7217. Vanwege de benauwdheid des geestes; dat dit betekent vanwege de staat dicht aan de wanhoop toe, staat vast uit de betekenis van de benauwdheid des geestes, namelijk de staat dicht aan de wanhoop toe, degenen immers die in die staat zijn, zijn in die benauwdheid; dat die staat wordt aangeduid met de last opgelegd aan de zonen Israëls door farao, namelijk dat zij zichzelf kaf moesten verschaffen om tichelstenen te maken, is aan het einde van het vorige hoofdstuk getoond.

Dat de benauwdheid des geestes de staat dicht aan de wanhoop is, kan hieruit vaststaan dat zij die in die staat zijn, in een innerlijke benauwdheid zijn en dan daadwerkelijk in een benauwdheid des geestes; in de uitwendige zin is die benauwdheid een beklemming van de borst en vandaar geeft het moeilijkheden met ademhalen; in de innerlijke zin echter is het een angst vanwege de beroving van het ware dat van het geloof is en van het goede dat van de naastenliefde is en vandaar een staat dicht aan de wanhoop; dat de staat van de beklemming ten aanzien van de ademhaling en de angst van het verlies van het ware van het geloof en van het goede van de naastenliefde wederzijds met elkaar overeenstemmen, zoals een natuurlijke uitwerking in het lichaam uit een geestelijke oorzaak in het gemoed, kan men zien in de nrs. 97, 1119, 3886, 3887, 3889, 3892, 3893.

Dat de beroving van het geestelijk ware en goede zo’n angst en dus zo’n benauwdheid teweegbrengt, kunnen degenen niet geloven die niet in het geloof en de naastenliefde zijn; zij menen dat de benauwdheid voortkomt uit zwakte en een ongezond gemoed; de oorzaak hiervan is dat zij in het geloof en de naastenliefde niets wezenlijks stellen, dus niet in de dingen die van hun ziel zijn en die van de hemel zijn, maar alleen in welgesteldheid en voorrang, dus in de dingen die van de wereld en van het lichaam zijn; zij denken ook: wat is geloof en naastenliefde? Zijn het niet louter woorden? Wat is eigenlijk het geweten?

Benauwd worden vanwege die zaken is benauwd worden vanwege zulke dingen die de mens ten gevolge van het ijlen van de fantasie van binnen in zich ziet en vandaar meent dat zij iets zijn en toch zijn zij het niet; maar wat welgesteldheid en voorrang zijn, die zien zij met de ogen en voelen die met wellust dat zij er zijn, want het gehele lichaam wordt uitgebreid en gevuld met vreugde als gevolg daarvan.

Zo denken en zo spreken onder elkaar de louter natuurlijke mensen; maar anders de geestelijke mensen, want deze hebben het primaire leven in hun geest, dus in de dingen die van de geest zijn, namelijk in het geloof en de naastenliefde en daarom worden zij, wanneer zij menen beroofd te worden van de waarheden en de goedheden van het geloof en van de naastenliefde, met angst aangedaan, zoals degenen die in doodsangst zijn, want zij zien voor zich de geestelijke dood, dat wil zeggen, de verdoemenis; dezen verschijnen, zoals eerder gezegd, voor de louter natuurlijke mens zwak en ziek van geest, zij zijn echter sterk en gezond; maar zij die louter natuurlijk zijn, schijnen aan zichzelf sterk en gezond toe en zij zijn het ook ten aanzien van het lichaam, maar zij zijn geheel onmachtig ten aanzien van de geest, omdat zij geestelijk dood zijn; indien zij zouden zien hoedanig hun geest was, zouden zij het erkennen, maar zij zien hem niet voordat zij hun lichaam hebben afgelegd.