70. Quod pedes dicti sint "similes chalcolibano", est quia chalcolibanum est aes levigatum micans ex quodam igneo, et "aes" in Verbo significat bonum naturale. Sunt metalla aeque significativa ac reliqua in Verbo; "aurum" ibi significat bonum caeleSte, quod est bonum intimum; "argentum" significat verum ejus, quod est bonum spirituale; "aes" bonum naturale, quod est bonum ultimum; et "ferrum" verum ejus, quod est verum naturale. Quod metalla significent illa, est ex correspondentia; apparent enim in caelo plura fulgentia sicut ex auro et argento, et quoque plura sicut ex aere et ferro, et notum est ibi quod per illa significentur memorata bona et vera. Inde est, quod antiqui, qui in scientia correspondentiarum fuerunt, appellaverint saecula secundum illa metalla; primum saeculum, "Aureum", quia tunc regnabat innocentia, amor, et inde sapientia; secundum autem saeculum, "Argenteum", quia tunc regnabat verum ex illo bono, seu bonum spirituale, et inde intelligentia; tertium saeculum, "Aeneum" seu "Cupreum", quia tunc regnabat modo bonum naturale, quod est justum et sincerum moralis vitae; ultimum autem saeculum vocabant "Ferreum", quia tunc regnabat modo verum absque bono, et cum id regnat, tunc quoque regnat falsum: haec omnia ex significatione spirituali illorum metallorum.

[2] Ex his constare potest quid significatur per statuam Nebuchadnezari in somnio visam

Cujus "caput erat ex auro, pectus et brachia ex argento, venter et latus ex aere; crura ex ferro, et pedes partim ex ferro partim ex luto" (Daniel 2:32, 33);

quod nempe status ecclesiae quoad bonum et Verum, a primo tempore usque ad ultimum ejus; ultimum ejus fuit quando Dominus in mundum venit. Quando scitur quod "aurum" significet bonum caeleste, "argentum" bonum spirituale, "aes" bonum naturale, et "ferrum" verum naturale, sciri possunt plura arcana in Verbo ubi illa metalla nominantur:

Ut quid significatur apud Esaiam,

"Pro aere adducam aurum, pro ferro adducam argentum, et pro lignis aes, et pro lapidibus ferrum; et ponam praefecturam tuam pacem, et exactores tuos justitiam" (60:17).

[3] Sed quia de significatione "aeris", quod sit bonum naturale, hic agitur, velim modo aliqua loca adducere, ubi "aes" nominatur et id bonum significat.

Apud Mosen,

"Ascher acceptus fratribus suis, et intingens in oleum pedem suum; ferrum et aes calceus tuus, et sicut dies tui fama tua" (Deuteronomius 33:24, 25);

"Ascher" ut una tribus significat felicitatem vitae et jucundum affectionum (n. 3938, 3939, 6408); "intingere in oleum pedem" significat jucundum naturale, "oleum" jucundum, (n. 9954), "pes" naturale (ut mox supra, n. 69); "ferrum et aes calceus", significat infimum naturale ex vero et bono, "calceus" est infimum naturale (n. 1748, 1860, 6844), "ferrum" est verum ejus et aes est bonum ejus (ut supra).

(Apud eundem, )

"Jehovah Deus tuus introducturus est te in terram opimam terram e cujus lapidibus ferrum et e cujus montibus excides aes" (Deuteronomius 8:7, 9).

Apud Jeremiam,

"Dabo te populo huic in murum aeris munitum, ut oppugnent te, et non praevaleant tibi" (15:20 ¹ ).

Apud Ezechielem,

" ² Javan, Thubal et Meschech mercatores tui, cum anima hominis et vasis aeris dederunt negotiationem tuam" (27:13):

agitur in eo capite de mercaturis Tyri, per quas significantur cognitiones boni et veri; per nomina "Javan, Thubal et Meschech" significantur talia quae boni et veri sunt, de quibus cognitiones; "anima hominis" est verum vitae; "vasa aeris" sunt scientifica boni naturalis. (Quid per "Tyrum" significatur, videatur n. 1201: quid per "mercaturas", n. 2967, 4453: quid per "Thubal et Meschech", n. 1151: quid per "Javan", n. 1152, 1153, 1155: quid per "animam hominis", n. 2930, 9050, 9281: quid per "vasa", n. 3068, 3079, 3316, 3318.)

Apud eundem,

Pedes cheruborum erant "micantes sicut species aeris levigati" (1:7):

quid "cherubi", et quid "pedes", vide mox supra (n. 69).

[4] Apud eundem,

Vidi, et "ecce vir cujus aspectus sicut aspectus aeris, et filum lini in manibus... is stans in porta" (40:3):

ille angelus, quia mensus est murum et portas Domus Dei, quae significant externa ecclesiae, visus est aspectus ejus sicut aspectus aeris. Qui scit quod "aes" significet externum ecclesiae, quod in se est naturale, is aliquantum scire potuit cur

Altare holocausti obductum fuit ex aere, ac cribrum ex aere circum illud, et vasa ex aere (Exodus 27:1-4);

ut et cur

Magnum vas, quod mare vocabatur, cum duodecim bovibus sub illo, ac decem labra cum basibus, ut et omnia vasa tabernaculi pro Domo Dei, a Salomone facta sunt ex aere polito ( ³ 1 Reg. 7:43-47).

[5] Qui scit quid "aes" significat, is in id arcanum etiam venire potest, cur mandatum fuit quod serpens aeneus poneretur ad aspiciendum a populo, de quo ita apud Mosen:

"Misit Jehovah serpentes in populum, qui momorderunt populum;... et dixit ad Mosen, Fac tibi serpentem, et pone eum super signum, et fiet, omnis qui morsus fuerit et aspexerit illum vivet. Et fecit Moses serpentem aeris, et posuit eum super signum; et factum est cum momordit serpens virum, et aspexit serpentem aeris, revixit" (Numeri 21:6, 8, 9).

Quod ille significaverit Dominum, docet Ipse apud Johannem:

"Sicut Moses exaltavit serpentem in deserto, ita Oportet exaltari Filium hominis, ut omnis qui credit in Ipsum non pereat, sed habeat vitam aeternam" (3:14, 15).

Per "serpentem" significatur id quod est ultimum vitae apud hominem, et vocatur sensuale externum, quod est naturale; hoc ultimum, quia in Domino erat Divinum, ideo serpens aeris apud filios Israelis, apud quos omnia erant repraesentativa, factus est, et significabat quod si aspicerent in Divinum Humanum Domini, reviverent; hoc est, si crederent in Ipsum, vitam aeternam haberent, ut quoque Ipse Dominus docet.

(Quod "videre" in sensu spirituali sit credere, videatur etiam supra, n. 37, 68; et quod "serpens" sit sensuale externum, quod est ultimum vitae hominis, in Arcanis Caelestibus, n. 195, 196, 197, 6398, 6949, 10313.)

Quod "aes" et "ferrum" in Verbo etiam significent durum (Ut Esaias 48:4; Daniel 7:19; et alibi), videbitur in sequentibus.

Poznámky pod čarou:

1153. "Et similam et triticum." - Quod significet cultum ex veris et bonis quae ex origine spirituali sunt, profanatum, constat ex significatione "similae", quod sit verum ex origine spirituali (de qua sequitur); et ex significatione "tritici", quod sit bonum ex origine spirituali (de qua [supra] , n. 374 [a-d] 375 [a, b]); quod haec quoque significent cultum, est quia ex illis conficiebatur minchah, quae una cum sacrificiis super altari adolebatur, similiter vinum et oleum: minchae enim cum oleo conficiebantur, et libamina cum vino; et quoque ex proventu illorum laetabantur in festis, quae propter collectiones eorum instituta sunt.

Quod "simila" seu "similago" significet verum ex bono spirituali, est quia illa fit ex tritico, per quod significatur bonum spirituale, sicut verum fit ex bono.

[2] Quoniam id verum ecclesiae significatum est per "similam, "

Ideo ordinabatur quantum ex illa sumeretur in placentis, quae vocabantur minchae, quae una cum sacrificiis super altari offerebantur (de quo 29; Levit. 5, 6, 7, 23; Num. 18, 28, 29);

Tum quantum similae in panibus propositionis (Leviticus 23:17; 24:5):

Mandatum enim est quod minchah, quae super altari offerenda erat, conficeretur ex similagine, super qua oleum et thus (Leviticus 2:1).

Quia id per "similam" significabatur, ideo Abrahamus, quando locutus est cum tribus angelis, dixit Sarae uxori suae,

"Festina, tria sata farinae similaginis pinse, et fac placentas" (Genesis 18:6).

[3] Per "similam" etiam significatur verum boni ex origine spirituali apud Ezechielem,

"Similam, mel et oleum comedisti, unde pulchra facta es valde admodum, et prosperata es usque ad regnum. .... Panem meum, quem dedi tibi, similam, mel et oleum, quibus cibavi te, tu dedisti coram idolis "in odorem quietationis" (16:13, 19):

haec de Hierosolyma, per quam significatur ecclesia quoad doctrinam, et in eo capite describitur qualis fuerat in principio, et qualis facta est postea; per "similam et oleum" significatur verum et bonum ex origine spirituali, et per "mel" bonum ex origine naturali; per quod "pulchra facta sit valde admodum" significatur quod intelligens et sapiens; per quod "prosperata sit ad regnum" significatur usque ut fieret ecclesia ("regnum" est ecclesia); per "dare illa idolis in odorem quietationis significatur cultus idololatricus, in quem cultus ecclesiae verus postea conversus est.

[4] Per "farinam" autem ex hordeo significatur verum ex origine naturali, "hordeum" enim significat bonum naturale, sicut "triticum" bonum spirituale:

– Ut apud Esaiam,

"Sume molam, et mole farinam, ...denuda te" (47:2):

haec de Babele; et per "sumere molam et molere farinam" significatur falsificare vera Verbi; et per "denudare se" significatur adulterare bona Verbi.

Apud Hoscheam,

"Ventum serunt et procellam metunt, seges stans non illi, germen non faciet farinam; et si forte fecerit, alieni comedent" (8:7);

etiam hic per "farinam" significatur verum ex origine naturali.

[5] (Continuatio de Fide Athanasiana, et de Domino.)

(5) Lex Quinta Providentiae Divinae est, Ut homo ex sensu et perceptione in se, non sciat quomodo influit bonum et verum a Domino, et quomodo influit malum et falsum ab inferno: nec ut videat quomodo providentia Divina operatur pro bono contra malum, sic enim homo non ex libero secundum rationem ageret sicut ex se: satis est ut sciat et agnoscat illa ex Verbo et ex doctrina ecclesiae. – Hoc intelligitur per Domini verba apud Johannem,

"Spiritus ubi vult spirat, et vocem ejus audis, atque non scis unde venit aut quo abit: sic est omnis qui generatus est a spiritu" (3:8);

et quoque per haec apud Marcum,

"Regnum Dei est quemadmodum homo qui projicit semen super terram, dormit dein, et surgit nocte et die; semen vero germinat et crescit dum nescit ipse; ultronea enim terra fructum fert, primum gramen, dein spicam, tandem plenum frumentum in spica; et cum productus est fructus, immittit falcem, quia institit messis" (4:26-29).

[6] Quod homo non percipiat operationem Divinae providentiae in se, est quia id tollit liberum ejus, et inde facultatem cogitandi sicut a se, et cum illa etiam omne vitae jucundum; ita foret homo sicut automaton, in quo non reciprocum, et per quod conjunctio; et quoque foret servus et non liber. Quod providentia Divina tam occulte vadat ut vix aliquod vestigium ejus appareat, tametsi singularissima cogitationis et voluntatis hominis, quae spectant ejus statum aeternum, operatur, est principalis causa quia Dominus continue vult indere homini suum amorem, et per illum suam sapientiam, et sic illum creare in Sui imaginem; idcirco operatio Domini est in amorem hominis, ¹ ac ab illo in intellectum ejus, et non vicissim: amor cum ejus affectionibus, quae sunt multiplices et innumerabiles, ab homine non percipitur nisi quam communissimo sensu, et inde tam parum ut ejus vix aliquid; et tamen homo ducendus est ab una amorum affectione in alteram secundum nexum in quo ex ordine sunt, ut reformari et salvari possit, quod incomprehensibile est non modo homini sed etiam angelo:

[7] si homo aliquid de illis arcanis resciret, non potuisset retrahi a ducendo se Ipsum etiam in eo, quod foret continue a caelo in infernum, cum tamen ille a Domino continue ducitur ab inferno ad caelum; homo enim a se constanter agit contra ordinem, Dominus autem constanter agit secundum ordinem; est enim homo in amore sui et in amore mundi ex natura a parentibus, et inde omne illorum amorum ex sensu jucundi percipit sicut bonum; et usque illi amores ut fines removendi sunt, quod a Domino fit per infinitas vias, quae apparent sicut labyrintheae etiam coram angelis tertii caeli.

[8] Ex his patet quod prorsus nihil juvet hominem, ut aliquid de eo ex sensu et perceptione sciat, sed quod ei noceret, et illum destrueret in aeternum. Satis est ut homo sciat vera, et per illa quid bonum et quid malum, et agnoscat Dominum, ac Ipsius Divinum auspicium in singulis; tunc quantum scit vera, et per illa quid bonum et malum, et facit illa sicut a se, tantum Dominus per amorem introducit illum in sapientiam, ac amorem sapientiae et sapientiam amori conjungit, ac facit ut unum sint, quia in Ipso unum sunt. Illae viae, per quas Dominus ducit hominem, comparari possunt cum vasis per quae sanguis apud hominem vadit et circulat; tum etiam cum fibris et earum plexibus intra et extra viscera corporis, imprimis in cerebro, per quas fluit spiritus animalis, et animat.

[9] Quomodo omnia illa influunt et perfluunt, nescit homo; et tamen vivit, modo scit et facit quid sibi conducit. Viae autem, per quas Dominus ducit hominem, sunt multo plus implexae et inextricabiles, tam illae per quas Dominus ducit hominem per societates inferni, et ab illis, quam illae per quas ducit hominem per societates caeli et in illas interius. Hoc itaque est quod intelligitur per quod

"spiritus quo vult spiret, et non scis unde venit, et quo vadit" (Joh. 3 ² );

tum etiam, per quod

"semen germinet et crescat, dum nescit homo" (Marc. 4

[27]);

quid etiam refert ut sciat homo quomodo semen crescit dummodo scit terram arare, occare, serere, et dum metit, benedicere Deo?

Poznámky pod čarou: