655. Dat het venster, een el van boven te volmaken, het verstandelijke betekent, kan eenieder zien uit hetgeen nu gezegd is. Voorts ook hieruit, dat het verstandelijke met niets anders kan worden vergeleken dan met een venster van boven, daar er sprake is van de bouw van de ark, en de ark de mens van de Kerk aanduidt. In het Woord wordt het verstandelijke van de mens op dezelfde wijze venster genoemd, hetzij dat het de rede of de redenering betreft, dat wil zeggen: zijn innerlijk zien; zoals bij Jesaja:

‘Gij verdrukte, door storm voortgedrevene, ongetrooste, Ik zal uw zonnen (vensters) van pyropen maken, en uw poorten van robijnstenen, en uw ganse grens van aangename stenen’, (Jesaja 54:11, 12);

hier staan zonnen voor vensters wegens het licht dat in- of doorgelaten wordt. Zonnen of vensters zijn hier de dingen van het verstand en wel uit de naastenliefde, vandaar dat zij met een pyropen worden vergeleken. De poorten zijn de dingen van de rede daaruit, en de grens is het wetenschappelijke en het zinnelijke. Hier wordt gehandeld over de Kerk van de Heer. Alle vensters van Jeruzalem beeldden hetzelfde uit, de bovenste de dingen van het verstand, de middelste de dingen van de rede, en de onderste de verzamelde kennis en het zinnelijke, want er waren drie verdiepingen, (1 Koningen 6:4, 6, 8);

op dezelfde wijze de vensters van het Nieuwe Jeruzalem bij, (Ezechiël 40:16, 22, 25, 33, 36).

Bij Jeremia:

‘De dood is geklommen in onze vensters, hij is in onze paleizen gekomen, om uit te roeien het kind van de wijk, de jongelingen van de straten’, (Jeremia 9:20);

waar de vensters van de middelste woning worden aangeduid, welke de dingen van de rede zijn in hun verdelging. Het kind van de wijk is de waarheid welke geboren wordt. Daar de vensters de dingen betekenen van het verstand en van de rede, welke tot het ware behoren, duiden zij ook de redeneringen die tot het valse behoren aan; zoals ook bij Jeremia:

‘Wee die, die zijn huis bouwt in ongerechtigheid, en zijn opperzalen met onrecht; die daar zegt: ik zal mij een huis van afmeting bouwen, en ruime opperzalen; en hij heeft zich vensters uitgehouwen, en het is bedekt met ceder en aangestreken met menie’, (Jeremia 22:13, 14);

vensters voor beginselen van het valse.

Bij Zefanja:

‘In het midden van haar zullen scharen van dieren legeren, al het wild gedierte van haar volk, zowel de roerdomp als de nachtuil zullen op haar granaatappelen vernachten; een stem zal in het venster zingen, verwoesting zal op de dorpel zijn’, (Zefanja 2:14);

ten aanzien van Aschur en Ninevé; Aschur voor het verstand, hier het verwoeste verstand; de in het venster zingende stem voor de redeneringen uit inbeeldingen.