Swedenborg, როგორც წესი, აკავშირებს რაციონალობასა და თავისუფლებას და განიხილავს მათ როგორც წყვილს. იგი აღწერს მათ როგორც ორ ფაკულტეტს, ან შესაძლებლობებს, რომლებიც განასხვავებენ ადამიანის ცხოველებს ცხოველებისგან და განსხვავდებიან იმით, რაც ცხოველებში ერთნაირი შესაძლებლობებია. ეს ფაკულტეტები ადამიანებს უფალმა მიანიჭა და მისთვის ძვირფასი იყო, რადგან ეს არის ის საშუალება, რომლითაც ადამიანს შეუძლია შექმნას პოზიტიური ურთიერთობა მასთან.
რაციონალობა არის ინტელექტის უნარი გააცნობიეროს რა არის ჭეშმარიტი და კარგი (და პირიქით, რა არის ცრუ და ბოროტი) და, შესაბამისად, დაინახოს ურთიერთობა რა არის სულიერი და მარადიული და რა არის ბუნებრივი და დროებითი. თავისუფლება არის ნებისყოფის უნარი თავისუფლად იფიქროს, ნება და გააკეთოს ის რაც არის ჭეშმარიტი და კარგი (ან პირიქით), და, შესაბამისად, აირჩიოს მარადიული სიცოცხლე ან უბრალოდ ამქვეყნიური ცხოვრება - სამოთხის სიცოცხლე ან ჯოჯოხეთი.
რაციონალობა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია სულიერი ჭეშმარიტების გაგების განვითარებაში. იგი აყალიბებს ხიდს ბუნებრივ შეშფოთებასა და სულიერ გაგებას შორის და მნიშვნელოვანია ჩვენს რეგენერაციაში. ჩვენ უნდა დავუშვათ, რომ ღვთისგან ვიხელმძღვანელოთ, რომ დავინახოთ სინამდვილეში სინამდვილე და პრაქტიკაში გამოვიყენოთ.
(რეკომენდაციები: ღვთიური სიყვარული და სიბრძნე240, 264, 266, 425; ღვთიური სწავლება73-76, 77, 276; ახალი იერუსალიმის დოქტრინა სიცოცხლის შესახებ15)
