2243. Dat de woorden ‘of zij, naar haar geroep, dat tot Mij gekomen is, de voleinding gedaan hebben, en zo niet, Ik zal het weten’ betekenen, of het boze het toppunt bereikt heeft, blijkt uit de betekenis van het geroep, namelijk het valse, waarover kort tevoren in nr. 2240; er zijn twee soorten valse, zoals daar aan het einde is gezegd: namelijk het valse dat uit het boze voortkomt en het valse dat het boze voortbrengt. Het valse dat uit het boze voortkomt, is alles wat de mens denkt wanneer hij in het boze is, namelijk wat het boze begunstigt, zoals bijvoorbeeld wanneer hij de echt breekt, dat hij dan over de echtbreuk denkt, dat het geoorloofd is, dat het gepast is, dat het een bekoring van het leven is, dat de voortbrenging van kinderen er door bevorderd wordt en dergelijke meer, hetgeen alle valsheden uit het boze zijn. Het valse dat het boze voortbrengt is echter dit, wanneer de mens het een of ander beginsel vanwege zijn religie aanneemt en dientengevolge gelooft, dat het goed of heilig is, hoewel het toch in zichzelf boos is, zo bijvoorbeeld, doet degene die vanwege zijn religie gelooft dat een mens zalig kan maken en deze mens daarom vereert en aanbidt, uit dit valse het boze; dus uit elke andere religie, die in zichzelf vals is. Daar het valse uit het boze voortkomt en het valse het boze voortbrengt, wordt het hier een geroep genoemd en betekent als iets algemeens, wat het insluit, namelijk het boze, hetgeen ook duidelijk hieruit blijkt, dat gezegd wordt ‘of zij naar haar geroep, dat tot Mij gekomen is, de voleinding gedaan hebben’ waar haar geroep in het enkelvoud wordt gezegd, en ‘zij hebben voleinding gedaan’ in het meervoud. Wat de voleinding is, is in het eerste deel in nr. 1857 aangetoond; bovendien kan men uit de Kerken opmaken, wat de voleinding is: de Oudste Kerk, Mens genaamd, was van alle de meest hemelse; deze ontaardde in de loop van de tijd zozeer van het goede van de liefde, dat er tenslotte niets hemels meer overbleef en toen was haar voleinding daar, en dit wordt beschreven door hun staat vóór de vloed. De Oude Kerk, die na de vloed bestond en Noach werd genoemd en minder hemels was, week ook na verloop van tijd zozeer van het goede van de naastenliefde af, dat er niets van de naastenliefde overbleef, want zij werd deels in magie veranderd, deels in afgoderij en deels in iets van de naastenliefde gescheiden dogmatisch, en toen was haar voleinding daar. Daarop volgde een andere Kerk, die de Hebreeuwse werd genoemd en nog minder hemels en geestelijk was; in uiterlijke riten stelden zij een bepaalde heilige eredienst; deze werd na verloop van tijd op velerlei wijze misvormd, en die uiterlijke eredienst veranderde in een afgodische, en toen was haar voleinding daar. De vierde Kerk werd daarna hersteld bij Jakobs nakomelingen, en deze had niets hemels en geestelijks, maar alleen het uitbeeldende daarvan, waarom deze Kerk een uitbeeldende Kerk van de hemelse en geestelijke dingen was, want wat de riten uitbeeldden en betekenden, wisten zij niet; maar zij werd ingesteld, opdat er toch nog enig verband zou zijn tussen de mens en de hemel, zoals er is tussen de uitbeeldingen van het goede en het ware en het goede en ware zelf; deze Kerk ging tenslotte zozeer in valsheden en boosheden over, dat elke rite een afgodische werd, en toen was haar voleinding daar. Toen dan ook, na de zo geleidelijk slinkende Kerken, in de laatste het verband tussen het menselijk geslacht en de hemel geheel en al verbroken was, dermate dat het menselijk geslacht te gronde zou zijn gegaan, daar er geen Kerk was om een verbinding of band te vormen, zie de nrs. 468, 637, 931, 2054, kwam de Heer in de wereld en verbond door de vereniging van het Goddelijk wezen met het Menselijk wezen in Zichzelf de hemel met de aarde en stichtte toen tevens de nieuwe Kerk, die de Christelijke Kerk werd genoemd. Deze Kerk was aanvankelijk in het goede van het geloof en men leefde onderling als broeders in naastenliefde, maar in de loop van de tijd week zij op verschillende wijzen af en is heden ten dage van dien aard geworden, dat men zelfs niet eens meer weet, dat de grondslag van het geloof de liefde tot de Heer en de liefde jegens de naaste is, en hoewel men volgens de leer zegt, dat de Heer de Zaligmaker van het menselijk geslacht is en men na de dood zal opstaan, dat er een hemel en een hel is, geloven het toch maar weinigen; daar deze Kerk van dien aard is geworden, is haar voleinding niet ver weg. Hieruit kan blijken wat de voleinding is, namelijk dat zij daar is, wanneer het boze het toppunt heeft bereikt; evenzo is het in het bijzonder gesteld, namelijk bij ieder mens; maar hoe het met de voleinding in het bijzonder bij eenieder is gesteld, zal door de Goddelijke barmhartigheid, gezegd worden in hetgeen volgt. In het Woord wordt herhaaldelijk over de voleinding gehandeld en de staat die voorafgaat beschreven door verwoesting en verlating, waarop bezoeking volgt.

931. Dat de woorden ‘voortaan al de dagen der aarde’, voor alle tijd betekenen, blijkt uit de betekenis van de dag, namelijk dat deze de tijd is, men zie de nrs. 23, 487, 488, 493;

vandaar betekent hier ‘de dagen der aarde’ voor alle tijd dat de aarde of een bewoner op de aardbol zal bestaan; eerst dan houdt de bewoner van de aardbol op te bestaan, wanneer er geen Kerk meer is, want wanneer er geen Kerk meer is, kan er ook geen gemeenschap van de mens met de hemel meer bestaan, en wanneer deze gemeenschap ophoudt, gaan alle bewoners te gronde. Het is met de Kerk, als eerder gezegd, zo gesteld als met het hart en met de long in de mens; zolang het hart en de long gezond zijn, leeft de mens, dus ook zolang de Kerk gezond is ten opzichte van de Grootste Mens, welke de gehele hemel is. Vandaar dat gezegd wordt:

‘Al de dagen der aarde zullen zaaiing en oogst, en koude en hitte, en zomer en winter, en dag en nacht, niet ophouden’, waaruit men ook kan opmaken dat de aardbol niet tot in eeuwigheid zal duren, maar ook zijn einde hebben zal, want er staat, ‘al de dagen der aarde’, dat wil zeggen, zolang de aarde zal bestaan. Echter dwaalt men met te geloven als zou het einde van de aarde hetzelfde zijn als het laatste oordeel, waarvan in het Woord sprake is, waar gehandeld wordt over de voleinding der tijden, over de dag der bezoeking en het laatste oordeel, want er is een laatste oordeel voor elke Kerk, wanneer zij verwoest is, of wanneer in haar geen geloof meer is; het laatste oordeel van de Oudste Kerk was daar toen zij te gronde ging, zoals in haar laatste nageslacht vlak voor de vloed; het laatste oordeel van de Joodse kerk was daar, toen de Heer in de wereld kwam; een laatste oordeel zal ook aanbreken, wanneer de Heer zal komen in de heerlijkheid; niet dat dan de aarde en de wereld zullen vergaan, maar de Kerk vergaat, maar dan wordt altijd weer een nieuwe Kerk door de Heer opgewekt, zoals ten tijde van de vloed de Oude kerk, en ten tijde van de Komst van de Heer de oorspronkelijke Kerk van de heidenen; zo ook wanneer de Heer zal komen in de heerlijkheid; dit wordt ook onder de Nieuwe hemel en de Nieuwe Aarde verstaan, op dezelfde wijze wordt het verstaan bij iedere wedergeborene, die een mens van de Kerk of een Kerk wordt. Wanneer deze opnieuw geschapen is, wordt zijn innerlijke mens een nieuwe hemel genoemd, en de uiterlijke mens een nieuwe aarde. Bovendien is er voor ieder mens een laatste oordeel, wanneer hij sterft, want dan wordt hij naar hetgeen hij in het lichaam gedaan heeft, opgeschreven ten dode of ten leven. Dat onder de voleinding van de eeuw, het einde van de dagen of het laatste oordeel niets anders verstaan wordt, bijgevolg niet het vergaan van de wereld, blijkt duidelijk uit de woorden van de Heer bij Lukas:

‘In die nacht zullen twee op een bed zijn, de ene zal aangenomen, en de ander zal achtergelaten worden; twee zullen tezamen malen; de ene zal aangenomen en de andere zal achtergelaten worden; twee zullen in het veld zijn; de ene zal aangenomen, en de andere zal achtergelaten worden’, (Lukas 17:34, 35, 36);waar de laatste tijd ‘nacht’ genoemd wordt, daar er geen geloof is, dat wil zeggen, geen naastenliefde meer is; en dat zij achtergelaten worden, daarmee is helder aangeduid, dat de wereld dan niet zal vergaan.