¹ Hæc sunt judicia quæ propones eis.

² Si emeris servum hebræum, sex annis serviet tibi : in septimo egredietur liber gratis.

³ Cum quali veste intraverit, cum tali exeat : si habens uxorem, et uxor egredietur simul.

⁴ Sin autem dominus dederit illi uxorem, et pepererit filios et filias : mulier et liberi ejus erunt domini sui, ipse vero exibit cum vestitu suo.

⁵ Quod si dixerit servus : Diligo dominum meum et uxorem ac liberos ; non egrediar liber :

⁶ offeret eum dominus diis, et applicabitur ad ostium et postes, perforabitque aurem ejus subula : et erit ei servus in sæculum.

⁷ Si quis vendiderit filiam suam in famulam, non egredietur sicut ancillæ exire consueverunt.

⁸ Si displicuerit oculis domini sui cui tradita fuerat, dimittet eam : populo autem alieno vendendi non habebit potestatem, si spreverit eam.

⁹ Sin autem filio suo desponderit eam, juxta morem filiarum faciet illi.

¹⁰ Quod si alteram ei acceperit, providebit puellæ nuptias, et vestimenta, et pretium pudicitiæ non negabit.

¹¹ Si tria ista non fecerit, egredietur gratis absque pecunia.

¹² Qui percusserit hominem volens occidere, morte moriatur.

¹³ Qui autem non est insidiatus, sed Deus illum tradidit in manus ejus, constituam tibi locum in quem fugere debeat.

¹⁴ Si quis per industriam occiderit proximum suum, et per insidias : ab altari meo evelles eum, ut moriatur.

¹⁵ Qui percusserit patrem suum aut matrem, morte moriatur.

¹⁶ Qui furatus fuerit hominem, et vendiderit eum, convictus noxæ, morte moriatur.

¹⁷ Qui maledixerit patri suo, vel matri, morte moriatur.

¹⁸ Si rixati fuerint viri, et percusserit alter proximum suum lapide vel pugno, et ille mortuus non fuerit, sed jacuerit in lectulo :

¹⁹ si surrexerit, et ambulaverit foris super baculum suum, innocens erit qui percusserit, ita tamen ut operas ejus et impensas in medicos restituat.

²⁰ Qui percusserit servum suum, vel ancillam virga, et mortui fuerint in manibus ejus, criminis reus erit.

²¹ Sin autem uno die vel duobus supervixerit, non subjacebit pœnæ, quia pecunia illius est.

²² Si rixati fuerint viri, et percusserit quis mulierem prægnantem, et abortivum quidem fecerit, sed ipsa vixerit : subjacebit damno quantum maritus mulieris expetierit, et arbitri judicaverint.

²³ Sin autem mors ejus fuerit subsecuta, reddet animam pro anima,

²⁴ oculum pro oculo, dentem pro dente, manum pro manu, pedem pro pede,

²⁵ adustionem pro adustione, vulnus pro vulnere, livorem pro livore.

²⁶ Si percusserit quispiam oculum servi sui aut ancillæ, et luscos eos fecerit, dimittet eos liberos pro oculo quem eruit.

²⁷ Dentem quoque si excusserit servo vel ancillæ suæ, similiter dimittet eos liberos.

²⁸ Si bos cornu percusserit virum aut mulierem, et mortui fuerint, lapidibus obruetur : et non comedentur carnes ejus, dominus quoque bovis innocens erit.

²⁹ Quod si bos cornupeta fuerit ab heri et nudiustertius, et contestati sunt dominum ejus, nec recluserit eum, occideritque virum aut mulierem : et bos lapidibus obruetur, et dominum ejus occident.

³⁰ Quod si pretium fuerit ei impositum, dabit pro anima sua quidquid fuerit postulatus.

³¹ Filium quoque et filiam si cornu percusserit, simili sententiæ subjacebit.

³² Si servum ancillamque invaserit, triginta siclos argenti domino dabit, bos vero lapidibus opprimetur.

³³ Si quis aperuerit cisternam, et foderit, et non operuerit eam, cecideritque bos aut asinus in eam,

³⁴ reddet dominus cisternæ pretium jumentorum : quod autem mortuum est, ipsius erit.

³⁵ Si bos alienus bovem alterius vulneraverit, et ille mortuus fuerit : vendent bovem vivum, et divident pretium, cadaver autem mortui inter se dispertient.

³⁶ Sin autem sciebat quod bos cornupeta esset ab heri et nudiustertius, et non custodivit eum dominus suus : reddet bovem pro bove, et cadaver integrum accipiet.

¹ Locutusque est Dominus ad Moysen in monte Sinai, dicens :

² Loquere filiis Israël, et dices ad eos : Quando ingressi fueritis terram quam ego dabo vobis, sabbatizes sabbatum Domino.

³ Sex annis seres agrum tuum, et Sex annis putabis vineam tuam, colligesque fructus ejus :

⁴ septimo autem anno sabbatum erit terræ, requietionis Domini : agrum non seres, et vineam non putabis.

⁵ Quæ sponte gignet humus, non metes : et uvas primitiarum tuarum non colliges quasi vindemiam : annus enim requietionis terræ est :

⁶ sed erunt vobis in cibum, tibi et servo tuo, ancillæ et mercenario tuo, et advenæ qui peregrinantur apud te :

⁷ jumentis tuis et pecoribus, omnia quæ nascuntur præbebunt cibum.

⁸ Numerabis quoque tibi septem hebdomadas annorum, id est, septies septem, quæ simul faciunt annos quadraginta novem :

⁹ et clanges buccina mense septimo, decima die mensis, propitiationis tempore, in universa terra vestra.

¹⁰ Sanctificabisque annum quinquagesimum, et vocabis remissionem cunctis habitatoribus terræ tuæ : ipse est enim jubilæus. Revertetur homo ad possessionem suam, et unusquisque rediet ad familiam pristinam :

¹¹ quia jubilæus est, et quinquagesimus annus. Non seretis neque metetis sponte in agro nascentia, et primitias vindemiæ non colligetis,

¹² ob sanctificationem jubilæi : sed statim oblata comedetis.

¹³ Anno jubilæi, redient omnes ad possessiones suas.

¹⁴ Quando vendes quippiam civi tuo, vel emes ab eo, ne contristes fratrem tuum, sed juxta numerum annorum jubilæi emes ab eo,

¹⁵ et juxta supputationem frugum vendet tibi.

¹⁶ Quanto plures anni remanserint post jubilæum, tanto crescet et pretium : et quanto minus temporis numeraveris, tanto minoris et emptio constabit : tempus enim frugum vendet tibi.

¹⁷ Nolite affligere contribules vestros, sed timeat unusquisque Deum suum, quia ego Dominus Deus vester.

¹⁸ Facite præcepta mea, et judicia custodite, et implete ea : ut habitare possitis in terra absque ullo pavore,

¹⁹ et gignat vobis humus fructus suos, quibus vescamini usque ad saturitatem, nullius impetum formidantes.

²⁰ Quod si dixeritis : Quid comedemus anno septimo, si non severimus, neque collegerimus fruges nostras ?

²¹ dabo benedictionem meam vobis anno sexto, et faciet fructus trium annorum :

²² seretisque anno octavo, et comedetis veteres fruges usque ad nonum annum : donec nova nascantur, edetis vetera.

²³ Terra quoque non vendetur in perpetuum, quia mea est, et vos advenæ et coloni mei estis :

²⁴ unde cuncta regio possessionis vestræ sub redemptionis conditione vendetur.

²⁵ Si attenuatus frater tuus vendiderit possessiunculam suam, et voluerit propinquus ejus, potest redimere quod ille vendiderat.

²⁶ Sin autem non habuerit proximum, et ipse pretium ad redimendum potuerit invenire,

²⁷ computabuntur fructus ex eo tempore quo vendidit : et quod reliquum est, reddet emptori, sicque recipiet possessionem suam.

²⁸ Quod si non invenerit manus ejus ut reddat pretium, habebit emptor quod emerat, usque ad annum jubilæum. In ipso enim omnis venditio redibit ad dominum et ad possessorem pristinum.

²⁹ Qui vendiderit domum intra urbis muros, habebit licentiam redimendi, donec unus impleatur annus.

³⁰ Si non redemerit, et anni circulus fuerit evolutus, emptor possidebit eam, et posteri ejus in perpetuum, et redimi non poterit, etiam in jubilæo.

³¹ Sin autem in villa domus, quæ muros non habet, agrorum jure vendetur : si ante redempta non fuerit, in jubilæo revertetur ad dominum.

³² Ædes Levitarum quæ in urbibus sunt, semper possunt redimi :

³³ si redemptæ non fuerint, in jubilæo revertentur ad dominos, quia domus urbium Levitarum pro possessionibus sunt inter filios Israël.

³⁴ Suburbana autem eorum non veneant, quia possessio sempiterna est.

³⁵ Si attenuatus fuerit frater tuus, et infirmus manu, et susceperis eum quasi advenam et peregrinum, et vixerit tecum,

³⁶ ne accipias usuras ab eo, nec amplius quam dedisti : time Deum tuum, ut vivere possit frater tuus apud te.

³⁷ Pecuniam tuam non dabis ei ad usuram, et frugum superabundantiam non exiges.

³⁸ Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Ægypti, ut darem vobis terram Chanaan, et essem vester Deus.

³⁹ Si paupertate compulsus vendiderit se tibi frater tuus, non eum opprimes servitute famulorum,

⁴⁰ sed quasi mercenarius et colonus erit : usque ad annum jubilæum operabitur apud te,

⁴¹ et postea egredietur cum liberis suis, et revertetur ad cognationem, ad possessionem patrum suorum.

⁴² Mei enim servi sunt, et ego eduxi eos de terra Ægypti : non veneant conditione servorum :

⁴³ ne affligas eum per potentiam, sed metuito Deum tuum.

⁴⁴ Servus et ancilla sint vobis de nationibus quæ in circuitu vestro sunt :

⁴⁵ et de advenis qui peregrinantur apud vos, vel qui ex his nati fuerint in terra vestra, hos habebitis famulos :

⁴⁶ et hæreditario jure transmittetis ad posteros, ac possidebitis in æternum : fratres autem vestros filios Israël ne opprimatis per potentiam.

⁴⁷ Si invaluerit apud vos manus advenæ atque peregrini, et attenuatus frater tuus vendiderit se ei, aut cuiquam de stirpe ejus :

⁴⁸ post venditionem potest redimi. Qui voluerit ex fratribus suis, redimet eum,

⁴⁹ et patruus, et patruelis, et consanguineus, et affinis. Sin autem et ipse potuerit, redimet se,

⁵⁰ supputatis dumtaxat annis a tempore venditionis suæ usque ad annum jubilæum : et pecunia, qua venditus fuerat, juxta annorum numerum, et rationem mercenarii supputata.

⁵¹ Si plures fuerint anni qui remanent usque ad jubilæum, secundum hos reddet et pretium :

⁵² si pauci, ponet rationem cum eo juxta annorum numerum, et reddet emptori quod reliquum est annorum,

⁵³ quibus ante servivit mercedibus imputatis : non affliget eum violenter in conspectu tuo.

⁵⁴ Quod si per hæc redimi non potuerit, anno jubilæo egredietur cum liberis suis.

⁵⁵ Mei enim sunt servi filii Israël, quos eduxi de terra Ægypti.