3686. Dat de woorden ‘en Ezau zag, dat de dochters van Kanaän boos waren in de ogen van Izaäk zijn vader’ het vooruitzien en de voorzienigheid van de Heer betekenen, dat de aandoeningen van dit ware, waarmee het natuurlijk goede tot dusver verbonden was, niet tot verbinding zouden leiden, blijkt uit de betekenis van ‘zien’ hier, namelijk het vooruitzien en de voorzienigheid, waarover de nrs. 2837, 2839;

uit de uitbeelding van Ezau, namelijk de Heer ten aanzien van het Goddelijk Goede van het Natuurlijke, waarover eerder; uit de betekenis van de dochters van Kanaän, hier de dochters van Cheth, namelijk de aandoeningen van het ware van een niet echte oorsprong, waarover de nrs. 3470, 3620-3622;

en uit de betekenis van ‘boos in de ogen van Izaäk zijn vader’, namelijk niet leiden tot verbinding, te weten door het goede van het natuurlijke, dat Ezau is, met het goede van het redelijke, dat Izaäk is. Hieruit blijkt duidelijk, dat door deze woorden wordt aangeduid het vooruitzien en de voorzienigheid van de Heer, dat de aandoeningen van dit ware, aangezien het niet uit het echte voortkomt, niet tot verbinding zouden leiden. Hoe het hiermee gesteld is, kan uit de verklaring van de verzen 34 en 35 van het 26ste hoofdstuk blijken, waar wordt gehandeld over de dochters van Cheth, die Ezau zich tot vrouwen had genomen en uit de verklaring van vers 46 van het 27ste hoofdstuk, waar gehandeld wordt over Jakob, dat hij zich geen vrouw zou nemen uit de dochters van Kanaän. Dat door de dochters van Kanaän hier de aandoeningen van het ware van niet echte oorsprong worden aangeduid en eerder door de dochters van Kanaän de aandoeningen van het valse en boze, nrs. 3662, 3683, komt omdat de Chittieten in het land Kanaän tot de Kerk van de natiën behoorden en niet zozeer in het valse en boze waren als de andere natiën daar, zoals de Kanaänieten, Emorieten en Perisieten. Daar kwam het vandaan dat door de Chittieten de geestelijke Kerk van de Heer bij de heidenen werd uitgebeeld, nrs. 2913, 2986.

Dat de Oudste Kerk, die hemels was en vóór de vloed bestond, in het land Kanaän was, zie nr. 567;

en dat de Oude Kerk die na de vloed bestond, ook daar was, behalve in verschillende andere koninkrijken, nrs. 1238, 2385. Zo is het gekomen dat alle rivieren daar een uitbeeldend karakter aannamen en ook alle landen daar en alle rivieren die daar waren, een uitbeeldend karakter aannamen; want de Oudsten, die hemelse mensen waren, werden door alle voorwerpen die zij zagen, innerlijk zulke dingen gewaar als tot het rijk van de Heer behoren, nrs. 920, 1409, 2896, 2897, 2995; dus ook door de landen en rivieren daar. Deze uitbeeldende dingen bleven na de tijden van de Oudsten in de Oude Kerk voortbestaan, dus ook de uitbeeldende dingen van de plaatsen daar. Het Woord in de Oude Kerk, nr. 2897-2899 had daarvandaan ook de uitbeeldende namen van plaatsen, zoals ook het Woord na hun tijd had, dat ‘Mozes en de Profeten’ wordt genoemd. En omdat dit zo was, werd het Abraham bevolen daarheen te gaan en werd hem de belofte gedaan, dat zijn nakomelingen dat land zouden bezitten en dit niet omdat zij beter waren dan de overige natiën – want zij behoorden onder de allerslechtsten, nrs. 1167, 3373 – maar opdat door hen de uitbeeldende Kerk zou worden ingesteld, waarin niets zou terugslaan op de persoon en op de plaatsen, maar op de dingen die werden uitgebeeld, nr. 3670 en opdat dus zo eveneens de namen van de Oudste en de Oude Kerk bewaard zouden blijven.

3470. Dat de woorden ‘en hij nam tot een vrouw Jehudith, de dochter van Beëri, de Chittiet en Basemat, de dochter van Elon, de Chittiet’ de toevoeging betekenen van het natuurlijk ware uit een andere bron dan uit het echte ware zelf, blijkt uit de betekenis van de vrouw, namelijk het aan het goede toegevoegde ware, waar over Sarah en Rebekka werd gehandeld, nrs. 1468, 1901, 2063, 2065, 2172, 2173, 2198, 2507, 2904, 3012, 3013, 3077; hier het aan het natuurlijk goede toegevoegde natuurlijk ware, waarover hier gehandeld wordt; en uit de uitbeelding van Jehudith, de dochter van Beëri, de Chittiet en van Basemat, de dochter van Elon, de Chittiet, namelijk het ware uit andere oorsprong dan uit het echte ware zelf; want de Chittieten behoorden onder de rechtschapen heidenen in het land Kanaän, bij wie Abraham woonde en van wie hij de spelonk van Machpelah kocht voor een graf, (Genesis 23:3 tot het einde) en door wie daar de geestelijke Kerk onder de natiën werd uitgebeeld, zie de nrs. 2913, 2986;

en aangezien deze Kerk niet in het ware is uit het Woord, wordt door de Chittieten het ware aangeduid, dat niet uit het echte ware zelf voortkomt. Want de natie die de Kerk uitbeeldt, betekent ook het ware en het goede, zoals deze tot de Kerk behoren, want de Kerk is Kerk uit het ware en het goede; wanneer daarom de Kerk wordt genoemd, wordt het ware en het goede bedoeld. Het is hiermee als volgt gesteld: het natuurlijk goede van het ware is niet het geestelijk goede, dat wil zeggen, het goede van het geloof en het goede van de naastenliefde, alvorens het hervormd is. Het natuurlijk goede komt, zoals eerder in nr. 3469 is gezegd, van de ouders, maar het geestelijk goede van de Heer. Daarom moet de mens om het geestelijk goede te ontvangen wederverwekt worden; wanneer dit plaatsvindt, worden hem eerst waarheden toegevoegd uit andere oorsprong dan uit het echte ware zelf en deze zijn van dien aard dat zij niet aankleven, maar alleen als middelen dienen om de echte waarheden binnen te leiden; en wanneer deze zijn binnengeleid, worden de niet echte waarheden afgescheiden. Het is hiermee gesteld als met knapen; zij leren eerst verschillende dingen, zoals onbenulligheden als spelletjes en dergelijke, niet opdat deze hen wijs maken, maar opdat die de weg bereiden tot het ontvangen van nuttige dingen die tot de wijsheid behoren; en zijn deze eenmaal ontvangen, worden eerstgenoemde zaken afgescheiden en zelfs weggeworpen. Of wel, het is ermee gesteld als met vruchten, die eerst vervuld worden met een bitter sap, voordat zij het zoete sap kunnen ontvangen; dit bittere sap, dat het echte niet is, is een middel om het zoete binnen te brengen en wanneer dit laatste binnendringt, wordt het eerste verdreven. Zo is het ook gesteld met het natuurlijke van de mens, wanneer dit wordt wederverwekt. Want het natuurlijk goede is van dien aard dat het niet uit zichzelf het redelijke wil gehoorzamen en dienen als een knecht zijn heer, maar dat het wil heersen. Maar om het tot volgzaamheid en dienstbaarheid te brengen, wordt het gekweld door staten van verwoesting en verzoeking, totdat zijn begeerten verzwakken en wordt het van de Heer door de invloeiing van het goede van het geloof en van de naastenliefde door middel van de innerlijke mens getemperd, totdat het door overerving ontvangen goede bij graden worden uitgeroeid en een nieuw goede in de plaats ervan wordt ingeplant, waarin dan de waarheden van het geloof worden neergelegd, die zich gedragen als nieuwe vezels in het hart van de mens, waardoor een nieuw vocht wordt binnengebracht, totdat een nieuw hart geleidelijk is opgegroeid. De waarheden die eerst worden binnengedragen, kunnen niet uit een echte bron zijn, omdat er boosheden en valsheden in het vorige of natuurlijk goede zijn, maar het zijn zulke schijnwaarheden of zulke schijnbaarheden van het ware die met de echte waarheden een zekere verwantschap hebben en door deze schijnwaarheden wordt aan de echte waarheden zelf geleidelijk aan gelegenheid gegeven en plaats gegeven om zich in te dringen. Het echte goede is als het ware het bloed in de vaten of als het vocht in de vezels en leidt en brengt de waarheden in vorm; het goede dat zo gevormd wordt in de natuurlijke of uiterlijke mens, is een algemeen goede, als het ware samengeweven of samengevoegd uit de bijzonderheden en afzonderlijke dingen van het geestelijk goede, door middel van de redelijke of innerlijke mens, door de Heer, die alleen vormt en opnieuw schept. Dit is de reden dat de Heer zo vaak in het Woord Formeerder en Schepper wordt genoemd.