459. "Et idola aurea et aenea et aenea et lapidea et lignea," significat quod sic in cultu sint ex mere falsis. - Per "idola" in Verbo significantur falsa cultus, et inde per adorare illa significatur cultus ex falsis; et per "adorare idola aurea, Argentea, aenea, lapidea et lignea," significatur cultus ex omnis generis falsis, et simul sumpta ex meris falsis; etiam idolorum materiae, formae, et vestes, apud antiquos repraesentabant falsa religionis, ex quibus fuit illorum cultus. "Idola aura" significabant falsa de Divinis, "idola argentea" falsa de spiritualibus, "idola aenea" falsa de charitate, "idola lapidea" falsa de fide, et "idola lignea" falsa de bonis operibus. Haec omnia falsa sunt illis qui non paenitentiam agunt, hoc est, fugiunt mala ut peccata contra Deum. Haec per "idola," quae fuerunt sculptilia et fusilia, in Sensu Spirituali significantur in sequentibus locis:

"Stultus factus est omnis homo a scientia, pudore affectus est omnis Conflator a Sculptili: quia mendacium Fusile ejus, neque spiritus in iis, vanitas illa, opus errorum; in tempore visitationis eorum peribunt," (Jeremias 10:14-15; 51:17-18);

Sculptilia sunt opus manuum fabri; non loquuntur; simul infatuantur et stultescunt; disciplina vanitatum Lignum est; opus sapientum tota, (Jeremias 10:3-5, 8-10);

"Quid prodest Sculptile, quia sculpsit illud fabricator, et doctor mendacii, quia confidit fabricator mendacii super hoc; spiritus non in medio ejus," (Habakuk 2:18-19); ¹

"In die illo projiciet homo Idola argenti sui, et idola auri sui, quae fecerunt sibi ad incurvandum se talpis et vespertilionibus," (Esaias 2:18, 20);

"Fecerunt sibi Fusile ex argento suo, in intelligentia sua Idola, opus artificum tota," (Hoschea 13:2);

"Spargam super vos aquas mundas, ut mundemini ab omnibus immunditiis vestri, et ab omnibus Idolis vestris," (Ezechiel 36:2);

"aquae mundae" sunt vera, "idola" sunt falsa cultus:

"Immundum judicabitis tegmen Sculptilium argenti tui, et amictum Fusilis auri tui; disperges ea sicut menstruum, stercus vocabis id," (Esaias 30:22).

Nec aliud quam falsa religionis et inde cultus significantur per Deos auri, argenti, aeris, ferri, ligni et lapidis, quos laudavit (coluit) Rex Babelis Belschazar, quando cum magnatibus, uxoribus et pellicibus bibit vinum ex vasis auri et argenti Templi Hierosolymitani; propter quod Rex expulsus est ab homine, et factus est sicut bestia ² (Daniel 5:1-5, seq.).

(Praeter in multis aliis locis, ut Esaias 10:10-11; 21:9; 31:7; 40:19-20; 41:29; 42:17; 48:5; Jeremias 8:19; 50:38-39; Ezechiel 6:4-5; 14:3; Micham 1:7; 5:12 (B.A. 3); Psalmuss 115:5; 135:15-16; Leviticus 26:30).

Per "idola" proprie significantur falsa cultus ex propria intelligentia; quomodo homo illa fingit et postea accommodat, ut appareant sicut vera, plene describitur apud Esajam 44:9-20.

Poznámky pod čarou:

316. "Et oleum et vinum ne laeseris," significat quod a Domino provideatur, ne sancta bona et vera, quae interius in Verbo latent, violentur et prophanentur. -Per "oleum" significatur bonum amoris, et per "vinum" verum ex illo bono; ita per "oleum" significatur sanctum bonum, et per "vinum" sanctum verum: quod provideatur a Domino ne violentur et prophanentur, significatur per "ne laeseris;" auditum enim est hoc "e medio quatuor Animalium," ita a Domino (314); quod dicitur a Domino, hoc quoque providetur ab Ipso; quod provideatur, videatur supra (314, 255). Quod "oleum" significet bonum amoris, videbitur infra (778, 779); quod autem "vinum" significet verum ex illo bono, constat ex sequentibus locis:

"Omnis sitiens ite ad aquas, et cui non argentum, ite, emite et comedite, et emite sine argento Vinum et lac," (Esaias 55:1);

"Fiet in die illo stillabunt montes Mustum, et colles fluent lacte," (Joel 4:18 (B.A. 3:18); ¹ Amos 9:13-14);

"Ablatum gaudium e Carmele, et in Vineis non cantatur, Vinum in torculari non calcatur, hedad cessare feci," (Esajas 16:10); ² Jeremias 48:32-33);

per "Carmelem" significatur Ecclesia spiritualis, quia ibi erant vineae.

"Ejulate omnes potantes Vinum: propter Mustum quod excisum est ex ore vestro, ejularunt Vinitores," (Joel 1:5, 10-11);

(Similia paene, Hoschea 9:2-3; Zephanias 1:13; Threni 2:11-12; Micham 6:15; Amos 5:11; Esaias 24:6-7, 9, 11;) ³

"Lavat in Vino vestimentum Suum, et in Sanguine uvarum velamen Suum: ruber oculis a Vino," (Genesis 49:11(, 12));

haec de Domino; ac "vinum" significat Divinum Verum. Inde est, quod Sacra Caena a Domino instituta sit, in qua panis significat Dominum quoad Divinum Bonum, et vinum Dominum quoad Divinum Verum, et apud recipientes panis significat sanctum bonum, et vinum sanctum verum, a Domino: quare dixit,

"Dico vobis, quod non bibiturus sim a nunc ex hoc genimine Vitis, usque ad diem, quando id bibero (novum) vobiscum in Regno Patris Mei," (Matthaeus 26:29; Luca 22:18).

Quia "panis et vinum" illa significabant, ideo etiam Malchizedech exiens obviam Abramo "eduxit Panem et Vinum: et hic Sarcedos Deo Altissimo, et benedixit Abramo," (Genesis 14:18-19).

Per mincham et libamen in sacrificiis similia significata sunt (De quibus, Exodus 29:40; Leviticus 23:12-13, 18-19; Numeri 15:2-15; 28:6-7, 18 ad fin.; 29:1-7, seq.).

Mincha erat ex simila tritici, inde erat loco panis; et libamen erat ex vino. Ex his constare potest, quid significatur per haec Domini verba,

"Non mittunt Vinum novum in utres veteres, sed mittunt Vinum (novum) in utres novos, et utraque conservantur," (Matthaeus 9:17; Luca 5:37) ⁴

"vinum novum" est Divinum Verum Novi Testamenti, ita novae Ecclesiae, et "vinum vetus" est Divinum Verum Veteris Testamenti, ita veteris Ecclesiae. Simile significatur per haec verba Domini in Nuptiis in Kana Galilaeae:

"Omnis homo primo bonum Vinum apponit, et quando sat habuerint, vilius; tu reservasti bonum Vinum huc usque," (Johannes 2:1-10).

Simile etiam significatur per "vinum" in Parabola Domini de vulnerato a latronibus,

Quod Samarita "infuderit Oleum et Vinum in vulnera ejus," (Luca 10:33-34);

nam per "vulneratum a latronibus" intelliguntur qui a Judaeis per mala et falsa spiritualiter vulnerati sunt, quibus Samarita opem tulit, "infundendo oleum et vinum" in vulnera ejus, hoc est, docendo bonum et verum, et quantum potuit, sanando. Sanctum Verum per "mustum" et "vinum" significatur etiam alibi in Verbo (Ut Esaias 1:21-22; 25:6; 36:17; Hoschea 7:4-5, 14; 14:6-8; Amos 2:8; Sacharias 9:15, 17; Psalm. 104:14-15). ⁵

Inde est quod per "vineam" in Verbo significetur Ecclesia quae in veris a Domino est. Quod "vinum" significet sanctum verum, constare etiam potest ex sensu ejus opposito, in quo significat falsificatum et prophanatum verum; ut in his locis:

"Scortatio, Vinum et Mustum, occupavit cor: recessit Vinum eorum, scortando scortati sunt," (Hoschea 4:11, 17-18);

"scortatio" significat falsificationem veri; similiter hic "vinum et mustum."

"Calix in manu Jehovae, et Vino miscuit, implevit mixto et effudit, et feces ejus exsugent, bibent omnes impii terrae," (Psalm. 75:9 (B.A. 8));

"Calix auri Babel in manu Jehovae, inebrians universam terram; de Vino ejus biberunt gentes, ideo insaniunt," (Jeremias 51:7);

"Cecidit Babylon, quia ex Vino irae scortationis suae potavit omnes gentes si quis bestiam adoret, bibet ex Vino irae Dei mixto mero in calice irae Dei," (Apocalypsis 14:8-10)

"Ex Vino scortationis suae Babylon potavit omnes gentes," (Apocalypsis 18:3);

"Babylonis magnae memoria facta est coram Deo, ad dandum illi poculum Vini furoris irae De," (Apocalypsis 16:19); ⁶

"Inebriati sunt ex Vino scortationis ejus inhabitantes terram," (Apocalypsis 17:1-2).

Per vinum quod Belschazar Rex Babelis, et magnates et uxores et pellices ejus biberunt ex vasis Templi Hierosolymitani,

Et una "laudarunt deos auri, argenti, aeris, ferri, ligni et lapidis," (Daniel 5:2-4) ⁷ ,

nec aliud quam sanctum verum Verbi et Ecclesiae prophanatum significatur; quare tunc scriptum est in pariete, et Rex illa nocte occisus est (vers. 25, 30). Per "vinum" significatur Verum falsificatum (Etiam Esaias 5:11-12, 21-22; 28:1, 3, 7; 29:9; ⁸ 56:11-12; Jeremias 13:12-13; 23:9-10).

Simile significatur per "libamen" quod libabant idolis, (Esaias 65:11; 57:6; Jeremias 7:18; 44:17-19; Ezechiel 20:28; Deuteronomius 31:38 [NCBSP: Deuteronomius 32:38]).

Quod "vinum" significet sanctum verum, et in opposito sensu prophanatum verum, est ex correspondentia; Angeli enim, qui spiritualiter omnia percipiunt, cum ab homine "vinum" in Verbo legitur, non aliud intelligunt; talis correspondentia est inter cogitationes naturales hominum, et inter cogitationes spirituales Angelorum: simile est cum Vino in Sacra Caena; inde est quod per Sacram Caenam fiat introductio in Caelum (224, fin.).

Poznámky pod čarou: