9424. A eto Aron i Hur s vama. Da ovo označava doktrinu (nauk) istine iz ovakve Reči, vidi se iz reprezentacije Arona, što je Reč u spoljašnjem smislu, a isto tako i doktrina istineiz samo ovoga smisla, jer se starješinama, nad kojima je Afron bio glava, označavaju oni koji su u spoljašnjem smislu Reč (vidi br. 9421); i iz reprezentacije Hura, kad je udružen s Aronom, što je istina ove doktrine, koja je bila pretstavljena Hurom kad je bio zajedno s Aronom, kad je držao Mojsijeve ruke (Izlazak 17:10-12; br. 8603, 8612)); jer istine iz Reči, iz koji je doktrina, podržavaju

Reč, koja je tada bila pretstaljena Mojsijem.

[2] Pošto se pružila prilika, biće ukratko rečeno kakav je slučaj s potporom koju doktrina iz Reči pruža samoj Reči. Onaj ko ne zna tajne neba, možda veruje da Reč ima podršku i bez doktrine iz nje: jer pretpostalja da je Reč u slovu, ili doslovni smisao Reči, da je to doktrina sama. Ali neka se znada doktrina crkve mora da bude iz Reči, i da doktrina iz bilo kojeg drugog izvora nije doktrina u kojoj ima bilo šta od crkve, a još maje od neba. Ali doktrina treba da se izvede iz Reči, i dok se izvodi, čovek mora da bude prosvetljen od Gospoda; a on je prosvetljen kada je u ljubavi prema istini radi istine, a ne radi sebe i sveta. Ovo su oni koji su prosvetljeni u Reči kada je čitaju, i koji vide istinu, i iz toga prave doktrinu za sebe. Razlog za ovo je to što takvikomuniciraju s nebom, stoga i sa Gospodom; i pošto su prosvetljeni od Gospoda na ovaj način, oni se vode da vide istine Reči onakva kakve su [te istine] u nebu; jer se Gospod uliva preko neba u njihov razum, jer se na taj način prosvetljuje čovekov unutrašnji razum. A u isto vreme Gospod se ulivas verom, uz saradnju nove vlje, čija je osobina da može da primi uticaj od istine radi same istine. Iz svega ovoga može se videti kako Gospod daje čoveku doktrinu istine.

[3] Da ov doktrina podržava Reč u pogledu njenog doslovnog ili spoljašnjeg smisla, jasno je svakome ko razmisli; jer svako u crkvi, ko misli u skladu sa doktrinom, vidi istine u Reči iz svoje doktrine i u skladu sa njom, i objašnjava one istine koje se ne slažu s njom [ sa njegovom doktrinom]; a one koje su suprotne, on mimoilazi kao da ih nije video ili kao da ih nije razumeo; i svi tako čine, čak i jeretici, kao što je poznato. Međutim, oni koji su u pravoj doktrini istine iz Reči, i u prosvetlenju kada čitaju Reč, ovi vide svuda istine koje se slažu, a ne vide ništa što bi se protivilo; jer se oni ne zadržavaju na onome što je tamo rečeno prema izgledima, i u skladu s običnim shvatanjem ljudi, jer oni znajuda ako se izgledi otvore, i tako reći odmotaju, pokazuje se gola istina. Niti ih zavode obmane spoljašnjih smislova, kao što je slučaj sa jereticima i sa fanaticima, posebno sa Jevrejima i sa Socinijancima; niti ih zavode obamne od ljubavi prema sebi i svetu, kao što je slučaj s onima koji se označabaju Babelom. (prim. prev. Babel je sinonim koji autor, sledeći mnoge savremenike, koristi da označi Rimo-katoličku crkvu, jer po njemu ona koristiveruda bi vladala spoljašnjim svetom, tendencija koja je označena u Reči kao Babilon.) Pošto nijedan među ovima ne može da bude prosvetljen, oni izlegu iz spolajšnjeg smisla samog doktrinu svojih vlastitih ljubavi,

i tome dodaju mnoge stvari koje su samo njihove; čime se nikako Reč ne podupire, nego zbog čega pada. Neka se zna da unutrašnji smisao Reči sadrži pravu doktrinu crkve.

[4] Iz ovoga se sada vidi kakva je doktrina ovde pretstavljena Aronom i Hurom, koja je, pošto je potekla samo iz spoljašnjeg smisla Reč odvojeno od unutrašnjeg, bila sasvim idolopoklonička. Zbog tog sekaže o Aronu, kojim se pretstavlja takva doktrina, da je on načinio idola (lik), ili zlatno tele (Izlazak 32:2-5, 20, 35; Zak. Ponov. (9:21). Šta više, u Reči se ovakve doktrine opisuju idolima, kao svuda kod proroka.

Kod Jezikilja: I ušav vidjeh, i gle, svakojake životinje što gamižu i svakojaki gadni skotovi, i svi gadni bogovi doma Izrailjeva bijahu napisani po zidu svuda naokolo. I pred njim stajaše sedamdeset ljudi između starješina doma Izrailjeva s Jezonijem sinom Safanovijem, koji stajaše među njima, i svaki s kadionicom u ruci, i podizaše se gust oblak od kada (Jez. 8:10-11); ovde idoli doma Izrailjeva označavaju doktrine samo iz spoljašnjeg smisla Reči, ne iz prosvetlenja od Gospoda, nego iz čovekove vlasitite inteligencije, stoga iz obmana; bogoštovanje u skladu s ovima označava se kadionicom u ruci svakoga od njih, i gustim oblakom od kada.

[5] Kod Osije: I sada jednako griješe i grade sebi lijući od srebra svojega po razumu svojemu likove. koji su svi djelo umjetničko, a oni govore za njih: ljudi koji prinose žrtve neka cjeluju teoce (Osija 13:2). Liveni lik od srebra i djelo umjetničko označavaju doktrine iz svoje vlastite inteligencije a ne od Gospoda, stoga iz spoljašnjeg smisla Reči odvojeno do unutrašnjeg smisla, što je slučaj s onima koji su jedino u spoljašnjim stvarima, a ne u isto veme i u unutrašnjim stvarima; to jest, s onima koji su u ljubavima prema sebi i prema svetu, a ne u ljubavi ka Gospodu i prema bližnjemu.

[6] Kod Isaije: Tada će baciti idole svoje srebrne i zlatne, koje načini sebi da im se klanja, krticama i slijepim miševima. Ulazeći u rasjeline kamene i u pećine kamene od straha Jehovinog i od slave veličanstva njegova, kad ustane da potre zemlju. Jer će u onaj dan svaki odbciti idole svoje srebrne, i zlatne svoje idole, koje vam ruke vaše načiniše za grijeh (Isa. (2:20-21; 31:7). Idoli od srebra označavaju obmane doktrine; a idoli od zlata označavaju zla doktrine; klanjati se krticama i slijepim miševima i ulaziti u rasjeline kamene i pećine označava bogoštovanje iz obmana i zala vere.

[7] Kod istoga: I oprznućete posrebrene likove svoje rezane i zlatno odijelo likova livenijeh, i bacićete ih kao nečistotu, i reći ćeš im: odlazite (Isa (30:22). Posrebreni likovi rezani i zlatno odijelo likova livenijeh označavaju sećanja-

znanja obmane i zla, koja su priznata i kojima se klanja umesto istinama i dobrima.

Kod istoga: I za to ti odavna objavihprije nego se zbi, kazah ti, da ne bi rekao: idol moj učinio toi lik moj rezani i lik moj liveni zapovijediše tako (Isa. (48:5). Ovde idol (lik), i rezani lik, i lik liveni označavaju doktrinarne stvari iz čovekove vlastigte inteligencije.

[8] Na sličan način kod Jeremije: Svaki čovjek posta bezuman od znanja, svaki se zlatar osramoti likom rezanijem, jer su laž likovi liveni njegovi, i nema duha u njima (Jeremije 10:14-15). Ovde rezani lik i lik liveni označavaju doktrinarne stvari iz čovekove vlastite inteligencije, koji u spoljašnjoj formi, jer su iz spoljašnjeg smisla Reči, izgledaju kao istine, ali su u unutrašnjoj formi obmane; zbog toga se za takvoga čoveka kaže da je postaobezuman od znanja, a njegov liveni lik da je laž, i da u njemu nema duha (daha); oni se isto tako nazivaju i taštinom i djelom koje obmanjuje. Na sličan način kod Habakuka (Avakuma): Šta pomaže rezan lik što ga izreza umjetnik njegov? Šta liven lik i učitelj laži? te se umjetnk uzda u djelo svoje gradeći nijeme idole? (Hab. (2:18).

[9] Kod Isaije: Umjetnik like lik, i zlatar ga pozlaćuje, i verižice srebrne lije. A ko je siromah, te nema šta prinijeti, bira drvo koje ne truhne, i traži vješta umjetnika da načini rezan lik, koji se ne pomiče (Isa. (40:19-20). Na sličan način i lik rezan označava doktrine iz čovekove vlastite inteligencije. Sličnostistini, koja se unosi na to preko Reči iz spoljašnjeg smisla, a u isto vreme iz zabluda i izvanjskih izgleda, označava se sa zlatar koji ga pozlaćuje, i verižice srebrne lije, i traži vješta umjetnika da načini rezani lik.

[10] Kod istoga: Koji grade likove rezane, svi su ništa, i mile stvari njihove ne pomažu ništa, i one su im svjedoci da ne vide i da ne razumiju da bi se posramili. Drvodjelja rasteže vrvcu i bilježi crvenilom, teše i zaokružuje, i načinja kao lik čovječiji, kao lijepa čovjeka, da stoji u kući (Isa. (44:9, 13). Ovde se opisuje oblikovanje doktrine iz čovekove vlastite inteligencije, a ne iz prosvetljenja od Gospoda; i kako se sličnost istine utiskuje u obmane primenom Reči iz spoljašnjeg smisla samo, i u isto vreme iz obmana i izvanjskih izgleda, što se označava i umovanjima od obmana čula. Stoga se kaže, da to načinja kao čovjeka, kao lijepačovjeka, da stoji u kući. Od ovoga se stvara sličnost istini u spoljašnjoj formi, ali [sličnost] obmani u unutrašnjoj. Postoji obmana u unutrašnjoj formi onda kada se o istinama ne misli na pravi način; jer se o jednoj istoj istini misli na razne načine od jedne osobe do druge; ali lažno [se misli [ kad o njoj misle oni koji su u zlu; jer jedna se istina ne može sastojati od beskrajnog broja drugih istina; ali lučaju onih koji su u zlu, ona se sastoji od beskonačnog broja obmana. Stoga kod poslednjih nema života u toj istini; i to se označava sa nema daha u njima, i sa nečuju, ne vide, i ne razumiju (Jer. 5:17; Psalam 115:4-6). To je kao portretom (kipom) čoveka, koji je iznutra samo blato (kal), upoređeno s formom samog čoveka, unutar koje je život, i nebeska lepota, ako su unutra istine od dobra.