2575. ‘Ecce dedi mille argenti fratri tuo’: quod significet abundantiam infinitam veri rationalis bono adjuncti, constat ex significatione ‘mille’ quod sit multum et innumerum, hic infinitum seu infinita abundantia, quia praedicatur de Domino, de qua ejus significatione 'infra; a significatione ‘argenti’ quod sit verum rationale de qua n. 1551, 2048; et a significatione ‘fratris’ quod sit caeleste bonum vero rationali, ut frater sorori, adjunctum ¹ , n. 2524, 2557 inde patet quod ‘dedi mille argenti fratri tuo’ significet abundantiam infinitam veri rationalis bono adjuncti; quod bono data, quod est ‘frater’, non autem vero, est quia a bono verum, non vicissim: de infinita illa abundantia, videatur n. 2572.

[2] Quod ‘mille’ in Verbo significent multum ac innumerum, et cum praedicantur de Domino, quod infinitum, patet ab his locis;

apud Mosen,

Ego Jehovah Deus tuus, Deus zelotes, visitans iniquitatem patrum super filios, super tertios, et super quartos, osoribus Mei' et faciens misericordiam millibus amantibus Me, et custodientibus praecepta Mea, Exod. 20:5, 6; 34:7; Deut. 5:9, 10:

et apud Jeremiam,

Jehovah faciens misericordiam in millenos, et retribuens iniquitatem patrum in sinum filiorum eorum post eos, 32:18;

ubi per ‘millia et millenos’ non significatur aliquod definitum sed infinitum, misericordia enim Domini est infinita quia Divina:

apud Davidem,

Currus Dei binae myriades, milleni duplicati, Dominus in illis, Sinai in sanctitate, Ps. 68:18 [KJV Ps. 68:17];

[3] ubi ‘myriades et milleni’ pro innumerabilibus:

apud eundem,

Cadet a latere tuo mille, et myrias a dextra tua, ad te non accedet, Ps. 91:7;

ubi ‘mille et myrias’ etiam pro innumerabilibus; et quia de Domino, Qui per Davidem in Psalmiis intelligitur, pro omnibus qui inimici sunt apud eundem,

Penuaria nostra plena depromentia de cibo ad cibum, greges nostri parientes mille, et decem mille in plateis nostris, Ps. 144:13;

etiam ibi ‘mille, et decem mille seu myrias’ pro innumerabilibus:

apud eundem,

Mille anni in oculis Tuis sicut dies heri, cum transiit, Ps. 90:4;

‘mille anni’ pro quod absque tempore, ita pro aeterno quod est infinitum temporis:

apud Esaiam,

Mille unum a coram increpatione unius, a coram increpatione quinque, fugietis, donec remaneatis sicut malus super capite montis, 30:17;

ubi ‘mille unum seu chilias’ pro multis absque definito numero, ‘quinque’ pro paucis, n. 649:

apud Mosen,

Jehovah Deus patrum vestrorum addat super vos, sicut vos, mille vicibus, et benedicat vobis, Deut. 1:11;

ubi ‘mille vices’ pro innumeris, sicut in communi sermone, in quo etiam mille pro multis dicuntur, sicut quod millies dictum, quod mille modis factum: similiter apud Joshuam, Vir unus de vobis persequetur mille, quia Jehovah Deus vester pugnat vobis, 23:10.

[4] Quia mille definitus est numerus in calculo, apparet in propheticis, imprimis cum ² historice connexa sunt, quod ‘mille’ significent mille, cum tamen significant absque certo numero multos seu innumerabiles; historica enim talis naturae sunt ut determinent ideas ad significationes proximas et proprias vocum, sicut etiam ad nomina, quae ibi, cum tamen per numeros, aeque ac per nomina, in Verbo significentur res, ut constare potest ex illis quae de numeris prius, n. 482, 487, 575, 647, 648, 755, 813, 1963, 1988, 2075, 2252 ostensa sunt; inde est quod etiam aliqui autument per ‘mille annos’ in Apocalypsi 20:1-7, mille annos seu mille tempora significari, ex causa, ut dictum, quia prophetica ibi historice descripta sunt, cum tamen per ‘mille annos’ ibi nihil nisi ³ multum indeterminatum, tum alibi quoque infinitum temporis seu aeternum, significatur.

脚注:

755. Quod per ‘annum sexcentesimum, mensem secundum, et diem decimum septimum’ significetur alter status tentationis, sequitur ex illis quae hactenus dicta sunt, nam a vers. 6 ad hunc 11 actum est de primo statu tentationis, qui fuit quoad ejus intellectualia, nunc autem agitur de altero statu, nempe quoad voluntaria, quae causa est quod iterum dicatur aetas ejus, prius quod ‘fuerit filius sexcentorum annorum, hic quod factum diluvium ‘anno sexcentesimo ejus vitae, mense secundo, et die decimo septimo’: nusquam aliquis autumare potest quod per annos aetatis Noahi, ubi et anni et menses et dies designantur, intelligatur status tentationis quoad voluntaria; sed, ut dictum, talis fuit modus loquendi et scribendi antiquissimorum, et imprimis delectati sunt in eo quod designare tempora et nomina possent et inde historiam vero similem concinnare; in eo sapientia eorum constabat. Quod autem ‘sexcenti anni’ non significent aliud quam statum tentationis primum, ostensum est supra ad vers. 6;

hic similiter ‘anni sexcenti’, sed ut alter status tentationis significaretur, additi sunt menses et dies, et quidem menses duo, seu ‘in mense secundo’, qui significant ipsam pugnam, ut constare potest a significatione ‘numeri ‘duo’ prius ad vers. 2 hujus capitis, nempe quod significent idem ac sex, hoc est, laborem et pugnam, tum dispersionem, ut ibi ostensum videatur. numerus autem ‘septendecim’ significat tam principium tentationis quam finem tentationis, ex causa quia compositus est ex numero septenario et decem; qui numerus cum significat principium tentationis tunc involvit ‘ad dies septem’, seu septimanam septem dierum, quae quod significet principium tentationis, prius ad vers. 4 hujus capitis ostensum est; at cum significat finem tentationis, ut cap. seq. viii vers. 4, tunc ‘septem’ est numerus sanctus, cui ‘decem’ adjectus qui significat reliquias, nam absque reliquiis non potest regenerari homo: quod numerus ‘septendecim’ significet principium tentationis, constat apud Jeremiam,

Quod mandatum ei, ut emeret agrum a Hanamele, filio patrui sui, qui in Anathoth; et appendit ei argentum septem ¹ siclos et decem argenti, 32:9;

qui numerus quod significet etiam captivitatem eorum Babylonicam, per quam repraesentatur tentatio fidelium et devastatio infidelium, et quidem principium tentationis et simul finis tentationis, seu liberatio, constare potest a sequentibus in capite illo apud Prophetam; quod captivitas ad vers. 36 ibi, quod liberatio a vers. 37 seq. ibi; talis numerus nusquam apud Prophetam exstaret nisi arcana, sicut omnia reliqua, involveret. Quod ‘septendecim’ significent principium tentationis, etiam constare potest ab aetate Josephi, qui septendecim annorum filius erat cum missus ad fratres et venditus in Aegyptum, Gen. 37:2; ‘quod venditus in Aegyptum’ similia repraesentat, ut ibi loci, ex Divina Domini Misericordia, ostendetur; ibi historica repraesentativa sunt, quae ita se habent sicut describuntur, hic autem historica facta significativa, quae se non ita habent sicut describuntur in sensu litterae; sed usque illa involvunt arcana caeli, et quidem unaquaevis vox, sicut haec: quod ita se habeant, non potest non peregrinum apparere, quia ubi aliquod historicum verum aut historicum factum occurrit, animus detinetur in littera, e qua se abstrahere nequit; inde credit quod nihil aliud significet et repraesentet; sed quod internus aliquis sensus sit, in quo vita Verbi, non autem in littera, quae absque sensu interno mortua est, unicuique intelligenti constare potest; absque sensu interno quid historicum aliud est quam historicum apud aliquem profanum scriptorem? ita quid utilitatis foret scire annum Noahi, et mensem et diem, cum diluvium factum, nisi arcanum caeleste involvat? et quis non potest videre quod ‘omnes fontes abyssi magnae disrupti, et cataractae caeli apertae’ sit locutio prophetica? praeter alia similia.

脚注: