629. "Surgere, metire templum Dei et altare, et adorantes in eo." - Quod significet ut exploret ecclesiam qualis est quoad receptionem Divini Veri et Divini Boni, et inde quoad cultum Domini, constat ex significatione "metiri", quod sit explorare rem qualis est (de qua sequitur); ex significatione "templi", quod in supremo sensu sit Divinum Humanum Domini quoad Divinum Verum, et in sensu respectivo caelum et ecclesia quoad Divinum Verum procedens a Domino (de qua supra, n. 220); ex significatione "altaris", quod in supremo sensu sit Divinum Humanum Domini quoad Divinum Bonum, et in sensu respectivo caelum et ecclesia quoad Divinum Bonum procedens a Domino (de qua etiam supra, n. 391, 490, 496): et ex significatione "adorantium", quod sit cultus.

Quod "adorantes" significent cultum Domini, est quia cultus in adoratione Domini consistit, et quia in sensu spirituali non intelligitur aliquid personae, sed modo res abstracta a personis (de qua re videatur supra, n. 99, 100, 270, 325, 625); inde est quod per "adorantes" significetur adoratio et cultus. Ex his constare potest quod per "Surge, metire templum Dei et altare, et adorantes in eo", significetur, ut exploret ecclesiam qualis est quoad receptionem Divini Veri et Divini Boni procedentis a Domino, et inde quoad cultum.

[2] Quod "metiri" in sensu spirituali non significet metiri, constare potest ex eo, quod mandatum sit ut non solum metiretur "templum" et "altare", sed etiam "adorantes in eo"; tum quod "metiri templum et altare" involvat aliquid quod significatur per mensuras illorum, ita quod significatur per "longitudinem", "latitudinem" et "altitudinem"; nam "metiri adorantes in templo" non dici potest nisi "metiri" significet explorare quale eorum seu quale rei.

[3] Quod "metiri" significet explorare quale rei, tum designare illud, constare potest ex locis in Verbo, ubi "metiri" et "mensurae" dicuntur, ut ex sequentibus his:

- Apud Ezechielem,

Vir, cui filum lini in manu ejus et calamus mensurae, mensus est aedificium, tum limen portae, porticum portae in domo, porticum portae a domo, januam portae, portam a tecto thalami, et plura, quae mensus est quoad latitudinem, longitudinem et altitudinem (40:3, 5, 6, 8, 11, 13, 17, seq.);

et postea,

Mensus est templum, superliminare ostii, parietem domus, et ipsam domum, quoad latitudinem et longitudinem (41:1-5, 13, 14, 22);

dein,

Atrium interius, et quae illius atrii erant ([cap.] 42);

demum,

Mensus est altare et quae altaris erant (43:13, seq.):

mensurae etiam designatae sunt in numeris, quot nempe "calami", quot "ulnae", et quot "palmi"; ex quibus constare potest quod per "metiri" illa non intelligatur metiri, sed designare quale rei, quae per singula mensurata designatur; nempe quae per "aedificium", "portam", "porticum", "templum", "superliminare", "parietem", "atrium" et "altare": per "aedificium", "domum" et "templum" significatur ecclesia: per "januam" et "portam" verum introducens; per "porticum" et "atrium" significantur omnia quae extra ecclesiam sunt, sed usque quae spectant illam, quae sunt omnia quae apud hominem ecclesiae in naturali ejus homine sunt; nam ipsa ecclesia apud hominem est in interno seu spirituali homine seu mente, ita interius apud illum; at quae in externo seu naturali homine seu mente sunt, ita quae exterius resident, omnia correspondent illis quae ipsius ecclesiae sunt, quae, ut dictum est, in interno seu spirituali homine seu mente sunt; haec exteriora sunt quae per "porticum" extra domum et per "atrium" significantur. Qualia illa futura sunt, designata ibi sunt per mensuras et per numeros; nam in illis capitibus agitur de ecclesia Domini futura, quae ecclesia interna vocatur, et haec ita describitur. Quisque videre potest quod tales mensurationes nullius rei forent si non unaquaevis mensuratio aliquid significaret; quid autem significat, constare potest ex significatione mensurati, et quale ejus ex significatione mensurae in numero.

[4] Sunt modo tria quae mensurantur, nempe latitudo, longitudo, et altitudo; et per "latitudinem" significatur ecclesiae verum, per "longitudinem" ecclesiae bonum, et per "altitudinem" utrumque quoad gradus; gradus veri et boni sunt quale est verum et bonum interius seu superius, et quale exterius seu inferius. Quod haec per tres illas dimensiones significentur, est quia caelum dicitur "latum" a meridie in septentrionem, et dicitur "longum" ab oriente in occidentem, et dicitur "altum" a tertio caelo quod in supremis est ad primum caelum quod in infimis: et quia illi qui in caelo habitant a meridie in septentrionem in veris doctrinae sunt, ideo per "latitudinem" significatur verum caeli seu ecclesiae; et quia in caelo habitant ab oriente in occidentem illi qui in bonis amoris sunt, ideo per "longitudinem" significatur bonum caeli seu ecclesiae; et quia in supremis habitant qui in tertio caelo sunt, qui sapientissimi, et in infimis qui in primo caelo, qui respective simplices, ideo per "altitudinem" significatur sapientia et intelligentia quoad gradus: haec itaque sunt quae in genere per mensurationes designantur.

[5] Apud eundem,

"Fili hominis, ostende domui Israelis domum, ut pudefiant ob iniquitates suas, et metiantur formam, quum pudefacti fuerunt ob omnia quae fecerunt; formam domus et dispositionem ejus, et exitus ejus, et introitus ejus, et omnes formas ejus; omnia item statuta ejus et dispositiones ejus omnes, et omnes leges ejus edoce eos, et scribe in oculis eorum; ut custodiant omnem formam ejus, et omnia statuta ejus, et faciant ea" (43:10, 11):

quod per "metiri templum" seu "domum" significetur pervestigare et explorare qualis est ecclesia quoad verum et quoad bonum, constare potest ex eo, quod dicatur "ut metiantur formam domus, exitus ejus et introitus", tum "ut custodiant omnem formam ejus"; per quae non potest intelligi forma templi modo quoad formam, sed quoad illa quae per "templum" significantur; nam additur, "ut pudefiant ob iniquitates suas quas fecerunt", per quae significatur pudor quod recesserint a legibus et a statutis ecclesiae; quare etiam dicitur, "ut edoceat illos omnia statuta ejus, omnes ¹ descriptiones et omnes leges ejus"; inde patet quod per "templum" significetur ecclesia cum ejus veris et bonis, nam haec sunt quae custodienda, et significantur per "ut custodiant omnem formam domus" seu "templi." Per "templum" in Verbo significatur ecclesia quoad Verum, ac per "domum Dei" ecclesia quoad bonum: nam templum erat ex lapidibus; domus Dei autem antiquis temporibus fuerat ex lignis; ac "lapides" significant vera, et "ligna" bona.

[6] Apud Sachariam,

"Sustuli oculos meos et vidi, et ecce vir, cujus in manu funiculus mensurae; et dixi, Quo tu pergis? qui dixit ad me, Ad metiendum Hierosolymam, ut videam quanta latitudo ejus et quanta longitudo ejus:.... et dixit, Suburbia habitabit Hierosolyma, prae multitudine hominum et bestiarum in medio ejus" (2:5, 6, 8 [B.A. 1, 2, 4]):

haec de adventu Domini dicta sunt, et de instauratione novae ecclesiae ab Ipso, ut constare potest a versibus 14 et 15 [10 et 11] illius capitis: "Hierosolyma" significat novam illam ecclesiam; et "metiri" illam significat explorare et inde scire qualis et quanta erit: "latitudo" significat verum doctrinae ejus, et "longitudo" bonum amoris ejus (ut mox supra); quare dicitur, "Ad metiendum Hierosolymam, ut videam quanta latitudo ejus et quanta longitudo ejus": quod ecclesia ibi per "Hierosolymam", et non urbs Hierosolyma, intelligatur, patet; nam circa adventum Domini non fuit Hierosolyma tanta et talis, quanta et qualis ibi describitur, nempe, quod "suburbia habitabit Hierosolyma, prae multitudine hominum et bestiarum in medio ejus", per quae intelligitur multitudo gentium accessura ad ecclesiam; per "Hierosolymam, in medio ejus" significatur ecclesia ex illis qui interius recepturi Divinum a Domino procedens, et per "suburbia" ecclesia ex illis qui exterius recepturi sunt. Ecclesia enim Domini est interna et est externa; in ecclesia interna sunt illi qui in intelligentia et sapientia sunt, et inde sunt in caelis superioribus; in ecclesia autem externa sunt illi qui in scientiiS et in cognitionibus veri et boni ex Verbo sunt, et non in aliqua intelligentia et sapientia interiore, et inde in inferioribus caelis sunt; hi vocantur spirituales naturales, illi autem spirituales: spirituales intelliguntur per eos qui "in medio Hierosolymae" sunt, et spirituales naturales qui "in suburbiis": per "homines et bestias" intelliguntur qui in intelligentia et inde in bono vitae sunt; per "homines" qui in intelligentia, et per "bestias qui in affectione boni naturali et inde in bono vitae.

[7] Similia significantur per haec in Apocalypsi,

Angelus "qui mecum loquebatur, calamum habebat aureum, ut metiretur civitatem" Novae Hierosolymae, "portas ejus et murum ejus;.... et mensus est murum.., centum quadraginta quatuor cubitorum, quae est mensura hominis, hoc est, angeli" (21:15, 17):

per "Novam Hierosolymam" etiam hic intelligitur nova ecclesia, et per "civitatem" doctrina ejus; per "murum" ejus significatur Divinum Verum tutans; per numerum "centum quadraginta quatuor" significantur omnia vera et bona in complexu; hic numerus dicitur esse "mensura hominis quae est angeli", quod non dici posset nisi per "mensuram" significaretur quale. (Sed de his ad ipsum locum in sequentibus.)

[8] Apud Ezechielem,

"cum exiret vir ille versus ortum, in cujus manu linea, mensus est mille per ulnam; dein transire fecit me per aquas; aquae talorum: mensus mox est mille, et transire fecit me per aquas; aquae genuum: et mensus est mille, et transire fecit me per aquas; aquae lumborum: mensus rursus est mille; fluvius quem non potui transire, quia altae erant aquae, aquae natationis, fluvius qui non transibatur. .... Et ecce super ripa fluvii arbor multa hinc illinc; .... et omnis anima vivens quae reptat, et quocunque veniret fluvius, vivet; unde fit piscis multus" (47:3-5, [7,] 9):

per haec describitur quomodo intelligentia, quae est illis qui ab ecclesia, crescit per receptionem Divini Veri procedentis a Domino: Divinum Verum procedens a Domino significatur per "aquas exeuntes desub limine domus versus orientem, et descendentes a latere domus dextro a meridie altaris", ut dicitur in versu primo illius capitis; per "orientem" significatur amor in Dominum, quoniam oriens in caelo est ubi Dominus apparet ut Sol; et "latus dextrum" inde est ubi Divinum Verum in maxima luce recipitur, et id latus vocatur meridies; quare etiam dicitur "a meridie altaris": quomodo intelligentia crescit per receptionem Divini Veri procedentis a Domino, describitur per "aquas" quas transivit, quae primum pertingebant "ad talos", postea "ad genua", tum "ad lumbos", et tandem erant "tam altae ut transiri non possent"; per "aquas ad talos" significatur intelligentia qualis est sensuali et naturali homini, nam "tali" significant sensuale et naturale; per "aquas ad genua" significatur intelligentia qualis est spirituali naturali homini, nam "genua" significant spirituale naturale; per "aquas ad lumbos" significatur intelligentia qualis est spirituali homini, nam "lumbi" significant conjugium veri et boni, quod est spirituale; per "aquas quae non transiri possent" significatur intelligentia caelestis, quae vocatur sapientia, qualis est caelesti homini, seu angelo tertii caeli; quae quia est ineffabilis, dicitur quod esset "fluvius qui transiri nequiret"; et quoque illae aquae dicuntur "aquae natationis", ex eo quod sit longe supra naturalem hominem: "fluvius" qui ex aquis illis significat intelligentiam et sapientiam; cognitiones veri et boni, tum perceptiones, significantur per quod "in ripa fluvii arbor multa hinc illinc" ("arbor" significat cognitiones et perceptiones); vita inde omnibus quae in naturali homine, tam cognitionibus quam scientiis, significatur per quod "omnis anima vivens quae reptat vivet", tum per quod "erit piscis multus"; "anima reptans" et "piscis" significat illa quae in naturali homine sunt, quae vocantur cognitiones ex Verbo, et quoque scientiae naturales per quas spiritualia confirmantur, et "vivere" significat influxum Domini per spiritualem hominem et ejus intelligentiam in illas cognitiones et scientias.

(Quod "aquae" significent vera doctrinae ex Verbo, per quae intelligentia, videatur supra, n. 71, 483, 518.)

[9] Apud Habakuk,

"Stetit et mensus est terram, vidit et dissipavit gentes, quia dispersi sunt montes aeternitatis, submiserunt se colles saeculi, incessus saeculi illi" (3:6):

haec de visitatione et de ultimo judicio a Domino quando in mundum venturus est: per "Stetit et mensus est terram" significatur exploratio tunc qualis ecclesia; "metiri" significat explorare, et " ² terra" ecclesiam: per "Vidit et dissipavit gentes" significatur dejectio omnium in infernum qui in malis et inde falsis sunt; "dissipare" significat dejicere in infernum, et "gentes" significant illos qui in malis et inde falsis sunt: per "Dispersi sunt montes aeternitatis" significatur quod perierit ecclesia caelestis qualis fuerat apud antiquissimos, qui in amore in Dominum fuerunt; "montes aeternitatis" significant illam ecclesiam et illum amorem: per "Submiserunt se colles saeculi" significatur quod perierit ecclesia spiritualis, qualis fuerat apud antiquos post diluvium, qui in amore erga proximum fuerunt; "colles saeculi" significant illam ecclesiam et illum amorem: per "incessus saeculi illi" significatur secundum statum ecclesiae qui tunc erat, qui perversus.

[10] Apud Esaiam,

"Ecce Dominus Jehovih in forti venit, et brachium Ipsius dominabitur Ipsi:.... quis mensus est pugillo suo aquas, et caelos spithama exaequavit, et complexus est in trientali pulverem terrae, ac appendit in lance montes, collesque in libra?" (40:10, 12):

haec quoque de Domino, deque Divino Vero ex quo caelum et ecclesia, et ex quo sapientia: adventus Domini et tunc ordinatio omnium in caelis ab Ipso ex propria potentia, significatur per "Ecce Dominus Jehovih [in] forti venit, et brachium Ipsius dominabitur Ipsi"; "brachium Ipsius" quod dominabitur, significat propriam potentiam: ordinatio omnium in caelis ex propria potentia per Divinum Verum, significatur per "Quis mensus est pugillo suo aquas, et caelos spithama exaequavit, et complexus est in trientali pulverem terrae, et appendit lance montes, et colles in libra?" Per "metiri aquas" significatur designare Divina vera, per "caelos spithama exaequare" significatur inde ordinare caelos, per "complecti trientali pulverem terrae" significatur ordinare inferiora; per "pugillum", "spithamam" et "triental" significatur simile quod per "mensuras", tum quod per "manum", nempe quale rei, et propria potentia: per "appendere in lance montes, et colles in libra" significatur subordinare et aequilibrare omnia; per "lancem" et "libram" significatur justa aequilibratio, ac per "montes" et "colles" significantur caeli superiores (per "montes" illi caeli qui in amore in Dominum sunt, et per "colles" qui in charitate erga proximum, ut supra).

[11] Apud Hiobum,

"Ubi fuisti cum fundarem terram? indica si nosti intelligentiam; quis posuit mensuras ejus? si scis; et quis extendit super eam lineam super quid bases ejus demersae sunt? quis jecit lapidem anguli ejus?" (38:4-6):

per "terram" hic intelligitur ecclesia; per "fundare illam", et "ponere mensuras ejus", significatur instaurare illam et designare quale ejus ("mensura" est quale rei); per "extendere super eam lineam" significatur continere illam in suo quali; per "Super quid bases ejus demersae sunt, et quis jecit lapidem anguli ejus?" significatur fundatio ejus super illis quae in naturali homine; "lapis anguli" est verum naturalis hominis, quod vocatur verum scientificum, super quo fundatur verum spiritualis hominis seu verum spirituale.

[12] Apud Jeremiam,

"Si recesserint statuta haec a coram Me, ... etiam semen Israelis cessabunt, ut non sint gens coram Me omnibus diebus: .... si mensurabuntur caeli sursum, et pervestigabuntur fundamenta.. deorsum, Ego etiam reprobabo omne semen Israelis propter omne quod fecerunt" (31:36, 37):

per "statuta" ibi significantur omnia ecclesiae quae filiis Israelis mandata sunt, ita omnia cultus; quae si non custodituri, quod nulla ecclesia apud illos futura esset, significatur per "Si recesserint statuta a coram Me, et semen Israelis cessabunt, ut non sint gens coram Me omnibus diebus"; per "Israelem" significatur ecclesia, et per "semen ejus" verum ecclesiae: et tametsi novum caelum et nova ecclesia exstitura sint, quod usque nihil caeli et ecclesiae futurum sit apud illam gentem, significatur per "Si mensurabuntur caeli sursum, et pervestigabuntur fundamenta deorsum, Ego etiam reprobabo omne semen Israelis propter omne quod fecerunt."

[13] Quod per "metiri" et "mensurare" significetur designare et determinare quale rei, tum etiam explorare illud, est quia per "mensuram" significatur quale rei seu qualitas. Quod per "mensuram" id significetur, constare potest ex sequentibus locis: - In Apocalypsi,

Angelus "mensus est murum civitatis" novae Hierosolymae "centum quadraginta quatuor cubitorum, quae est mensura hominis, hoc est, angeli" (21:17):

quod hic per "mensuram" significetur quale rei quae intelligitur per "murum civitatis Hierosolymae", manifeste patet; nam quid alioqui intelligeretur per quod "mensura muri centum quadraginta quatuor cubitorum esset mensura hominis, hoc est, angeli"? Apud Matthaeum,

"Ne judicate ut non ³ condemnemini; nam quo judicio judicatis judicabimini, et qua mensura mensuratis mensurabitur vobis" (7:1, 2);

apud Lucam,

"Non judicate ut non judicemini, non condemnate ut non condemnemini, remittite et remittetur vobis, date et dabitur vobis; mensuram bonam, pressam, agitatam et superfluentem dabunt in sinum vestrum; qua enim mensura metimini, remetientur vobis" (6:37, 38);

(haec explicata videantur in opere De Caelo et Inferno 349): et apud Marcum,

"Qua mensura mensuratis ea remensurabitur vobis, et superaddetur vobis audientibus; quisquis habet, dabitur illi, sed quisquis non habet, etiam quod habet auferetur ab illo" (4:24, 25):

[14] ita describitur charitas erga proximum, seu affectio spiritualis veri et boni; nempe, quantum et qualiter aliquis in illa charitate seu in illa affectione est in mundo, tantum in illam venit post mortem: quod non cogitandum sit male de bono et de vero, intelligitur per "Ne judicate ut non judicemini, et ne condemnate ut non condemnemini"; male cogitare de malo et de falso cuivis licet, sed non de bono et vero, nam haec in spirituali sensu sunt proximus: quia est charitas erga proximum quae intelligitur, ideo etiam dicitur, "Remittite et remittetur vobis, date et dabitur vobis": quod affectio spiritualis quae vocatur charitas permansura sit post mortem secundum quantum et quale ejus, intelligitur per "Qua mensura mensuratis remensurabitur vobis"; et quod id quantum et quale implebitur in aeternum, intelligitur per quod "mensura superaddetur vobis audientibus", et quod "in sinum dabitur mensura bona, pressa, agitata et superfluens"; "mensura" ibi est quantum et quale affectionis seu charitatis quod in aeternum intra seu secundum gradum ejus in mundo augebitur (videatur in loco supra citato in opere De Caelo et Inferno 349): quod hoc fiet illis qui charitatem exercent, intelligitur per quod "superaddetur vobis audientibus"; "audientes" significant obedientes et facientes.

Quod "amare proximum" sit amare verum et bonum, tum sincerum et justum, videatur in Doctrina Novae Hierosolymae (n. 84-106). Quod non alia cogitatio nec aliud judicium intelligatur quam de spirituali vita alterius, constare potest ex eo, quod cuivis licitum sit cogitare de alterius vita morali et civili, et quoque de ea judicare; absque tali judicio et cogitatione de aliis nullatenus potest aliqua societas civilis subsistere; quare per "non judicare et condemnare" significatur non cogitare male de proximo spiritualiter intellecto, nempe de fide et amore ejus, quae sunt vitae spiritualis hominis; nam illa in ejus interioribus abscondita latent, et inde non alicui nota sunt quam soli Domino.

[15] Apud Johannem,

"Quem Pater misit, verba Dei loquitur, non enim ex mensura dedit Ipsi Deus spiritum" (3:34 ⁴ ):

per "spiritum", quem Deus dat, significatur Divinum Verum, et inde intelligentia et sapientia: per "non ex mensura" significatur supra omne quantum et quale hominum, consequenter infinitum; nam infinitum quod erat Domino non habet quantum et quale, nam quantum et quale sunt proprietates finiti, quantum enim et quale determinant finitum et terminant illud; at quod est absque terminatione est infinitum: ex quo sequitur quod "mensura" etiam hic significet quale, nam "non ex mensura" significat absque praedicatione qualis seu qualitatis.

[16] Apud Davidem

"Notum fac mihi, Jehovah, finem meum; et mensura dierum meorum quae illa: agnoscam quam brevi cessans ego: ecce palmos dedisti dies meos, et tempus meum sicut nihil coram Te" (Psalmuss 39:5, 6 [B.A. 4, 5]):

apparet sicut per illa verba intelligantur solum tempora vitae, quorum finem vult scire, et quod illa cito pertranseant; sed in sensu spirituali non intelliguntur tempora, verum pro illis status vitae; quare per "Notum fac mihi, Jehovah, finem meum; mensura dierum meorum, quae illa", significatur ut sciat statum vitae suae et ejus quale, ita qualis ei vita permansura sit: per "Ecce palmos dedisti dies meos" significatur quod quale statuS vitae ejus sit perparvi momenti; et per "Tempus meum sicut nihil coram Te" significatur quod status vitae ejus nihil valeat; "tempus" enim et "dies" significant status vitae quoad verum et quoad bonum, et inde quoad intelligentiam et sapientiam; proinde quod illa et haec, quatenus ex ipso, nihil pretii sint. Quod hic sensus illis verbis insit, non potest, ab illis qui solum naturaliter cogitant, videri, quia cogitatio naturalis non potest separari ab idea temporis; at cogitatio spiritualis, qualis est angelica, nihil commune habet cum tempore, nec cum spatio, nec cum persona.

[17] Quoniam "mensurae" significant quale rei, patet quid significatur

Per "domum mensurarum" ( ⁵ Jeremias 22:14),

Per "portionem mensurarum" (Jeremias 13:25),

Tum per "viros mensurarum" (Esaias 45:14):

per "mensuras" ibi significatur quale in omni complexu.

Apud Mosen,

"Non facietis perversitatem in judicio, in mensura, in pondere, et in dimensione; librae justitiae, lapides justitiae, ephae justitiae, et hin justitiae erit vobis" (Leviticus 19:35, 36);

apud eundem,

"Non erunt.. in loculo tuo diversi lapides, magnus et parvus; non erunt in domo tua diversae ephae, magna et parva; lapis perfectus et justitiae erit tibi, epha perfecta et justitiae erit tibi" (Deutr. 25:13-15);

et apud Ezechielem,

"Lances justitiae, et ephah justitiae, et bath justitiae erit vobis" (45:10):

quod per has "mensuras" et per haec "pondera" significetur aestimatio rei secundum quale veri et boni, videatur supra (n. 373).

Poznámky pod čarou:

483. "Et deducet eos ad vivos fontes aquarum." - Quod significet in Divinis veris, constat ex significatione "vivorum fontium aquarum", quod sint Divina vera; per "vivum" significatur vivens a Divino, per "fontem" significatur Verbum, et per "aquas" vera inde. In Verbo pluries dicuntur "aquae vivae", et per illas intelliguntur vera quae a Domino veniunt et recipiuntur; quod illa sint viva, est quia Dominus est ipsa Vita, ut Ipse docet; et quod ex ipsa vita venit, hoc vivum est; quod autem ab homine venit, hoc mortuum est. Ut Dominus det vitam veris, influit per bonum in illa, et bonum vivificat; influit etiam e superiori seu interiori, et aperit mentem spiritualem, et ei indit affectionem veri; et affectio veri spiritualis est ipsa vita caeli apud hominem. Haec vita est quae insinuatur homini a Domino per vera. Inde constare potest quid intelligitur per "aquas vivas", et hic per "vivos fontes aquarum", in sequentibus his locis:

[2] - Apud Esaiam,

"Pauperes et egeni quaerentes aquam, sed non; lingua eorum siti deficit;.... aperiam super clivis fluvios, et in medio vallium fontes ponam, desertum in stagnum aquarum, et terram siccam in scaturigines aquarum" (Esaias 41:17, 18):

agitur ibi de salvatione gentium a Domino, qui "pauperes et egeni" dicuntur ex defectu et ignorantia veri: desiderium eorum sciendi vera ab illis qui in ecclesia, ubi non vera erant, describitur per quod "quaerant aquas, et non, lingua eorum siti deficit"; "aqua" est verum, "sitire" est desiderare illud: quod instruentur a Domino, significatur per "Aperiam super clivis fluvios, et in medio vallium fontes ponam"; "aperire fluvios" est dare intelligentiam, "in clivis" est in interiori homine, "in medio vallium" est in exteriori homine, "ponere fontes" est instruere in veris: "ponere desertum in stagnum aquarum, et terram siccam in scaturigines aquarum", significat abundantiam veri apud illos qui prius in defectu et in ignorantia fuerunt; "desertum" est ubi non bonum quia non verum, "terra sicca" ubi non verum et inde non bonum; "stagnum aquarum" et "fontes aquarum" significant abundantiam cognitionum veri: ex his manifeste patet quod hic per "aquas", "fontes", "scaturigines, fluvios" et "stagna aquarum", non illa significentur, sed cognitiones veri et inde intelligentia, unde salvatio.

[3] Apud eundem,

Ecce Deus Vester in vindictam veniet, .... et salvabit vos;.... tunc erit aridus locus in stagnum, et siticulosus in scaturigines aquarum (Esaiam 35:47 ¹ ):

haec quoque de gentium instructione in veris et illarum reformatione a Domino, cum venturus in mundum, dicta sunt; ac per quod "aridus locus erit in stagnum, et siticulosus in scaturigines aquarum", significantur similia quae mox supra, per quod "desertum erit in stagnum" seu collectionem "aquarum, et terra sicca in scaturigines aquarum."

[4] Apud Jeremiam,

"Cum fletu venient, et cum precibus adducam eos; ducam eos ad fontes aquarum in via recti, non impingant in ea" (31:9):

hic quoque de receptione Domini a gentibus agitur; quod instructurus eos in genuinis veris, significatur per quod "ducet eos ad fontes aquarum in via recti, non impingant in ea."

Apud Esaiam,

"Non esurient et sitient, neque percutiet eos aestus aut sol; nam miserescens eorum ducet eos, ² ut et super fontibus aquarum ducturus est eos" (49:10):

hic quoque de instructione gentium a Domino: instructio in veris intelligitur per quod "super fontibus aquarum ducturus sit eos." (Quid significat "esurire" et "sitire", videatur supra, n. 480; tum quid "aestus" et "sol", etiam supra, n. 481.)

[5] ; quid significatur per quod "montes stillabunt mustum, colles fluent lacte, et omnes rivi Jehudae fluent aquis", videatur explicatum supra (n. 433 [c]); et quod "fons e domo Jehovae exibit et irrigabit flumen schittim" significat quod e caelo a Domino erit verum illustrans scientifica et cognitiones quae in naturali.

[6] Apud Davidem,

"Coram" Te "parturis, terra, a coram Deo Jacobi, qui convertit petram in stagnum aquarum, silicem in fontem aquarum" (Psalmuss 114:7, 8):

per "stagnum aquarum" et per "fontem aquarum" hic quoque intelliguntur vera in copia, per quae ecclesia; nam per "parturis, terra" significatur incohatio ecclesiae, quae tunc "parturire" dicitur quando ibi producuntur vera; "terra" est ecclesia.

[7] Apud eundem,

Jehovah "qui emittit fontes in fluvios, inter montes eant, potum praebent ferae agrorum, frangunt onagri sitim suam, juxta illos avis caelorum habitat" (Psalmuss 104:10-12):

"emittere fontes in fluvios" significat dare intelligentiam per vera e Verbo; "inter montes eant" significat quae ex bono amoris erunt; "fontes" sunt vera ex Verbo, "fluvii" sunt illa quae intelligentiae sunt, et "montes" sunt bona amoris: instructio eorum qui in ecclesiae bono sunt, significatur per quod "potum praebeant ferae agrorum"; instructio eorum in ecclesia qui desiderant vera, significatur per quod "frangent onagri sitim"; quod inde intellectus perficiatur, significatur per quod "juxta illos avis habitet"; per "feras agrorum" in sensu spirituali intelliguntur gentes quae in bono vitae sunt; per "onagros" naturale verum; per "sitim" desiderium ad vera; et per "avem caelorum" significantur cogitationes ex intellectu.

[8] Quod per "fontem" in supremo sensu intelligatur Dominus quoad Divinum Verum, seu Divinum Verum a Domino, proinde Verbum, constare potest a sequentibus his locis:

- Apud Jeremiam,

"Duo mala fecit populus meus, Me deseruerunt Fontem aquarum vivarum, ad excidendum sibi foveas, foveas confractas quae non continent aquas" (2:13 ³ ):

hic Jehovah, hoc est, Dominus, Se vocat "Fontem aquarum vivarum", per quem significatur Verbum seu Divinum Verum, proinde Ipse Dominus qui est Verbum; nam dicitur, "Me deseruerunt Fontem aquarum vivarum": "ad excidendum sibi foveas, foveas confractas quae non continent aquas", significat ad fingendum sibi doctrinalia ex propria intelligentia, in quibus non vera; "foveae" sunt doctrinalia, "foveae confractae" sunt doctrinalia quae non cohaerent, "quae non continent aquas" significat in quibus non vera: talia sunt doctrinalia quae non ex Verbo, hoc est, a Domino per Verbum (nam Dominus per Verbum docet), sed ex propria intelligentia; quod non a Domino per Verbum, intelligitur per quod "deseruerint Fontem aquarum vivarum."

[9] Apud eundem,

"Omnes relinquentes Te pudefient, et recedentes a Me in terra scribentur; quia deseruerunt Fontem aquarum vivarum Jehovam" (17:13):

hic similiter Jehovah, hoc est, Dominus, Se vocat "Fontem aquarum vivarum", a Divino Vero quod ab Ipso; "in terra scribi" significat damnari (videatur supra, n. 222 [d]).

[10] Apud Davidem,

"Implentur pinguedine domus tuae, et flumine deliciarum potas eos, quia Tecum fons vitae, in luce tua videmus lucem" (Psalmuss 36:9, 10 [B.A. 8, 9]):

per "pinguedinem" significatur bonum amoris, et per "flumen deliciarum" verum ex illo bono; "potare" est docere: "Tecum fons vitae" significat quod cum Domino et ex Ipso sit Divinum Verum; quia id per "fontem vitae significatur, ideo etiam dicitur, "In luce tua videmus lucem"; per "lucem" Domini significatur Divinum Verum.

[11] Apud Sachariam,

"In die illo erit fons apertus domui Davidis, et habitatoribus Hierosolymae, pro peccato et immunditie:.... et in die illo.... exscindam nomina idolorum e terra, .... etiam prophetas et spiritum immundum transire faciam e terra" (13:1 [, 2]):

etiam haec de adventu Domini: quod tunc intellecturi sint Verbum, seu Divinum Verum inibi, illi qui in regno Domini sunt, significatur per "In die illo erit fons apertus domui Davidis, et habitatoribus Hierosolymae"; "fons" significat Verbum, "domus Davidis et habitatores Hierosolymae" regnum spirituale Domini; regnum Domini spirituale est apud illos in caelis et in terris qui in Divinis veris sunt: "pro peccato et immunditie" significat remotionem malorum et falsorum per vera ex Verbo: quia per "fontem" intelligitur Verbum seu Divinum Verum inibi, ideo dicitur, "In die illo exscindam nomina idolorum, etiam prophetas et spiritum immundum transire faciam e terra"; per "idola" significatur falsa religio, per "prophetas" falsa doctrina, et per "spiritum immundum" mala scaturientia ex falsis doctrinae; nam dum vivitur secundum falsa religionis et doctrinae fit spiritus immundus.

[12] Quod Divinum Verum a Domino intelligatur per "fontem", manifestis verbis docet Ipse Dominus apud Johannem,

Cum Dominus consedit ad fontem Jacobi in agro samariae, dixit mulieri Samaritidi, "Omnis qui bibit ex aqua hac, sitiet iterum; qui vero biberit ex aqua quam Ego dabo ei, non sitiet in aeternum; sed aqua quam dabo ei, fiet in eo fons aquae salientis in vitam aeternam" (4:5-20):

quod per "aquam", quam Dominus dat, non intelligatur aqua, sed Divinum Verum, manifeste constat, nam dicitur quod ex aqua illa quam mulier Samaritis venit ad hauriendum, sitiatur iterum, non autem ex aqua quam Dominus dat; quod vita in illo Vero sit, intelligitur per quod illa aqua "in eo fiet fons aquae salientis in vitam aeternam ": (quod vita in veris sit, cum Dominus illa dat, videatur supra in hoc articulo): quod Dominus haec dixerit mulieri Samaritidi, cum consedit, juxta fontem Jacobi, erat causa, quia per "Samaritas" intellexit Dominus gentes, qui recepturi Divina vera ab Ipso; et per "mulierem Samaritidem" ecclesiam ex illis; et quia per "fontem Jacobi" intellexit Divinum Verum a Se, seu Verbum.

[13] Apud Mosen,

"Ita habitavit Israel secure solitarius apud fontem Jacobi" (Deuteronomius 33:28):

haec in prophetia Mosis de filiis Israelis, quae prophetia per haec concluditur. Quia "Israel" ibi significat ecclesiam quae in Divinis veris ex Verbo est, ideo dicitur "ad fontem Jacobi", per quem intelligitur Verbum; ita quoque Dominus quoad Verbum, Ipse enim est Verbum; quia est Divinum Verum, ut Ipse docet apud Johannem (1:1-3, 14). Haec dicta sunt in fine prophetiae illius, quia in prophetia illa agitur de Verbo. Simile per "fontem" illum etiam intelligitur in prophetia Israelis patris de Josepho,

"Filius fecundae Josephus, filius fecundae juxta fontem" (Genesis 49:22):

per "fontem" hic intelligitur fons Jacobi, nam ager in quo ille fons, datus erat Josepho a patre ejus (videatur Johannes 4:5, 6): quid significatur per "Filius fecundae Josephus, filius fecundae juxta fontem", videatur supra (n. 448 [b]). Per "fontem " etiam intelligitur Verbum, ac per "fontes" Divina vera ex illo, apud Davidem,

"In congregationibus benedicite Deo, Domino e fonte Israelis" (Ps. 68:27 ⁴ [Ps. 68:26]);

in Apocalypsi,

Sitienti dabo ex fonte aquae Vitae gratis" (21:6);

apud Esaiam,

"Tunc haurietis aquas cum laetitia e fontibus salutis" (12:3);

apud Davidem,

"Omnes fontes mei in Te", Jehovah (Psalmuss 87:7).

[14] Quoniam pleraque in Verbo etiam sensum oppositum habent, ita etiam "fons" et "fontes", in quo sensu significant doctrinam falsorum ac falsa doctrinae:

- Ut apud Jeremiam,

"Exsiccabo mare ejus, et arefaciam fontem ejus" (51:36):

haec de Babele, et per "mare" ejus significantur falsa in uno complexu, et per "fontem" doctrina falsi.

[15] Apud Hoscheam,

"Veniet eurus, ventus Jehovae, a deserto ascendens, et exarescet fons ejus, et exsiccabitur scaturigo ejus" (13:15):

haec de Ephraim, et per eum ibi intelligitur perversus intellectus Verbi, quo falsa per Verbum confirmantur; destructio ejus significatur per quod "fons ejus exarescet, et scaturigo ejus exsiccabitur per eurum, ventum Jehovae, a deserto"; "fons" ejus est doctrina falsi inde, "scaturigo" est falsum ejus, "eurus ex deserto" est destructio ejus ex fallaciis quae ex sensualibus externis; sensualia enim externa, dum non illustrata sunt ab internis, destruunt intellectum hominis, quia omnes fallaciae inde sunt.

[16] Apud Davidem,

"Tu perrupisti robore tuo mare, fregisti capita balaenarum super aquis: Tu confregisti capita leviathanis, dedisti eum cibum populo ziim; Tu perrupisti fontes et fluvium; Tu exsiccasti fluvios roboris" (Psalmuss 74:13-15):

hic quoque per "fontes" et "fluvios" significatur falsa doctrina, quae ex propria intelligentia; "fluvii roboris" sunt inde principia falsi confirmata; per "balaenas" et "leviathanem" significantur scientifica, quae sunt sensualis et naturalis hominis, ex quibus omne falsum, quando super iis occlusus est spiritualis homo: in sensuali et naturali homine residet proprium hominis; quare quod ex illis solis concluditur, ex proprio seu ex propria intelligentia concluditur: Divinum enim influit per spiritualem hominem in naturalem, non autem in naturalem quando super illo occlusus est spiritualis; at spiritualis homo aperitur per vera et per vitam secundum illa: "populus ziim", cui leviathan daretur in cibum, significat illos qui in falsis infernalibus sunt.

Poznámky pod čarou: