma vocatur, quae per "mulierem" significatur, non adhuc institui posset, nisi apud paucos, ex causa quia prior ecclesia desertum facta est; et ecclesia vocatur "desertum" cum non bonum amplius; et ubi non bonum est, ibi nec sunt vera; et cum ecclesia talis est, tunc regnant mala et falsa, quae obstant, quin doctrina ejus, quae est doctrina amoris in Dominum et charitatis erga proximum, cum veris suis recipiatur; et cum doctrina non recipitur, non ecclesia est, nam ecclesia est ex doctrina.

[2] Primum aliquid dicetur de eo, quod non vera sint ubi non bonum: per bonum intelligitur bonum vitae secundum vera doctrinae ex Verbo; causa est, quia Dominus nusquam immediate influit in vera apud hominem, sed mediate per bonum ejus; bonum enim voluntatis ejus est, et voluntas est ipse homo; ex voluntate producitur et formatur intellectus, nam intellectus adjunctus est voluntati, ut quod voluntas amat intellectus videat, et quoque proferat in lucem; quare si voluntas non in bono est, sed in malo, tunc influxus veri a Domino in intellectum non conducit, nam dissipatur, quia non amatur, immo pervertitur, et verum falsificatur; ex eo patet cur Dominus non immediate influat in intellectum hominis, nisi quantum voluntas in bono est. Potest Dominus intellectum apud unumquemvis hominem illustrare, et sic cum Divinis veris influere, quoniam omni homini data est facultas intelligendi verum et hoc propter reformationem ejus; sed usque non influit, quoniam non manent vera, nisi quantum voluntas reformata est. Illustrare intellectum veris usque ad fidem, nisi quantum voluntas unum agit, etiam periculosum est; potest enim homo tunc vera pervertere, adulterare et profanare, quod damnosissimum est: praeterea vera quatenus sciuntur et intelliguntur, et non simul vivuntur, non sunt nisi quam vera inanimata; ac vera inanimata sunt quasi statuae quae absque vita. Ex his constare potest, unde est, quod non vera sint ubi non bonum, nisi quoad formam et non quoad essentiam.

[3] Quod talis sit homo ecclesiae in fine ejus, est quia tunc super omnia amat talia quae corporis et quae mundi sunt; et cum haec super omnia amantur, tunc illa quae Domini et quae caeli sunt, non amantur, nemo enim simul servire potest duobus dominis, quin unum amet, et alterum odio habeat; sunt enim opposita: ex amore enim corporis, qui est amor sui, et ex amore mundi, qui est amor divitiarum, quando super omnia amantur, profluunt omnia mala, et ex malis falsa, quae opposita sunt bonis et veris, quae ex amore in Dominum et ex amore erga proximum proveniunt: ex his paucis constare potest, unde est quod mulier dicatur "fugisse in desertum", hoc est, inter paucos, quia apud illos qui non in bono, et inde nec in veris sunt.

[4] In Verbo in plurimis locis dicitur "desertum", et quoque "solitudo" et "vastitas", et per illa significatur status ecclesiae, quando ibi non aliquod verum amplius est quia non bonum: quod ille status ecclesiae "desertum" dicatur, est quia in mundo spirituali, ubi commorantur illi qui non in veris sunt quia non in bono, est sicut desertum, ubi non viride in campis, nec messis in agris, nec arbor fructus in hortis, sed terra sterilis, arida et sicca: praeterea per "desertum" in Verbo significatur status ecclesiae apud gentes, quae in ignorantia veri sunt, et usque in bono vitae secundum suum religiosum, ex quo desiderant vera: et quoque per "desertum" in Verbo significatur status illorum qui in tentationibus sunt, quia in his bona et vera interclusa sunt per mala et falsa quae emergunt, et animo obversantur. Quod illa et haec per "desertum" in Verbo significentur, constare potest ex locis ibi, ubi "desertum" dicitur.

[5] Quod primum attinet, nempe quod per "desertum" intelligatur status ecclesiae quando ibi non aliquod verum amplius, quia non bonum, constat ex sequentibus:

- Apud Esaiam,

"Num hic vir commovens terram, tremefaciens regna, posuit orbem in desertum, et urbes ejus destruxit?" (14:16, 17):

haec de Lucifero, per quem intelligitur Babel; et per "commovere terram, tremefacere regna, et ponere orbem in desertum", significatur destruere omnia ecclesiae vera et bona; "terra" est ecclesia, "regna" sunt vera ejus, "orbis" sunt bona ejus, ac "desertum" est quando illa non sunt: per "urbes ejus destruere" significantur doctrinalia; "urbs" significat doctrinam: adulteratio Verbi, per quam doctrina et inde ecclesia destruitur, hic significatur per "Babelem."

[6] Apud eundem,

"Super terra populi mei spina sentis ascendit, ¹ quia super omnibus domibus laetitiae, urbe hilari; nam palatium erit desertum, multitudo urbis derelicta: clivus et specula erit super speluncis in aeternum, gaudium onagrorum, pascuum gregum" (32:13, 14):

"super terra populi mei spina sentis ascendit" significat falsum mali in ecclesia; "spina sentis" est falsum mali, "terra" est ecclesia: "super omnibus domibus laetitiae, urbe hilari", significat ubi bona et vera doctrinae ex Verbo cum affectione recepta sunt: quid autem significatur per quod "palatium erit desertum, multitudo urbis derelicta, clivus et specula super speluncis, gaudium onagrorum, pascuum gregum", videatur supra (n. 410 [c]), ubi explicata sunt.

[7] Apud eundem,

"Per increpationem meam exsicco mare, pono fluvios in desertum, putrescet piscis illorum, eo quod non sit aqua, et moriatur siti" (50:2):

per "ponere fluvios in desertum" significatur intellectum deprivare veris, ita hominem intelligentia. (Reliqua videantur supra, n. 342 [c] . explicata.) Apud Jeremiam,

"Vidi cum ecce Carmel desertum, et omnes urbes desolatae sunt coram Jehovah, .... vastitas erit tota terra" (4:26, 27):

per "Carmelem" significatur ecclesia spiritualis quae in veris ex bono est; quod illa "desertum", significat quod ibi non vera ex bono; per "urbes" quae "desolatae" significantur doctrinalia absque veris; per "totam terram" quae "vastitas" significatur ecclesia quod absque bono et inde absque veris.

[8] Apud eundem,

"Pastores multi perdiderunt vineam meam, conculcarunt agrum meum, redegerunt agrum desiderii mei in desertum solitudinis; .... super omnes colles in deserto venerunt vastatores, quia gladius Jehovae devorans a fine terrae ad finem" ejus (12:10, 12):

quod vera et bona ecclesiae prorsus destructa sint per falsa ex malo, significatur per quod "perdiderint vineam, conculcaverint agrum, redegerint agrum desiderii in desertum solitudinis", et quod "super omnes colles in deserto venerint vastatores, quia gladius Jehovae devorans"; "vinea et ager" significant ecclesiam quoad verum et bonum, "ager desiderii" illam quoad doctrinam, "desertum solitudinis" significat ubi illa non; "vastatores in deserto" significant mala ex non veris, "gladius Jehovae devorans" significat falsum destruens, "a fine terrae ad finem terrae" significat omnia ecclesiae.

[9] In Threnis,

"Cum periculo animarum nostrarum adducimus panem nostrum propter gladium deserti" (5:9):

"cum periculo animarum adducere panem" significat difficultatem et discrimen comparandi sibi vera vitae ex Verbo; "propter gladium deserti" significat propter falsum mali regnans in ecclesia, falsificans vera et sic destruens illa.

[10] Apud Ezechielem,

Vitis "nunc plantata est in deserto, in terra ariditatis et sitis" (19:13):

per "vitem" significatur ecclesia, quae in principio capitis vocatur "mater, quae facta leaena": "plantata in deserto" dicitur cum in illa non amplius verum quia non bonum; "terra ariditatis" est non bonum sed loco ejus malum; et "terra sitis" est non verum sed loco ejus falsum.

[11] Apud Hoscheam,

"Contendite cum matre vestra, .... ut removeat scortationes suas a faciebus suis, .... ne forte exuam eam nudam, et sistam eam secundum diem pari ejus, et ponam eam sicut desertum, et disponam eam sicut terram ariditatis, et occidam eam per sitim" (2:2, 3):

haec de ecclesia quae falsificavit vera Verbi; "mater" est ecclesia, et "scortationes" sunt falsificationes veri: deprivare illam omni vero sicut fuit antequam reformata, significatur per "exuere nudam", et "sistere illam secundum diem pari ejus": ecclesia absque bono significatur per "desertum" et "terram ariditatis", et deprivatio veri per "occidere siti"; "sitis" dicitur de veris, quia "aqua" quae sititur est verum; et "ariditas" dicitur de carentia boni, quia ex adustione.

[12] Apud eundem,

"Ille inter fratres ferox est, veniet eurus ventus Jehovae, a deserto ascendens, et exarescet scaturigo ejus, et exsiccabitur fons ejus" (13:15):

haec de Ephraimo, per quem intelligitur intellectus Verbi; qui "inter fratres ferox" dicitur, quando falsa animose defendit, ac pro illis contra vera pugnat: per "eurum ventum Jehovae" significatur ardor cupiditatis ex amore et fastu destruendi vera; qui "ex deserto ascendere" dicitur, quando ex intellectu in quo non sunt vera ex bono sed falsa ex malo; talis intellectus est "desertum", quia inanis et vacuus: quod ex ardore et fastu illo destruatur omne doctrinae et omne Verbi, significatur per "Exarescet scaturigo ejus et exsiccabitur fons ejus"; "scaturigo" est doctrina, et "fons" est Verbum.

[13] Apud Joelem,

"Ad Te, Jehovah, clamo; quia ignis comedit habitacula deserti, et flamma deflagravit omnes arbores agri; quia bestiae agri ² glocitavit ad Te, quia exsiccati sunt rivi aquarum, et ignis comedit habitacula deserti" (1:19, 20):

"ignis comedit habitacula deserti, et flamma deflagravit omnes arbores agri", significat quod amor sui et fastus propriae intelligentiae consumpserit omnem perceptionem boni et omnem intellectum veri doctrinae ex sensu litterae Verbi; "ignis" significat amorem sui, et "flamma" fastum propriae intelligentiae, "habitacula deserti" significant bona doctrinae ex sensu litterae Verbi, et "arbores agri" cognitiones veri ejus; ille sensus vocatur "desertum" quando modo naturaliter, ita secundum apparentias, et non simul spiritualiter, ita secundum sensum genuinum, intelliguntur: "bestiae agri glocitant ad Te" significat lamentationes illorum qui naturales sunt, et usque desiderant vera; (quod "bestiae" significent affectiones naturalis hominis, videatur supra, n. 650): "quia exsiccati sunt rivi aquarum, et ignis comedit habitacula deserti", significat quod non sint vera et bona vitae inde amplius.

[14] Apud eundem,

"Venit dies Jehovae; .... ante eum comedit ignis, et post eum deflagrat flamma; sicut hortus Eden terra ante eum, sed post eum desertum vastitatis, neque ereptio facta illi" (2 [1,] 3):

per "diem Jehovae" intelligitur finis ecclesiae, qui vocatur consummatio saeculi, et tunc adventus Domini; quod in fine ecclesiae amor sui et inde fastus propriae intelligentiae consumat omnia bona et vera ecclesiae, significatur per "Ante eum comedit ignis, et post eum deflagrat flamma"; "ignis" significat amorem sui, "flamma" fastum propriae intelligentiae (ut supra): "sicut hortus Eden terra ante eum, sed post eum desertum vastitatis", significat quod in principio, quando ecclesia illa apud antiquos instaurata fuit, intellectus veri ex bono fuerit, sed in fine, falsum ex malo; "hortus Eden" significat intellectum veri ex bono et inde sapientiam, et "desertum vastitatis" significat nullum intellectum veri ex bono, et inde insaniam ex falsis quae ex malo: "non ereptio facta illi" significat quod ne hilum veri ex bono.

[15] Apud Esaiam,

"Luget, languescit terra, erubuit Libanus, emarcuit, factus est Scharon sicut desertum, excussus est Baschan atque Carmel" (33:9):

per haec quoque describitur devastatio boni et desolatio veri in ecclesia; per "Libanum" significatur ecclesia quoad rationalem intellectum boni et veri; per "Scharonem", "Baschanem" et "Carmelem", illa quoad cognitiones boni et veri ex Verbi sensu naturali; quarum devastatio et desolatio significatur per "lugere", "languescere", "emarcescere", et "fieri sicut desertum"; "desertum" est ubi non verum quia non bonum.

[16] Apud Jeremiam,

"Quia adulteris plena est terra, quia propter maledictionem luget terra, exaruerunt pascua deserti" (23:10):

per "terram adulteris plenam" significatur ecclesia, in qua bona et vera ejus ex Verbo adulterata sunt; per "maledictionem", propter quam luget terra, significatur omne malum vitae et falsum doctrinae; et per "pascua deserti", quae exaruerunt, significantur cognitiones boni et veri ex Verbo; "pascua" sunt illae cognitiones quia animum alunt, et "desertum" est Verbum cum adulteratum est.

[17] Apud Davidem,

Jehovah "ponit fluvios in desertum, et exitus aquarum in siccitatem, terram fructus in salsuginem, ob malitiam habitantium in ea" (Psalmuss 107:33, 34):

per "fluvios qui ponuntur in desertum" significatur intelligentia ex intellectu veri, et quoque Verbi quoad sensum interiorem ejus, devastata per falsa ex malo; "fluvii" sunt talia quae intelligentiae, et "desertum" ubi non illa, sed loco eorum falsa ex malo: per "exitus aquarum" qui "ponuntur in siccitatem" significatur quod ultima intellectus, quae cognitiones veri et boni vocantur, sint absque omni luce et affectione spirituali veri; "aquae" significant vera, "siccitas" deprivationem eorum ex non luce et affectione, et "exitus" ultima eorum, qualia sunt vera sensus litterae Verbi: per "terram fructus" quae "ponetur in salsuginem" significatur bonum amoris et vitae profunde vastatum per falsa; "salsugo" est devastatio veri per falsa: et quia omnis devastatio per falsa est ex malo vitae, ideo additur, "ob malitiam habitantium in ea."

[18] Apud Jeremiam,

"Tolle oculos tuos ad colles, et vide ubi [non] stuprata es; super viis sedisti sicut Arabs in deserto; unde profanasti terram scortationi bus tuis et malitia tua" (3:2):

per haec quoque describitur adulteratio et falsificatio Verbi; per "stuprari" et "scortari" illae significantur: inde "Tolle oculos ad colles, et vide ubi [non] stuprata es", significat animadvertere ad cognitiones veri et boni in Verbo, quod adulteratae; "tollere oculos" significat animadvertere; "colles" significant cognitiones illas, propter lucos et arbores quae super illis, per quas illae significantur; etiam per "colles" significantur bona charitatis quae sic destructa: "super viis sedisti sicut Arabs in deserto" significat insidiari ne aliquod verum prodeat et recipiatur; "viae" sunt vera ecclesiae, "sedere in illis" est insidiari, et "Arabs in deserto" est qui sicut latro in deserto occidit et deprivat: "profanasti terram scortationibus et malitia" significat falsificationem veritatum Verbi ex malis quae facta sunt vitae.

[19] Apud eundem,

"O generatio, vos videte Verbum Jehovae; num desertum fui Israeli? num terra tenebrarum?" (2:31):

quod omne bonum vitae et verum doctrinae doceatur in Verbo, et non malum vitae ac falsum, intelligitur per "Videte Verbum Jehovae num desertum fui Israeli num terra tenebrarum?"

3] 19 ³ ):

per "Aegyptum" et per "Edomum" significatur naturalis homo, qui perverterat vera et bona Verbi; quod ille destruendus sit, ut non videat nisi talia per quae confirmet illa, significatur per quod "Aegyptus erit in vastitatem, et Edom in desertum vastitatis": quod id propter adulterationem omnis boni et veri in Verbo, significatur per "propter violentiam filiorum Jehudae, quorum fuderunt sanguinem innocentem"; per "violentiam filiorum Jehudae" significatur adulteratio Verbi quoad bonum, et per "effusionem sanguinis innocentis" significatur adulteratio Verbi quoad vera ejus: (quod "Jehudah" significet ecclesiam caelestem, et quoque Verbum, videatur supra, n. 211, 433 [c] ; et quod "effundere sanguinem innocentem" significet violentiam inferre Divino Vero, ita adulterare verum Verbi, n. 329): adulteratio Verbi fit per scientifica naturalis hominis quando illa applicantur ad confirmandum falsa et mala, et is fit "vastitas" et "desertum" quando scientifica ejus fiunt confirmationes falsi et mali; "Aegyptus" significat scientifica illa, et "Edom" fastum qui per illa falsificat.

[21] Apud Malachiam,

"Esavum odio habui, et posui montes ejus vastitatem, et hereditatem ejus draconibus deserti" (1:3):

per "Esavum" significatur amor naturalis hominis; per "montes ejus" significantur mala ex amore illo; ac per "hereditatem" falsa ex malis illis; et per "dracones deserti" significantur merae falsificationes ex quibus illa.

[22] Quoniam apud gentem Judaicam omnia Verbi adulterata fuerunt, et ibi non verum amplius quia non bonum, ideo Johannes Baptista "in deserto" fuit, per quod repraesentabatur status illius ecclesiae, de qua re ita apud Evangelistas:

Johannes Baptista "fuit in desertis usque ad dies apparitionis illius ad Israelem" (Luc. 80 ⁴ );

Quod praedicaverit in deserto Judaeae (Matthaeus 3:1-3; Marcus 1:2-4; Luca 3:2, 4, 5):

et apud Esaiam,

"Vox clamantis in deserto, Parate viam Jehovae, complanate in soli tudine semitam Deo nostro" (40:3).

Quare etiam Dominus de "Hierosolyma", per quam intelligitur ecclesia quoad doctrinam, dixit quod

"Relinquitur domus vestra deserta" (Luca 13:35):

"domus deserta" significat eccleSiam absque veris quia absque bono. Quid autem significatur per haec apud Matthaeum,

"Si dixerint vobis, Ecce" Christus "in deserto est, ne exeatis; si in conclavibus, ne credatis" (24:26),

videatur explicatum in Arcanis Caelestibus (n. 3900): per "Christum" enim intelligitur Dominus quoad Divinum Verum, proinde quoad Verbum et quoad doctrinam ex Verbo; et per "falsos Christos", de quibus illa dicuntur, significantur falsa doctrinae ex veris Verbi falsificatis. Ex allatis e Verbo locis constare potest quod per "desertum" intelligatur ecclesia ubi non vera quia non bonum, consequenter ubi falsum quia malum, nam ubi non verum et bonum ibi est falsum et malum; non datur utrumque simul, quod intelligitur per Domini verba, quod "nemo duobus dominis servire possit."

[23] (2) Quod per "desertum" etiam significetur status ecclesiae apud gentes, quae in ignorantia veri fuerunt, et usque in bono vitae secundum suum religiosum, ex quo desideraverunt vera, constare etiam potest ex locis in Verbo ubi de ecclesia apud gentes instauranda agitur:

- Apud Esaiam,

"Effundetur super ⁵ vos spiritus ex alto, tunc desertum erit in arvum, et arvum in silvam reputabitur; [et] habitabit in deserto judicium, et justitia in arvo considebit" (32:15, 16):

hic de illis qui in naturali bono sunt, et reformantur; influxus e caelo in illos significatur per "Effundetur Super ⁶ vos spiritus ex alto"; quod tunc verum ex origine spirituali eis implantabitur, significatur per quod "desertum erit in arvum"; "desertum" est naturalis homo destitutus veris, et "arvum" seu terra messis est naturalis homo fructificatus veris: quod inde ei scientia cognitionum veri et boni, significatur per quod "arvum in silvam reputabitur"; "silva" dicitur de naturali homine, sicut "hortus" de spirituali; quare per "silvam" significatur scientia, et per "hortum" intelligentia: quod inde in illo rectum et justum, significatur per quod "habitabit in deserto judicium, et justitia in arvo residebit"; "judicium" et "justitia" in spirituali sensu significant verum et bonum, sed in naturali rectum et justum.

[24] Apud eundem,

"Aperiam super clivis fluvios, et in medio vallium fontes ponam, desertum in stagnum aquarum, et terram siccam in scaturigines aquarum: dabo in deserto cedrum schittae, myrtum et arborem olei; ponam in solitudine abietem, taedam et buxum" (41:18, 19);

haec quoque de reformatione et illustratione gentium; et per "aperire super clivis fluvios, et in medio vallium fontes ponere", significatur dare intelligentiam ex veris spiritualibus et ex veris naturalibus; "fluvii super clivis" significant intelligentiam ex veris spiritualibus, et "fontes in medio vallium" intelligentiam ex veris naturalibus: per "ponere desertum in stagnum aquarum, et terram siccam in scaturigines aquarum", significatur implere veris spiritualem hominem et naturalem, ubi prius non aliqua vera; spiritualis homo in quo non vera, intelligitur per "desertum", quoniam non prius aliquod verum ibi; et naturalis homo in quo [non] vera, intelligitur per "terram siccam", quia non prius influxus in illum spiritualis; vera in copia spirituali homini intelliguntur per "stagnum aquarum", et vera in copia naturali homini per "scaturigines aquarum": per "ponere in deserto cedrum schittae, myrtum et arborem olei", significatur dare vera rationalia et perceptionem illorum; et per "ponere in solitudine abietem, taedam et buxum", significatur similiter vera naturalia, quae sunt scientifica et cognitiones, cum earum intellectu; "cedrus" est verum rationale superius, "myrtus" verum rationale inferius, "arbor olei" perceptio boni et inde veri; "abies" est verum naturale superius, "taeda" est verum naturale inferius, et "buxus" est intellectus boni et veri ibi.

[25] Apud Davidem,

"Ponit desertum in stagnum aquarum, et terram siccam in exitus aquarum, et facit ibi habitare famelicos, ut erigant urbem habitationis" (Psalmuss 107:35, 36):

pariter haec de illustratione gentium; et per "ponere desertum in stagnum aquarum", similia significantur quae mox supra: "et facit ibi habitare famelicos" significat pro illis qui desiderant vera; hi per "famelicos "et "esurientes in Verbo intelliguntur: "ut erigant urbem habitationis" significat ut ex illis sibi faciant doctrinam vitae; "urbs" est doctrina, et "habitare" est vivere.

[26] Apud Esaiam,

"Ecce Ego faciens novum, nunc progerminabit; .... etiam ponam in deserto viam, in solitudine fluvios: honorabit Me fera agri, dracones et filiae noctuae, eo quod dederim in deserto aquas, fluvios in solitudine, ad potandum populum meum, electum meum" (43:19, 20):

etiam haec de nova ecclesia apud gentes a Domino instauranda; et per "desertum" significatur status ecclesiae apud illos qui in ignorantia veri sunt, et usque in desiderio sciendi illa; quid autem Singula in sensu spirituali significant, videatur supra (n. 518 [a]), ubi explicata sunt.

[27] Apud eundem,

"Consolabitur Jehovah Zionem, consolabitur omnes Vastitates ejus, et ponet desertum ejus sicut Eden, et solitudinem ejus sicut hortum Jehovae, laetitia et gaudium invenietur in ea, confessio et vox cantus" (51:3):

etiam haec de nova eccleSia apud gentes, quae agniturae Dominum; illa ecclesia intelligitur per "Zionem", et instauratio ejus ac reformatio eorum per "consolari"; per "desertum", quod ponetur Sicut Eden, et per "solitudinem" qui sicut hortus Jehovae, significatur sapientia et intelligentia ex amore in Dominum, quae illis qui prius in nullo intellectu veri, et in nulla perceptione boni fuerunt. (Sed haec videantur supra, n. 721 [b] , explicata.)

[28] Apud Davidem,

"Stillant habitacula deserti, et exultatione colles cingunt se, induunt prata gregem, et valles operiuntur frumento" (Psalmuss 65:13, 1412, 13]):

haec quoque de ecclesia apud gentes; et per "stillant habitacula deserti" significatur quod mentes eorum quae prius in ignorantia veri fuerunt, agnoscant et recipiant vera; "stillare" dicitur de influxu, agnitione et receptione veri, "habitacula" dicuntur de interioribus hominis, quae mentis ejus sunt, et "desertum" dicitur de statu ignorantiae veri: quod "colles cingant se exultatione" significat quod bona apud illos recipiant vera cum gaudio cordis: quod "prata induant gregem, et valles operiantur frumento", significat quod utraque mens, spiritualis et naturalis, recipiat vera sibi convenientia; "prata" significant illa quae mentis spiritualis et inde rationalis sunt, et "valles" illa quae mentis naturalis, ac "grex" verum spirituale, et "frumentum" verum naturale.

[29] Apud Esaiam,

" ⁷ Cantent.... laudem extremitas terrae, descendentes mare, et plenitudo ejus, insulae et habitatores earum; extollant vocem desertum et urbes ejus, villae quas inhabitat Arabia; cantent habitatores petrae, e capite montium clament" (42:10, 11):

haec de ecclesia apud illos qui remoti ab ecclesiae veris fuerunt, quia naturales et sensuales; illorum ignorantiae status intelligitur per "desertum", et eorum gaudium ex praedicatione et cognitione veri, per "cantare laudem et extollere vocem." (Quid reliqua significant, explicatum est supra, n. 406 ⁸ .)

[30] Quoniam status ignorantiae veri, in quo fuerunt gentes, significatur per "desertum", de desiderium veri per "famem", et instructio a Domino per "cibationem", ideo factum est quod Dominus secesserit in desertum, ac ibi docuerit turbam quae Ipsum quaesivit, ac postea illos cibaverit; (quod hoc factum sit "in desertis" constare potest apud Matthaeum, cap. 14:13-22; 15:32-38; Marcus 6:31-34; 8:1-9; Luca 9:12-17): omnia enim quae a Domino [facta] sunt, et quoque quae cum Domino, repraesentativa fuerunt, quia correspondentiae; ita quoque illa: ex quibus, ut ex locis e Verbo supra adductis, patet quod "desertum" significet tale apud hominem quod non excultum et habitatum est, ita quod nondum vitale ex spirituali factum est; proinde applicate ad ecclesiam, quod non vivificatum per vera; ita religiosum apud gentes, quod paene inane et vacuum fuit, quia non habuerunt Verbum ubi sunt vera, et inde nec Dominum noverunt qui illa docet; et quia non illis vera fuerunt, ideo nec illorum bonum potuit aliud esse quam quale verum apud illos; bonum enim simile est suo vero, quia unum est alterius. Ex his constare potest quid per "desertum", ubi de gentibus agitur, significatur; nempe, non verum, et usque desiderium ad vivificandum suum bonum.

[31] (3) Quod etiam per "desertum" significetur status illorum qui in tentationibus sunt, quia in his vera et bona interclusa sunt per falsa et mala, quae emergunt et animo obversantur, constare potest ex vagatione filiorum Israelis in deserto quadraginta annis; per illam repraesentatus est omnis status tentationum, in quem veniunt illi qui regenerantur, ex quibus futura ecclesia. Omnis homo nascitur naturalis, et quoque vivit naturalis, usque dum fit rationalis; et cum factus est rationalis, tunc duci potest a Domino, et fieri spiritualis; quod fit per implantationem cognitionum veri ex Verbo, et simul tunc per aperitionem mentis spiritualis, quae recipit illa quae caeli sunt, ac per evocationem et elevationem cognitionum illarum e naturali homine, et per conjunctionem cum spirituali affectione veri: ipsa illa aperitio et conjunctio non dari possunt nisi quam per tentationes, quia homo in illis pugnat interius contra falsa et mala quae in naturali homine sunt: verbo, homo introducitur in ecclesiam, et fit ecclesia, per tentationes. Haec repraesentata fuerunt per vagationem et circumductionem filiorum Israelis in deserto: status hominis naturalis, antequam regeneratur, repraesentatus est per commorationem eorum in terra Aegypti, nam "terra Aegypti" naturalem hominem cum scientificis et cognitionibus, una cum cupiditatibus et appetitibus, quae in illo resident, significabat (ut constare potest ex illis quae supra de Aegypto, 654, dicta at ostensa sunt): at status spiritualis, qui est status ecclesiae apud hominem, repraesentatus est per introductionem filiorum Israelis in terram Canaanem, nam "terra Canaan" ecclesiam cum ejus veris et bonis, una cum ejus affectionibus et jucunditatibus, quae in illo resident, significabat: at reformatio et regeneratio hominis, antequam a naturali fit spiritualis, et sic ecclesia, repraesentabatur per illorum errores et vagationes in deserto quadraginta annis.

[32] Quod ita sit, et quod "desertum" illud significaverit statum tentationum, constare potest apud Mosen,

"Recordaberis omnis viae qua duxit te Jehovah Deus tuus his quadraginta annis in deserto, ut affligeret te, et tentaret te, ac cognosceret quid in corde tuo, num custoditurus esses praecepta Ipsius, nec ne; et afflixit te, et esurire fecit te, et cibavit te manne, quod non noveras, nec noverunt patres tui, ⁹ ut doceret te quod non per panem solum vivat homo, sed per omne enuntiatum oris Jehovae vivat homo: vestis tua non inveterata est desuper te, et pes tuus non intumuit his quadraginta annis" (Deuteronomius 8:2-4);

apud eundem,

"In deserto, quod vidisti, portaverat te Jehovah Deus tuus, sicut portat vir filium suum; .... ivit ante vos in via, ad investigandum vobis locum quo castrametaremini, in igne noctu ad monstrandum viam, .... et in nube interdiu" (Deuteronomius 1:31, 33);

apud eundem,

Jehovah, "qui duxit te per desertum magnum et formidabile, serpentis, presteris et scorpionis et sitis, ubi non aquae; qui eduxit tibi aquas e petra scopuli, et cibavit te manne in deserto ut affligeret te et tentaret, ad benefaciendum tibi in posteritate tua" (Deuteronomius 8:15, 16);

apud eundem,

Jehovah invenit Jacobum "in terra deserti, in inanitate, ejulatu, solitudine; circumduxit eum, instruxit eum, custodivit eum sicut pupillam oculi" (Deuteronomius 32:10):

per singula quae hic dicuntur, tum per singula quae de profectionibus filiorum Israelis in deserto, ab exitu eorum ab Aegypto ad introitum in terram Canaanem, in Libro Exodi memorantur, describuntur tentationes, in quibus sunt fideles, antequam fiunt spirituales, ita antequam implantantur bona amoris et charitatis cum illorum veris, quae faciunt ecclesiam apud hominem.

[33] Qui novit quales sunt tentationes spirituales, is novit quod homo, cum in illis est, tunc infestetur a malis et falsis, adeo ut vix aliter sciat quam quod in inferno sit; tum quod Dominus apud hominem pugnet contra illa ex interiori; ut et, quod interea sustentet illum cibo et potu spirituali, quae sunt bona et vera caeli; quod naturalis homo illa fastidiat; quod naturalis homo sic usque dometur et quasi moriatur cum suis concupiscentiis; et quod ille sic subjiciatur spirituali homini; et quod homo sic reformetur et regeneretur, ac introducatur in ecclesiam: haec sunt quae omnia, quae de filiis Israelis in deserto memorantur, involvunt. [Ut sciatur] quod involvant talia, licet quaedam ex allatis singillatim exponere:

[34] - (1.) Quod homo in tentationibus infestetur a malis et falsis, adeo ut vix sciat aliter quam quod in inferno sit, intelligitur per quod "Jehovah duxerit te per desertum magnum et formidabile, serpentis, presteris, scorpionis, et sitis ubi non aquae": per "desertum magnum et formidabile" significantur graves tentationes; per" serpentem, presterem, scorpionem", significantur mala et falsa cum persuasionibus emergentia ex sensuali et naturali homine; "serpentes" sunt mala inde, "presteres" sunt falsa inde, et "scorpiones" sunt persuasiones per "sitim ubi non aquae" significatur defectus et interclusio veri. Illa quoque intelliguntur per quod "Jehovah afflixerit te, et tentaverit te, ut cognosceret quid in corde tuo."

[35] (2.) Quod Dominus apud hominem pugnet contra mala et falsa quae ab inferno, significatur per quod "Jehovah invenerit Jacobum in deserto, in inanitate, ejulatu, solitudine, custodiverit eum sicut pupillam oculi sui"; quod "portaverit eum sicut portat vir filium suum"; quodque "praeiverit illis in igne noctu, et in nube interdiu."

(3.) Quod Dominus interea sustentet hominem cibo et potu spirituali, quae sunt bona et vera caeli, significatur per quod "cibaverit illos manna", quod "eduxerit illis aquas e petra scopuli", et quod "duxerit et instruxerit illos"; per "mannam" intelligitur bonum amoris caelestis, et per "aquas e petra scopuli" intelliguntur vera illius boni a Domino.

(4.) Quod naturalis homo illa in tentationibus fastidiat, intelligitur per cupiverint cibos Aegypti; quare hic dicitur quod "Jehovah afflixerit te, esurire fecerit te, et cibaverit manna."

[36] (5.) Quod usque naturalis homo dometur, et quasi moriatur cum ejus concupiscentiis, et subjiciatur spirituali homini, repraesentatum est per quod omnes qui Aegypto exiverunt, et illuc redire cupiverunt, ac in terram Canaanem intrare renuerunt, mortui sint in deserto, et quod infantes illorum in illam introducti sint: quod haec per illa repraesentata et significata sint, non sciri ac videri potest nisi quam ex senSu spirituali. (6.) Quod homo post tentationes spiritualis fiat, ac introducatur in ecclesiam, et per ecclesiam in caelum, repraesentatum est per introductionem illorum in terram Canaanem, nam "terra Canaan" significabat ecclesiam, et quoque caelum; et id significatur per quod "Jehovah afflixerit te, et tentaverit te, ad benefaciendum tibi in posteritate tua": vita illorum spiritualis describitur per quod Jehovah docuerit illos quod "non per panem solum vivat homo, sed per omne enuntiatum oris Jehovae." Quod "non vestis eorum inveterata fuerit, et pes eorum non intumuerit", significat quod naturalis homo non laesus sit per afflictiones illas; "vestes" enim significant vera naturalis hominis, ac "pes" ipsum naturalem hominem. Praeterea per "quadraginta", sive annos sive dies, significatur integra duratio tentationum (videatur supra, n. 633).

[37] Similia involvunt haec apud Davidem,

"Errarunt in deserto [in] solitudine ¹⁰ viae, urbem habitationis non invenerunt, famelici et sitibundi; cum anima eorum in "via" deficeret, clamarunt ad Jehovam duxit eos in ¹¹ via recti, ut irent ad urbem habitationis" (Psalmuss 107:4-7):

haec in genere dicta sunt de redemptis, in specie de filiis Israelis in deserto, et per illa verba describuntur tentationes illorum qui regenerantur a Domino; et per "urbem habitationis" quam non invenerunt, significatur doctrina vitae, quae apud hominem facit ecclesiam; et quia ecclesia formatur apud hominem per vi tam secundum doctrinam, exactis tentationibus, dicitur quod Jehovah "duxerit eos in ¹² via recti, ut irent ad urbem habitationis"; defectus veri usque ad desperationem, et usque desiderium ejus, significatur per quod "famelici et sitibundi essent, ut anima eorum in via deficeret."

[38] Apud Jeremiam,

"Recordatus sum.. juventutis tuae, amoris desponsationum tuarum, cum ivisti post Me in deserto, non dixerunt, Ubi Jehovah, qui ascendere fecit nos e terra Aegypti, qui duxit nos in deserto, in terra solitudinis et foveae, in terra siccitatis et umbrae densae, in terra per quam non transivit vir, neque habitavit homo? Et duxi vos in terram frugis, ad comedendum fructum ejus et bonum ejus" (2:2, 6, 7):

per "juventutem" et "amorem desponsationum", quorum recordatus est Jehovah, significatur status reformationis et regenerationis hominis, dum a naturali fit spiritualis; quia homo per id conjungitur Domino, et quasi desponsatur Ei, est id quod intelligitur per "amorem desponsationum": quia id fit per tentationes, dicitur "cum ivisti post Me in deserto"; status tentationum describitur per "Duxit me in deserto, in terra solitudinis et foveae, in terra .siccitatis et umbrae densae"; "desertum" significat illum statum, "terra solitudinis et foveae" significat illum quoad mala et falsa quae emergunt, "terra siccitatis et umbrae densae" significat perceptionem boni et intellectum veri obscuratum: status hominis post tentationes describitur per "Duxi vos in terram frugis, ad comedendum fructum ejus et bonum ejus", per quae significatur quod introducti in ecclesiam, ubi vera doctrinae, per quae appropriatio boni amoris et charitatis; "terra" significat ecclesiam, "terra frugis" illam quoad vera doctrinae, "comedere" significat appropriari, "fructus" bonum amoris, ac "bonum" bonum charitatis et vitae.

[39] Apud Ezechielem,

"Educam vos ex populis, et congregabo vos e terris et ducam vos in desertum populorum, et disceptabo ibi vobiscum facies ad facies, quemadmodum disceptavi cum patribus vestris in deserto terrae Aegypti; .... tunc transire faciam vos sub virga, et adducam vos in vinculum foederis" (20:34-37):

hic quoque "desertum" pro statu tentationum; qui status hic vocatur "desertum populorum", et quoque "desertum terrae Aegypti", quia intelligitur status naturalis hominis ante regenerationem, qui ex eo quod ibi non bona et non vera tunc, sed mala et falsa, est desertum et solitudo; at quando inde falsa et mala exterminata sunt, ac vera et bona loco eorum implantata, tunc fit ille ex deserto Libanus et hortus: "disceptare cum illis in deserto facies ad facies" significat monstrare illis ad vivum et ad agnitionem quales sunt, nam in tentationibus emergunt et apparent mala et falsa hominis; "facies ad facies" est ad vivum et ad agnitionem: quod postquam homo dura passus est, conjunctio fiat cum Domino, quae est reformatio, significatur per "Tunc transire vos faciam sub virga, et adducam vos in vincula foederis"; "transire facere sub virga" est dura pati, et "vinculum foederis" est conjunctio cum Domino.

[40] Apud Hoscheam,

"Visitabo super illam dies baalium, .... quibus ivit post amasios suos; .... propterea ecce... deducam ¹³ vos in desertum, et postea loquar super cor ejus, et dabo illi vineas ejus inde, et vallem Achoris in ostium spei, et respondebit illic juxta dies adolescentiae suae, et juxta dies ascendere ejus e terra Aegypti; et in die illo.... vocabis, Marite mi, et non vocabis amplius Me, Baal mi" ( ¹⁴ 21316 ¹⁵ vos in desertum"; quod dein consolandi, significatur per "postea loquar super cor ejus"; quod illis tunc vera spiritualia et naturalia, significatur per "Dabo illi vineas ejus inde, et vallem Achoris": quod postea influxus boni e caelo et inde gaudium erit sicut apud illos qui ex Ecclesiis Antiquis fuerunt, et e naturalibus facti sunt spirituales, significatur per quod "respondebit " seu cantabit "illic juxta dies adolescentiae suae, et juxta dies ascendere ejus e terra Aegypti"; "dies adolescentiae" significant tempora Antiquae Ecclesiae; "juxta dies ascendere ejus ex Aegypto" significat cum e naturalibus facti sunt spirituales, : conjunctio tunc cum Domino per affectiones veri, rejectis cupiditatibus e naturali homine, significatur per "In die illo vocabis Me, Marite mi, et non vocabis amplius Me, Baal mi."

[41] Quoniam "desertum" significat statum tentationum, et "quadraginta" sive anni sive dies integram durationem a principio ad finem, ideo tentationes Domini, quas prae reliquis immanissimas a pueritia usque ad passionem crucis, sustinuit, intelliguntur per tentationes quadraginta dierum in deserto, de quibus ita apud Evangelistas,

"Jesus deductus est in desertum a spiritu, ut tentaretur a diabolo, et cum jejunasset dies quadraginta et noctes quadraginta, postea esurivit; et accessit ad Ipsum tentator" (Matthaeus 4:1-3; Luca 4:23);

"Spiritus" Jesum "impellens fecit exire in desertum; et erat.., in deserto dies quadraginta, tentatus.., et erat cum bestiis" (Marcus 1:12, 13):

per haec non intelligitur quod Dominus solummodo quadraginta diebus, et in fine eorum, a diabolo tentatus sit; sed quod per omnem suam vitam usque ad ultimam, quando Ipsi in Gethsemane anxietas cordis immanis, ac postea passio crucis dira fuit; nam Dominus per tentationes in humanum, quod Ipsi fuit ex matre, admissas, subjugavit omnia inferna, et simul glorificavit Humanum suum: (sed de his Domini tentationibus videantur quae in Arcanis Caelestibus scripta sunt, quae in unum collecta sunt in Doctrina Novae Hierosolymae, n. 201): omnes illae tentationes Domini significantur per "tentationes in deserto quadraginta diebus et quadraginta noctibus", quoniam "desertum" significat statum tentationum, et "quadraginta dies et noctes" omnem earum durationem. Causa quod non plura de illis apud Evangelistas scripta sunt, est quia de illis non plura revelata sunt; at usque apud Prophetas, et imprimis in Psalmus is Davidis, large describuntur. Per "bestias", cum quibus Dominus dicitur fuisse, significantur societates infernales; ac per "jejunationem" ibi significatur afflictio, qualis est in tentationum pugnis.

[42] (4) Quod per "desertum" etiam significetur infernum, est quia "desertum" dicitur ubi non messis nec habitatio, tum ubi sunt ferae, serpentes, dracones, per quae significatur ubi non est verum doctrinae et bonum vitae; consequenter ubi sunt concupiscentiae ex malis amoribus, et inde falsitates omnis generis; et quia haec in inferno sunt, et illa in deserto, ideo ex correspondentia "desertum" etiam significat infernum. Praeterea naturalis homo apud unumquemvis, quamdiu is ¹⁶ separatus est a spirituali, qualis est ante regenerationem, est infernum, ex causa quia omne malum hereditarium, in quod homo nascitur, insidet ejus naturali homini, et inde non ejicitur, hoc est, removetur, quam per influxum Divini Veri per caelum a Domino; et is influxus non datur in naturalem hominem nisi per spiritualem; naturalis enim homo est in mundo, et spiritualis in caelo; quare primum aperiendus est spiritualis homo antequam e caelo a Domino removeri potest infernum, quod est in naturali homine.

[43] Quomodo illud removetur, repraesentatum est per hircum Asasel vocatum, ejectum in desertum; per "hircum" enim ex correspondentia significatur naturalis homo quoad ejus affectiones et cognitiones, ac in opposito sensu quoad ejus cupiditates et falsitates. De hoc hirco ita legitur apud Mosen,

Quod Aharon acciperet duos hircos, et daret super illis sortes, unam pro hirco sacrificando, alteram pro Asasele; et postquam per sanguinem juvenci sacrificati, et hirci sacrificati, expiaverit Tentorium conventus et altare, imponeret manus suas super caput hirci Asasel, et confiteretur super eo iniquitates et peccata filiorum Israelis, quae dabit super caput hirci, et postea mitteret illum per manum viri destinati in desertum. "Sic portabit hircus super se omnes iniquitates" filiorum Israelis "in terram excisionis" et desertum; et quoque in deserto combureretur cutis, caro et fimus juvenci et hirci sacrificati; sic expiarentur et mundarentur ab omnibus peccatis (Levit. 16:5-34 ¹⁷ ):

haec mandata sunt ut per ea repraesentaretur expiatio, hoc est, purificatio a malis et falsis; quod bini hirci ad illam repraesentandam accepti fuerint, erat quia "hircus" ex correspondentia significabat naturalem hominem; "hircus qui sacrificandus erat" naturalem hominem quoad partem ¹⁸ purificatam, et "hircus qui mittendus erat in desertum" naturalem hominem non purificatum: et quia hic scatet omnis generis cupiditatibus et immunditiis, ut supra dictum est, ideo ille "e castris emissus est in terram excisionis et desertum", ut exportaret iniquitates et peccata omnium in illa ecclesia; per "terram excisionis" et "desertum" significatur infernum: impositio manuum ab Aharone super capite ejus, et confessio peccatorum, repraesentabat communicationem et translationem; ita enim fit quando homo a peccatis purificatur seu expiatur, nam peccata tunc ad infernum remittuntur, ac loco illorum implantantur affectiones boni et veri; hae quoad partem repraesentabantur per "adipes" qui sacrificabantur ex juvenco et ex hirco altero, perque "sanguinem" illorum, ac imprimis per "holocaustum ex ariete" (de quo ibi, vers. 5 et 24); nam "aries" ex correspondentia significat naturalem hominem quoad bonum charitatis. At sciendum est quod populus Israeliticus per haec ne hilum purificatus a peccatis fuerit, sed quod solum ita repraesentata fuerit purificatio naturalis hominis, dum regeneratur: omnia regenerationis hominis per talia externa, imprimis per sacrificia, repraesentabantur; et id propter conjunctionem caeli cum ecclesia illa per externa cultus, quorum interna, quae repraesentabantur, spectata sunt in caelis. Quis non videre potest quod peccata totius coetus non transmitti possint in hircum, et ab illo deferri in infernum? Ex his constare potest quid, "desertum" in vario sensu significat.

Poznámky pod čarou:

518. "Et cecidit super tertiam partem fluviorum at super fontes aquarum." - Quod significet quod inde perierit omnis intellectus veri, et per id doctrina ecclesiae, constat ex significatione "cadere" e caelo, cum de stellis, quod sit perire (de qua sequitur); ex significatione "tertiae partis", quod sit omne (de qua supra, n. 506), hic omnis, quia dicitur de intellectu veri et de doctrina, quae significantur per "fluvios" et per "fontes aquarum"; ex significatione "fluviorum", quod sint intellectus veri (de qua sequitur); et ex significatione "fontis aquarum", quod sit Verbum et doctrina ex Verbo, et inde quod "fontes" sint vera Verbi et doctrinalia (de qua supra, n. 483).

[2] Quod "cadere", cum dicitur de stellis, per quas intelliguntur cognitiones veri et boni ex Verbo (ut supra), significetur perire, est quia Divinum Verum, cum in mundo spirituali cadit e caelo in terram ibi, ubi sunt mali, vertitur in falsum; et cum Divinum Verum fit falsum, tunc perit. Hoc quoque significatur per quod

"Stellae cadent de caelo" (Matthaeus 24:29; Marc. 13:25 ¹ ;

nempe quod in ultimo tempore ecclesiae periturae sint cognitiones veri et boni. Quod Divinum Verum, dum in mundo spirituali cadit e caelo in terram ibi, ubi sunt mali, vertatur in falsum et sic pereat, videatur supra (n. 413 [a] 418 [a] 419 [a, f] , 489): vertitur enim Divinum Verum in tale falsum quale est malum illis apud quos influit. Quod ita sit, constare potest ab hac experientia: datum mihi est animadvertere quomodo mutatur Divinum Verum in falsum, quum delabebatur profunde in infernum, et apperceptum quod mutaretur successive cum defluxit, usque tandem in falsissimum.

[3] Quod "fluvii" significent intellectum veri, tum intelligentiam, est quia "aquae" significant vera, ac intellectus est receptaculum et complexus veritatum, sicut fluvius est aquarum, et quia cogitatio ex intellectu, quae est intelligentia, est sicut flumen veri: ex eadem origine, nempe ex significatione "aquarum", quod sint vera, est quod "fons" significet Verbum, ac doctrinam veri; quodque "stagna", "lacus" et "maria" significent cognitiones veri in complexu.

Quod "aquae" significent vera, et "aquae vivae" vera a Domino, videatur supra (n. 71, 483), et quoque in sequentibus locis in hoc articulo:

[4] quod "fluvii" et "flumina" significent intellectum veri, ac intelligentiam, constare potest ex Verbo ubi fluvii et flumina nominantur:

- Ut apud Esaiam,

"Tunc saliet sicut cervus claudus, et cantabit lingua muti, quia erumpent in deserto aquae, et fluvii in planitie deserti" (cap. 35:6):

haec de Domino, ac de reformatione gentium, et instauratione ecclesiae apud illas: per "claudum", qui saliet sicut cervus, significatur qui non in genuino bono est, quia non in cognitionibus veri et boni; per "linguam muti quae cantabit" significatur confessio Domini ab illis qui in ignorantia veri sunt: "erumpent in deserto aquae" significat quod vera erunt ubi non prius; et "fluvii in planitie deserti" significat quod intelligentia ubi non prius; "desertum" est ubi non verum, "planities deserti" ubi non intelligentia; "aquae" sunt vera, et "fluvii" sunt intelligentia.

[5] Apud eundem,

"Aperiam super clivis fluvios; et in medio vallium fontes ponam; desertum in stagnum aquarum, et terram siccam in scaturigines aquarum" (41:18):

haec dicta sunt de salvatione gentium a Domino; "aperire super clivis fluvios" est dare intelligentiam interiorem; "in medio vallium ponere fontes" est instruere in veris externum hominem. (Reliqua videantur explicata supra, n. 483.)

[6] Apud eundem,

"Ecce Ego faciens novum; nunc progerminabit, nonne agnoscitis illud? etiam ponam in deserto viam, in solitudine fluvios: honorabit Me fera agri, dracones et filiae noctuae, eo quod dederim in deserto aquas, et fluvios in solitudine, ad potandum populum meum, electum meum" (43:19, 20):

haec etiam de Domino, et de nova ecclesia ab Ipso, quae intelligitur per "Ecce Ego faciens novum, nunc progerminabit": per "ponere in deserto viam et in solitudine fluvios" significatur quod Verum et intelligentia veri erunt ubi non prius, via est verum ducens ad caelum, ac "fluvii" sunt intelligentia; per "potare populum" significatur instruere illos qui desiderant: per "feram agri, dracones et filias noctuae", significantur qui modo ex memoria sciunt vera et bona, ac non intelligunt et percipiunt illa; illi loquuntur verum absque idea veri, pendentes solum ab aliis.

[7] Apud eundem,

"Effundam aquas super sitientem, et fluenta super aridam; effundam spiritum meum super semen tuum, et Benedictionem [meam] super natos tuos" (44:3):

"effundere aquas super sitientem " significat instruere in veris illos qui in affectione veri sunt; "effundere fluenta super aridam" significat dare intelligentiam illis qui in desiderio veri ex bono sunt: simile significatur per "effundere spiritum" et "benedictionem"; nam per "Spiritum" Dei significatur Divinum Verum, et per "benedictionem" multiplicatio et fructificatio ejus, ita intelligentia. Quis non videt quod hic et supra non intelligantur aquae, et fluvii, nec desertum et solitudo, sed talia quae sunt ecclesiae? Quare etiam hic adjicitur, "Effundam spiritum meum super semen tuum, et benedictionem meam super natos tuos."

[8] Apud Mosen,

"Jehovah.... ducens te.... ad terram fluviorum aquae, fontium, abyssorum exeuntium e valle et e monte" (Deuteronomius 8:7):

per "terram Canaanem", ad quam Jehovah ducturus eos, significatur ecclesia; quare "fluvii aquae", "fontes", "abyssi exeuntes e valle et e monte", significant talia quae sunt ecclesiae; "fluvii aquae" intellectum veri, "fontes" doctrinalia ex Verbo, "abyssi exeuntes e valle et e monte" cognitiones veri et boni in naturali homine et in spirituali.

[9] Apud Esaiam,

"Specta Zionem... et Hierosolymam;.... ibi magnificus Jehovah nobis, locus fluviorum, fluminum, latitudinis spatiorum; non ibit in eo navis remi, et navis magnifica non transibit eum" (33 [20,] 21):

hic quoque per "locum fluviorum et fluminum" significatur sapientia et intelligentia. (Quid reliqua significant, supra, n. 514 [c] , explicatum est.)

3] 18):

(haec quoque supra, n. 433 [c] et 483, explicata sunt): per "fontem" qui "e Domo Jehovae exibit" significatur verum doctrinae e caelo a Domino; per "flumen schittim" quod irrigabit, significatur illustratio intellectus.

[11] Apud Ezechielem,

"Aquae exeuntes de sub limine Domus" Dei "versus orientem:.... vir duxit me et reduxit me super ripa fluvii; cum redirem, ecce super ripa fluvii arbor multa valde hinc et illinc: dixit, .... Omnis anima vivens quae reptat, quocunque venerint fluvii, vivet; unde fit piscis multus valde, quia veniunt eo aquae hae, et sanantur, ut Vivat omne quo venerit fluvius:.... porro juxta fluvium ascendit super ripa ejus hinc et illinc omnis arbor cibi, cujus non decidit folium, neque consumitur fructus ejus; in menses suos renascitur, quia aquae ejus e sanctuario sunt exeuntes" (47:1-12):

haec quoque explicata sunt supra (n. 422 [c] et 513 [a]); ex quibus patet quod per "aquas exeuntes e Domo Dei versus orientem" significetur Divinum Verum procedens a Domino, influens apud illos qui in bono amoris sunt; et quod per "fluvium, super cujus ripa omnis arbor cibi, et a cujus aquis omnis anima reptans vivit, unde piscis multus", significetur intelligentia ex receptione Divini Veri; unde omnia apud hominem, tam ejus affectiones et perceptiones quam cognitiones et scientifica, et inde cogitationes, vitam spiritualem adipiscuntur.

[12] Apud Jeremiam,

"Benedictus vir qui confidit in Jehovah;.... erit sicut arbor plantata juxta aquas, et juxta fluvium emittit radices suas; neque videbit cum venerit aestus, sed erit folium ejus viride" (17:7, 8):

per "arborem plantatam juxta aquas" intelligitur homo apud quem vera a Domino sunt; per "juxta fluvium emittit radices suas" intelligitur extensio intelligentiae a spirituali homine in naturalem. (Reliqua videantur explicata supra, n. 481.)

Ubi in Verbo de arboribus et hortis agitur, ibi etiam dicitur de aquis et fluviis irrigantibus, ex causa quia per "arbores" significantur perceptiones et cognitiones, ac per "aquas" et "fluvios" vera et inde intellectus; nam absque intellectu veritatum, est homo Sicut hortus ubi non aqua, cujus arbores arescunt:

[13]

- Ut apud Mosen,

"Sicut valles plantantur, sicut hortus juxta fluvium, sicut santalos plantavit Jehovah, sicut cedros juxta aquas" (Numeri 24:6, 7):

haec de filiis Israelis, per quos significatur ecclesia, quae tunc plantanda; quae ecclesia comparatur vallibus quae plantantur, et horto juxta fluvium, quia per "valles" significatur intelligentia naturalis hominis, et per "hortum" intelligentia spiritualis hominis; et comparatur santalis et cedris, quia per "santalos" significantur illa quae sunt naturalis hominis, et per "cedros" illa quae sunt rationalis hominis; quia omnia illa vivunt ex influxu Divini Veri a Domino, ideo dicuntur illa plantata "juxta fluvium" et "aquas", per quae significatur Divinum Verum influens, unde intelligentia.

[14] Quoniam per "Hortum in Edene" seu "Paradisum" intelligitur sapientia et intelligentia, quae fuit antiquissimis qui ante diluvium vixerunt, ideo ubi describitur sapientia eorum, etiam describitur influxus Divini Veri et inde intelligentiae, per

Fluvium qui "exivit ex Edene ad irrigandum hortum, et inde separabatur, et erat in quatuor capita" (Genesis 2:10, seq.):

"fluvius ex Edene" significat sapientiam ex amore, qui est Eden; "ad irrigandum hortum" est ad dandum intelligentiam: descriptio intelligentiae fit per "quatuor fluvios", de quibus ibi agitur. (Sed hoc explicatum videatur in Arcanis Caelestibus n. 107-121.)

[15] Apud Ezechielem,

"Aschur cedrus in Libano aquae crescere fecerunt eam, abyssus altam fecit eam, ita ut cum fluviis suis iverit circa plantam suam, et aquaeductus suos emiserit ad omnes arbores agri" (31:3, 4):

"Aschur" significat rationalem hominem seu rationale hominis; similiter "cedrus in Libano": et quia genuinum rationale perficitur a cognitionibus veri et boni, dicitur quod "aquae crescere fecerint eam, et abyssus altam fecerit eam"; "aquae" sunt vera, et "abyssus" cognitiones veri quae in naturali homine: incrementum intelligentiae significatur per quod " [cum] fluviis suis iverit circa plantam"; et multiplicatio cognitionum veri per quod "aquaeductus suos emiserit ad omnes arbores agri."

[16] Apud Davidem,

"Vitem ex Aegypto proficisci fecisti emisisti propagines ejus usque ad mare, et ad fluvium ramusculos ejus" (Psalmuss 80:9, 12 [B.A. 8, 11]):

per "vitem ex Aegypto" intelliguntur filii Israelis, qui "vitis" dicuntur quia representaverunt ecclesiam spiritualem, quam "vitis" in Verbo significat: commoratio eorum in Aegypto repraesentabat primam initiationem in res ecclesiae, nam "Aegyptus "significabat scientifica inservientia rebus ecclesiae; cum itaque "vitis" significat ecclesiam, et "Aegyptus" scientificum ei inserviens, patet quid in sensu spirituali significatur per "vitem ex Aegypto proficisci fecisti"; extensio intelligentiae ejus usque ad scientifica et ad rationalia, significetur per" Emisisti propagines ejus usque ad mare, et ramusculos ad fluvium"; "emittere propagines et ramusculos" significat multiplicationem et extensionem, "mare" significat scientificum, et "fluvius", hic Euphrates, rationale. Extensio ecclesiae, et multiplicatio veritatum ejus, et inde intelligentiae, describitur per terrae Canaanis extensionem ad Mare Suph, Mare Philisthaeorum, et ad fluvium Euphratem,

[17] apud Mosen,

"Ponam terminum tuum ² a Mare Suph usque ad Mare Philisthaeorum, et a deserto usque ad fluvium" (Exodus 23:31):

per "terminos terrae Canaanis" significantur ultima ecclesiae, quae sunt scientifica vera, cognitiones veri et boni ex Verbo, et rationalia; per "Mare Suph" significatur scientificum verum; per "Mare Philisthaeorum", ubi erat Tyrus et Sidon, significantur cognitiones veri et boni ex sensu litterae Verbi; et per "fluvium Euphratem" significatur rationale: nam scientifica inserviunt cognitionibus veri et boni ex Verbo, et hae cum illis inserviunt rationali, et rationale inservit intelligentiae, quae datur per vera spiritualia conjuncta bono spirituali.

[18] Simile quod de ecclesia et ejus extensione, etiam de potentia Domini super omnia caeli et eccleSiae, dicitur apud Davidem,

"Ponam in mari manum Ejus, et in fluviis dextram Ejus" (Psalmuss 89:26 [B.A. 25]):

haec de Davide, per quem ibi intelligitur Dominus; potentia Domini usque ad ultima caeli et ecclesiae, ita super totum caelum et super omne ecclesiae, significatur per "ponere in mari manum et in fluviis dextram"; potentia significatur per "manum" et "dextram", et ultima caeli et ecclesiae per "mare" et per "fluvios": ultima caeli sunt maria" et sunt "fluvii", ut supra aliquoties dictum est; haec repraesentata sunt per bina maria, et per binos fluvios, qui erant termini terrae Canaanis; bina maria erant mare Aegypti et mare Philisthaeorum, ubi Tyrus et Sidon; et bini fluvii erant Euphrates et Jordanes: sed Jordanes erat terminus inter terram Canaanem interiorem et exteriorem; in hac erant tribus Reubenis et Gadis, ac dimidia tribus Menassis. Similiter apud Sachariam,

"Dominari Ipsius a mari usque ad mare, et a fluvio Usque ad fines terrae" (9:10):

haec etiam de Domino, per quae similia intelliguntur; dominium Ipsius usque ad ultima caeli et ecclesiae est super omnia caeli et ecclesiae, ultima enim sunt termini.

[19] Apud Davidem,

"Firmatus thronus tuus ex tunc, ab aeterno Tu; sustulerunt flumina, Jehovah, sustulerunt flumina vocem suam, sustulerunt flumina fragorem suum: prae vocibus aquarum multarum magnificarum, prae fluctibus maris, magnificus Jehovah" (Psalmuss 93:2-4)

haec quoque de Domino; dominium Ipsius ab aeterno in aeternum super caelum et terram significatur per "Firmatus thronus tuus ex tunc, ab aeterno Tu": glorificatio Domini propter adventum Ipsius, et inde salvationem generis humani, significatur per quod "flumina sustulerint vocem suam" et "fragorem suum"; per "flumina" hic ter nominata significantur omnia quae sunt intelligentiae hominis in interno homine, et omnia quae in externo: Divinum Verum ab Ipso, per quod potentia, et per quod salvatio, significatur per "voces aquarum multarum magnificarum prae fluctibus maris"; "aquae" sunt vera, "voces aquarum multarum magnificarum" sunt Divina vera.

[20] Glorificatio et celebratio Domini ex gaudio cordis describitur ita alibi apud Davidem,

"Sonitum edat mare et plenitudo ejus, orbis et habitantes in eo; flumina plaudant manu, una montes jubilent" (Psalmuss 98:7, 8):

per illa verba significatur glorificatio Domini ab universo caelo: glorificatio ab ultimis ejus significatur per "Sonitum edat mare et plenitudo ejus"; glorificatio a toto caelo significatur per "Sonitum edat orbis et habitantes in eo"; "orbis" significat universum caelum quoad vera ejus, et "habitantes in eo" significant universum caelum quoad bona ejus; "habitatores" in Verbo significant illos qui in bonis caeli et ecclesiae sunt, ita bona illorum: glorificatio Domini per vera quae sunt intelligentiae, et per bona quae sunt amoris, significatur per "Flumina plaudant manu, una montes jubilent"; "flumina" sunt vera intelligentiae, et "montes" sunt bona amoris.

[21] Divinum Verum a Domino, ex quo recepto intelligentia, significatur per "aquas e petra in Chorebo" (Exodus 17:6), de qua ita apud Davidem,

"Diffidit petras in deserto, et bibere fecit abyssos magnas, et eduxit fluenta e petra; et descendere fecit aquas sicut flumina; percussit petram ut aquae emanarent, et fluvii effluxerunt" (Psalmuss 78:15, 16, 20);

et alibi,

"Aperuit Petram, ut effluerent aquae; iverunt in siccitatibus fluvii" (Psalmuss 105:41):

per "Petram" ibi intelligitur Dominus; et per "aquas" quae inde effluxerunt, intelligitur Divinum Verum ab Ipso; et per "fluvios" significatur intelligentia et sapientia inde; per "bibere abyssos magnas " significatur haurire et percipere arcana sapientiae.

[22] Apud Johannem,

Jesus dixit, "Si quis sitiverit, venito ad Me et bibito; quisquis" Venit ad Me, "sicut dixit scriptura, flumina e ventre ejus fluent aquae viventis: hoc dixit de spiritu, quem accepturi credentes in Ipsum" (7:37, 38 [, 39]):

per "venire ad Dominum et bibere" significatur ab Ipso recipere vera doctrinae et eorum fidem: quod inde intelligentia spiritualis, significatur per quod "flumina e ventre ejus fluent aquae viventis"; "aqua vivens" est Divinum Verum quod unice est a Domino, "flumina" sunt illa quae intelligentiae, et "venter" significat cogitationem ex memoria, correspondet enim illi: et quia per "flumina aquae viventis" significatur intelligentia per Divinum Verum a Domino, ideo adjicitur, "Haec dixit de spiritu quem accepturi credentes in Ipsum"; "spiritus" quem accepturi a Domino est Divinum Verum et inde intelligentia; quare etiam Dominus vocat spiritum quem acciperent,

"Spiritum veritatis" (Joh. cap. 14:16-18; 16:7-15).

[23] Apud Davidem,

Jehovah "super maria fundavit" orbem, "et super flumina stabilivit eum" (Psalmuss 21:2):

per "orbem" significatur caelum et ecclesia in toto complexu "maria" significantur cognitiones et scientiae, quae sunt ultima ecclesiae, in specie cognitiones veri et boni quales sunt in sensu litterae Verbi; per "flumina" significatur introductio per illas ad intelligentiam caelestem. Ex his constare potest quid per illa verba in sensu spirituali intelligitur; quod nempe interiora caeli et ecclesiae, quae vocantur caelestia et spiritualia, fundentur super cognitionibus veri et boni, quae in sensu litterae Verbi, rationaliter intellectis. Dicitur quod "fundaverit orbem super maria, et stabiliverit super flumina", quia maria et fluvii sunt in terminis caeli, repraesentata per Mare Suph, Mare Philisthaeorum, fluvium Euphratem, et fluvium Jordanem, quae erant termini terrae Canaanis; et quia "ultima" in Verbo significant infima, dicitur quod "Jehovah fundaverit" et "stabiliverit" super illa. Quod non tellus super maribus et super fluviis fundata sit, constat.

[24] Apud eundem,

"Dominus ad dextram tuam, percussit in die irae suae reges, judicavit inter gentes, implevit cadaveribus, percussit caput super terram multam, e flumine in via bibit, propterea exaltabit caput" (Psalmuss 110:5-7):

haec dicta sunt de Domino, et de pugna Ipsius contra falsa et mala quae ex infernis, et de horum subjugatione: per "reges" intelliguntur falsa ex inferno, per "gentes" intelliguntur mala inde; Divina Ipsius potentia intelligitur per "Dominus ad dextram"; falsorum et malorum ex infernis subjugatio et destructio significatur per quod "percusserit illos in die irae suae, judicaverit inter gentes, et impleverit cadaveribus": per "caput", quod percussit in terram multam, intelligitur amor sui, ex quo omnia mala et falsa; "percutere in terram multam" significat destructionem totalem et damnationem: per "flumen", e quo caput bibit et propter quod exaltabit se, significatur Verbum in littera; "bibere ex illo" est aliquid inde discere, et "exaltare caput" est tamdiu repugnare; omnes enim qui in falsis ex malo sunt, non prius in infernum possunt dejici quam dum illis ablata sunt illa quae sciunt ex Verbo, quoniam omnia Verbi communicant cum caelo, per quam communicationem exaltant caput; sed illis ablatis in infernum dejiciuntur. Hic sensus est illorum verborum, qui absque sensu spirituali, et absque cognitione de Verbo quale est, nemini patet.

[25] Apud Habakuk,

"Num fluviis succensuit Jehovah? num contra fluvios ira tua? num contra mare excandescentia tua? quia equitas super equis tuis, currus tui salus" (3:8):

ita supplicatur ut ecclesia custodiatur et non pereat; per "fluvios" et per "mare" significantur omnia ecclesiae, quia sunt ultima ejus (ut supra); per "equitare super equis", dum de Jehovah, hoc est, Domino, significatur Divina Sapientia quae inest Verbo; et per "currus" significantur doctrinalia inde.

[26] Apud Davidem,

"Non timebimus cum mutabitur terra, et cum movebuntur montes ³ in corde marium: tumultuabuntur, turbabuntur aquae ejus, contremiscent montes in exaltatione ejus. Fluvius, cujus rivi laetificabunt urbem Dei sanctam, habitationes Altissimi, Deus in medio ejus, non dimovebitur" (Psalmuss 46:3-5 [, 62-5]):

haec in sensu spirituali involvunt, quod tametsi ecclesia cum omnibus ejus perit, usque non periturum sit Verbum et Divinum ibi Verum; per "terram" enim significatur ecclesia, per "montes" bona amoris, per "aquas" vera, et per "mutari", "commoveri", "tumultuari", "turbari" et "contremiscere", status illorum quando pereunt, ac loco eorum intrant falsa et mala; proinde status ecclesiae quando quoad bona vastatur et quoad vera desolatur: (sed videatur supra, n. 304 [c] et 405 [h] , ubi illa penitius explicata sunt): quod non periturum sit Verbum seu Divinum Verum pro ecclesia, significatur per quod "fluvius, cujus rivi laetificabunt urbem Dei, non mutabitur"; "fluvius" significat hic simile cum "fonte", nempe Verbum, quia dicuntur "rivi ejus", per quos significantur vera; "urbs Dei" significat ecclesiam quoad doctrinam; "laetificare" significat influxum et receptionem ex gaudio cordis; et "non mutari" significat non perire quoad aliquid.

[27] Apud Esaiam,

"Tunc deficient aquae ⁴ in mari, et fluvius exsiccabitur et exarescet, et recedent flumina; comminuentur, et exsiccabuntur fluvii Aegypti, calamus et ulva marcescent, papyri juxta flumen, juxta os fluminis, et omne semen fluminis exarescet, impelletur, et non erit" (19:5-7):

haec dicta sunt de Aegypto, per quam significatur scientificum quod est naturalis hominis; et per "flumen" ejus, cognitio et apperceptio veri, et in opposito sensu apperceptio falsi; quod illa peritura sint, significatur per quod "flumen exsiccabitur et exarescet"; quod sic non amplius erunt vera, ne quidem vera naturalia et sensualia, quae sunt infima, significatur per quod "calamus et ulva marcescent, papyri juxta flumen, et omne semen fluminis exarescet, impelletur et non erit."

[28] Apud eundem,

"Ego fodi et bibi aquas, et exsiccabo vola gressuum meorum omnes fluvios Aegypti" (37:25):

verba Sancheribi regis Aschuris, per quem significatur rationale perversum, destruens omnem cognitionem et apperceptionem Veri; hoc significatur per quod "exsiccabit vola gressuum suorum omnes fluvios Aegypti." Quod "fluvii Aegypti" significent cognitiones et apperceptiones veri, est quia "Aegyptus" significat naturalem hominem quoad scientifica, et naturali homini est cognitio et apperceptio, sicut est spirituali homini intelligentia.

[29] Apud Ezechielem,

"Evaginabunt gladios suos contra Aegyptum, ut impleant terram confosso: tunc dabo fluvios aridam, et vendam terram in manum malorum, et vastabo terram et plenitudinem ejus per manum alienorum" (30:11, 12):

per "Aegyptum" significatur scientificum quod naturalis hominis inserviens intelligentiae rationalis et spiritualis hominis: quod scientifica vera destruentur per falsa, significatur per "Evaginabunt gladios suos contra Aegyptum"; per "gladios" significantur falsa destruentia vera: per "confossum" significatur qui periit per falsa: per "dare fluvios aridam", significatur quod nulla amplius cognitio et apperceptio veri: "vendere terram in manum malorum, et vastare illam per manum alienorum", significat destruere per mala et per falsa; "alieni" significant falsa.

[30] Apud Sachariam,

"Exsiccabuntur omnes profunditates fluminis, et dejicietur superbia Aschuris, et baculus Aegypti recedet" (10:11):

"exsiccabuntur omnes profunditates fluminis", nempe Euphratis, significat quod omnes acutae ratiocinationes ex propria intelligentia periturae sint; "superbia Aschuris" significat propriam intelligentiam, quae est rationalis perversi; "baculus Aegypti recedet" significat quod scientifica inservientia ratiociniis nihil valitura sint.

[31] Apud Esaiam,

"Vastabo montes et colles, et omnem herbam eorum arefaciam, et ponam fluvios in insulas, et stagna exsiccabo " (42:15):

"Vastabo montes et colles" significat quod peritura sint bona amoris et charitatis; "omnem herbam eorum arefaciam" significat quod peritura sint vera quae ex bonis illis; "ponam fluvios in insulas et stagna exsiccabo" significat quod peritura sit intelligentia et cognitio veri,

[32] Apud eundem,

"Ecce per increpationem meam exsicco mare, pono fluvios in desertum, putrescet piscis eorum, eo quod non sit aqua, et morietur" (50:2):

(vide supra, n. 342 [c] , ubi explicata sunt): apud Nahum,

"Increpans mare, et exsiccat illud, ac omnia flumina arefacit" (1:4);

apud Davidem,

Jehovah "ponit fluvios [in] desertum, et exitus aquarum in siccitatem" (Psalmuss 107:33);

apud Hiobum,

"Exspirat homo, ubi est? abeunt aquae ex mari, et fluvius exsiccatur et exarescit" (14:10, 11).

[33] Hactenus ostensum est quod per "fluvios" significetur intellectus veri ac intelligentia; quod autem in opposito sensu per "fluvios" significetur intellectus falsi et ratiocinatio ex propria intelligentia, quae est pro falsis contra vera, constat ex sequentibus locis:

- Apud Esaiam,

"Mittet in mari legatos.... ad gentem delineatam et conculcatam cujus terram depraedati sunt fluvii" (18:2):

per "fluvios" hic significantur falsa quae propriae intelligentiae, quae destruxerunt. (Quid reliqua significant, videatur supra, n. 304 [d] 331 [a] .) Apud eundem,

"Cum transibis per aquas, tecum Ego; et per fluvios, non submergent te" (43:2):

"transire per aquas et per fluvios et non submergi" significat quod falsa et ratiocinationes ex falsis contra vera non corrumpent.

[34] Apud ⁵ Jeremiam,

"Ecce aquae ascendentes ex septentrione, quae ⁶ sicut flumen inundans, inundabunt terram et plenitudinem ejus" (47:2):

"aquae ex septentrione" significant falsa doctrinae quae ex propria intelligentia: quae comparantur "flumini inundanti terram", quia per "flumen" significatur ratiocinatio ex falsis, per "terram" ecclesia; hujus destructio per falsa per "inundationem a flumine."

[35] Apud Davidem,

"Nisi Jehovah esset pro nobis, cum insurgit contra nos homo tunc aquae submersissent nos, fluvius transivisset super animam nostram, tunc transivissent super animam nostram aquae superbi" (Psalmuss 124:2, 4, 5):

per "aquas superbi", de quibus hic agitur, significantur falsa faventia amori sui et confirmantia illum, tum falsa doctrinae quae ex propria intelligentia; per "fluvium" significatur ratiocinatio ex illis contra vera; inde patet quid intelligitur per "Nisi Jehovah esset pro nobis cum insurgit contra nos homo", quod nempe cum homo ex se, suo amore et ex propria intelligentia insurgit et conatur destruere vera ecclesiae; agitur enim de Israele, per quem significatur ecclesia: per "aquas" quae submersissent eos, et per "fluvios" qui transivissent super animam eorum, significantur falsa et ratiocinationes ex illis, et inde destructio vitae spiritualis, quae homini est per vera et per vitam secundum illa; per "aquas" significantur falsa, per "fluvios" ratiocinationes ex illis, et per "submergere et transire super animam", destructio vitae spiritualis.

[36] Apud Esaiam,

"Ecce Dominus ascendere faciet super eos aquas fluvii validas et multas, regem Aschuris, et omnem gloriam ejus; et ascendet super omnes rivos ejus, et ibit super omnes ripas ejus; ibit per Jehudam, et inundabit" (8:7 [, 8]):

per "Aschurem" et ejus regem in Verbo significatur rationale, hic rationale perversum; inde per "fluvium ejus", qui erat Euphrates, intelligitur ratiocinatio; et per "aquas fluvii" intelliguntur falsa per ratiocinationes confirmata; haec itaque significantur per "aquas fluvii validas et multas", quae "validae" dicuntur ex cupiditate, et "multae" ex falsitate: abundantia falsorum ex malo destruentium vera boni ecclesiae, significatur per quod "aquae fluvii ascendent super omnes rivos ejus, et super omnes ripas", et quod "ibit per Jehudam, et inundabit"; per "Jehudam" significatur ecclesia ubi Verbum.

[37] Apud Jeremiam,

"Quid tibi cum via Aegypti, ut bibas aquas Schichoris? aut quid tibi cum via Assyriae, ut bibas aquas fluvii?" (2:18):

per "aquas Schichoris" seu Aegypti, significantur scientifica falsa, seu scientifica confirmantia falsa; et per "aquas fluvii" significantur falsa ratiocinia ex illis, ita quae sunt ex propria intelligentia; quod haec et illa non haurienda sint, significatur per illa verba.

[38] Apud eundem,

"Septentrionem versus, juxta litus fluvii Euphratis, impegerunt et ceci derunt; quis hic sicut flumen ascendit? [cujus aquae] sicut flumina commoventur? Aegyptus sicut flumen ascendit, et sicut flumina commoventur aquae; dixit enim, Ascendam, obtegam terram, perdam urbem et habitantes in ea" (46:6-8):

per haec significatur destructio ecclesiae et ejus veritatum per falsa ratiocinia ex scientificis confirmantibus; per "septentrionem" significatur apud quos falsum, et unde; per "fluvium Euphratem " falsa ratiocinia; per "Aegyptum" scientifica confirmantia; per "aquas" quae commoventur ipsa falsa; et per "ascendere, obtegere terram, perdere urbem et habitantes in ea", significatur destructio ecclesiae et ejus doctrinae; "terra" est ecclesia, "urbs" est doctrina veri, et "habitantes" sunt bona ejus.

Similia significantur per "fluvium Aegypti" Nilum, et per "fluvium Assyriae" Euphratem, alibi in Verbo (ut Esai., cap. 7:18, 19; 11:15, 16: Ezech., cap. 29:3, 4, 5, 10; 31:15; 32:2; Psalmuss 74:14, 15; Ps. 78:44 ⁷ ; ⁸ Exod. 7:17-21; Psalmuss 137:1 ⁹ );

apud Davidem,

"Circumdederunt me funes mortis, et flumina Belialis terruerunt me" (Psalmuss 18:5 [B.A. 4]);

apud Matthaeum,

"Descendit imber, venerunt flumina, et flarunt venti, et irruerunt in domum illam; tamen non cecidit, fundata enim erat super petra" (7:25, 27);

et apud Lucam,

"Unde inundatione facta, illisum flumen domui illi, sed non valuit dimovere eam, quoniam fundata erat super petra" (6:48, 49).

Poznámky pod čarou: