483. "Et deducet eos ad vivos fontes aquarum." - Quod significet in Divinis veris, constat ex significatione "vivorum fontium aquarum", quod sint Divina vera; per "vivum" significatur vivens a Divino, per "fontem" significatur Verbum, et per "aquas" vera inde. In Verbo pluries dicuntur "aquae vivae", et per illas intelliguntur vera quae a Domino veniunt et recipiuntur; quod illa sint viva, est quia Dominus est ipsa Vita, ut Ipse docet; et quod ex ipsa vita venit, hoc vivum est; quod autem ab homine venit, hoc mortuum est. Ut Dominus det vitam veris, influit per bonum in illa, et bonum vivificat; influit etiam e superiori seu interiori, et aperit mentem spiritualem, et ei indit affectionem veri; et affectio veri spiritualis est ipsa vita caeli apud hominem. Haec vita est quae insinuatur homini a Domino per vera. Inde constare potest quid intelligitur per "aquas vivas", et hic per "vivos fontes aquarum", in sequentibus his locis:

[2] - Apud Esaiam,

"Pauperes et egeni quaerentes aquam, sed non; lingua eorum siti deficit;.... aperiam super clivis fluvios, et in medio vallium fontes ponam, desertum in stagnum aquarum, et terram siccam in scaturigines aquarum" (Esaias 41:17, 18):

agitur ibi de salvatione gentium a Domino, qui "pauperes et egeni" dicuntur ex defectu et ignorantia veri: desiderium eorum sciendi vera ab illis qui in ecclesia, ubi non vera erant, describitur per quod "quaerant aquas, et non, lingua eorum siti deficit"; "aqua" est verum, "sitire" est desiderare illud: quod instruentur a Domino, significatur per "Aperiam super clivis fluvios, et in medio vallium fontes ponam"; "aperire fluvios" est dare intelligentiam, "in clivis" est in interiori homine, "in medio vallium" est in exteriori homine, "ponere fontes" est instruere in veris: "ponere desertum in stagnum aquarum, et terram siccam in scaturigines aquarum", significat abundantiam veri apud illos qui prius in defectu et in ignorantia fuerunt; "desertum" est ubi non bonum quia non verum, "terra sicca" ubi non verum et inde non bonum; "stagnum aquarum" et "fontes aquarum" significant abundantiam cognitionum veri: ex his manifeste patet quod hic per "aquas", "fontes", "scaturigines, fluvios" et "stagna aquarum", non illa significentur, sed cognitiones veri et inde intelligentia, unde salvatio.

[3] Apud eundem,

Ecce Deus Vester in vindictam veniet, .... et salvabit vos;.... tunc erit aridus locus in stagnum, et siticulosus in scaturigines aquarum (Esaiam 35:47 ¹ ):

haec quoque de gentium instructione in veris et illarum reformatione a Domino, cum venturus in mundum, dicta sunt; ac per quod "aridus locus erit in stagnum, et siticulosus in scaturigines aquarum", significantur similia quae mox supra, per quod "desertum erit in stagnum" seu collectionem "aquarum, et terra sicca in scaturigines aquarum."

[4] Apud Jeremiam,

"Cum fletu venient, et cum precibus adducam eos; ducam eos ad fontes aquarum in via recti, non impingant in ea" (31:9):

hic quoque de receptione Domini a gentibus agitur; quod instructurus eos in genuinis veris, significatur per quod "ducet eos ad fontes aquarum in via recti, non impingant in ea."

Apud Esaiam,

"Non esurient et sitient, neque percutiet eos aestus aut sol; nam miserescens eorum ducet eos, ² ut et super fontibus aquarum ducturus est eos" (49:10):

hic quoque de instructione gentium a Domino: instructio in veris intelligitur per quod "super fontibus aquarum ducturus sit eos." (Quid significat "esurire" et "sitire", videatur supra, n. 480; tum quid "aestus" et "sol", etiam supra, n. 481.)

[5] ; quid significatur per quod "montes stillabunt mustum, colles fluent lacte, et omnes rivi Jehudae fluent aquis", videatur explicatum supra (n. 433 [c]); et quod "fons e domo Jehovae exibit et irrigabit flumen schittim" significat quod e caelo a Domino erit verum illustrans scientifica et cognitiones quae in naturali.

[6] Apud Davidem,

"Coram" Te "parturis, terra, a coram Deo Jacobi, qui convertit petram in stagnum aquarum, silicem in fontem aquarum" (Psalmuss 114:7, 8):

per "stagnum aquarum" et per "fontem aquarum" hic quoque intelliguntur vera in copia, per quae ecclesia; nam per "parturis, terra" significatur incohatio ecclesiae, quae tunc "parturire" dicitur quando ibi producuntur vera; "terra" est ecclesia.

[7] Apud eundem,

Jehovah "qui emittit fontes in fluvios, inter montes eant, potum praebent ferae agrorum, frangunt onagri sitim suam, juxta illos avis caelorum habitat" (Psalmuss 104:10-12):

"emittere fontes in fluvios" significat dare intelligentiam per vera e Verbo; "inter montes eant" significat quae ex bono amoris erunt; "fontes" sunt vera ex Verbo, "fluvii" sunt illa quae intelligentiae sunt, et "montes" sunt bona amoris: instructio eorum qui in ecclesiae bono sunt, significatur per quod "potum praebeant ferae agrorum"; instructio eorum in ecclesia qui desiderant vera, significatur per quod "frangent onagri sitim"; quod inde intellectus perficiatur, significatur per quod "juxta illos avis habitet"; per "feras agrorum" in sensu spirituali intelliguntur gentes quae in bono vitae sunt; per "onagros" naturale verum; per "sitim" desiderium ad vera; et per "avem caelorum" significantur cogitationes ex intellectu.

[8] Quod per "fontem" in supremo sensu intelligatur Dominus quoad Divinum Verum, seu Divinum Verum a Domino, proinde Verbum, constare potest a sequentibus his locis:

- Apud Jeremiam,

"Duo mala fecit populus meus, Me deseruerunt Fontem aquarum vivarum, ad excidendum sibi foveas, foveas confractas quae non continent aquas" (2:13 ³ ):

hic Jehovah, hoc est, Dominus, Se vocat "Fontem aquarum vivarum", per quem significatur Verbum seu Divinum Verum, proinde Ipse Dominus qui est Verbum; nam dicitur, "Me deseruerunt Fontem aquarum vivarum": "ad excidendum sibi foveas, foveas confractas quae non continent aquas", significat ad fingendum sibi doctrinalia ex propria intelligentia, in quibus non vera; "foveae" sunt doctrinalia, "foveae confractae" sunt doctrinalia quae non cohaerent, "quae non continent aquas" significat in quibus non vera: talia sunt doctrinalia quae non ex Verbo, hoc est, a Domino per Verbum (nam Dominus per Verbum docet), sed ex propria intelligentia; quod non a Domino per Verbum, intelligitur per quod "deseruerint Fontem aquarum vivarum."

[9] Apud eundem,

"Omnes relinquentes Te pudefient, et recedentes a Me in terra scribentur; quia deseruerunt Fontem aquarum vivarum Jehovam" (17:13):

hic similiter Jehovah, hoc est, Dominus, Se vocat "Fontem aquarum vivarum", a Divino Vero quod ab Ipso; "in terra scribi" significat damnari (videatur supra, n. 222 [d]).

[10] Apud Davidem,

"Implentur pinguedine domus tuae, et flumine deliciarum potas eos, quia Tecum fons vitae, in luce tua videmus lucem" (Psalmuss 36:9, 10 [B.A. 8, 9]):

per "pinguedinem" significatur bonum amoris, et per "flumen deliciarum" verum ex illo bono; "potare" est docere: "Tecum fons vitae" significat quod cum Domino et ex Ipso sit Divinum Verum; quia id per "fontem vitae significatur, ideo etiam dicitur, "In luce tua videmus lucem"; per "lucem" Domini significatur Divinum Verum.

[11] Apud Sachariam,

"In die illo erit fons apertus domui Davidis, et habitatoribus Hierosolymae, pro peccato et immunditie:.... et in die illo.... exscindam nomina idolorum e terra, .... etiam prophetas et spiritum immundum transire faciam e terra" (13:1 [, 2]):

etiam haec de adventu Domini: quod tunc intellecturi sint Verbum, seu Divinum Verum inibi, illi qui in regno Domini sunt, significatur per "In die illo erit fons apertus domui Davidis, et habitatoribus Hierosolymae"; "fons" significat Verbum, "domus Davidis et habitatores Hierosolymae" regnum spirituale Domini; regnum Domini spirituale est apud illos in caelis et in terris qui in Divinis veris sunt: "pro peccato et immunditie" significat remotionem malorum et falsorum per vera ex Verbo: quia per "fontem" intelligitur Verbum seu Divinum Verum inibi, ideo dicitur, "In die illo exscindam nomina idolorum, etiam prophetas et spiritum immundum transire faciam e terra"; per "idola" significatur falsa religio, per "prophetas" falsa doctrina, et per "spiritum immundum" mala scaturientia ex falsis doctrinae; nam dum vivitur secundum falsa religionis et doctrinae fit spiritus immundus.

[12] Quod Divinum Verum a Domino intelligatur per "fontem", manifestis verbis docet Ipse Dominus apud Johannem,

Cum Dominus consedit ad fontem Jacobi in agro samariae, dixit mulieri Samaritidi, "Omnis qui bibit ex aqua hac, sitiet iterum; qui vero biberit ex aqua quam Ego dabo ei, non sitiet in aeternum; sed aqua quam dabo ei, fiet in eo fons aquae salientis in vitam aeternam" (4:5-20):

quod per "aquam", quam Dominus dat, non intelligatur aqua, sed Divinum Verum, manifeste constat, nam dicitur quod ex aqua illa quam mulier Samaritis venit ad hauriendum, sitiatur iterum, non autem ex aqua quam Dominus dat; quod vita in illo Vero sit, intelligitur per quod illa aqua "in eo fiet fons aquae salientis in vitam aeternam ": (quod vita in veris sit, cum Dominus illa dat, videatur supra in hoc articulo): quod Dominus haec dixerit mulieri Samaritidi, cum consedit, juxta fontem Jacobi, erat causa, quia per "Samaritas" intellexit Dominus gentes, qui recepturi Divina vera ab Ipso; et per "mulierem Samaritidem" ecclesiam ex illis; et quia per "fontem Jacobi" intellexit Divinum Verum a Se, seu Verbum.

[13] Apud Mosen,

"Ita habitavit Israel secure solitarius apud fontem Jacobi" (Deuteronomius 33:28):

haec in prophetia Mosis de filiis Israelis, quae prophetia per haec concluditur. Quia "Israel" ibi significat ecclesiam quae in Divinis veris ex Verbo est, ideo dicitur "ad fontem Jacobi", per quem intelligitur Verbum; ita quoque Dominus quoad Verbum, Ipse enim est Verbum; quia est Divinum Verum, ut Ipse docet apud Johannem (1:1-3, 14). Haec dicta sunt in fine prophetiae illius, quia in prophetia illa agitur de Verbo. Simile per "fontem" illum etiam intelligitur in prophetia Israelis patris de Josepho,

"Filius fecundae Josephus, filius fecundae juxta fontem" (Genesis 49:22):

per "fontem" hic intelligitur fons Jacobi, nam ager in quo ille fons, datus erat Josepho a patre ejus (videatur Johannes 4:5, 6): quid significatur per "Filius fecundae Josephus, filius fecundae juxta fontem", videatur supra (n. 448 [b]). Per "fontem " etiam intelligitur Verbum, ac per "fontes" Divina vera ex illo, apud Davidem,

"In congregationibus benedicite Deo, Domino e fonte Israelis" (Ps. 68:27 ⁴ [Ps. 68:26]);

in Apocalypsi,

Sitienti dabo ex fonte aquae Vitae gratis" (21:6);

apud Esaiam,

"Tunc haurietis aquas cum laetitia e fontibus salutis" (12:3);

apud Davidem,

"Omnes fontes mei in Te", Jehovah (Psalmuss 87:7).

[14] Quoniam pleraque in Verbo etiam sensum oppositum habent, ita etiam "fons" et "fontes", in quo sensu significant doctrinam falsorum ac falsa doctrinae:

- Ut apud Jeremiam,

"Exsiccabo mare ejus, et arefaciam fontem ejus" (51:36):

haec de Babele, et per "mare" ejus significantur falsa in uno complexu, et per "fontem" doctrina falsi.

[15] Apud Hoscheam,

"Veniet eurus, ventus Jehovae, a deserto ascendens, et exarescet fons ejus, et exsiccabitur scaturigo ejus" (13:15):

haec de Ephraim, et per eum ibi intelligitur perversus intellectus Verbi, quo falsa per Verbum confirmantur; destructio ejus significatur per quod "fons ejus exarescet, et scaturigo ejus exsiccabitur per eurum, ventum Jehovae, a deserto"; "fons" ejus est doctrina falsi inde, "scaturigo" est falsum ejus, "eurus ex deserto" est destructio ejus ex fallaciis quae ex sensualibus externis; sensualia enim externa, dum non illustrata sunt ab internis, destruunt intellectum hominis, quia omnes fallaciae inde sunt.

[16] Apud Davidem,

"Tu perrupisti robore tuo mare, fregisti capita balaenarum super aquis: Tu confregisti capita leviathanis, dedisti eum cibum populo ziim; Tu perrupisti fontes et fluvium; Tu exsiccasti fluvios roboris" (Psalmuss 74:13-15):

hic quoque per "fontes" et "fluvios" significatur falsa doctrina, quae ex propria intelligentia; "fluvii roboris" sunt inde principia falsi confirmata; per "balaenas" et "leviathanem" significantur scientifica, quae sunt sensualis et naturalis hominis, ex quibus omne falsum, quando super iis occlusus est spiritualis homo: in sensuali et naturali homine residet proprium hominis; quare quod ex illis solis concluditur, ex proprio seu ex propria intelligentia concluditur: Divinum enim influit per spiritualem hominem in naturalem, non autem in naturalem quando super illo occlusus est spiritualis; at spiritualis homo aperitur per vera et per vitam secundum illa: "populus ziim", cui leviathan daretur in cibum, significat illos qui in falsis infernalibus sunt.

Poznámky pod čarou:

726. "Qui futurus pascere omnes gentes Virga ferrea." - Quod significet quae potentia veri naturalis ex spirituali convincet et arguet illos qui in falsis et malis sunt, et tamen in ecclesia ubi Verbum, constat ex significatione "pascere", quod sit docere (de qua supra. n. 482); hic autem convincere et arguere, quia dicitur quod "pasturus sit virga ferrea"; ex significatione "omnium gentium", quod sint qui in falsis et malis sunt (de qua etiam supra, n. 175, 331 [b] , 625); et ex significatione "virgae ferreae", quod sit potentia veri naturalis ex spirituali; per "virgam" enim seu "baculum" significatur potentia, et praedicatur de Divino Vero Spirituali, et per "ferrum" verum in naturali homine: quod sit potentia veri naturalis hominis ex spirituali, quae significatur per "virgam ferream", est quia omnis potentia quae est veris in naturali homine, est ex influxu veri et boni e spirituali homine; hoc est, ex influxu Divini Veri a Domino per spiritualem hominem in naturalem; soli enim Domino est potentia, et Ipse illam exercet per Divinum Verum quod procedit ab Ipso. Sed ut haec clarius percipiantur, ostendendum est,

(1) Quod Domino sit infinita potentia.

(2) Quod illa sit Domino ex Se per Divinum suum Verum.

(3) Quod omnis potentia simul sit in ultimis, et quod inde infinita potentia sit Domino ex primis per ultima.

(4) Quod angeli et homines, quantum receptiones sint Divini Veri a Domino, tantum potentiae sint.

(5) Quod potentia resideat in veris naturalis hominis, quantum is recipit influxum a Domino per spiritualem hominem.

(6) Quod vera naturalis hominis nihil potentiae habeant absque illo influxu.

[2] (1) Quod Domino sit infinita potentia, constare potest ex eo, quod sit Deus caeli et Deus terrae; quod creaverit universum, tot innumerabilibus stellis, quae sunt soles, plenum; ac tot in illo mundos, et in mundis tellures, qui mundi et in illis tellures plura centena millia numero excedunt; et quod eadem, quia illa creavit, solus conservet et continue sustineat. Tum quod sicut mundos naturales, ita quoque mundos spirituales supra illos creaverit, et hos perpetuo impleat angelis et spiritibus, ad numerum myriadum et myriadum: et quod sub illis abdiderit inferna, tot quoque numero quot caeli sunt: et quod omnibus et singulis qui in mundis Naturae, et in mundis supra Naturam sunt, solus det vitam; et quia solus dat vitam, quod nullus angelus, spiritus et homo movere possit manum et pedem nisi ab Ipso. Qualis infinita Domino potentia sit, imprimis patet ex eo, quod omnes qui ex tot terris in mundos spirituales veniunt, qui sunt aliquot myriades ex sola nostra tellure quavis septimana, et consequenter tot myriades ex tot millenis telluribus in universo, solus recipiat, et per millia Divinae Sapientiae arcana ducat, quemque ad locum suae vitae; fideles ad sua loca in caelis, ac infideles ad sua loca in infernis: et utrobivis omnium cogitationes, intentiones, et voluntates singulariter sicut universaliter regat; ac faciat ut omnes et singuli in caelis sua felicitate gaudeant; ac ut omnes et singuli in infernis in suis vinculis sint, usque adeo ut ne quidem unus ex illis hiscat levare manum, minus exsurgere, et alicui angelo damnum inferre: et quod omnes ita in ordine, et in vinculis, teneantur, utcunque multiplicantur caeli et inferna in aeternum. Haec et plura, quae propter copiam enumerari non possunt, non dari possunt nisi infinita Domino potentia sit. Quod Dominus solus regat omnia, docet Ipse apud Matthaeum,

"Data est Mihi omnis potestas in caelo et in terra" (28:18):

et

Quod Ipse sit vita (Johannes 5:26; 11:25, 26; 14:6).

[3] (2) Quod infinita potentia sit Domino ex Se per Divinum suum Verum, est quia Divinum Verum est Divinum procedens; et ex Divino quod procedit ex Domino, omnia quae supra de infinita potentia Domini dicta sunt, fiunt. Divinum Verum in se spectatum est Divina Sapientia, quae se quaquaversum extendit, sicut lux et calor in nostro mundo a sole; apparet enim Dominus in mundo spirituali, ubi sunt angeli et spiritus, ut Sol, ex Divino Amore; omne quod procedit ex illo Sole ¹ vocatur Divinum Verum; et quod procedit hoc producit; quod procedit hoc quoque est Ipse, quia ex Ipso; quare Dominus in caelis est Divinum Verum. Ut tamen sciatur quod Domino sit infinita potentia per Divinum Verum, aliquid dicetur de ejus essentia et existentia: hoc ex naturali homine et ejus lumine non comprehendi potest, nisi quam per talia quae procedunt ex sole mundi, ex quibus et per quae est illi omnis potentia in suo mundo, et in telluribus quae sub luce et calore ejus sunt. Ex Sole mundi, ut ex suo fonte, exiverunt aurae et atmosphaerae, quae aetheres et aeres vocantur; unde proxime circum illum est purus aether, et remotius ab illo aetheres minus puri, et tandem aeres, sed hi et illi circum tellures. Illi aetheres et aeres volumatim actae dant calorem, at singillatim modificatae dant lucem; per haec exercet sol ille omnem suam potentiam, et producit omnem suum effectum extra se, ita per aetheres et per aeres medio calore et simul media luce.

[4] Ex his potest aliqua idea formari de infinita potentia Domini per Divinum Verum. Ex Ipso ut Sole emanaverunt Similiter aurae et atmosphaerae, sed spirituales, quia ex Divino Amore, qui facit illum Solem: quod tales atmosphaerae in mundo spirituali sint, constare potest ex respiratione angelorum et spirituum. Aurae et atmosphaerae illae spirituales quae proximae Domino ut Soli sunt, purissimae sunt; at per gradus remotae sunt per gradus minus et minus purae: inde est quod tres caeli sint, intimum caelum in aura puriore, medium caelum in aura minus pura, et ultimum caelum in aura adhuc minus pura. Illae aurae seu atmosphaerae, quae spirituales sunt, quia ex Domino ut Sole exstiterunt, communiter actae sistunt calorem, et singillatim modificatae sistunt lucem; ille calor qui in sua essentia est amor, et illa lux quae in sua essentia est sapientia, in specie vocantur Divinum Verum, ac illa simul cum auris, quae quoque spirituales sunt, vocantur Divinum procedens. Ex his nunc caeli creati sunt, et quoque mundi; nam ex spirituali mundo omnia quae in naturali mundo existunt, producta sunt, sicut effectus ex suis causis efficientibus. Ex his nunc sicut in speculo naturali spectari potest creatio caeli et terrae per Divinum Verum procedens a Domino ut Sole, qui supra caelos angelicos est: et quoque aliquantum comprehendi potest quod Domino infinita potentia sit per Divinum procedens, quod in genere vocatur Divinum Verum. Hoc quoque intelligitur per haec verba [apud Johannem] ,

"In principio erat Verbum, et Verbum erat apud Deum, et Deus erat Verbum; .... omnia per Ipsum facta sunt, et sine Ipso factum est nihil quod factum est: .... et mundus per Ipsum factus est" (1:1, 3, 10):

et apud Davidem,

"Per Verbum Jehovae caeli facti sunt" (Psalmuss 33:6):

"Verbum" significat Divinum Verum.

[5] (3) Quod omnis potentia simul sit in ultimis, et quod inde infinita potentia Domino sit ex primis per ultima. Quid per ultima intelligitur, primum dicetur. Prima sunt quae in Domino, et quae proxime ² procedunt ab Ipso; ultima sunt quae remotissima ab Ipso, quae in Natura sunt, et ultima ibi: haec ultima dicuntur, quia spiritualia, quae sunt priora, in illa desinunt, et super illis ut super basibus suis subsistunt et requiescunt; quare sunt immota: haec inde vocantur ultima ordinis Divini. Quod in ultimis sit omnis potentia est quia priora sunt in illis simul, coexistunt enim ibi in ordine, qui vocatur ordo simultaneus; est enim nexus omnium ab Ipso Domino per illa quae caeli sunt et quae mundi usque ad illa ultima; et quia in ultimis priora, quae successive procedunt, simul sunt, ut dictum est, sequitur quod in ultimis a primis sit ipsa potentia; sed potentia Divina est potentia per Divinum procedens, quod vocatur Divinum Verum, ut in mox superiori articulo ostensum est.

[6] Ex eo est quod humanum genus sit quasi basis columnae, aut quasi fundamentum est palatio, pro caelis; consequenter quod caeli ordine subsistant super illis quae ecclesiae sunt apud homines in mundo; ita super Divinis veris in ultimis, quae sunt Divina vera qualia sunt Verbi in sensu ejus litterae. Quale illis robur inest, non paucis describi potest; in illa ultima apud hominem influit Dominus a Se, ita a primis, ac regit, et in ordine inque nexu continet omnia quae in spirituali mundo sunt.

[7] Quia nunc ipsa Divina potentia in ultimis illis residet, ideo Ipse Dominus in mundum venit, et Homo factus est, ut in ultimis simul esset ut est in primis, ob finem ut per ultima ex primis omnia in ordinem, quae inordinata facta sunt, redigere potuisset, nempe omnia in infernis et quoque in caelis: haec causa adventus Domini fuit; nam proxime ante adventum Domini non fuit aliquod Divinum Verum in ultimis apud homines in mundo, et prorsus non in ecclesia, quae tunc fuit apud gentem Judaicam, nisi falsificatum et perversum, ac inde nec fuit aliqua basis caelis; quare nisi Dominus in mundum venisset, et sic Ipse ultimum assumpsisset, translati fuissent caeli, qui ex incolis hujus telluris fuerunt, ³ aliunde, et omne genus humanum in hac tellure periisset morte aeterna. At nunc est Dominus in suo pleno, et sic in sua omnipotentia in terris sicut est in caelis, quia est in ultimis et in primis: ita salvare potest Dominus omnes qui in veris Divinis ex Verbo sunt, et in vita secundum illa; nam apud hos in ultimis veris ex Verbo potest praesens esse et habitare, quoniam ultima vera etiam Ipsius sunt, et sunt Ipse quia ab Ipso, secundum Ipsius verba apud Johannem,

"Qui habet praecepta mea, et facit illa, ille est qui amat Me, .... et Pater meus ⁴ amabit illum, et ad illum veniemus, et mansionem apud illum faciemus" (14:21, 23).

[8] (4) Quod angeli et homines, quantum receptiones Divini Veri a Domino sunt, tantum potentiae sint, constare potest ex illis quae nunc supra dictum sunt, quod nempe Domino sit infinita potentia, et Ipsi soli potentia per Divinum suum Verum; et ex eo, quod angeli non sint nisi quam formae recipientes Divini Veri, similiter homines; inde est quod per "angelos" in Verbo significentur Divina vera, et quod dicantur "dii": ex eo sequitur quod quantum et qualiter recipiunt Divinum Verum a Domino, tantum et taliter potentiae sint.

[9] (5) Quod potentia resideat in veris naturalis hominis, quantum is recipit influxum a Domino per spiritualem hominem, consequitur ex illis quae praecedunt, quod nempe omnis potentia sit Divinis veris in ultimis ex primis, ac naturalis homo est receptaculum ultimorum. Sed ad naturalem mentem hominis sunt binae viae, una e caelo, altera e mundo; via e caelo ducit per spiritualem mentem in rationalem et per hanc in naturalem; et via e mundo per sensualem, quae proxime exstat mundo et adhaeret corpori: inde constare potest, quod Dominus cum Divino Vero non influat in naturalem hominem nisi per spiritualem, et quantum naturalis homo inde recipit influxum, tantum ibi potentia sit. Per potentiam ibi intelligitur potentia contra inferna, quae est potentia resistendi malis et falsis, et removendi illa; quae quantum resistuntur et removentur, tantum homo in potentiam angelicam venit, et quoque in intelligentiam, et fit "filius regni." (De Potentia Angelorum, videatur in opere De Caelo et Inferno 228-233; et De Intelligentia et Sapientia illorum, n. 265-275.)

[10] (6) Quod vera naturalis hominis nihil potentiae habeant absque illo influxu, sequitur ut consequens ex mox dictis: vera naturalis hominis absque influxu per spiritualem hominem, nihil Domini in se habent, inde quoque nihil vitae; et vera absque vita non sunt vera, immo interius spectata sunt falsa; ac falsis prorsus nihil potentiae est, quia opposita sunt veris, quibus omnis potentia. Haec nunc allata sunt, ut sciatur quid intelligitur per potentiam veri naturalis ex spirituali, quae significatur per "virgam ferream", qua filius masculus ex muliere natus "omnes gentes pasturus est."

Poznámky pod čarou: